Prawo do udziału tłumacza jako jedna z przesłanek rzetelnego procesu karnego
PDF

Jak cytować

Długosz, J. (2009). Prawo do udziału tłumacza jako jedna z przesłanek rzetelnego procesu karnego. Investigationes Linguisticae, 17, 100–107. https://doi.org/10.14746/il.2009.17.7

Abstrakt

Przedmiotem niniejszego artykułu jest ustalenie, w jakim zakresie i w oparciu o jakie przesłanki prawo do udziału tłumacza w postępowaniu karnym, wynikające z art. 204 Kodeksu postępowania karnego, stanowi gwarancję uczciwego i rzetelnego procesu. Z ogólnych dyrektyw uczciwego procesu karnego wynika bowiem, iż rozstrzygnięcia organów procesowych powinny być oparte na prawdziwych ustaleniach faktycznych, co z kolei nakłada na te organy obowiązek wszechstronnego (tj. zgodnego z rzeczywistością) poznania stanu faktycznego sprawy. Wynikająca z regulacji powołanego Kodeksu zasada stanowi, że jeżeli stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych, korzysta się z pomocy biegłego, a w uzasadnionych przypadkach z pomocy tłumacza. Zgodnie z obowiązującym prawem, obowiązek wezwania tłumacza istnieje przede wszystkim wówczas, gdy zachodzi potrzeba przesłuchania osoby głuchej lub niemej, a nie wystarcza porozumienie się z nią za pomocą pisma, przesłuchania osoby nie władającej językiem polskim, a także przełożenia na język polski pisma sporządzonego w języku obcym lub odwrotnie, bądź też zapoznania się z treścią przeprowadzanego dowodu. Udział tłumacza w procesie karnym jest więc jednym ze środków dowodowych. Uczestniczący w procesie karnym tłumacz przy tym związany jest zasadą obiektywizmu, wyrazem czego jest m.in. treść przyrzeczenia, jakie składa przed przystąpieniem do swoich czynności. Analizowane zagadnienie zostanie przedstawione także z perspektywy praw i obowiązków ciążących na tłumaczu, jako na jednym z uczestników procesu. W charakterze przykładu można tu wymienić zobowiązanie tłumacza do stawiennictwa, do mówienia prawdy, do złożenia przyrzeczenia, a także jego prawo do zachowania tajemnicy państwowej, służbowej i zawodowej z wszelkimi konsekwencjami dotyczącymi trybu zwalniania z tych tajemnic. 
https://doi.org/10.14746/il.2009.17.7
PDF

Bibliografia

Hofmański, P. 2000. Prawo do udziału tłumacza w postępowaniu karnym. w: A.J. Szwarc (Ed.) Przestępczość przygraniczna. Postępowanie karne przeciwko cudzoziemcom w Polsce. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie. pp. 147-156.

Kuczyńska, H. 2009. w: P. Wiliński (Ed.) Rzetelny proces karny. Warszawa: Wolters Kluwer. pp. 166.

Nowak, C. 1998. Prawo do korzystania z pomocy tłumacza w europejskim i polskim prawie karnym, Prokuratura i Prawo, vol. 10, pp. 89 et seqq.

Nowak, C. 2009. w: P. Wiliński (Ed.) Rzetelny proces karny. Warszawa: Wolters Kluwer. pp. 132 et seqq.

Stachowiak, S. 2000. Uprawnienie pokrzywdzonego do korzystania z pomocy tłumacza w polskim procesie karnym, Prokuratura i Prawo, vol. 12, pp. 7 et seqq.

Zygmont, B. 2004. Prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza w postępowaniu karnym w świetle standardów europejskich, Państwo i Prawo, vol. 7, pp. 78.