Słowa kluczowe
ekonomia polityczna
historia
metoda
kapitał
prawa ruchu kapitału
wytwarzanie wartości dodatkowej
podział
wymiana
konsumpcja
metaboliczny stosunek z przyrodą
Jak cytować
Abstrakt
Między teoretycznymi pismami Marksa z zakresu ekonomii politycznej (takimi jak, na przykład, trzy księgi Kapitału) a jego pismami historycznymi (jak Osiemnasty Brumaire’a czy Wojna domowa we Francji) istnieje pewna luka, wynikająca z ograniczeń, jakie Marks narzucił swoim badaniom polityczno-ekonomicznym. Ograniczenia te zostały naszkicowane w Zarysie krytyki ekonomii politycznej, gdzie Marks czyni rozróżnienie pomiędzy a) uniwersalnością metabolicznej relacji ze światem natury, b) ogólnym charakterem praw rządzących ruchem kapitału, c) szczególnością podziału i wymiany, a d) jednostkowością procesów konsumpcji. Analiza zawartości Kapitału pokazuje, że Marks zasadniczo ograniczył swoje wysiłki do wykazania, że istnieją prawa, którymi rządzi się proces produkcji. Optyka ta pozwoliła mu na identyfikację pewnych prawidłowości w zakresie ruchów kapitału, właściwych każdemu kapitalistycznemu sposobowi produkcji. Zarazem jednak wykluczała ona pozostałe czynniki, przez co nie mogła ustanowić kompletnej teorii kapitalistycznego sposobu produkcji. Lepsze zrozumienie tego, w czym Marks może nam pomóc dzięki swojemu rozpoznaniu ogólnych zasad ruchu prowadzi do znacznie lepszego zrozumienia, co my sami musimy zrobić, jeśli chcemy, by wyniki jego badań dały się zastosować w konkretnych okolicznościach. Takich jak te, które zaistniały w trakcie kryzysu ekonomicznego towarzyszącego nam od 2007 roku.Bibliografia
Baran, Paul i Paul Sweezy. 1966. Monopoly Capital: An Essay on the American Economic and Social Order. New York: Monthly Review Press.
Boccara, Paul. 1970. Études sur le capitalisme monopoliste d’État, sa crise et son issue. Paris: Grijalbo.
Burkett, Paul. 1999. Marx and Nature: A Red and Green Perspective. Basingstoke: Palgrave-Macmillan.
Engels, Fryderyk. 1972a. Rozwój socjalizmu od utopii do nauki. Tłum. Antoni Bal. W Marks, Engels, Dzieła. T. 19. Warszawa: Książka i Wiedza.
Engels, Fryderyk. 1972b. Dialektyka przyrody. Tłum. Tadeusz Zabłudowski. W Marks, Engels, Dzieła. T. 20. Warszawa: Książka i Wiedza.
Foster, John Bellamy. 2000. Marx’s Ecology: Materialism and Nature. New York: Monthly Review Press.
Harvey, David. 1973. Social Justice and the City. London: Edward Arnold.
Harvey, David. 1982. The Limits to Capital. First Edition. Oxford: Blackwell.
Harvey, David. 1996. Justice, Nature and the Geography of Diffference. Oxford: Blackwell.
Harvey, David. 2008. Neoliberalizm. Historia katastrofy. Tłum. Jerzy Paweł Listwan. Warszawa: Książka i Prasa.
Harvey, David. 2010. A Companion to Marx’s ‘Capital’. London: Verso.
Harvey. David. 2011. The Enigma of Capital: and the Crises of Capitalism. Oxford: Oxford University Press.
Harvey, David. 2012. Bunt miast. Prawo do miasta i miejska rewolucja. Tłum. „Praktyka Teoretyczna”. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
Jay, Martin. 1996. The Dialectical Imagination: A History of the Frankfurt School and the Institute of Social Research, 1923–1950. Berkeley: University of California Press.
Leiss, William. 1994. The Domination of Nature. McGill-Queen’s University Press: Montreal.
Marks, Karol i Fryderyk Engels. 1962. „Manifest Partii Komunistycznej”. W Marks, Engels, Dzieła. T. 4. Warszawa: Książka i Wiedza.
Marks, Karol. 1968a. Kapitał: Krytyka ekonomii politycznej. Księga I: Proces wytwarzania kapitału. Tłum. Paweł Hoffman, Bronisław Minc, Edward Lipiński. W Marks, Engels, Dzieła. T. 23. Warszawa: Książka i Wiedza.
Marks, Karol. 1964. „Osiemnasty Brumaire’a Ludwika Bonaparte”. W Marks, Engels, Dzieła. T. 8. Warszawa: Książka i Wiedza.
Marks, Karol. 1968b. Teorie wartości dodatkowej, t. 1, Tłum. Cz. Grabowski, F. Romaniukowa, W. Sadowski. W Marks, Engels, Dzieła. T. 26. Cz. 1. Warszawa: Książka i Wiedza.
Marks, Karol. 1968c. „Wojna domowa we Francji”. W Marks, Engels, Dzieła. T. 17. Warszawa: Książka i Wiedza.
Marks, Karol. 1977. Kapitał. Krytyka ekonomii politycznej. Księga II: Proces cyrkulacji kapitału. Tłum. Edward Lipiński, Julian Maliniak. W Marks, Engels, Dzieła. T. 24. Warszawa: Książka i Wiedza.
Marks, Karol. 1978. Capital. Volume 2. Tłum. David Fernbach. Harmondsworth: Penguin.
Marks, Karol. 1982. Kapitał: Krytyka ekonomii politycznej. Księga III: Proces produkcji kapitalistycznej jako całość. Tłum. Edward Lipiński, Julian Maliniak. W Marks, Engels, Dzieła. T. 25. Cz. 2. Warszawa: Książka i Wiedza.
Marks, Karol. 1984. Kapitał: Krytyka ekonomii politycznej. Księga III: Proces produkcji kapitalistycznej jako całość. Tłum. Edward Lipiński, Julian Maliniak. W Marks, Engels, Dzieła. T. 25. Cz. 1. Warszawa: Książka i Wiedza.
Marks, Karol. 1986. Zarys krytyki ekonomii politycznej. Tłum. Jan Wyrozembski. Warszawa: Książka i Wiedza.
Negri, Antonio. 1996. Marx Beyond Marx: Lessons on the ‘Grundrisse’. Tłum. Harry Cleaver i in. New York: Autonomedia.
Sayer, Derek. 1987. The Violence of Abstraction: The Analytical Foundations of Historical Materialism. Oxford: Blackwell.
Smith, Neil. 1984. Uneven Development: Nature, Capital and the Production of Space, First Edition. Oxford: Blackwell.
Stalin, Józef. 1949. „O materializmie dialektycznym i historycznym”. W Stalin, Józef. Zagadnienia leninizmu. Warszawa: Książka i Wiedza.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.