Słowa kluczowe
prehistoric art
cave paintings
phenomenology
interpretation in archaeology
Jak cytować
Abstrakt
The aim of the article is to discuss how phenomenological method might be applied for interpretation of rock paintings as works of prehistoric “art”. Polish phenomenologist, Roman Ingarden’s deliberations will be referred to, his diagnosis of cognitive attitudes towards works of music, with the aim of illustrating their usefulness on the ground of archaeology for interpretation of works of prehistoric “art”.
Bibliografia
Adorno T. 1990 Sztuka i sztuki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Adorno T. 1994 Teoria estetyczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Alexander T.M. 1987 John Dewey’s Theory of Art. Experience and Nature: The Horizons of Feeling. New York: State University of New York.
Antoniewicz W. 1957 Historia sztuki najdawniejszych społeczeństw pierwotnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bahn P., Renfrew C. 2002 Archeologia. Teorie, metody, praktyka. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Beltrán A. 1998 Introduction. W: P.A. Saura Ramos (red.), Altamira (s. 9–16). Barcelona–Madrid: Lunwerg Editores.
Bredekamp H. 2009a Patrzące ręce i ślepe plamki: Galileusz jako rysownik (tłum. M. Bryl). W: M. Bryl, P. Juszkiewicz, P. Piotrowski, W. Suchocki (red.), Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów „Artium Quaestiones” (s. 973–1018). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Bredekamp H. 2009b Media obrazowe (tłum. Mariusz Bryl). W: M. Bryl, P. Juszkiewicz, P. Piotrowski, W. Suchocki (red.), Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów „Artium Quaestiones” (s. 943–964). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Bredekamp H. 2009c Urojenia (tłum. Mariusz Bryl). W: M. Bryl, P. Juszkiewicz, P. Piotrowski, W. Suchocki (red.), Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów „Artium Quaestiones” (s. 965–972). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mic¬kiewicza.
Breuil H. 1952 Four hundred centuries of cave art. Paris: Montignac, Centre d’Étude et de Docu¬mentation Préhistoriques.
Bugaj E. 2008 Antropomorficzne figurki pradziejowe jako źródło poznania złożoności kultury ludzkiej. W: B. Gediga, W. Piotrowski (red.), Sztuka pradziejowa i wczesnośredniowieczna jako źródło historyczne (s. 85–103). Biskupin–Wrocław: Muzeum Archeologiczne w Bisku¬pinie, Komisja Archeologiczna Wrocławskiego Oddziału PAN.
Chippendale C., Taçon P.S.C. 1998 An archaeology of rock-art. Through informed methods and formal methods. W: C. Chippindale, P.S.C. Tacon (red.), The archaeology of rock Art. Cambridge: University Press.
Danto A.C. 1997 After the End of Art: Contemporary Art and the Pale of History. Princeton: University Press.
Depraz N. 2010 Zrozumieć fenomenologię. Praktyka konkretu. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Dewey J. 1934 Art as Experience. New York: Penguin Group. [Wydanie polskie: Sztuka jako doświad¬czenie, tłum. A. Potocki, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1975: Zakład Narodowy im. Ossolińskich].
Dziamski S. 1991 Dialektyka teorii i praktyki artystycznej w postmodernizmie. Adorno, Habermas, Lyotard. W: A. Zeidler-Janiszewska (red.), Adorno: pomiędzy moderną a postmoderną: rozprawy i szkice z filozofii sztuki. Poznań–Warszawa: Fundacja dla Instytutu Kultury.
Freeland C. 2001 But Is It Art? Oxford: University Press. [Wydanie polskie: Czy to jest sztuka? Wprowadzenie do teorii sztuki, tłum. R. Bartold, Poznań 2004: Rebis].
Filip J. 1974 Anfänge der Kunst in Europa. W: Propyläen Kunstgeschichte, Bd. 13, Frühe Stufen der Kunst (s. 73–121). Berlin: Propylen Verlag Berlin.
Garcia Guinea M.A. 2001 Altamira and other Cantabrian caves. Madrid: Silex Ediciones.
Gąssowski J. 1996 Prahistoria sztuki. Warszawa: TRIO.
Gediga B. 2010 Przejawy antropomorfizacji w sztuce pradziejowej. W: E. Bugaj, A.P. Kowalski (red.), Estetyka w archeologii. Antropomorfizacje w pradziejach (s. 47–82). Poznań: Wydaw¬nictwo Poznańskie.
Gediga B., Mierzwiński A., Piotrowski W. (red.) 2001 Sztuka epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej. Wrocław–Biskupin: Muzeum Archeologiczne w Biskupinie, Komisja Archeologiczna Wrocławskiego Od¬działu PAN.
Gediga B., Piotrowski W. (red.) 2008 Sztuka pradziejowa i wczesnośredniowieczna jako źródło historyczne. Biskupin–Wroc¬ław: PAN oddział we Wrocławiu, Muzeum Archeologiczne w Biskupinie.
Gołąb M. 2012 Spór o granice poznania dzieła muzycznego. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwer¬sytetu im. M. Kopernika.
Goodman N. 1976 Languages of Art: An Approach to a Theory of Symbols. Indianapolis: Hackett Pub¬lishing Company.
Heinich N. 2010 Socjologia sztuki. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Hodder I. 1995 Czytanie przeszłości. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Hoernes M. 1925 Urgeschichte der bildenden Kunst in Europa von den Anfängen bis um 500 vor Christi (wyd. III). Wien: A. Schroll.
Ingarden R. 1971 U podstaw teorii poznania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ingarden R. 1973 Utwór muzyczny i sprawa jego tożsamości. Kraków: Wiedza Powszechna.
Kębłowski S. 2001 Kilka refleksji na temat sztuki pradziejowej jako przedmiotu badań historii sztuki. W: B. Gediga, A. Mierzwiński, W. Piotrowski (red.), Sztuka epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej (s. 15–41). Wrocław–Biskupin: Muzeum Archeologiczne w Biskupinie, Komisja Archeologiczna Wrocławskiego Oddziału PAN.
Kębłowski J. 1987 Dzieje sztuki polskiej, Warszawa: Arkady.
Laming A. 1968 Skarby w grocie Lascaux. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Layton R. 1981 The Anthropology of Art. London: Granada Publishing.
Leroi-Gourhan A. 1966 Religie przedhistoryczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lipski A. 1992 Sztuka a rzeczywistość potocznego doświadczenia. Świat artystyczny jako przedmiot analizy socjologicznej. W: A. Lipski, K. Łęcki (red.), Perspektywy socjologii kultury artystycznej (s. 23–61). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mamzer Hanna 1999 Stereotyp jako podłoże percepcji sztuki. W: K. Zamiara, M. Golka (red.), Sztuka i estetyzacja. Studia teoretyczne (s. 65–85). Poznań: Wydawnictwo Humaniora.
Mamzer Henryk 2004 Archeologia i dyskurs: rozważania metaarcheologiczne. Poznań: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Mierzwiński A. 2001 Sztuka pradziejowa jako sztuka w pradziejach. W: B. Gediga, A. Mierzwiński, W. Piotrowski (red.), Sztuka epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej (s. 93–108). Wrocław–Biskupin: Muzeum Archeologiczne w Biskupinie, Komisja Archeologiczna Wrocławskiego Oddziału PAN.
Morawski S. 1970 Sztuka i społeczeństwo. Studia Socjologiczne, 1(1970).
Pałubicka A. 1990 Kulturowy wymiar ludzkiego świata obiektywnego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Rozbicki P. 2004 Interpretacja fenomenologiczna sztuki naskalnej na przykładzie jaskini Lascaux. [Niepublikowana praca magisterska, Instytut Prahistorii UAM, Poznań].
Rozwadowski A. 1999 Kontekst interpretacyjny mitologii indoirańskiej w analizie naskalnej sztuki Azji Środkowej. [Niepublikowana praca doktorska, Wydział Historyczny UAM, Poznań].
Rozwadowski A. 2002 Spiritus and Stones. Shamanism and Rock Art in Central Asia and Siberia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Rozwadowski A. 2003 Indoirańczycy – sztuka i mitologia. Petroglify Azji Środkowej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Rozwadowski A. 2004 Symbols through time: interpreting the Rock art of Central Asia. Poznań: Instytut Wschodni UAM, Uni-Druk.
Tatarkiewicz W. 1975 Dzieje sześciu pojęć. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tilley C. 1999 Metaphor and Material Culture. Oxford: Malden.
Zamiara K., Golka M. (red.) 1999 Sztuka i estetyzacja: studia teoretyczne. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.