Jak cytować
Abstrakt
The article concentrates on the issues of the cycle of illustrations by Elwiro Michał Andriolli in Eliza Orzeszkowa’s Meir Ezofowicz as a work of art of the second half of the 19th century, an excellent inter-semiotic translation of literature into the “image rhetoric”, and an example of a turn in the artistic work style – from romanticism, preferred by the artist, to social realism. Wood engravings were made by the graphic artist with both artistry and kindliness towards the author and the subject matter of the novel. Andriolli’s thorough artistic interpretation fills in the book’s unsaid parts, highlights the meanings that the writer was not allowed to touch upon in the novel because of the censorship, e.g. he showed the centuries-old relationships between the Jews and the Polish in the context of the loss of statehood. In the cycle, the graphic artist recorded the collective portrait of the Jewish community, depicted their cultural richness and internal problems (concerning economy, religion and identity).Bibliografia
A. Cała, Asymilacja Żydów w Królestwie Polskim (1864–1897). Postawy, konflikty, stereotypy, Warszawa 1989.
M. Żmigrodzka, Orzeszkowa. Młodość pozytywizmu, Warszawa 1965.
J. Detko, Żyd; Kwestia żydowska, [hasła w:] Słownik literatury XIX w., red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław–Warszawa–Kraków 1994, s. 1047-1049 oraz 1052.
J. Detko, Narodowy aspekt kwestii żydowskiej u Elizy Orzeszkowej, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego” 1961, nr 40.
W. Feldman, Współczesna literatura polska 1864–1918, Kraków 1985.
J. Iwaszkiewicz, Przypominamy Orzeszkową, „Wiadomości Literackie” 1927, nr 175.
E. Orzeszkowa, O Żydach i kwestii żydowskiej, [w:] Pisma zebrane, t. IX, Warszawa 1913.
J.I. Kraszewski, Listy z zakątka, „Biesiada Literacka” 1879, nr 173.
rękopis 800, AEO: List H. Siemiradzkiego do Elizy Orzeszkowej z dn. 14 XI 1884r.
J. Krzyżanowski, Dzieje literatury polskiej, Warszawa 1979.
W. Panas, Sacer: święty – przeklęty. Obraz judaizmu w literaturze polskiej II połowy XIX wieku, [w:] Problematyka religijna w literaturze pozytywizmu i Młodej Polski.
Świadectwa poszukiwań, red. S. Fita, Lublin 1993.
J. Wiercińska, Andriolli Elwiro Michał, [hasło w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, red. J. Maurin-Białostocka, J. Drewojed, t. 1, Wrocław 1971.
List Franciszka Bohuszewicza do Orzeszkowej z dn. 20 IX 1899 oraz zob. Lz, t. VIII, Wrocław 1976.
E. Jankowski, Eliza Orzeszkowa, Warszawa 1973.
J. Werner, Technika i technologia sztuk graficznych, Kraków 1972.
G. Socha, Andriolli i rozwój drzeworytu w Polsce, Wrocław 1888.
M. Opałek, Drzeworyty w czasopismach polskich XIX stulecia, Wrocław 1949.
J. Wiercińska, Andriolli. Opowieść biograficzna, Warszawa 1981.
J. Wiercińska, Andriolli. Świadek swoich czasów; listy i wspomnienia, Wrocław 1976.
Bibliografia literatury polskiej, Nowy Korbut, t. 17, vol. II, oprac. H. Gacowa, E. Orzeszkowa, Wrocław–Warszawa–Kraków 1999.
E. Orzeszkowa, Meir Ezofowicz, posłowie J. Krzyżanowski, przypisy M. Bokszczanin, Warszawa 1973. Tekst na podstawie Dzieł wybranych, Warszawa 1954.
A. Banach, Polska książka ilustrowana 1800–1900, Warszawa 1956.
S. Wysłouch, Ilustracja a interpretacja (na podstawie ilustracji do „Pana Tadeusza”), „Studia Polonistyczne”, t. XIII (1985). Przedruk: „Polonistyka” 1993 nr 3.
R. Barthes, Retoryka obrazu, [w:] Ut pictura poesis. Tematy teoretycznoliterackie. Archiwum „Pamiętnika Literackiego” pod red. M. Głowińskiego, red. M. Skwara, S. Wysłouch, Gdańsk 2006.
E. Orzeszkowa, Meir Ezofowicz, Warszawa 1973. Według wydania Dzieł Wybranych Elizy Orzeszkowej, Warszawa 1957. Wszystkie Lz, t. VI.
J. Wróbel, Światło wśród mroku, [w:] Od realizmu do preekspresjonizmu, red. G. Matuszek, Kraków 2001.
J. Łotman, Z. Minc, Literatura i mitologia, przeł. B. Żyłko, „Pamiętnik Literacki” 1991, z. 1. Przedruk: J. Łotman, Z. Minc, Literatura i mitologia, [w:] Sztuka w świecie znaków, przeł. B. Żyłko, Gdańsk 2002.
E. Jankowski, Orzeszkowa - Listy zebrane, t. I–IX, Wrocław 1954–1981.
E. Malinowska, Problematyka literacka „Kłosów”, Katowice 1992.
L.B. Świderski, Jak spreparowano Meira Ezofowicza, „Prosto z Mostu” 1937, nr 19.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).