Słowa kluczowe
Scythian period
hillfort
sanctuary
objects of worship
ritual practice
Early Iron Age
Jak cytować
Abstrakt
The article deals with excavations in the central part of Severynivka hillfort. In the mentioned area there was found and studied a part of the large multi-layered complex, which is considered as the remains of probable public worship structure. In the complex filling there were revealed numerous finds of wares, including a number of complete tableware and miniature forms, tools, jewelry and weapons. Also there were traced the tracks of rites administering that is recorded by the physical layout of objects in the complex and a female jaw find.
Bibliografia
Ailincăi S-C. 2013. Începuturile epocii fierului în Dobrogea. In: Cercetările arheologice de la Revărsarea, Isaccea, judeţul Tulcea. Tulcea.
Andrienko V.P. 1992. Kompleks nachala skifskogo vremeni na poselenii Pozharnaya Balka (raskop II). Donetskiy arkheologicheskiy sbornik 1: 73-88. Donetsk.
Andrienko V.P. 1994. O materialakh tretey khronologicheskoy gruppy poseleniya Pozharnaya Balka. In: Tezisy dokladov mezhdunarodnoy konferentsii «Problemy skifo-sarmatskoy arkheologii Severnogo Prichernomoria», 11-12. Zaporozhe.
Andrienko V.P. 1996. Bulavki s poseleniya u s. Pozharnaya Balka. In: O.B. Suprunenko (Ed.) Bilske horodysche v konteksti vyvchennia pamiatok rannoho zaliznoho viku Yevropy, 353-358. Poltava.
Bajda-Wesołowska A., Bochnak T., Hozer M. 2014. Bogaty grób kobiecy z wczesnej epoki żelaza odkryty w miejscowości Zabłotce, pow. jarosławski, stan. 27. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 35: 105-125.
Baron J., Diakowski M., Stolarczyk T. 2016. Bone and antler arteffacts from an 8-5th century BC settlement at Grzybiany, South-Western Poland. In: S. Vitezović (Ed.) Close to the bone: current studies in bone technologies, 28-47. Belgrade.
Berezanskaya S.S. 1990. Usovo ozero. Poselenie srubnoy kultury na Severskom Dontse. Kyiv.
Bessonova S.S. 1996. Hlyniani zhertovnyky lisostepovoho Podniprovia rannoskifskoho chasu. Arkheolohiya 4: 25-40.
Bessonova S.S., Skoryi S.A. 2001. Motroninskoe gorodishche skifskoy epokhi (po materialam raskopok 1988-1996 gg.). Kyiv-Krakov.
Bilozor V.P. 2004. Pro zhertovnyky z liudskymy cherepamy v ur. Tsaryna na Bilskomu horodyschi. In: Vid Kimmerii do Sarmatii, 9-10. Kyiv.
Bohusevych V.A. 1952. Kanivska arkheolohichna ekspedytsiya. Arkheolohichni pamiatky URSR III 141-153.
Bondarenko D.V., Smirnov A.I. 2014. Novyi ritualno-pogrebalnyi kompleks arkhaicheskogo vremeni v Nizhnem Pobuzhe. In: Trudy VI (XX) vserossiyskogo arkheologicheskogo sezda v Kazani II: 8-11.
Boroffka N. 1987. Folosirea fierului in Romania de la incepturi pina in secolul al VIII – lea i.e.n. Apulum 24: 55-77.
Boyko Y.N. 1990. Khram goroda Gelona. Sovetskaya etnografiya 3: 52-65.
Boyko Y.N. 2004. Vishenka-2 – novyi chernolessko-zhabotinskiy pamiatnik v Srednem Pobuzhe. In: Drevnosti: 238-259.
Boyko Y.N. 2004a. O sviaziakh naseleniya Podnestrovia, Pobuzhia i Povorsklia v VIII-VII vv. do n. e. (po materialam selishcha Vishenka-2). In: Starozhytnosti Stepovoho Prychernomoria i Krymu 11 31-37.
Bremmer J. 2015. Ancient necromancy: fact or fiction? In: K. Bielawski (Ed.) Mantic perspectives: oracles, prophecy and performance, 119-141. Gardzienice-Lublin-Warszawa.
Bruyako I.V. 2005. Rannie kochevniki v Evrope (X-V vv. do n. e.). Kishinev.
Chernenko E.V. 1968. Skifskiy dospekh. Kyiv.
Chernenko E.V., Rolle R., Skoryi S.A., Makhortykh S.V., Gerts V., Belozor V.P. 2004. Issledovaniya sovmestnoy Ukrainsko-Nemetskoy arkheologicheskoy ekspeditsii v 2003 g. Kyiv.
Chochorowski J. 1985. Die Vekerzug-Kultur. Charakteristik der Funde. Warszawa-Kraków.
Chochorowski J. 1987. Rola sigynnów Herodota w środowisku kulturowym epoki żelaza na Nizinie Węgierskiej. Przegląd Archeologiczny 34: 161-218.
Chochorowski J. 1998. Die Vekerzug-Kultur und ihre östliche Beziehungen. In: B. Hänsel, J. Machnik (Eds) Das Karpatenbecken und die osteuropäische Steppe, 473-491. München-Rahden.
Czopek S. 1992. Uwagi o chronologii względnej i periodyzacji materiałów z okresu halsztackiego i starszego okresu przedrzymskiego w świete analizy ceramiki kultury pomorskiej. In: S. Czopek (Ed.) Ziemie polskie we wczesnej epoce żelaza i ich powiązania z innymi terenami, 81-89. Rzeszów.
Czopek S. 2008. Uwagi o sytuacji kulturowej we wczesnej epoce żelaza na terenie południowo-wschodniej Polski. In: M. Mogielnicka-Urban (Ed.) Opera ex aere. Studia z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza dedykowane profesorowi Janowi Dąbrowskiemu, 159-167. Warszawa.
Czopek S. 2010. Naddniestrzanskie rubieże kulturowe w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza. In: S. Czopek, S. Kadrow (Eds) Mente et rutro. Studia archeologica Johanni Machnik viro doctissimo octogesimo vitae anno ab amicis, collegis et discipulis oblata, 357-368. Rzeszów.
Daragan M.N. 2005. Antichnaya keramika iz Khotovskogo gorodishcha skifskoy epokhi. In: V.Y. Zuev (Ed.) Bosporskiy fenomen, 256-261.
Daragan M.N. 2010. Pamiatniki ranneskifskogo vremeni i galshtatt: poisk khronologicheskikh reperov. Revista Arheologică, serie nouă 6/2: 85-113.
Daragan M.N. 2011. Nachalo rannego zheleznogo veka v Dneprovskoy Pravoberezhnoy Lesostepi. Kyiv.
Diedov O. V., Diedov O.O. 2014 Umovy formuvannia gruntiv i roslynnosti Podillia u pleistotseni ta holotseni. In: Geopolitika i ekogeodinamika regionov 10(1): 516-520.
Dular J. 1982. Halštatska keramika v Sloveniji. Ljubljana.
Dular J. 2003. Halštatske nekropole Dolenjske. Ljubljana.
Dular J., Jevremov M.T. 2010. Ormož. Utrjeno naselje iz pozne bronaste in sterejše železne dobe. Ljubljana.
Dušek M. 1966. Thrakishes Gräberfeld der Hallstatzeit in Chotin. Bratislava.
Eberts N. 2016. O znachenii galshtattskogo vliyaniya na pamiatniki ranneskifskoy kultury Srednego Dnestra. In: V.M. Vadimov, H.Yu. Ivakin, S.A. Skoryi (Eds) Fenomen Bilskoho horodyscha: 169-171. Kyiv-Poltava.
Egg M. 1996. Das Hallstattzeitliche Fürstengrab von Strettweg bei Judenburg in der Obersteiermark. Bonn.
Fialko E.E. 2014. Proiskhozhdenie i evoliutsiya odnogo iz tipov zolotykh applikatsiy skifskogo vremeni. In: Starozhytnosti Stepovoho Prychornomoria i Krymu 17: 154-175.
Fialko O.Y., Boltryk Y.V. 2003. Napad skifiv na Trakhtemyrivske horodyshche. Kyiv.
Gavranović M. 2011. Die Spätbronze- und Früheisenzeit in Bosnien. Bonn.
Gavrish P.Y. 1988. Otchet o polevykh arkheologicheskikh issledovaniyakh Poltavskoy levoberezhnoy ekspeditsii Poltavskogo pedagogicheskogo instituta v 1988 g. (held in the archives of IA NANU 1988/54).
Gavrish P.Y. 1989. Otchet o polevykh arkheologicheskikh issledovaniyakh Poltavskoy levoberezhnoy ekspeditsii Poltavskogo pedagogicheskogo instituta v 1989 g. (held in the archives of IA NANU 1989/54).
Gawlik A. 2007. Geneza zausznic gwoździowatych. In: J. Chochorowski (Ed.) Studia nad epoką brązu i wczesną epoką żelaza. In: Księga poświęcona Profesorowi Markowi Gedlowi na pięćdziesięciolecie pracy w Uniwersytecie Jagiellońskim, 219-240. Kraków.
Goltseva N.V., Kashuba M.T. 1995. Glinzhen II. Mnogosloynyi pamiatnik Srednego Podnestrovia. Tiraspol.
Grechko D.S., Pashkevich G.A. 2005. Paleobotanicheskoe issledovanie glinianykh lepeshek iz raskopok kultovogo kompleksa pervoy poloviny VI vv. do n. e. na poselenii Orekhovaya Roscha 2. In: Arkheolohichni doslidzhennia v Ukrayini 2004-2005 rr., 151-152. Kyiv.
Grechko D.S., Shelekhan O.V. 2012. Grishkovskiy mogilnik na Kharkovschine. Kyiv.
Grigorev V., Skoryi S. 2012. Kurgany u s. Gladkovshchina – pamiatnik epokhi skifskoy arkhaiki v Levoberezhnoy Pridneprovskoy Terrasovoy Lesostepi. In: W. Blajer (Ed.) Peregrinationes archaeologicae in Asia et Europa Joanni Chochorowski dedicatae, 441-459. Kraków.
Hanina O.D. 1965. Poselennia skifskoho chasu u seli Ivane-Puste. Arkheolohiya 19: 106-117.
Hanina O.D.1984. Poselennia rannoskifskoyi doby poblyzu Zalissia. Arkheolohiya 47: 68-79.
Harding A. 2000. European societies in the Bronze Age. Cambridge.
Hutsal A.F., Mogilov A.D. 2011. Kurgan № 3 u s. Teklivka na Srednem Dnestre. In: V.D. Berezytskiy (Ed.) Vostochnoevropeyskie drevnosti skifskoy epokhi, 97-109. Voronezh.
Hvala S.T. 2012. Magdalenska gora. Social structure and burial rites of the Iron Agt community. Ljubljana.
Ignaczak M. 2008. Wzorce kulturowe lasu/lasostepu strefy pontyjskiej w niżowych zespołach kręgu łużyckiego. In: J. Bednarczyk, J. Czebreszuk, P. Makarowicz, M. Szmyt (Eds) Na pograniczu światów. Studia z pradziejów międzymorza bałtycko-pontyjskiego ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Kośko w 60. rocznicę urodzin, 141-165. Poznań.
Illinska V.A. = Ilinskaya V.A. 1961. Skifska vuzda VI st. do n. e. (za materialamy Posullia). Arkheolohiia XIII: 38-60.
Illinska V.A. = Ilinskaya V.A. 1968. Skify Dneprovskogo Lesostepnogo Levoberezhia (kurgany Posulia). Kyiv.
Illinska V.A. = Ilinskaya V.A. 1975. Ranneskifskie kurgany baseyna r. Tiasmin (VII-VI vv. do n. e.). Kyiv.
Ilinskaya V.A., Mozolevskiy B.N., Terenozhkin A.I. 1980. Kurgany VI v. do n. e. u s. Matusov. In: A.I. Terenozhkin (Ed.) Skifiya i Kavkaz, 31-63. Kyiv.
Irimia M. 2003. Den Grabritus und die Grabrituale der Babadag – Kultur – Gemein-schaften betreffend. Thracia 15: 251-268.
Jadczykowa I. 1992. Najstarsze materiały kultury pomorskiej w Polsce środkowej. In: S. Czopek (Ed.) Ziemie polskie we wczesnej epoce żelaza i ich powiązania z innymi terenami, 219-240. Rzeszów.
Jugănaru G., Ailincăi S. 2003. Noi date referitoare la sistemul de fortificare al aşezării hallstattiene de la Babadag (jud. Tulcea). Peuce (Serie Nouă) 1 (14): 51-63.
Kałagate S. 2013. Wydzielone zabytki gliniane z badań grodziska w Wicinie w latach 2008-2012. In: A. Jaszewska, S. Kałagate (Eds) Wicina. Badania archeologiczne w latach 2008-2012 oraz skarb przedmiotów pochodzących z Wiciny, 183-193. Zielona Góra.
Kantorovich A.R. 2012. K voprosu ob istokakh i variatsiyakh obrazov grifona i grifonopodobnykh sushchestv v ranneskifskom zverinom stile VII-VI vv. do n. e. In: D.V. Zhuravlev, K.B. Firsov (Eds) Evraziya v skifo-sarmatskoe vremia, 106-133. Moskva.
Kashuba M.T. = Kašuba M. 2000. Rannee zhelezo v lesostepi mezhdu Dnestrom i Siretom (kultura Koziya-Sakharna). Stratum plus 3: 241-488.
Kashuba M.T. = Kašuba M. 2008. Despre depunerile de oseminte umane în aşezările hallstattiene timpurii (sec. X-IX a.Chr.) cultura Saharna înregiunea Nistrului de Mijloc (spaţiul nord-vest pontic). In: S. C. Ailincăi (Ed.) Omagiu lui Gavrilă Simion la a 80-a aniversare, 106-120.
Kashuba M., Daragan M., Levitskiy O. 2010. Tekhnologicheskie novshestva rannego zheleznogo veka: perspektivy izucheniya ranney goncharnoy seroglinianoy keramiki Vostochnogo Prikarpatia. Revista Arheologică 5/2: 28-61.
Kashuba M.T., Khakheu V.P., Levitskiy O.G. 2002. Frako-getskie drevnosti v yuzhnoy lesostepi Srednego Dnestra (kulturno-khronologicheskaya sistematizatsiya materialov iz raskopok vtoroy poloviny XX veka). Stratum plus 3: 118-223.
Kaşuba M., Smirnova G., Vakhtina M. 2010. Un secol de la începutul investigaţiilor arheologice la cetatea Nemirov de pe Bugul de Sud. Revista Arheologică 6/2: 24-43.
Kashuba M.T., Vakhtina M.Y. 2014. Kompleksy zemlianok ranneskifskogo vremeni Nemirovskogo gorodishcha. In: V.M. Vadimov, H.Y. Ivakin, S.A. Skoryi (Eds) Fenomen Bilskoho horodyshcha, 55-60. Kyiv-Poltava.
Klochko L.S. 2008. Kostiumy plemen Skifii v konteksti zviazkiv z naselenniam Yevropy. In: Na pograniczu światów, In: J. Bednarczyk, J. Czebreszuk, P. Makarowicz, M. Szmyt (Eds) Na pograniczu światów. Studia z pradziejów międzymorza bałtycko-pontyjskiego ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Kośko w 60. rocznicę urodzin, 217-238. Poznań.
Klochko V.I. 2008. Torhovelnyi shliakh Buh-Boh. In: Na pograniczu światów, In: J. Bednarczyk, J. Czebreszuk, P. Makarowicz, M. Szmyt (Eds) Na pograniczu światów. Studia z pradziejów międzymorza bałtycko-pontyjskiego ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Kośko w 60. rocznicę urodzin, 239-249. Poznań.
Klochko V.I., Skoryi S.A. 1993. Kurhan 15 bilia Stebleva u Porossi. Arkheolohiya 2: 71-84.
Kłosińska E. 2008. Stosunki kulturowe i osadnicze na Polesiu Wołyńskim w młodszych odcinkach epoki brązu i we wczesnej epoce żelaza w świetle obecnego stanu badań. In: M. Mogielnicka-Urban (Ed.) Opera ex aere. Studia z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza dedykowane profesorowi Janowi Dąbrow-skiemu, 193-206. Warszawa.
Kossak G. 1987. Von den Anfangen des scythe-iranischen Tierstils. In: H. Franke (Ed.) Skythika, 24-86. München.
Kovpanenko G.T. 1970. Kurhany poblyzu s. Machukhy na Poltavschyni (za materialamy M.Ya. Rudynskoho). Arkheolohiya 24: 146-169.
Kovpanenko G.T. 1971. Pamiatniki ranneskifskogo vremeni Kanevschiny. In: P.D. Liberov, V.I. Guliaev (Eds) Problemy skifskoy arkheologii. Materialy i issledovaniya po arkheologii SSSR 177, 115-126. Moskva.
Kovpanenko G.T. 1981. Kurgany ranneskifskogo vremeni v basseyne r. Ros. Kyiv.
Kovpanenko G.T. 1984. “Chervona mogila” u s. Fliarkovka. In: A.I. Meliukova, V.G. Petrenko (Eds) Drevnosti Evrazii v skifo-sarmatskoe vremia, 107-113. Moskva.
Kovpanenko G.T., Bessonova S.S., Skoryi S.A. 1989. Pamiatniki skifskoy epokhi Dneprovskogo Lesostepnogo Pravoberezhia (Kievo-Cherkasskiy region). Kyiv.
Kovpanenko G.T., Bessonova S.S., Skoryi S.A. 1994. Novye pogrebeniya rannego zheleznogo veka v Porose. In: E.V. Chernenko (Ed.) Drevnosti skifov, 41-63. Kyiv.
Kovpanenko G.T., Skoryi S.A. 2004. Olshana: Pogrebenie predskifskogo vremeni v Dneprovskoy Pravoberezhnoy Lesostepi. Stratum plus 3: 265-288.
Kowalski-Bilokrylyy J. 2014. Pochodzenie kolczyków typu Kłyżów. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 35: 59-64. Rzeszów.
Kozubová A., Skakov A. 2015. Einige kritische Bemerkungen zur Datierung der Dolche vom Typ Posmuş und ihrer kaukasischen Parallelen. In: I. Szathmári (Ed.) An der Grenze der Bronze- und Eisenzeit. Festschrift für Tibor Kemenczei zum 75. Geburtstag, 301-315. Budapest.
Krušel’nyc’ka L.I. = Krushelnytska L.I. 1995. Jüngere Bronzezeit im der nordöstlichen Karpatenvorland. In: M. zu Erbach-Schönberg (Ed.) Beiträge zur Urnenfelderzeit nördlich und südlich der Alpen, 399-411. Bonn.
Krushelnytska L.I. 1975. Pamiatniki rannego zheleznogo veka na Srednem Dnepre. In: Noveyshie otkrytiya sovetskikh arkheologov, 28. Kyiv.
Krushelnytska L.I. 1976. Pivnichne Prykarpattia i Zakhidna Volyn za doby rannoho zaliza. Kyiv.
Krushelnytska L.I. 1993. Pamiatky halshtatskoho periodu v mezhyrichchi Visly, Dnistra i Prypiati. Kyiv.
Krushelnytska L.I. 1998. Chornoliska kultura Serednoho Prydnistrovia (za materialamy Neporoti-vskoyi hrupy pamiatok). Lviv.
Lapushnian V.L. 1979. Rannie frakiytsy X – nachala IV v. do n. e. v lesostepnoy Moldavii. Kishinev.
Lascu I. 2012. Gropi riytuale descoperite în Aşezarea din prima vârstă a fierului de la Alba Iulia „Recea”. Apulum 49: 73-83.
Levitskiy O.G. 2004. Kurgannyi mogilnik pozdnegalshtatskogo perioda Trinka “Drumul Feteshtilor”. In: Starozhytnosti stepovoho Prychornomoria i Krymu 11: 152-157.
Leviţki O., Haheu V. 2011. Necropola hallstattiană tărzie de la Giurgiuleşti în contextual cultural-istoric de la Dunărea de jos. Revista Arheologică, serie nouă 7/1-2: 55-71.
Levitski O.G., Kashuba M.T. 2009. Early grey wheel-made ware from East-Carpathian region (on the basis of finds from Trinca-Izvorul Lui Lica Settlement). Pontica 42: 93-118.
Litvinova L.V. 1995. Antropologicheskiy material iz rannegalshtatskogo zolnika tsitadeli gorodischa Glinzhen II. In: N.V. Goltseva, M.T. Kashuba (Eds) Glinzhen II. Mnogosloinyi pamiatnik Srednego Podnestrovia, 91-99. Tiraspol.
Lomtadze G.A., Firsov K.B. 2005. Kompleks ranneskifskogo vremeni iz raskopok S.A. Mazaraki. In: Bosporskie chteniya VI: 180-185. Kerch.
Lukiashko S.I. 1996. Semantika izobrazheniy na zhertvennykh lozhechkakh VI-IV vv. do n. e. In: A.Y. Alekseev, N.A. Bokovenko, V.Y. Zuev, V.A. Semenov (Eds) Zhrechestvo i shamanizm v skifskuyu epokhu, 143-145. Sankt-Peterburg.
Maksimov E.V., Petrovskaya E.A. 2008. Drevnosti skifskogo vremeni Kievskogo Podneprovia. Poltava.
Maleev Y. 2007. Zoomorfna plastyka plemen holihradskoi hrupy u Podnisteryi. In: Materialy i doslidzhennia z arkheolohiyi Prykarpattia i Volyni 11: 65-76.
Makhortykh S.V. 2013. Ranneskifskie psalii Severnogo Kavkaza. In: I.I. Marchenko (Ed.) Shestaya Mezhdunarodnaya Kubanskaya arkheologicheskaya konferentsiya, 274-277. Krasnodar.
Makhortykh S.V., Rolle R., Skoryi S.A., Gerts V., Belozor V.P. 2006. Issledovaniya sovmestnoy Ukrainsko-Nemetskoy arkheologicheskoy ekspeditsii v 2005 g. Kyiv.
Matysiak J.T., Prokop T. 2005. Cmentarzysko kultury Łużyckiej w Zakrzówku Szlacheckim woj. łódzkie. Łódź.
Medvedskaya I.N. 1992. Periodizatsiya skifskoy arkhaiki i Drevniy Vostok. Rossiyskaya arkheologiya 3: 86-107.
Meliukova A.I. 1953. Pamiatniki skifskogo vremeni na Srednem Dnestre. Kratkie soobshcheniya instituta istorii materialnoy kultury 51: 60-73.
Meliukova A.I. 1958. Pamiatniki skifskogo vremeni lesostepnogo Srednego Podnestrovia. Materialy i issledovaniya po arkheologii SSSR 64: 5-102.
Meliukova A.I. 1979. Skifiya i frakiyskiy mir. Moskva.
Michalak A. 2013. Przedmioty metalowe z badań grodziska w Wicinie w latach 2008-2012, In: A. Jaszewska, S. Kałagate (Eds.) Wicina. Badania archeologiczne w latach 2008-2012 oraz skarb przedmiotów pochodzących z Wiciny, Biblioteka Archeologii Środkowego Nadodrza, Zeszyt 7, 217-240. Zielona Góra.
Michalak A., Jaszewska A. 2011. Katalog zabytków metalowych, In: A. Jaszewska (Ed.) Wicina. Katalog za-bytków metalowych, Biblioteka Archeologii Środkowego Nadodrza, Zeszyt 5, 55-291. Zielona Góra.
Mohilov O.D., Didenko S.V. 2009. Skifskyi kurhan 448 bilia s. Zhuravka – pamiatka perekhidnoho chasu v Potiasmynni. Arkheolohiya 3: 45-55.
Mohylov O.D., Hutsal A.F. 2008. Proodyn iz riznovydiv rannoskifskykh zoomorfnykh vuzdechnykh prykras. Arkheolohiya 4: 44-48.
Mohylov O., Hutsal A., Hutsal V. 2016. Kistiana piksida z rannoskifskoho kurhanu na Podilli. In: V.S. Travinskyi (Ed.) Arkheolohiya & Fortyfikatsiya Ukrayiny. Zbirnyk materialiv VI Mizhnarodnoyi naukovo-praktychnoyi konferentsiyi, 67-72. Kamianets-Podilskyi.
Moskalenko A.N. 1955. Pamiatniki skifskogo vremeni na Srednem Donu. Kratkie soobshcheniya Instituta arkheologii Akademii nauk USSR, 99-100.
Murzin V.Y., Rolle R., Kherts V., Makhortykh S.V., Belozor V.P. 1998. Issledovaniya sovmestnoy Ukrainsko-Nemetskoy ekspeditsii v 1997 g. Kyiv.
Nebelsick L.D. 2015. Ryba wpuszczona do wody: historyczny i kulturowy kontekst “skarbu z Vettersfelde”. In: A. Jaszewska, A. Michalak (Eds) Woda – żywioł ujarzmiony i nieujarzmiony, 123-152. Zielona Góra.
Nekhrizov G., Tzvetkova J. 2008. Ritualni yami ot zheleznata epokha pri Svilengrad. In: G. Nekhrizov, V. Nikolov (Eds) Spasitelni arkheologicheski razkopki po traseto na zhelezno-ptnata liniya Plovdiv – Svilengrad prez 2005 g., 331-493. Veliko Trnovo.
Nekhrizov G., Tzvetkova J. 2012. Ritual pit complexes in Iron Age Thrace: the case of study of Svilengrad. Ancient Near Eastern Studies 39: 177-209.
Niculiţă I., Zanoci A., Băt M., Matveev S. 2013. Investigaţile arheologice la situl Saharna Mare (2009-2012). Tyragetia 7 (22) nr. 1: 219-292.
Nikulitse I.T. 1987. Severnye frakiytsy v VI-I vv. do n. e. Kishinev.
Pankovskiy V.B. 2000. Podkhody k izucheniyu spetsializatsii i organizatsii form kostoreznogo i kozhevennogo proizvodstva v epokhu pozdney bronzy. In: Arkheologiya i drevniaya arkhitektura Levoberezhnoy Ukrainy i smezhnykh territoriy, 95-97. Donetsk.
Pankovskiy V.B. 2005. Do problemy kistianoi industrii tshynetskoho kulturnoho kola (Malopo-lovetske 3). In: Problemy arkheolohiyi Serednoho Podniprovia, 120-142. Fastiv.
Pankovskiy V.B. 2015. Slobodzeyskie psalii. Stratum plus 3: 265-296.
Peliashenko K.Y. 2014 Kruzhkovidnye cherpaki ranneskifskogo vremeni lesostepnoy chasti Srednego Podneprovia. Stratum plus 3: 51-64.
Peliashenko K.Y. 2016. Posud malykh rozmiriv u keramichnomu kompleksi Bilskoho horodyscha. In: V.M. Vadimov, H.Yu. Ivakin, S.A. Skoryi (Eds) Fenomen Bilskoho horodyshcha, 82-90. Kyiv-Poltava.
Peter-Röcher H. 1997. Die Höhle von Byči skála – Gaben an Götter und Ahnen. Mitteilungen der Berliner Gesellschaft für Anthropologie, Ethnologie und Urgeschichte 18: 47-56.
Peter-Röcher H. 1998. Die Byči skála – Höhle in Mähren – Opfer, Ahnenkult und Totenritual in der Hallstattzeit. Das Altertum 44: 3-30.
Petrenko V.G. 1978. Ukrasheniya Skifii VII-III vv. do n.e. Moskva.
Petrovska Y.O. 1968. Kurhan VI v. do n. e. bilia s. Mala Ofirna na Kyivschyni. Arkheolohiya 21: 164-174.
Petrovska Y.O. 1970. Rannoskifski pamiatky na pivdenniy okolytsi Kyyeva. Arkheolohiya 24: 129-145.
Pieta K. 1971. Puchovska kultura. Zpravy Ceskoslovenske SpolečnostiArcheologické 8: 326-334.
Pieta K., Moravčik J. 1980. Spätlatenezeitlicher opferplatz in Prosné. Slovenská Archeólogia 18-2: 245-286.
Pokrovskaya E.F. (= Pokrovska Y.F.). 1973. Predskifskoe poselenie u s. Zhabotin. Sovetskaya arkheologiya 4: 169-188.
Pokrovska Y.F., Petrenko V.H., Kovpanenko H.T. 1971. Poselennia VIII-VI vv. do n. e. poblyzu s. Khreschatyk na Kanivschyni. Arkheolohiya 2: 94-109.
Polidovich Yu.B. 1996. Dvi obrazotvorchi tradytsii v mystetstvi Dniprovskoho Livoberezhnoho Lisostepu skifskoho chasu. In: O.B. Suprunenko (Ed.) Bilske horodyshche v konteksti vyvchennia pamiatok rannoho zaliznoho viku Yevropy, 339-344. Poltava.
Polidovich Yu.B. 2004. Zoomorfno oformlennye psalii kak fenomen skifskoy epokhi. Arkheologicheskiy almanakh 15: 143-165.
Polit B. 2010. Gvozdevidnye sergi s territorii Ukrainy i Polshi. In: Bosporskie chteniya XI: 356-362.
Radzievskaya V.E., Shramko B.A. 1980. Usadba s kostoreznoy masterskoy na Belskom gorodishche. Sovetskaya arkheologiya 4: 181-190.
Razuvaev Y.D. 2014. O zakhoroneniyakh i ostankakh liudey na poseleniyakh Lesostepnoy Skifii. In: Trudy IV (XX) Vserossiyskogo arkheologicheskogo sezda v Kazani, 2: 159-162.
Riabkova T.V. 2005. Obrazy zverinogo stilia v epokhu skifskoy arkhaiki. Arkheologicheskiy sbornik Gosudarstvennogo Ermitazha 37: 42-67.
Riabkova T.V. 2010. K voprosu o «skifskikh» busakh v Teyshebaini. Arkheologicheskiy almanakh 21: 178-188.
Rosen-Przeworska J. 1964. Tradycje celtyckie w obrzędowości protosłowian. Wrocław-Warszawa-Kraków.
Rusanova I.P. 2002. Istoki slavianskogo yazychestva. Chernovtsi.
Rybová A., Soudský J. 1962. Libenice. Keltská svatyně ve středních Čechách. Praha.
Samoliuk V. 2005. Zolnyk mohylianskoyi hrupy poblyzu mista Netishyn. In: V.V. Otroshchenko (Ed.) Na poshanu Sofiyi Stanislavivny Berezanskoyi (zbirka naukovykh prats), 203-319. Kyiv.
Shevchenko N.P. 1994. Zemledelcheskiy tsentr rannego zheleznogo veka v Porose. E.V. Yarovoy, T.A. Shcherbakova, M.T. Kashuba (Eds) Drevneyshie obshchnosti zemledeltsev i skotovodov Severnogo Prichernomoria (V tys. do n. e. – V v. n. e.), 174-178. Tiraspol.
Shkurko A.I. 1982. Fantasticheskie suschestva v iskusstve Lesostepnoy Skifii. In: Arkheologicheskie issledovaniya na yuge Vostochnoy Evropy. Trudy Gosudarst-vennogo istoricheskogo muzeya 54: 3-9.
Shovkoplias I.H. 1952. Kurhannyi mohylnyk peredskifskoho chasu na Serednomu Dnistri. Arkheolohiya 4: 5-11.
Shovkoplias I.H., Maksymov Y.V. 1952. Doslidzhennia kurhannoho mohylnyka peredskifskoho chasu na Serednomu Dnistri. Arkheolohiya 7: 89-111.
Shramko B.A. 1965. Metalevi znariaddia vyrobnytstva Lisostepovoi Skifii (nozhi). Pytannia istorii narodiv SRSR 1: 137-152.
Shramko B.A. 1971. Issledovaniya Belskogo gorodishcha. In: Arkheologicheskie issledovaniya na Ukraine v 1968 g., 49-58.
Shramko B.A. 1973. Vostochnoe ukreplenie Belskogo gorodishcha. In: V. Ilinskaya, A. Terenozhkin (Eds) Skifskie drevnosti, 82-112. Kyiv.
Shramko B.A. 1974. Zur frage über die Technik und die Bearbeitungszentren in der Früheisenzeit. In: B. Chropovský, M. Dušek, V. Podborský (Eds) Symposium zu Problem der jungeren Hallstattzeit in Mitteleuropa, 469-489. Smolenice-Bratislava.
Shramko B.A. 1975. Nekotorye itogi raskopok Belskogo gorodishcha i gelono-budinskaya problema. Sovetskaya arkheologiya 1: 65-85.
Shramko B.A. 1976. Novye nakhodki na Belskom gorodishche i nekotorye voprosy formirovaniya i semantiki obrazov zverinogo stilia. In: A. Meliukova, M. Moshkova (Eds) Skifo-sibirskiy zverinyi stil v iskusstve narodov Evrazii, 194-209. Moskva.
Shramko B.A. 1982. Otchet o rabote skifo-slavianskoy arkheologicheskoy ekspeditsii Kharkovskogo gosudarstvennogo universiteta v 1981 g. (Held in the archives of IA NANU 1982/147).
Shramko B.A. 1983. Arkhaicheskaya keramika Vostochnogo ukrepleniya Belskogo gorodishcha i problema proiskhozhdeniya ego obitateley. Arkheologicheskiy sbornik Gosudarstvennogo Ermitazha 23: 72-92.
Shramko B.A. 1985a. Zhilische VI v. do n. e. na Belskom gorodishche. Vestnik Kharkovskogo universiteta 268: 74-83. Kharkiv.
Shramko B.A. 1985b. Kultovye skulptury Gelona. In: E.V. Dvoretskiy (Ed.) Arkheologicheskie pamiatniki Yugo-Vostochnoy Evropy (zheleznyy vek i epokha srednevekovia), 3-39. Kursk.
Shramko B.A. 1989. Usadba skifskoy epokhi na Belskom gorodishche. Vestnik Kharkovskogo universiteta 343: 77-87.
Shramko B.A. 1996. Raskopki V.A. Gorodtsova na Belskom gorodishche. In: O.B. Suprunenko (Ed.) Bilske horodyshche v konteksti vyvchennia pamiatok rannoho zaliznoho viku Yevropy, 29-54. Poltava.
Shramko B.A. 1999. Glinianye skulptury Lesostepnoy Skifii. Rossiyskaya arkheologiya 3: 35-49.
Shramko B.A. 2009. Zheleznye nakonechniki Skifii. In: S.S. Bessonova (Ed.) Epokha rannego zheleza. Sbornik nauchnykh trudov k 60-letiyu S.A. Skorogo, 383-393. Kyiv-Poltava.
Shramko B.A. 2016. Belskoe gorodische skifskoy epokhi. In: I.I. Korost (Ed.) Bilske horodysche u pratsiakh B.A. Shramka, 247-392. Kotelva-Kharkiv.
Shramko B.A., Yanushevich Z.V. 1985. Kulturnye rasteniya Skifii. Sovetskaya arkheologiya 2: 47-64.
Shramko I.B. 1999. Tekhnika konstruirovaniya cherpakov skifskogo vremeni. In: Arkheolohichnyi litopys Livoberezhnoyi Ukrayiny 2: 19-20.
Shramko I.B. 2004. O nachalnom periode sushchestvovaniya Belskogo gorodishcha. In: S.A. Skoryi (Ed.) Vid Kimmerii do Sarmatii, 103-106. Kyiv.
Shramko I.B. 2015. Rogovye nakonechniki lukov s Zapadnogo Belskogo gorodishcha. Trudy Gosudarstvennogo Ermitazha 77: 487-511.
Shramko I.B., Zadnikov S.A. 2006 Kultovi sporudy VI v. do n. e. Zakhidnoho Bilskoho horodyshcha. In: Arkheolohichnyi litopys Livoberezhnoyi Ukrayiny 2: 12-28.
Skoryi S.A. 1990. Kurhan Perepiatykha (do etnokulturnoi istorii Dniprovskoho Pravoberezhzhia). Kyiv.
Skoryi S.A. 2008. Selishche v urochische Lisovyi kut na Bolshom ukreplenii Belskogo gorodishcha (materialy raskopok 1999-2001 i 2004 gg.). Revista Arheologică, serie nouă 4-1: 146-179.
Skoryi S.A., Bessonova S.S. 1996. Zhilishchno-khoziaystvennyi kompleks Motroninskogo gorodishcha. In: O.B. Suprunenko (Ed.) Bilske horodyshche v konteksti vyvchennia pamiatok rannoho zaliznoho viku Yevropy, 222-232. Poltava.
Smirnova G.I. 1961. Severinovskoe gorodishche. Arkheologicheskiy sbornik Gosudarstvennogo Ermitazha 2: 88-103.
Smirnova G.I. 1977. Kurgannyi mogilnik ranneskifskogo vremeni u sela Doliniany. Arkheologicheskiy sbornik gosudarstvennogo Ermitazha 18: 33-40.
Smirnova G.I. 1979. Kurgany u s. Perebykovtsy – novyi mogilnik skifskoy arkhaiki na Srednem Dnestre. Trudy Gosudarstvennogo Ermitazha 20: 37-67.
Smirnova G.I. 1981. Novye dannye o poselenii u s. Doliniany (po materialam raskopok 1977-1978 gg). Arkheologicheskiy sbornik Gosudarstvennogo Ermitazha 22: 40-61.
Smirnova G.I. 1982. Zakrytye predskifskie kompleksy u sela Dnestrovka-Luka. In: A.M. Mikliaev (Ed.) Drevnie pamiatniki kultury na territorii SSSR, 30-53. Leningrad.
Smirnova G.I. 1983. Materialnaya kultura Grigorovskogo gorodishcha (k voprosu o formirovanii chernolessko-zhabotinskikh pamiatnikov). Arkheologicheskiy sbornik Gosudarstvennogo Ermitazha 23: 60-72.
Smirnova G.I. 1984. O formirovanii pozdnechernolesskoy kultury na Srednem Dnestre. Arkheologicheskiy sbornik Gosudarstvennogo Ermitazha 25: 43-60.
Smirnova G.I. 1985. Osnovnye khronologii predskifskikh pamiatnikov yugo-zapada SSSR. Sovetskaya arkheologiya 4: 33-52.
Smirnova G.I. 1993. Pamiatniki Srednego Podnestrovia v khronologicheskoy skheme ranneskifskoy kultury. Sovetksaya arkheologiya 3: 101-118.
Smirnova G.I. 1998. Skifskoe poselenie na Nemirovskom gorodishche: obshchie dannye o pamiatnike. Materialy po arkheologii i etnografii Tavriki 6: 77-138.
Smirnova G.I. 1999a. Eshche raz o seroy kruzhalnoy keramike iz ranneskifskikh pamiatnikov Srednego Podnestrovia. Arkheologicheskiy sbornik Gosudarstvennogo Ermitazha 34: 44-57.
Smirnova G.I. 1999b. O galshtatskikh traditsiyakh v kulture lesostepnoy zony severnogo Ponta (VII-VI st. do n. e.). In: P.P. Tolochko (Ed.) Problemy skifo-sarmatskoy arkheologii Severnogo Prichernomoria (k 100-letiyu B.N. Grakova), 241-244. Zaporizhzhia.
Smirnova G.I. 2000. Gruntovye postroyki okrugloy formy v lesostepnom mezhdureche Yuzhnogo Buga i Dnestra v ranneskifskoe vremia: mestnye stroitelnye traditsii ili novatsii. In: L.V. Bazhenov, M.Yu. Braychevskiy, O.M. Zavalniuk (Eds) Davnia i serednovichna istoriia Ukrayiny, 80-93. Kamianets-Podilskyi.
Smirnova G.I. 2001a. Galshtatskiy komponent v ranneskifskoy kulture Severnogo Prichernomoria (po materialam Nemirovskogo gorodishcha). Rossiyskaya arkheologiya 4: 33-44.
Smirnova G.I. 2001b. Zakliuchitelnyi sezon rabot na ranneskifskom poselenii u s. Doliniany. Arkheologicheskiy sbornik Gosudarstvennogo Ermitazha 35: 59-73.
Smirnova G.I. 2002. Nemirovskoe gorodische v khronologicheskoy skheme skifskoy arkhaiki Severnogo Prichernomoria. In: N.A. Ketraru (Ed.) Severnoe Prichernomore: ot eneolita k antichnosti, 217-233. Tiraspol.
Smirnova G.I. 2003. K voprosu kulturnoy atributatsii otkrytykh na Nemirovskom gorodische pogrebeniy. Arkheologicheskiy sbornik Gosudarstvennogo Ermitazha 36: 20-27.
Smirnova G.I. 2006. Zapadno-Podolskaya gruppa ranneskifskikh pamiatnikov v svete issledovaniy k kontsu XX stoletiya. In: P.M. Munchaev (Ed.) Drevnosti skifskoy epokhi, 66-92. Moskva.
Smirnova G.I., Kashuba M.T. 1988. O dvukh lokalnykh gruppakh kultury pozdnego chernolesia na Srednem Dnestre. Arkheologicheskiy sbornik gosudarstvennogo Ermitazha 29: 18-28.
Stoian V. 2009. O posiblă trusă magică din prima epocă a fierului descoperită în cămpia Brăilei. Tyragetia 3(18)/1: 231-234.
Sulimirski T. 1931. Kultura wysocka. Kraków.
Svetlichnaya E.V. 1996. O sviaziakh naseleniya Belskogo gorodishcha i Dneprovskogo Levoberezhia s luzhitsko-vysotskimi plemenami. In: O.B. Suprunenko (Ed.) Bilske horodyshche v konteksti vyvchennia pamiatok rannoho zaliznoho viku Yevropy, 153-161. Poltava.
Tentiuc I., Levinschi A. 2009. Cercetările arheologice de la Buzduganii de Jos, pe valea Ţuţorei, din anul 2008. Consideraţii preliminare. Tyragetia 3(18)/1: 247-266.
Terenozhkin O.I. 1952. Rozvidy i rozkopky 1949 r. v pivnichniy chastyni Kirovohradskoyi oblasti. Arkheolohiya 7: 110-135.
Tsimidanov V. 2014. “Ograblennye” pogrebeniya Belozerskoy kultury. Revista Arheologică 10/1-2: 31-47.
Usachuk A.N., Podobed V.A., Polidovich Y.B., Tsimidanov V.V. 2010. Raskopki kurgana srubnoy kultury na territorii aeroporta goroda Donetska. Donetskyi arkheolohichnyi zbirnyk 13/14: 185-202.
Vakhtina M.Y. 1996. Grecheskaya raspisnaya keramika iz raskopok Nemirovskogo gorodishcha. Arkheolohiya 4: 85-93.
Vakhtina M.Y. 1998. Osnovnye kategorii grecheskoy importnoy keramiki iz raskopok Nemirovskogo gorodishcha. Materialy po arkheologii, istorii i etnografii Tavrii 6: 122-138.
Vakhtina M.Y., Kashuba M.T. 2014. Nakhodki ranney grecheskoy keramiki v varvarskikh pamiatnikakh Severnogo Prichernomoria i vremia poyavleniya postoyannykh antichnykh poseleniy v regione. In: V.N. Zinko (Ed.) Bospor Kimmeriyskiy i varvarskiy mir v period antichnosti i srednevekovia. Aktualnye problemy khronologii, 69-81. Kerch.
Vasilchin I. 1999. Dvuobriaden trakiyski nekropol pri selo Cherna, Dobrichko. Izvestiya Narodnyya muzey – Varna 34-35 (49-50): 5-103.
Vasiliev V. 1972. Necropola Scitică de la Blaj. Apulum 10: 19-64.
Vlassa N. 1982. O rectificare necesară. Despre poziţia cronologică a două piese de fier de la Coldău. Apulum 20: 65-73.
Wanzek B. 1988. Celturile hallstattiene din fier si antecedente lor in civilizatia “cîmpurilor de urne”. Apulum 25: 103-120.
Zadnikov S.A. 2000. Kultovyi kompleks ranneskifskogo vremeni na Belskom gorodische. In: Arkheologiya i drevniaya arkhitektura Levoberezhnoy Ukrainy i smezhnykh territoriy, 31-32. Donetsk.
Zadnikov S.A. 2009. Antichnaya keramika tretey chetverti VII vv. do n. e. iz raskopok na Belskom gorodishche. In: V.P. Kopylov (Ed.) Mezhdunarodnye otnosheniya v basseyne Chernogo moria v skifo-antichnoe i khazarskoe vremia, 15-21. Rostov-na-Donu.
Zadnikov S.A., Shramko B.I. 2009a. Antichnyi import tretey chetverti VII – pervoy chetverti VI vv. do n. e. na Belskom gorodishche (po materialam raskopok 2008 i 2009 gg.). In: Drevnosti Vostochnoy Evropy, 138-147. Kharkov.
Zadnikov S.A., Shramko B.I. 2009b. K voprosu o pervykh kontaktakh naseleniya Belskogo gorodischa s antichnym mirom. In: V.Yu. Zuev (Ed.) Bosporskiy fenomen. Iskusstvo na periferii antichnogo mira, 473-477. Sankt-Peterburg.
Zaets I.I. 1979. Kurgannyi kompleks ranneskifskogo vremeni u s. Tiutki Vinnitskoy oblasti. Sovetskaya arkheologiya 4: 256-260.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Oleksandr Shelekhan, Oksana Lifantii, Yuriy Boltryk, Marcin Ignaczak
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.