Keywords
Late Eneolithic
Early Bronze Age
Middle Bronze Age
Late Bronze Age
Middle Dniester Area
How to Cite
Abstract
The paper discusses the 2010-2015 studies of the radiocarbon chronology of Podolia ‘barrow cultures’ on the left bank of the middle Dniester. The studies have relied on series of 14C dates for the Klembivka 1, Pidlisivka 1, Porohy 3A and Prydnistryanske 1 sites determined in Kyiv and Poznań laboratories. They are the first attempt to construct a regional (‘Yampil’) radiocarbon scale for ‘Early Bronze’ funerary rites (4th/3rd-2nd millennium BC) as practised by barrow builders – the communities of the Tripolye and Yamnaya cultures - and the secondary barrow users – the designers of necropolises located on barrows – belonging to the Catacomb, Babyno and Noua cultures.
References
Bratchenko S.N. 2001. Donetska katakombna kultura rannioho etapu. Luhansk.
Bratchenko S.N. 2003. Radiocarbon chronology of the Early Bronze Age of the middle Don. Svatove, Luhansk Region. In: A. Kośko (Ed.), The Foundation of Radiocarbon Chronology of Cultures Between the Vistula and Dnieper: 4000-1000 BC. Baltic-Pontic-Studies 12: 185-208.
Brock F., Higham T., Ditchfield P., Bronk Ramsey C. 2010. Current pretreatment methods for AMS radiocarbon dating at the Oxford Radiocarbon Accelerator Unit (ORAU). Radiocarbon 51: 337-360.
Brock F., Wood R., Higham T., Ditchfield P., Bayliss A., Bronk Ramsey C. 2012. Reliability of nitrogen content (%N) and carbon:nitrogen ratios (C:N) as indicators of collagen preservation suitable for radiocarbon dating. Radiocarbon 54: 879-886.
Bronk Ramsey C. 2009. Bayesian analysis of radiocarbon dates. Radiocarbon 51: 337-360.
Bronk Ramsey C., Lee S. 2013. Recent and Planned Developments of the Program OxCal. Radiocarbon 55: 720-730.
Bubulych V.G., Khakheu V.P. 2002. Issledovanya kurhanov v Kamenskom rayone na levoberezhe Srednego Dnestra. In: N.A. Ketraru (Ed.) Severnoe Prichernomore ot eneolita k antichnosti, 112-148. Tiraspol.
Chernykh E.N., Orlovskaya L.B. 2004. Radiouglerodnaya khronologiya katakombnoy kulturno-istoricheskoy obschnosti (sredniy bronzovyi vek). Rossiyskaya Arkheologiya 2: 15-29.
Dergachev V.A. 1986. Moldaviya i sosedniye territorii v epokhu bronzy. Kishiniev.
Frînculeasa A., Preda, B., Heyd V. 2015. Pit-Graves, Yamnaya and kurgans along the lower Danube: disentangling IVth and IIIrd Millennium BC burial customs, equipment and chronology. Praehistorische Zeitschrift 90 (1-2): 45-113.
Geyh M.A. 2001. Bomb radiocarbon dating of animal tissues and hair. Radiocarbon 43: 723-730.
Gorodtsov V.A. 1905. Rezultaty arkheologicheskikh issledovaniy v Iziumskom uezdie Kharkovskhoy gubernii 1901 goda. In: Trudy XII Arkheologicheskogo syezda, vol. 1, 174-225. Moskva.
Gorodtsov V.A. 1907. Rezultaty arkheologicheskikh issledovaniy v Bakhmutskom uezde Ekaterinoslavskoy gubernii v 1903 g. In: Trudy XIII arheologicheskogo syezda, vol. 1, 211-285. Moskva.
Görsdorf J., Rassamakin Y., Hausler A. 2004. 14C dating of mound 24 of the kurgan group near Vinogradnoye village, Ukraine. In: T. Higham, Bronk Ramsey C., Owen C. (Eds) Radiocarbon and archaeology. Fourth International Symposium. St Catherine’s college, Oxford 9-14 April 2002, 127-134. Oxford.
Goslar T., Kośko A. 2011. Z badań nad chronologią i topogenezą kujawskich kurhanów starosznurowych. Krusza Zamkowa. In: H. Kowalewska-Marszałek, P. Włodarczak (Eds) Kurhany i obrządek pogrzebowy w IV-II tysiącleciu p.n.e., 407-416. Kraków, Warszawa.
Goslar T., Kośko A., Razumow S. 2014. Identyfikacja kulturowo-chronologiczna cmentarzysk „wczesnobrązowych” na stanowisku Pidlisiwka 1. In: A. Kośko, M. Potupczyk, S. Razumow (Eds) Naddniestrzańskie kompleksy cmentarzysk kurhanowych społeczności z III i z pierwszej połowy II tysiąclecia BC w okolicach Jampola, obwód winnicki. Z badań nad północno-zachodnią rubieżą osadnictwa społeczności kręgu kultur „wczesnobrązowych” strefy pontyjskiej. Badania z lat 1984-2010. Archaeologia Bimaris - Monografie 6. Poznań.
Govedarica B., Kaiser E., Rassamakin Y.Y., Samar V.A. 2006. Der Grabhugel „Tarasova Mogila“ bei der Stadt Orechov. Neue Angaben zur Periodisierung und Chronologie der aneolithischen und bronzezeitlichen Steppenkulturen im Azovgebiet. Eurasia Antiqua 12: 63-112.
Harat K., Potupczyk M., Razumov S. 2014. Charakterystyka źródeł archeologicznych pozyskanych w latach 1984-1993. In: A. Kośko, M. Potupczyk, S. Razumow (Eds) Naddniestrzańskie kompleksy cmentarzysk kurhanowych społeczności z III i z pierwszej połowy II tysiąclecia BC w okolicach Jampola, obwód winnicki. Z badań nad północno-zachodnią rubieżą osadnictwa społeczności kręgu kultur „wczesnobrązowych” strefy pontyjskiej. Badania z lat 1984-2010. Archaeologia Bimaris - Monografie 6, 45-204. Poznań.
Heußner K.-U. 2009. Dendrochronologische Untersuchungen zu den Scheibenradern aus dem Kurgan “Sugokleja”, Stadt Kirovograd/Ukraine. Eurasia Antiqua 15: 235-237.
Horvath T., Dani J., Peto A., Pospieszny Ł., Svingor E. 2013. Multidisciplinary contributions to the study of Pit Grave Culture kurgans of the Great Hungarian Plain. In: V. Heyd, G. Kulcsar, V. Szeverenyi (Eds) Transition to the Bronze Age. Interregional interaction and socio- cultural change in the third millenium BC. Carpathian Basin and neighbouring regions, 153-179. Budapest.
Ivanova S.V. 2013a. Kulturno-istoricheskie kontakty naseleniya Severo-Zapadnogo Prichernomoria v rannem bronzovom veke: Zapad-Vostok. Kulturno-istoricheskie kontakty naseleniya. Stratum plus 2: 158-248.
Ivanova S.V. 2013b. Katakombnye kultury. In: S. Hansen, J. Chodorowski, S.D. Kryzhytskiy, G.Y. Ivakin (Eds) Drevnie kultury Severo-Zapadnogo Prichernomoria, 255-275. Odessa.
Ivanova S.V. 2015. Protobudzhakskiy gorizont Severo-Zapadnogo Prichernomoria, Stratum plus 2: 275-294.
Ivanova S.V., Klochko V.I., Kośko A., Szmyt M., Toschev G.N., Włodarczak P. 2015. ‘Yampil inspirations’ in the study of the Dniester cultural contact area at the frontier of Pontic and Baltic drainage basins. In: A. Kośko (Ed.). Podolia as a Cultural Contact Area in the 4th/3rd-2nd Millennium BC. Baltic-Pontic Studies 20: 406-424.
Ivanova S.V., Toschev G.N. 2015. Late Eneolithic and Bronze Age prologue Pontic societies. Forest-steppe Middle Dniester and Prut drainage basins in the 4th/3rd-2nd millennium BC: A history of investigations. In: A. Kośko (Ed.) Podolia as a Cultural Contact Area in the 4th/3rd-2nd Millennium BC. Baltic-Pontic Studies 20: 7-39.
Kaiser E. 2003. Studien zur Katakombengrabkultur zwischen Dnepr und Prut. In: Archäologie in Eurasien 14. Mainz.
Kaiser E. 2009. Problemy absolutnogo datirovaniya katakombnoy kultury Severnogo Prichernomoria. Tyragetia. Serie nouă 3 (18/1): 59-70.
Kaiser E., Winger A. 2015. Pit graves in Bulgaria and the Yamnaya Culture. Praehistorische Zeitschrift 90 (1-2): 114-140.
Kashuba M.T., Kurchatov S.Y., Scherbakova T.A. 2001-2002. Kochevniki na zapadnoy granitse Velikoy stepi (po materialam kurganov u s. Mocra). Stratum plus 4: 180-252.
Klochko E.O. 1990. Redkiy pogrebalnyi kompleks katakombnoy kultury na Srednom Dnestre. In: O.G. Shaposhnikova, V.V. Otroschenko, S.Z. Pustovalov, G.N. Toschev, G.I. Shapovalov (Eds) Problemy izuczeniya katakombnoy kulturno-isoricheskoy obschnosti, 28-30. Zaporozhe.
Klochko V.I., Kośko A. 2013. The Baltic drainage basin in the reconstruction of the mental map of Central Europe held in common by Northern-Pontic Early - Bronze Civilization Communities: 3200-1600 BC. An outline of the research programme. In: A. Kośko, V.I. Klochko (Eds), The Ingul-Donets Early Bronze Civilization as Springboard for Transmission of Pontic Cultural Patterns to the Baltic Drainage Basin 3200-1750 BC. Baltic-Pontic Studies 18: 9-20.
Klochko V.I., Kośko A., Potupchyk M.V., Włodarczak P., Żurkiewicz D. Ivanova S.V. 2015. Tripolye (Gordineşti group), Yamnaya and Catacomb culture cemeteries, Prydnistryanske, site 1, Yampil Region, Vinnitsa Oblast: an archaeometric and chronometric description and a taxonomic and topogenetic discussion. In: A. Kośko (Ed.) Podolia as a Cultural Contact Area in the 4th/3rd-2nd Millennium BC. Baltic-Pontic Studies 20: 183-255.
Klochko V.I., Kośko A., Razumov S.M., Włodarczak P., Żurkiewicz D. 2015a. Eneolithic, Yamnaya, Catacomb and Babyno culture cemeteries, Pidlisivka, barrow 1, Yampil Region, Vinnitsa Oblast: archaeometry, chronometry and taxonomy. In: A. Kośko (Ed.) Podolia as a Cultural Contact Area in the 4th/3rd-2nd Millennium BC. Baltic-Pontic Studies 20: 40-77.
Klochko V.I., Kośko A., Razumov S.M., Włodarczak P., Żurkiewicz D. 2015b. Eneolithic, Yamnaya and Noua culture cemeteries from the first half of the 3rd and the middle of the 2nd millennium BC, Porohy, site 3A, Yampil Region, Vinnitsa Oblast: archaeometric and chronometric description, ritual and taxonomic-topogenetic identification. In: A. Kośko (Ed.) Podolia as a Cultural Contact Area in the 4th/3rd-2nd Millennium BC. Baltic-Pontic Studies 20: 78-141.
Klochko V.I., Kośko A., Razumov S.M., Włodarczak P., Żurkiewicz D. 2015c. Eneolithic, Babyno and Noua culture cemeteries, Klembivka, site 1, Yampil Region, Vinnitsa Oblast: archaeometry, taxonomy and topogenetics. In: A. Kośko (Ed.) Podolia as a Cultural Contact Area in the 4th/3rd-2nd Millennium BC. Baltic-Pontic Studies 20: 142-182.
Kośko A., Potupczyk M., Razumow S. (Eds). 2014. Naddniestrzańskie kompleksy cmentarzysk kurhanowych społeczności z III i z pierwszej połowy II tysiąclecia BC w okolicach Jampola, obwód winnicki. Z badań nad północno-zachodnią rubieżą osadnictwa społeczności kręgu kultur „wczesnobrązowych” strefy pontyjskiej. Badania z lat 1984-2010. Archaeologia Bimaris - Monografie 6. Poznań.
Kośko A., Potupczyk M., Razumow S. 2014. Wstęp. In: A. Kośko, M.V. Potupczyk, S.M. Razumow (Eds) Naddniestrzańskie kompleksy cmentarzysk kurhanowych społeczności z III i z pierwszej połowy II tysiąclecia BC w okolicach Jampola, obwód winnicki. Z badań nad północno-zachodnią rubieżą osadnictwa społeczności kręgu kultur „wczesnobrązowych” strefy pontyjskiej. Badania z lat 1984-2010. Archaeologia Bimaris - Monografie 6, 11-13. Poznań.
Kośko A., Razumov S., Żurkiewicz D. 2014a. Cechy formalno-typologiczne obiektów oraz ich wyposażenia. In: A. Kośko, M.V. Potupczyk, S.M. Razumow (Eds) Naddniestrzańskie kompleksy cmentarzysk kurhanowych społeczności z III i z pierwszej połowy II tysiąclecia BC w okolicach Jampola, obwód winnicki. Z badań nad północno-zachodnią rubieżą osadnictwa społeczności kręgu kultur „wczesnobrązowych” strefy pontyjskiej. Badania z lat 1984-2010. Archaeologia Bimaris - Monografie 6, 213-235. Poznań.
Larina O. 2003. Pozdnetripolskie pogrebeniya gordineshtskogo tipa na Dnestre. In: E. Sava (Ed.) Interferenţe cultural-chronologice in spaţiul nord-pontic, 57-80. Chişinău.
Manzura I.V. 2010. „Vytianutye” pogrebeniya epokhi eneolita v Karpato-Dnestrovskom regione. Tyragetia. Serie nouă 4 (1): 35-47.
Manzura I.V., Klochko O.V, Savva E.N. 1992. Kamenskie kurgaany. Kishinev.
Nikolova A.V. 2012. Absolutna khronologyya yamnoi kultury pivnichnogo Nadcharnomoria v svitli dendrodat. Arkheologiya 4 (2012): 14-31.
Nikolova A.V., Kaiser E. 2009. Die absolute Chronologie der Jamnaja Kultur im nordlichen Schwarzmeergebiet auf der Grundlage erster dendrochronologischer Daten. Eurasia Antiqua 15: 209-240.
Otroshchenko V.V. 2013. The Catacomb Culture Phenomenon. In: A. Kośko, V.I. Klochko (Eds) The Ingul-Donets Early Bronze Civilization as Springboard for Transmission of Pontic Cultural Patterns to the Baltic Drainage Basin 3200-1750 BC. Baltic-Pontic Studies 18: 21-38.
Potupczyk M., Razumov S. 2014. Zgrupowanie cmentarzysk kurhanowych w rejonie jampolskim. In: A. Kośko, M.V. Potupczyk, S.M. Razumow (Eds) Naddniestrzańskie kompleksy cmentarzysk kurhanowych społeczności z III i z pierwszej połowy II tysiąclecia BC w okolicach Jampola, obwód winnicki. Z badań nad północno-zachodnią rubieżą osadnictwa społeczności kręgu kultur „wczesnobrązowych” strefy pontyjskiej. Badania z lat 1984-2010. Archaeologia Bimaris - Monografie 6, 35-39. Poznań.
Rassamakin Y.Y. 1999. The Eneolithic of the Black Sea Steppe: Dynamics of Cultural and Economic Development 4500-2300 BC. In: M. Levine, Y. Rassakmakin, N. Kislenko, N. Tatarintseva (Eds) Late Prehistoric Exploitation of the Eurasian Steppe, 59-182. Cambridge.
Rassamakin Y.Y. 2013. From the Late Eneolithic period to the Early Bronze Age in the Black Sea steppe: what is the Pit Grave Culture (late fourth to mid-third millenium BC)? In: V. Heyd, G. Kulcsar, V. Szeverenyi (Eds) Transition to the Bronze Age. Interregional interaction and socio-cultural change in the third millenium BC. Carpathian Basin and neighbouring regions, 113-138. Budapest.
Rassamakin Y.Y., Nikolova A. 2008. Carpathian Imports and Imitations in Context of the Eneolithic and Early Bronze Age of the Black Sea Steppe Area. In: P.F. Biehl, Y.Y. Rassamakin (Eds) Import and Imitation in Archaeology, 51-87. Langenweisbach.
Razumov S. 2014. Komponent tradycji kultury jamowej. In: A. Kośko, M. Potupczyk, S. Razumow (Eds) Naddniestrzańskie kompleksy cmentarzysk kurhanowych społeczności z III i z pierwszej połowy II tysiąclecia BC w okolicach Jampola, obwód winnicki. Z badań nad północno-zachodnią rubieżą osadnictwa społeczności kręgu kultur „wczesnobrązowych” strefy pontyjskiej. Archaeologia Bimaris - Monografie 6, 341-346. Poznań.
Reimer P.J., Bard E., Bayliss A., Beck W.J., Blackwell P.G., Bronk-Ramsey C., Buck C.E., Cheng H., Edwards R.L., Friedrich N., Grootes P.M., Guilderson T.P., Hafidason H., Hajdas I., Hatte C., Heaton T.J., Hoffmann D.L., Hogg A.G., Hughen K.A., Kaiser K.F., Kromer B., Manning S.V., Niu M., Reimer R.W., Richards D.A., Scott E.M., Southon J.R., Staff R.A., Turney S.M., Van der Plicht J. 2013. IntCal13 and Marine 13 radiocarbon age calibration curves 0-50,000 years cal BP. Radiocarbon 55: 1869-1887.
Shishlina N.I., Alexandrovsky A.L., Chichagova O.A., van der Plicht J. 2000. Radiocarbon chronology of the Kalmykia Catacomb culture of the west Eurasian steppe. Antiquity 74, 793-799.
Shishlina N.I., van der Plicht J., Hedges R.E.M., Zazovskaya E.P., Sevastyanov V.S., Chichagova O.A. 2007. The Catacomb cultures oft he North-West Caspian steppe: 14C chronology, reservoir effect, and paleodiet. Radiocarbon 49(2): 713-726.
Shishlina N.I., Zazovskaya E.P., van der Plicht J., Hedges R.E.M., Sevastyanov V.S., Chichagova O.G. 2009. Paleoecology, subsistence, and 14C chronology of the Eurasian Caspian Steppe Bronze Age. Radiocarbon 51(2): 481-499.
Telegin D.Y., Pustovalov S.Z., Kovalyukh N.N. 2003. Relative and absolute chronology of Yamnaya and Catacomb monuments. The issue of coexistence. In: A. Kośko (Ed.), The Foundations of Radiocarbon Chronology of Cultures Between the Vistula and Dnieper: 4000-1000 BC. Baltic-Pontic Studies 12: 132-184.
van Klinken G.J. 1999. Bone collagen quality indicators for palaeodietary and radiocarbon measurements. Journal of Archaeological Science 26: 687-695.
Yarovoy E.V. 1981. Kurhan yamnoi kultury u s. Khrustovaia. In: Arkheologicheskie issledovaniya v Moldavii (1974-1976 gg.), 45-58. Kishinev.
Yarovoy E.V., Tserna S.V., Popovici S.S. 2012. Pozdnetripolskyiy mogilnik u s. Oksentia (Dubossarskyi rayon, Respublika Moldova). Stratum plus 2: 287-302.
License
Copyright (c) 2015 Tomasz Goslar, Viktor I. Klochko, Aleksander Kośko, Piotr Włodarczak, Danuta Żurkiewicz
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.