Słowa kluczowe
Scythian time
horse bridle
horn carving
Early Iron Age
Jak cytować
Abstrakt
This article is devoted to horse bridle details. They are made from horn and belong to the Scythian time. Artefacts and associated materials are analysed in complex. The supposition of their local production is proposed.
Bibliografia
Andrienko V.P. 2001. Detali konskoy uzdy s poseleniya Pozharnaya Balka. Donetskiy arkheologicheskiy sbornik 9: 46-54. Donetsk.
Bessonova S.S., Skoryi S.A. 2001. Motroninskoe gorodishche skifskoy epokhi (po materialam raskopok 1988-1996 gg.). Kyiv-Krakov.
Bobrinskiy A.A. 1905a. Otchet o raskopkakh bliz Zhurovki i Kapitanovki (Chigirinskogo uezda Kievskoy gubernii). Izvestiya Arkheologicheskoy Komissii 17: 17-98.
Bobrinskiy A.A. 1905b. Otchet o raskopkakh, proizvedennykh v 1903 godu v Cherkasskom uezde Kievskoy gubernii. Izvestiya Arkheologicheskoy Komissii 14: 1-43.
Boltryk Y. V., Ignaczak M., Shelekhan O. 2014. Sadyba na pivdenno-zakhidniy chastyni Severynivskoho horodyshcha (za materialamy 2009 – 2012 rr). In: V.S. Travinskyi (Ed.) Arkheolohiya & Fortyfikatsiya Ukrayiny. Zbirnyk materialiv IV Vseukrayinskoyi naukovo-praktychnoyi konferentsiyi, 84-92. Kamianets-Podilskyi.
Boltryk Y.V., Ignaczak M., Lifantiy O.V., Shelekhan O.V. 2015. Rohovi elementy vuzdy z Severynivskoho horodyshcha. Naukovi studiyi 8: 222-245.
Borodovskiy A.P. 2008. Metodika issledovaniya drevnego kostoreznogo proizvodstva. Novosibirsk.
Bruyako I.V. 2005. Rannie kochevniki v Yevrope (X-V vv. do n. e.). Kishinev.
Chernenko E.V., Rolle R., Skoryi S.A., Makhortykh S.V., Gerts V., Belozor V.P. 2004. Issledovaniya sovmestnoy Ukrainsko-Nemetskoy arkheologicheskoy ekspeditsii v 2003 g. Kyiv.
Czopek S. 2004. Cmentarzysko ciałopalne z wczesnej epoki żelaza w Knapach. Rzeszów.
Daragan M.N. 2010. Pamiatniki ranneskifskogo vremeni i galshtatt: poisk khronologicheskikh reperov. Revista Arheologică, serie nouă 6/2: 85-113.
Fialko E.E. 2014. Proiskhozhdenie i evoliutsiya odnogo iz tipov zolotykh applikatsiy skifskogo vremeni. Starozhytnosti Stepovoho Prychornomoria i Krymu 17: 154-175. Kyiv.
Gavriliuk N.A., Usachuk N.A., Usachuk A.N. 1999. Obrabotka kosti stepnymi skifami. Rossiyskaya arkheologiya 3: 108-123.
Galanina L.K. 1991. Kontakty skifov s blizhnevostochnym mirom (po materialam kelermesskikh kurganov). Arkheologicheskiy sbornik Gosudarstvennogo Ermitazha 31: 15-29.
Grechko D.S. 2012. O vozmozhnykh “prosvetakh” v “temnoe” vremia (VI v. do n.e.) skifskoy istorii. Stratum plus 3: 75-106.
Hanina O.D. 1965. Poselennia skifskoho chasu u seli Ivane-Puste. Arkheolohiya 19: 106-117.
Hanina O.D. 1984. Poselennia rannoskifskoyi doby poblyzu Zalissia. Arkheolohiya 47: 68-79.
Hutsal A.F. Mogilov A.D. 2011. Kurgan № 3 u s. Teklivka na Srednem Dnestre. In: V.D. Berezutskiy, P.M. Zolotarev, Yu. D. Razuvaev, N.B. Kompaore (Eds) Vostochnoevropeyskie drevnosti skifskoy epokhi, 97-109. Voronezh.
Illinska V.A. = Ilinskaya V.A. 1961. Skifska vuzda VI st. do n. e. (za materialamy Posullia). Arkheolohiya 13: 38-60.
Illinska V.A. = Ilinskaya V.A. 1968. Skify Dneprovskogo Lesostepnogo Levoberezhia (kurgany Posulia). Kyiv.
Illinska V.A. = Ilinskaya V.A. 1975. Ranneskifskie kurgany baseyna r. Tiasmin (VII-VI vv. do n. e.). Kyiv.
Ilinskaya V.A., Mozolevskiy B.N., Terenozhkin A.I. 1980. Kurgany VI v. do n. e. u s. Matusov. In: A.I. Terenozhkin (Ed.) Skifiya i Kavkaz, 31-63. Kyiv.
Kantorovich A.R. 2012. K voprosu ob istokakh i variatsiyakh obrazov grifona i grifonopodobnykh suschestv v ranneskifskom zverinom stile VII-VI vv. do n. e. In: D.V. Zhuravlev, K.B. Firsov (Eds) Evraziya v skifo-sarmatskoe vremia, 106-133. Moskva.
Kaposhina S.I. 1950. Pamiatniki zverinogo stilia iz Olvii. Kratkie soobshcheniya Instituta istorii materialnoy kultury 34: 42-52.
Kashuba M.T., Vakhtina M.Y. 2014. Kompleksy zemlianok ranneskifskogo vremeni Nemirovskogo gorodishcha. In: V.M. Vadimov, H.Yu. Ivakin, S.A. Skoryi (Eds) Fenomen Bilskoho horodyshcha, 55-60. Kyiv-Poltava.
Kovpanenko H.T. 1981. Kurgany ranneskifskogo vremeni v basseyne r. Ros. Kyiv.
Kovpanenko H.T. 1984. “Chervona mogila” u s. Fliarkovka. In: A.I. Meliukova, V.G. Petrenko (Eds) Drevnosti Evrazii v skifo-sarmatskoe vremia, 107-113. Moskva.
Kovpanenko G.T., Bessonova S.S., Skoryi S.A. 1994. Novye pogrebeniya rannego zheleznogo veka v Porose. In: E.V. Chernenko (Ed.) Drevnosti skifov, 41-63.
Kruglikova I.T. 1950. Izdeliya iz kosti i roga, naydennye pri raskopkakh Pantikapeya v 1945-1949 gg. Materialy i issledovaniya po arkheologii SSSR 56: 174-181.
Krushelnytska L.I. 1998. Chornoliska kultura Serednoho Prydnistrovia (za materialamy Neporotivskoyi hrupy pamiatok). Lviv.
Liberov P.D. 1951. Kurgany u s. Konstantinovka. Kratkie soobshcheniya Instituta istorii materialnoy kultury 37: 137-143.
Lobay B.M. 1985. Nauchnyi otchet o raskopkakh Vinnitskogo kraevedcheskogo muzeya za 1985 g. (held in the archives of IA NANU 1985/144).
Lobay B.M. 1986. Zhytlovi kompleksy horodyshcha bilia sela Mezhyrova na Vinnychyni. In: M.M. Kravets (Ed.) Tezy dopovidey IV Vinnytskoyi oblasnoyi istoryko-kraeznavchoyi konferentsiyi, 44-45. Vinnytsia.
Makhortykh S.V. 2005. Kimmeriytsy Severnogo Prichernomoria. Kyiv.
Makhortykh S.V. 2014. K probleme khronologii ranneskifskikh drevnostey Dneprovskoy Pravoberezhnoy Lesostepi. In: Trudy IV (XX) Vserossiyskogo arkheologicheskogo sezda 2: 131-136.
Makhortykh S.V., Rolle R., Skoryi S.A., Gerts V., Belozor V.P. 2006. Issledovaniya sovmestnoy Ukrainsko-Nemetskoy arkheologicheskoy ekspeditsii v 2005 g. Kyiv.
Medvedskaya I.N. 1992. Periodizatsiya skifskoy arkhaiki i Drevniy Vostok. Rossiyskaya arkheologiya 3: 86-107.
Meliukova A.I. 1953. Pamiatniki skifskogo vremeni na Srednem Dnestre. Kratkie soobshcheniya instituta istorii materialnoy kultury 51: 60-73.
Merkulov A.N., Rodionov A.M. 2014. Tekhnologiya izgotovleniya izdeliy iz kosti i roga u skifoidnogo naseleniya Lesostepnogo Podonia. In: Istoricheskie, filosofskie, politicheskie i yuridicheskie nauki, kulturologiya i iskusstvovedenie. Voprosy teorii i praktiki 12(50): 129-131.
Mohylov O.D. 2008. Sporiadzhennia konia skifskoyi doby u Lisostepu Skhidnoyi Evropy. Kyiv-Kamianets-Podilskyi.
Monakhov S.Y. 2003. Grecheskie amfory v Prichernomore. Tipologiya amfor veduschikh tsentrov-eksporterov tovarov v keramicheskoy tare: Katalog-opredelitel. Moskva-Saratov.
Miadzvedeva V.U. 2013. Kastsiareznaya vytvorchasts Polatskay ziamli IX – XIII stst. Minsk.
Murzin V.Y., Rolle R., Kherts V., Makhortykh S.V., Belozor V.P. 1998 Issledovaniya sovmestnoy Ukrainsko-Nemetskoy ekspeditsii v 1997 g. Kyiv.
Nazarov O.V. 2001. Mohylnyk skifskoho chasu u s. Zelena Dibrova na Cherkaschyni. In: D.N. Kozak, N.O. Havryliuk (Eds) Arkheolohichni vidkryttia v Ukrayini 1999-2000 rr., 172-174.
Ostoja-Zagórski J. 1978. Gród halsztacki w Jankowie nad jeziorem Pakoskim. Wrocław.
Peters B.G., Chukhina E.V. 1995. Kostianye izdeliya iz raskopok Patreya 1985-1989 gg. Rossiyskaya arkheologiya 2: 153-160.
Petrenko V.G. 2006. Krasnoznamenskiy mogilnik. Elitnye kurgany ranneskifskoy epokhi na Severnom Kavkaze. Moskva-Berlin-Bordo.
Petrovska Y.O. 1968. Kurhan VI v. do n. e. bilia s. Mala Ofirna na Kyivschyni. Arkheolohiya 21: 164-174.
Piotrovskyi B.B. 1950. Karmir-Blur I. Erevan.
Piotrovskyi B.B. 1955. Karmir-Blur III. Erevan.
Pogrebova M.N., Raevskiy D.S. 1999. K kulturno – istoricheskoy interpretatsii pamiatnikov zverinogo stilia iz Zhabotinskogo kurgana № 2. In: A.I. Meliukova, M.G. Moshkova, V.A. Bashilov (Eds) Evraziyskie drevnosti. 100 let B. N. Grakovu: arkhivnye materialy, publikatsii, stati, 260-274. Moskva.
Polidovich Y.B. 2004a. Zoomorfno oformlennye psalii kak fenomen skifskoy epokhi. Arkheologicheskiy almanakh 15: 143-165.
Polidovich Y.B. 2004b. Ranneskifskie zoomorfno oformlennye psalii kak voploshchenie figury zhivotnogo. Starozhytnosti stepovoho Prychornomoria i Krymu 11: 206-210.
Polidovich Y.B. 2012. Psalii predskifskogo vremeni s zoomorfnym oformleniem. Donetskyi arkheolohichnyi zbirnyk 16: 114-127.
Radzievskaya V.E. 1982. Obrobka kistky ta rohu v Lisostepoviy Skifyi. Arkheolohiya 21: 21-33.
Radzievskaya V.E., Shramko B.A. 1980. Usadba s kostoreznoy masterskoy na Belskom gorodische. Sovetskaya arkheologiya 4: 181-190.
Riabkova T.V. 2005. Obrazy zverinogo stilia v epokhu skifskoy arkhaiki. Arkheologicheskiy sbornik Gosudarstvennogo Ermitazha 37: 42-67.
Riabkova T.V. 2009. Nakonechniki strel skifskogo tipa iz Teyshebaini. In: I.I. Marchenko (Ed.) Piataya Kubanskaya konferentsiya, 328-334. Krasnodar.
Riabkova T.V. 2010. K voprosu o «skifskikh» busakh v Teyshebaini. Arkheologicheskiy almanakh 21: 178-188.
Shelekhan O.V. 2014. Khronologiya klynkovoyi zbroyi rannoskifskoho chasu (za materialamy lisostepovykh pamiatok). In: Bospor Kymmeryyskyy y varvarskyy myr v period antychnosty y srednevekovia, 486-491. Kerch.
Shkurko A.I. 1976. O lokalnykh razlichiyakh v iskusstve lesostepnoy Skifii. In: A.I. Meliukova, M.G. Moshkova (Eds) Skifo-sibirskiy stil v iskusstve narodov Evrazii, 90-105. Moskva.
Shkurko A.I. 1982. Fantasticheskie suschestva v iskusstve Lesostepnoy Skifii. Arkheologicheskie issledovaniya na yuge Vostochnoy Evropy. Trudy Gosudarstvennogo istoricheskogo muzeya 54: 3-9.
Shramko B.A. 1971. K voprosu o znachenii kulturno-khoziaystvennykh osobennostey stepnoy i lesostepnoy Skifii. In: P.D. Liberov, V.I. Guliaev (Eds) Problemy skifskoy arkheologii, 92-115. Moskva.
Shramko B.A. 1976. Novye nakhodki na Belskom gorodishche i nekotorye voprosy formirovaniya i semantiki obrazov zverinogo stilia. In: A. Meliukova, M. Moshkova (Eds) Skifo-sibirskiy zverinyi stil v iskusstve narodov Evrazii, 194-209. Zhilishche.
Shramko B.A. 1985. Zhilische VI v. do n. e. na Belskom gorodishche. Vestnik Kharkovskogo universiteta 268: 74-83. Kharkiv.
Shramko B.A. 1987. Belskoe gorodishche – gorod Gelon. Kyiv.
Shramko B.A. 2016. Belskoe gorodishche skifskoy epokhi. In: I.I. Korost (Ed.) Bilske horodyshche u pratsiakh B.A. Shramka, 247-392. Kotelva-Kharkiv.
Shramko I.B. 2004. O nachalnom periode sushchestvovaniya Belskogo gorodishcha. In: S.A. Skoryi (Ed.) Vid Kimmerii do Sarmatii, 103-106. Kyiv.
Shramko I.B. 2006. Ranniy period v istoriyi Herodotivskoho Helonu (za materialamy rozkopok zolnyka no. 5). In: Y.V. Chernenko (Ed.) Bilske horodyshche ta yoho okruha (do 100-richchia pochatku polovykh doslidzhen), 33-56. Kyiv.
Shramko I.B., Zadnikov S.A. 2006. Kultovi sporudy VI v. do n. e. Zakhidnoho Bilskoho horodyshcha. Arkheolohichnyi litopys Livoberezhnoyi Ukrayiny 2: 12-28.
Shulga P.I., Shulga D.P. 2015. Mogilnik Saensai ranneskifskogo vremeni u g. Urumchi (Sintszian, Kitay). Trudy Gosudarstvennogo Ermitazha 77: 512-533.
Skoryi S.A. 1997. Steblev: skifskiy mogilnik v Porose. Kyiv.
Skoryi S.A. 2003. Skify v Dneprovskoy Pravoberezhnoy Lesostepi (problema vydeleniya iranskogo etnokulturnogo elementa). Kyiv.
Smirnova G.I. 1981. Novye dannye o poselenii u s. Doliniany (po materialam raskopok 1977-1978 gg). Arkheologicheskiy sbornik Gosudarstvennogo Ermitazha 22: 40-61.
Smirnova G.I. 1982. Zakrytye predskifskie kompleksy u sela Dnestrovka-Luka. In: A.M. Mikliaev (Ed.) Drevnie pamiatniki kultury na territorii SSSR, 30-53. Leningrad.
Smirnova G.I. 1996. Nemirovskoe gorodishche. Arkheolohiya 4: 67-84.
Smirnova G.I. 1998. Skifskoe poselenie na Nemirovskom gorodishche: obshchie dannye o pamiatnike. Materialy po arkheologii i etnografii Tavriki 6: 77-138.
Smirnova G.I. 2001. Galshtatskiy komponent v ranneskifskoy kulture Severnogo Prichernomoria (po materialam Nemirovskogo gorodishcha). Rossiyskaya arkheologiya 4: 33-44.
Smirnova G.I. 2002. Nemirovskoe gorodishche v khronologicheskoy skheme skifskoy arkhaiki Severnogo Prichernomoria. In: N.A. Ketraru (Ed.) Severnoe Prichernomore: ot eneolita k antichnosti, 217-233. Tiraspol.
Vakhtina M.Y., Kashuba M.T. 2014. Nakhodki ranney grecheskoy keramiki v varvarskikh pamiatnikakh Severnogo Prichernomoria i vremia poyavleniya postoyannykh antichnykh poseleniy v regione. In: V.N. Zinko (Ed.) Bospor Kimmeriyskiy i varvarskiy mir v period antichnosti i srednevekovia. Aktualnye problemy khronologii, 69-81. Kerch.
Viazmitina M.I. 1963. Rannie pamiatniki skifskogo zverinogo stilia. Sovetskaya arkheologiya 3: 158-170.
Yakovenko E.V. 1974. Skify Skhidnoho Krymu v V – III st. do n.e. Kyiv.
Zaets I.I. 1979. Kurgannyi kompleks ranneskifskogo vremeni u s. Tiutki Vinnitskoy oblasti. Sovetskaya arkheologiya 4: 256-260.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Oleksandr Shelekhan, Oksana Lifantii
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.