Abstrakt
As yet, there have been no comprehensive study on the historical anthroponymy of Poznań and Great Poland. On the map of Poland this region constitutes a kind of terra incognita. The article presented is a part of the project whose objective is to compile names and surnames of the inhabitants of Great Poland. The conclusions included in the article have a character of a research reconnaissance and concern the 17th and 18th-century surnames of the inhabitants of the left-bank Poznań (the names have been excerpted from birth certificates of the parish of St. Adalbert).The article presents Polish surnames formed as a result of appellative nomination. Since the semantics of the derivative stems of the studied anthroponyms is tightly connected with the world of plants and animals as well as the material and cultural manifestations of the community described in the article, the people`s surnames have been divided into 4 groups according to: 1) external attributes, 2) psychic features, 3) interactions with the outer world, 4) position of a person in the society. The conclusions drawn on the basis of the analysis can be summarised as the following theses: 1) the material collected is semantically heterogeneous, 2) the reasons for choosing a particular name are not always obvious, 3) the material gathered only slightly reflects the cultural and linguistic specific character of the studied community, 4) the majority of appellatives motivating surnames belong to general Polish vocabulary.
Finansowanie
Praca naukowa finansowana ze środków na naukę w latach 2006-2009 (projekt badawczy Nr H01 D 042 30)
Bibliografia
S. Abt, Ludność Poznania w XVII i pierwszej połowie XVIII wieku, w: Dzieje Poznania, t. 1, red. J. Topolski, Warszawa–Poznań 1988.
A. Cieślikowa, Miejsce przezwiska w systemie antroponimicznym (historia a współczesność), w: Przezwiska i przydomki w językach słowiańskich, „Rozprawy Slawistyczne” 14, cz. 1, red. S. Warchoł, Lublin 1998.
M. Drozdowski, Wsie i folwarki Poznania, w: Dzieje Poznania, t. 1, red. J. Topolski, Warszawa–Poznań 1988.
Z. Kowalik-Kaleta, Historia nazwisk polskich na tle społecznym i obyczajowym (XII--XV wiek), Warszawa 2007.
Z. Kulejewska, Ustrój prawny jurydyk, w: Dzieje Poznania, t. 1, red. J. Topolski, Warszawa– Poznań 1988.
K. Kuklińska, Gospodarka, w: Dzieje Poznania, t. 1, red. J. Topolski, Warszawa–Poznań 1988.
Z. Kurzawa, A. Kusztelski, Kościół św. Wojciecha, Poznań 2003.
A. Walczak, Słownictwo, w: Słownik gwary miejskiej Poznania, red. M. Gruchmanowa, B. Walczak, Poznań 1999.
T. Skulina, Antroponimiczne funkcje nazw zawodowych w XVI i XVII wieku (na materiale wielkopolskim), „Studia Polonistyczne” XVI/XVII, 1988-1989.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).