Abstrakt
The peculiar situation of violence experienced in Peru of the 1980s and the 1990s shows a society immersed in the trauma, suffering and pain. The literature as well as the film have become a means to reflect the painful experience of the society. The aim of this article is to analyse some of the main characters of the novels: 'La hora azul' (2005) by Alonso Cueto, 'Abril rojo' by Santiago Roncagliolo (2006), and the film: 'La teta asustada' (2009) by Patricia Llosa in order to show the effects of traumatic experiences of the past and an attempt to return to normal life.Bibliografia
American Psychiatric Association (2000): Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. (DSM-IV-TR). Washington, D. C.
Bowen, Sally (2000): El Expediente Fujimori. El Perú y su presidente 1990-2000. Lima: Perfect Work.
Castro Neira, Yerko (2013): “Antropología de la violencia. Entre los estudios del sufrimiento socialy la antropología de la paz”. In: Lurgio Gavilán Sánchez, Memorias de un soldado desconocido. Autobiografía y antropología de la violencia. Lima: Instituto de Estudios Peruanos (IPE), 17-27.
Comisión de la Verdad y Reconciliación. Informe Final. Lima: CVR, 2003. En línea: http://www.cverdad.org.pe/ifinal/ [07.10.2013].
Cueto, Alonso (2005): La hora azul. Barcelona: Anagrama.
Cueto, Alonso (2009): “La muerte es la gran generadora de historias”. Entrevista por Gabriel Ruiz Ortega, Blog La fortaleza de la soledad. En línea: http://la-fortaleza-de lasoledad.blogspot.com/2006/07/entrevista-alonso-cueto.html [27.11.2013].
Degregori, Carlos Iván (2010): El surgimiento de Sendero Luminoso. Ayacucho 1969-1979 del movimientopor la gratuidad de la enseñanza al inicio de la lucha armada. Lima: Instituto de Estudios Peruanos (IPE).
Espinoza Soriano, Waldemar (1997): Los Incas. Lima: Amaru Editores.
Gavilán Sánchez, Lurgio (2013): Memorias de un soldado desconocido. Autobiografía y antropología de la violencia. Lima: Instituto de Estudios Peruanos (IPE).
Gorriti, Gustavo (2008): Sendero. Historia de la guerra milenaria. Lima: Planeta Perú.
Hidalgo, Teodoro (2004): Sendero Luminoso: subversión y contrasubversión: historia y tragedia. Lima: Santillana.
Jara, Umberto (2003): Ojo por ojo. Perú: Grupo Editorial Norma.
Llosa Bueno, Patricia (2009): La teta asustada. España, Perú: Vela Producciones, Wanda Visión S.A., Oberón Cinematográfica S.A.
Moreno Martín, Florentino (2009): “Algunos conceptos sobre la violencia”. In: Markez Alonso, Iñaki et al. (Coord.) Violencia y salud mental. Salud mental y violencias institucional, estructural, social y colectiva. Madrid: Asociación Española de Neuropsiquiatría, 19-36.
Pedersen, Duncan et al. (2001): Violencia política y salud en las comunidades alto-andinas de Ayacucho, Perú. En línea: http://www.psicosocial.net/es/centro-de-documentacion [07/10/2013].
Roncagliolo, Santiago (2006): Abril rojo. Madrid: Santillana.
Roncagliolo, Santiago (2007): La cuarta espada. La historia de Abimael Guzmán y Sendero Luminoso. Buenos Aires: Debate.
Roncagliolo, Santiago (2008): “A mí siempre me ha interesado trabajar con lo que la alta cultura despreciaba”. Entrevista por Doris Wieser. In: Espéculo. Revista de estudios literarios. Universidad Complutense de Madrid. En línea: http://www.ucm.es/info/especulo/numero40/rocangl. html [27.11.2013].
Roncagliolo, Santiago (2009): “Entrevista a Santiago Roncagliolo” por Clémence Oriol. In: La clé des langues. Art et littérature. En línea: http://cle.ens lyon.fr/espagnol/entrevista-a-santiagoroncagliolo-68566.kjsp. [Última consulta: 27.11.2013].
Roncagliolo, Santiago (s/f). “Entrevista a Santiago Roncagliolo” por Francisco Javier Cubero, Mercedes Serna, Luis Miguel Hermoza & Fernando Clemot. In: Paralelo Sur. Revista de literatura. En línea: http://www.paralelosur.com/revista/revista_entrevistas_013.htm. [Última consulta: 27.11.2013].
Saavedra Muñoz, Néstor (2007): “Identidad y diferencia: Un acercamiento al conflictoarmado de la década de los 80 representado en cinco novelas peruanas ontemporáneas”. In: Ajos & zafiros. Revista de Literatura. Nro. 8/9. Lima: Ab-impresiones, 55-67.
Sagermann Bustinza, Leonor (2009): “Entre la justicia y el crimen: trasgresión de fronteras en la guerra contra Sendero Luminoso en algunos ejemplos de la literatura peruana”. In: Gregori i Gomis, Alfons et al. Discurso sobre fronteras — fronteras del discurso: estudios del ámbito ibérico e iberoamericano. Łask: LEKSEM, 81-90.
Śniadecka-Kotarska, Magdalena (2008): Ser mujer en el Perú (1980-2005). Varsovia: Universidad de Varsovia. Centro de Estudios Latinoamericanos (CESLA).
Tello, María del Pilar (1991): Perú: el precio de la paz. Lima: Ediciones Petroperú.
Theydon, Kimberly (2004): Entre prójimos. El conflicto armado interno y la política de reconciliación en el Perú. Lima: Instituto de Estudios Peruanos (IPE).
Theydon, Kimberly (2010): “La teta asustada: la historia detrás de la película”. Entrevista por Mildred Largaespada. In: Periodismo Humano. en línea: http://periodismohumano.com/culturas/la-teta-asustada-la-historia-detras-de-la pelicula.html [25/11/2013].
Uceda, Ricardo (2004): Muerte en el Pentagonito. Bogotá: Planeta colombiana.
Varas, Patricia (2012): “Posmemoria femenina en La teta asustada”. In: Letras femeninas. Vol. XXXVIII, Nro. 1, Verano 2012. Arizona: SILC-Spanish Program, 31-41.
Vásquez, Enrique et al. (s/f). “Perú”. In: GASTO PÚBLICO EN SERVICIOS SOCIALES BÁSICOS EN AMÉRICA LATINA Y EL CARIBE. En línea: http://www.eclac.org/publicaciones/xml/8/4648/PERU.pdf [07.10.2013].
Wiener Fresco, Raúl A. (1996): Fujimori. El elegido del pueblo. Lima: Graphos 100 Editores.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).