Słowa kluczowe
Funnel Beaker culture
Tripolye culture
4th millennium BC
cultural changes
settlement changes
Jak cytować
Abstrakt
The 2012–2019 investigations in Western Ukraine identified the reaches of the Funnel Beaker and Tripolye cultures in western Volhynia and on the upper Dniester, and syncretic phenomena produced in all likelihood by direct contacts between the representatives of these different communities. Moreover, it was found that the contacts were greatly intensified by the exchange of so-called Volhynia flint. It was distributed to both the Late Tripolye Brînzeni group in northern Moldavia and the eastern and south-eastern groups of the FBC. The intensification of contacts between the communities of the two cultures may be associated with the lifetime of the Brînzeni group. The investigations sought to answer the question what changes were induced in these cultures by the intensification of contacts between their populations.
Bibliografia
Balcer B. 1981. Związki między kulturą pucharów lejkowatych (KPL) a kulturą trypolską (KT) na podstawie materiałów krzemiennych. In: T. Wiślański (Ed.) Kultura pucharów lejkowatych w Polsce (studia i materiały), 82-91. Poznań.
Balcer B. 1983. Wytwórczość narzędzi krzemiennych w neolicie ziem Polski. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź.
Barth F. 2004. Grupy i granice etniczne. Społeczna organizacja różnic kulturowych. In: M. Kempny, E. Nowicka (Eds) Badania kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacja, 348-377. Warszawa.
Bicbaev V., Jakubenko O., Rybicka M., Verteletskyi D. 2017. Ceramika kultury pucharów lejkowatych w kontekście grupy Brynzeny kultury trypolskiej na przykładzie osiedli w Brynzenach-Cygance i Żwańcu. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 38: 5-12.
Bronicki A., Kadrow S., Zakościelna A. 2003. Radiocarbon Dating of the Neolithic Settlement in Zimne, Volhynia, in Light of the Chronology of the Lublin-Volhynia Culture and the South-Eastern Group of the Funnel Beaker Culture. Baltic-Pontic Studies 12: 22-66.
Bronk Ramsey C. 2017. OxCal v. 4.3. Oxford (www.rlaha.ox.ac.uk).
Burdo N., Videiko M. 2010. ‘Cord’ – ornamented pottery of the Trypillia Culture. A macro analysis. Baltic-Pontic Studies 15: 110-121.
Czerniak L., Kośko A. 1993. Z badań nad genezą rozwoju i systematyką kultury pucharów lejkowatych na Kujawach. Poznań.
Dal Corso M., Hamer W., Hofmann R., Ohlrau R., Shatilo L., Knitter D., Dreibrodt S., Saggau P., Duttmann R., Feeser I., Knapp H., Benecke N., Müller J., Kirleis W. 2019. Modelling landscape transformation at the Chalcolithic Tripolye mega-site of Maidanetske (Ukraine): Wood demand and availability. The Holocene 29: 1622-1636.
Dergachev V.A. 1980. Pamyatniki pozdnego Tripolya. Kishinev.
Diachenko A. 2019. The Late Tripolye: Spatio-demographic frames for culture change. In: A. Diachenko, M. Rybicka, D. Król, G. Sîrbu (Eds) Between the East and the West. Dynamic of Social Changes from the Eastern Carpathians to the Dnieper in the 4th – beginning of 3rd Millennium BC (Preliminary study): 231-242. Rzeszów.
Diachenko A., Harper T.K. 2016. The absolute chronology of Late Tripolye sites: a regional approach. Sprawozdania Archeologiczne 68: 81-105.
Diachenko A., Rybicka M. 2019. Volhynia flint and the trans-regional networks of the Funnel Beaker populations. In: A. Diachenko, M. Rybicka, D. Król, G. Sîrbu (Eds) Between the East and the West. Dynamics of Social Changes from the Eastern Carpathians to the Dnieper in the 4th – beginning of 3rd Millennium BC (Preliminary study), 179-196. Rzeszów.
Diachenko A., Rybicka M., Hawinskyj A., Król D., Sîrbu G. 2019. New excavations in Vynnyky and the issue of the Funnel Beaker culture – Tripolye frontier. In: A. Diachenko, M. Rybicka, D. Król, G. Sîrbu (Eds) Between the East and the West. Dynamics of Social Changes from the Eastern Carpathians to the Dnieper in the 4th – beginning of 3rd Millennium BC (Preliminary study), 17-30. Rzeszów.
Diaczenko A., Król D., Kyrylenko A., Rybicka M., Werteletski D. 2016. Nowomalin-Podobanka i Kurgany Dubowa. Osiedla kultury trypolskiej na zachodnim Wołyniu. Rzeszów.
Diachenko A., Kyrylenko A. 2016. Pozdnee Tripolye Zapadnoy Volini: sostoyaniye istochnikov i kratkiy obzor khronologicheskikh skhem. In: A. Diachenko, D. Król, A. Ky- rylenko, M. Rybicka, D. Werteletski, Nowomalin-Podobanka i Kurgany-Dubova. Osiedla kultury trypolskiej na zachodnim Wołyniu, 125-132. Rzeszów.
Dobrzyński M., Piątkowska K. 2015. Krzemienne materiały pracowniane z pierwszego sezonu badań na stanowisku Nowomalin-Podobanka, rejon Ostrog, obwód równieński. In: Naukovy Studii. Istoriko-krayeznavchyi muzey m. Vynnyky 8: 76-95.
Grygiel R. 2008. Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek. II. Środkowy neolit. Grupa brzesko-kujawska kultury lendzielskiej. Łódź.
Grygiel R. 2016. Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek. III. Środkowy i późny neolit. Kultura pucharów lejkowatych, 17-596. Łódź.
Gumiński W. 1989. Gródek Nadbużny. Osada kultury pucharów lejkowatych. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź.
Harmata K., Machnik J., Rybicka M. (Eds). 2013. Natural environment and man on the upper Dniester – region of the Halyč-Bukačivci basin – in prehistory and early medieval period. Polska Akademia Umiejętności. Prace Komisji Prehistorii Karpat 6. Kraków.
Harper T.K. 2012. Sustaining Talianki: a model of Eneolithic subsistence economics at a Giant-settlement of the Western Tripolye Culture, Ukraine. M.A Thesis, SUNY at Buffalo. Buffalo.
Harper T.K. 2013. The effect of climate variability on population dynamics of the Cucuteni-Tripolye cultural complex and the rise of the Western Tripolye giant-settlements. Chronika 3: 28-46.
Harper T.K. 2017. Demography and climate in Late Eneolithic Ukraine, Moldova, and Romania: multiproxy evidence and pollen-based regional corroboration. Journal of Archeological Science Reports. DOI: https://www.doi.org/10.1016/j.jasrep. 2017.06.01.
Harper T., Diachenko A., Rassamakin Y., Kennett D.J. 2019. Ecological dimenssions of population dynamics and subsistence in Neo-Eneolithic Eastern Europe. Journal of Anthropological Archaeology 53: 92-101. DOI: https://www.doi.org/10.1016/j.jaa.2018.11.006.
Havinskyi A. 2009. Poseleniya kultury liychastogo posudu v Malikh Gribovichakh. Materiali i doslidzhennya z arkheologii Prikarpattya i Volini 13: 172-197.
Havinskyi A. 2013. Poseleniya kultury liychastykh kubkiv Vynnyky-Lysivka. In: A. Pozikhovski, J. Rogoziński, M. Rybicka (Eds) Na pograniczu kultury pucharów lejkowatych i kultury trypolskiej. Collectio Archaeologica Ressoviensis 26, 55-74. Rzeszów.
Hawinskyj A., Pasterkiewicz W., Rogoziński J. 2015. Wyniki archeologicznych badań wykopaliskowych przeprowadzonych na osadach kultury pucharów lejkowatych w Trościańcu koło Mikołajowa i Otynewyczach koło Żydaczowa, lewe dorzecze górnego Dniestru. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 35: 241-258.
Hawinskyj A., Pasterkiewicz W., Rybicka M. 2013. Kotoryny, rej. Żydaczów, stan. Grodzisko III. Osadnictwo z okresu neolitu. In: K. Harmata, J. Machnik, M. Rybicka (Eds) Natural environment and man on the upper Dniester – region of the Halyč-Bukačivci basin – in prehistory and early medieval period. Polska Akademia Umiejętności. Prace Komisji Prehistorii Karpat 6, 169-284. Kraków.
Jastrzębski S. 1989. Kultura Cucuteni-Trypole i jej osadnictwo na Wyżynie Wołyńskiej. Lublin.
Kadrow S. 2013. Werteba site in Bilcze Złote: Recent research and analyses. In: S. Kadrow (Ed.) Bilcze Złote. Materiały of the Tripolye culture from the Werteba and Ogród sites. Biblioteka Muzeum Archeologicznego w Krakowie 5, 13-22. Kraków.
Kobyliński Z. 1986. Koncepcja „terytorium eksploatowanego przez osadę” w archeologii brytyjskiej i jej implikacje badawcze. Archeologia Polski 31: 7-30.
Konopla V. 1998a. Klasifikatsiya kremyanoi syrovyny zakhodu Ukrainy. Naukovi zapiski Lvivskogo universitetu 7: 139-157.
Konopla V. 2013. Vyroby z kremenyu pamyatki Kotoryny III. In: K. Harmata, J. Machnik, M. Rybicka (Eds) Natural environment and man on the upper Dniester – region of the Halyč-Bukačivci basin – in prehistory and early medieval period. Polska Akademia Umiejętności. Prace Komisji Prehistorii Karpat 6, 285-301. Kraków.
Konopla V. 2019. Vyroby z kremenyu poseleniya Lezhnitsa – „Chub”. In: M. Rybicka, A. Hawinskyj, W. Pasterkiewicz, Leżnica, stanowisko Czub – osiedle kultury pucharów lejkowatych na zachodnim Wołyniu. Z analizą zabytków krzemiennych autorstwa Witalija Konopli, 67-88. Rzeszów.
Konopla V., Havinskyi A. 2013. Poseleniya kultury liychastogo posudu Rudniki v pivnochno-skhidnomu Peredkarpatti. In: A. Pozikhovski, M. Rybicka, J. Rogoziński (Eds) Na pograniczu kultury pucharów lejkowatych i kultury trypolskiej. Collectio Archaeologica Ressoviensis 26, 37-54. Rzeszów.
Kośko A. 1981. Udział południowo-wschodnioeuropejskich wzorców kulturowych w rozwoju niżowych społeczeństw kultury pucharów lejkowatych. Grupa mątewska. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Seria archeologiczna 19. Poznań.
Król D. 2019. Eneolithic settlements of the Funnel Beaker culture and the Late Tripolye culture of the Western Ukraine and Northern Moldova in the topo-hydrological contexts. A comparative study. In: A. Diachenko, M. Rybicka, D. Król, G. Sîrbu (Eds) Between the East and the West. Dynamics of Social Changes from the Eastern Carpathians to the Dnieper in the 4th – beginning of 3rd Millennium BC (Preliminary study), 217-230. Rzeszów.
Król D., Rybicka M. 2016. Krytyka datowań radiowęglowych. In: A. Diaczenko, D. Król, A. Kyrylenko, M. Rybicka, D. Werteletski, Nowomalin-Podobanka i Kurgany Dubowa. Osiedla kultury trypolskiej na zachodnim Wołyniu, 119-123. Rzeszów.
Kruc W. 1994. „Osiedla-giganty” oraz niektóre problemy demograficzne kultury trypolskiej. Archeologia Polski 39: 7–30.
Kruk J. 1980. Gospodarka w Polsce południowo-wschodniej w V-III tysiącleciu p.n.e. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk.
Kruk J., Alexandrowicz S.W., Milisauskas S., Śnieszko Z. 1996. Osadnictwo i zmiany środowiska naturalnego wyżyn lessowych. Studium archeologiczne i paleogeograficzne nad neolitem w dorzeczu Nidzicy. Kraków.
Kruk J., Milisauskas S. 1999. Rozkwit i upadek społeczeństw rolniczych neolitu. Kraków.
Kruts V., Ryzhov S. 2000. Tripolye culture in Volhynia (Gorodsk-Volhynia group). Baltic-Pontic Studies 9: 86-110.
Kushtan D. 2015. Keramichnyj kompleks piznotripilskogo naseleniya Sharin III. In: A. Diachenko, F. Menotti, S. Ryzhov, K. Bunyatyan, S. Kadrow (Eds) The Cucuteni-Tripolye cultural complex and its neighbours: Essays in memory of Volodymyr Kruts, 429-439. Lviv.
Levi-Stauss C. 1979. Drogi masek. Łódź.
Makohonienko M. 2011. Przyrodnicze aspekty pradziejowych i wczesnohistorycznych szlaków tranzytowych bałtycko-pontyjskiej przestrzeni kulturowej. In: M. Ignaczak, A. Kośko, M. Szmyt (Eds) Między Bałtykiem a Morzem Czarnym. Szlaki międzymorza IV-I tys. przed Chr. Archaeologia Bimaris – Dyskusje 4, 21-60. Poznań.
Malinowski B. 1986. Ogrody koralowe i ich magia. Studium metod uprawy ziemi oraz obrzędów towarzyszących rolnictwu na Wyspach Triobranda. Warszawa.
Markevich V.I. 1981. Pozdnetripolskiye plemena severnoy Moldavii. Kishinev.
Movsha T. 1985. Vzaemovidnosyny Tripillya-Kukuteni z sinkhronnymi kulturami Tsentralnoy Evropy. Arkheologiya 51: 2-31.
Müller J., Hofmann R., Kirleis W., Dreibrodt S., Ohlrau R., Brandstätter L., Dal Corso M., Out W., Rassmann K., Burdo N., Videiko M. 2017. Maidanetske 2013. New Excavation at a Tripillia Mega-site. Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa / Studia nad Pradziejami Europy Środkowej 16. Kiel.
Nowak M. 1999. Drugi etap neolityzacji ziem polskich w świetle danych archeologicznych i palinologicznych. In: K. Wasylikowa (Ed.) Rośliny w dawnej gospodarce człowieka. Warsztaty archeobotaniczne 97. Polish Botanical Studies. Guidebook Series 23, 39-77. Kraków.
Pasterkiewicz W., Pozikhovski A., Rybicka M., Verteletskyi D. 2013. Z badań nad problematyką oddziaływań kręgu badeńskiego na wschodnie rejony Wyżyny Wołyńskiej. In: A. Pozikhovski, J. Rogoziński, M. Rybicka (Eds) Na pograniczu kultury pucharów lejkowatych i kultury trypolskiej. Collectio Archaeologica Ressoviensis 26, 251-292. Rzeszów.
Pasterska J., Uliasz S., Luboń A. (Eds). 2016. Pogranicza (nie tylko) Podkarpacia. Rzeszów.
Paszkiewicz H. (Pashkevich G.). 2016. Paleobotanicheskiye issledovaniya tripolskogo poseleniya Kurgany-Dubova. In: A. Diaczenko, D. Król, A. Kyrylenko, M. Rybicka, D. Werteletski, Nowomalin-Podobanka i Kurgany Dubowa. Osiedla kultury trypolskiej na zachodnim Wołyniu, 149-153. Rzeszów.
Peleshchyshyn M.A. 2004. Eneolitichnye poseleniya Zimne v zakhidniy Volini. Ternopil.
Pelisiak A. 2018. Centrum i peryferia osadnictwa w neolicie i wczesnej epoce brązu na wschodnim Podkarpaciu i we wschodniej części polskich. Collectio Archaeologica Ressoviensis 38. Rzeszów.
Pelisiak A., Rybicka M., Ralska-Jasiewiczowa M. 2006. From the Mesolithic to Modern Times. Settlement Organization and Economy Recorded in Annually Laminated Sediments of the Lake Gościąż (Central Poland). Collectio Archaeologica Ressoviensis 2. Rzeszów.
Pozikhovskyj O. 2019a. Eneolithic pottery kiln from Ostrog in Western Ukraine. In: A. Diachenko, M. Rybicka, D. Król, G. Sîrbu (Eds) Between the East and the West. Dynamics of Social Changes from the Eastern Carpathians to the Dnieper in the 4th – beginning of 3rd Millennium BC (Preliminary study), 9-16. Rzeszów.
Pozikhovskyj O. 2019b. An attempt to define a chronology of the Late Tripolye settlement near the village of Holyshiv in the western Volhynia. In: A. Diachenko, M. Rybicka, D. Król, G. Sîrbu (Eds) Between the East and the West. Dynamics of Social Changes from the Eastern Carpathians to the Dnieper in the 4th – beginning of 3rd Millennium BC (Preliminary study), 31-42. Rzeszów.
Pozikhovskyi O.L., Samolyuk V.O. 2008. Eneolitichnyi krematsiynyi mogilnik v okolitsakh Ostroga na Zakhidnyi Volini. Arkheologiya 1: 28-41.
Rassamakin Y. 2012. Absolute chronology of Ukrainian Tripolian settlements. In: F. Menotti, A.G. Korwin-Piotrovskiy (Eds) The Tripolye Culture Giant-Settlements in Ukraine. Formation, development and decline, 19-69. Oxford.
Rauba-Bukowska A. 2019. Specialized analyses of ceramic vessels of the Funnel Beaker culture and the Tripolye culture from sites Kurgany-Dubova, Vynnyky-Zhupan, Mezhyrich, Vynnyky-Lysivka, and Gordineşti II-Stînca goală. In: A. Diachenko, M. Rybicka, D. Król, G. Sîrbu (Eds) Between the East and the West. Dynamics of Social Changes from the Eastern Carpathians to the Dnieper in the 4th – beginning of 3rd Millennium BC (Preliminary study), 133-145. Rzeszów.
Reimer P.J., Bard E., Bayliss A., Beck J.W., Blackwell P.G., Bronk Ramsey C., Buck C.E., Cheng H., Edwards R.L., Friedrich M., Grootes P.M., Guilderson T.P., Haflidason H., Hajdas I., Hatté C., Heaton T.J., Hoffmann D.L., Hogg A.G., Hughen K.A., Kaiser K.F., Kromer B., Manning S.W., Niu M., Reimer R.W., Richards D.A., Scott E.M., Southon J.R., Staff R.A., Turney C.S. M., van der Plicht J. 2013. IntCal13 and Marine13 Radiocarbon Age Calibration Curves 0-50,000 Years cal BP. Radiocarbon 55 (4).
Rybicka M. 2004. Kultura pucharów lejkowatych na Pojezierzu Gostynińskim. Chronologia, osadnictwo, gospodarka. Łęczyca.
Rybicka M. 2015. Eastern peripheries of the Funnel Beaker culture. In: A. Diachenko, F. Menotti, S. Ryzhov, K. Bunyatyan, S. Kadrow (Eds) The Cucuteni-Tripolye cultural complex and its neighbours: Essays in memory of Volodymyr Kruts, 167-182. Lviv.
Rybicka M. 2016a. Nowe dane w kwestii datowania kultury pucharów lejkowatych na Podgórzu Rzeszowskim. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 37: 69-83.
Rybicka M. 2016b. Ceramika o zachodniej lub południowo-zachodniej afiliacji. In: A. Diaczenko, D. Król, A. Kyrylenko, M. Rybicka, D. Werteletski, Nowomalin-Podobanka i Kurgany Dubowa. Osiedla kultury trypolskiej na zachodnim Wołyniu, 101-118. Rzeszów.
Rybicka M. 2017. Kultura trypolska – kultura pucharów lejkowatych. Natężenie kontaktów i ich chronologia. Collectio Archaeologica Ressoviensis 37. Rzeszów.
Rybicka M. 2019. Chronology of the Funnel Beaker culture settlement in Western Ukraine in the context of radiocarbon dating. Archaeologia Polona 57: 103-117. DOI: https://www.doi.org/10.23858/APa57.2019.007.
Rybicka M., Diaczenko A. 2016. New Evidence regarding the Interactions between Populations of the Funnel Beaker Culture and Tripolye Culture in Western Ukraine. In: C. Preoteasa, C.-D. Nicola (Eds) Cucuteni culture within the European Neo-Eneolithic context, 679-699. Piatra-Neamţ.
Rybicka M., Hawinskyi A., Król D., Diachenko A. 2018. Eastern impulses in the eastern group of the Funnel Beaker culture. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna 47: 395-419.
Rybicka M., Hawinskyj A., Pasterkiewicz W. 2019. Leżnica, stanowisko Czub – osiedle kultury pucharów lejkowatych na zachodnim Wołyniu z analizą zabytków krzemiennych autorstwa Witalija Konopli. Rzeszów.
Rybicka M., Król D., Rogoziński J. 2014. Pawłosiów, stan 52, woj. podkarpackie. Osada kultury pucharów lejkowatych. In: M. Rybicka (Ed.) Wschodnie pogranicze grupy południowo-wschodniej kultury pucharów lejkowatych. Collectio Archaeologica Ressoviensis 28, 67-256. Rzeszów.
Ryzhov S. 2007. Suchasnyi stan vivcheniya kulturno-istorichnoi spilnosti Kukuten-Tripilya. In: Yu.Ya. Rassamakin, S.M. Ryzhov (Eds) Oleg Olzhych. Arkheologiya, 437-477. Kyiv.
Sady A. 2019. Contribution to studies on plant economies of Neolithic communities in Moldova and Ukraine. In: A. Diachenko, M. Rybicka, D. Król, G. Sîrbu (Eds) Between the East and the West. Dynamics of Social Changes from the Eastern Carpathians to the Dnieper in the 4th – beginning of 3rd Millennium BC (Preliminary study), 145-156. Rzeszów.
Sieradzka E., Głowacz M. 2017. Materiały kultury pucharów lejkowatych ze stanowiska 31 w Skołoszowie, pow. jarosławski, woj. podkarpackie. In: M. Rybicka (Ed.) Wielokulturowe cmentarzysko w Skołoszowie, stanowisko 7, pow. jarosławski w kontekście osadnictwa z neolitu i wczesnej epoki brązu we wschodniej części Podgórza Rzeszowskiego, 71-105. Rzeszów.
Sirbu G. 2016. Nekotorye idei otnositelno khronologii pozdneeneoliticheskoi grupy Gordineszt v pruto-dnestrovskom mezhdurechye. Naukovy Studii. Istoriko-krayeznavchyi muzey m. Vynnyky 9: 108-116.
Sobkowiak-Tabaka I. 2019. Flint knapping industry of the Funnel Beaker culture population from the site Vynnyky-Lysivka, Lviv district (excavation season 2016). In: A. Diachenko, M. Rybicka, D. Król, G. Sîrbu (Eds) Between the East and the West. Dynamics of Social Changes from the Eastern Carpathians to the Dnieper in the 4th – beginning of 3rd Millennium BC (Preliminary study), 157-172. Rzeszów.
Spinel V. 2019. Items made of Volhynia Flint in Eneolithic Complexes from Moldavia, west of the Prut. Eurasia Antiqua 22: 41-100.
Szmyt M. 2013. Late Neolithic Landscapes on the Polish Lowland: people, culture and economy in Kujawy – 4th and 3rd millennia BC. Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa / Studia nad Pradziejami Europy Środkowej 12. Poznań–Bonn.
Tkachuk Т. 1998. Pokhodzhennya ta vidnosna khronologiya koshylovetskoi grupy. In: B. Oliynyk (Ed.), Mizhnarodna konferentsiya «Tripilske poseleniya Koshylivtsy-Oboz» (dо 100-richchya vidktyttya), 15-17. Zalishchyky.
Tkachuk Т. 2002. Konets etapa CI i naczalo СII tripolskoy kultury Verkhnego Podnestrovya (na materialakh poseleniya Bilshyvtsy). Stratum plus 2 (2001-2002): 196-217.
Tkachuk Т. 2005. Lokalno-khronologichni grupy kultury Tripillya-Kukuten z malowanym posudom (etapy BII–CII). In: A. Garbacz, M. Kuraś (Eds) Kultura trypolska. Wybrane problemy, 42-56. Stalowa Wola.
Verteletskyi D. 2015. Kultura trypolska na Wyżynie Wołyńskiej. M.A. Thesis, Rzeszów University, Institute of Archaeology. Rzeszów.
Verteletskyi D. 2016. Keramika poseleniya Novomalin-Podobanka. In: A. Diaczenko, D. Król, A. Kyrylenko, M. Rybicka, D. Werteletski, Nowomalin-Podobanka i Kurgany-Dubowa. Osiedla kultury trypolskiej na zachodnim Wołyniu, 35-69. Rzeszów.
Verteletskyi D. 2019a. Pottery of Gordineşti group of the Tripolye culture from Vynnyky-Zhupan. Preliminary study. In: A. Diachenko, M. Rybicka, D. Król, G. Sîrbu (Eds) Between the East and the West. Dynamics of Social Changes from the Eastern Carpathians to the Dnieper in the 4th – beginning of 3rd Millennium BC (Preliminary study), 43-90. Rzeszów.
Verteletskyi D. 2019b. Pottery of Gordineşti group of the Tripolye culture from Zvenyachyn. Preliminary study. In: A. Diachenko, M. Rybicka, D. Król, G. Sîrbu (Eds) Between the East and the West. Dynamics of Social Changes from the Eastern Carpathians to the Dnieper in the 4th – beginning of 3rd Millennium BC (Preliminary study), 91-102. Rzeszów.
Verteletskyi D., Bardetskyi A. 2018. Datowanie materiałów kultury trypolskiej ze stanowiska Myrogoszcza 15 odkrytych w 2017 roku. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 39: 117-127.
Videiko M.Y. 2000. Trypolye and the Cultures of Central Europe. Facts and Character of interactions: 4200-2750 BC. Baltic-Pontic Studies 9: 13-68.
Videiko M.Y. 2007. Tripilska kultura u evropeyskomu konteksti. In: M. Gierlach, L. Bakalarska (Eds) Wspólnota dziedzictwa archeologicznego ziem Ukrainy i Polski. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Ośrodek Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego, Łańcut (26-28.X.2005 r.), 315-333. Warszawa.
Wacnik A., Rybicka M. 2012. Palinologiczne fazy wzmożonej aktywności człowieka. Korelacja danych paleośrodowiskowych z wynikami badań archeologicznych. In: M. Rybicka, A. Wacnik (Eds) The impact of prehistoric and medieval societies on the natural environment of the Gostynin Lake District, central Poland. Collectio Archaeologica Ressoviensis 19, 171-183. Rzeszów.
Weninger B., Harper T. 2015. The geographic corridor for rapid climate change in Southeast Europe and Ukraine. In: S. Hansen, P. Raczky, A. Anders, A. Reingruber (Eds) Neolithic and Copper Age Between the Carpathians and the Aegean Sea: Chronologies and Technologies from the 6th to the 4th Millennium BCE. Archäologie in Eurasien 31, 475-505. Berlin.
Włodarczak P. 2006. Chronologia grupy południowo-wschodniej kultury pucharów lejkowatych w świetle dat radiowęglowych. In: J. Libera, K. Tunia (Eds), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych, 27-66. Lublin-Kraków.
Wojakowski D. 2013. Kłopoty z pograniczem. Socjologia wobec tradycji i ponowoczesności. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria Organizacja i Zarządzanie 65: 419-431.
Zabilska M. 2013. Wstępne wyniki badań zwierzęcych szczątków kostnych ze stanowiska „Grodzisko” III w Kotorynach. In: K. Harmata, J. Machnik, M. Rybicka (Eds) Natural environment and man on the upper Dniester – region of the Halyč-Bukačivci basin – in prehistory and early medieval period. Polska Akademia Umiejętności. Prace Komisji Prehistorii Karpat VI, 302-312. Kraków.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Małgorzata Rybicka
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.