Abstrakt
The article characterises new materials obtained in the course of studies of Neolithic (according to the Baltic periodisation) settlements of the Vistula Lagoon coast. These sources according to all their features belong to the Funnel Beaker culture, whose monuments were previously unknown in the region. All Funnel Beaker materials were identified in settlements, the main cultural complexes of which belong to the Primorskaya culture. Small sites of the Funnel Beaker culture existed here before the arrival of the Primorskaya population. In Ushakovo 3, Funnel Beaker pottery were found in the cultural layer in the eastern part of the excavation area, where it lies mainly separate from ceramics of the Primorskaya culture. In Pribrezhnoye, in addition to pottery, traces of two constructions with a double-row pillar wall structure were found. Buildings were of a ground type, elongated, with a width of not more than 3.20 m. Technological and morphological characteristics of ceramic fragments found within the buildings leave no doubt that these complexes belong to the Funnel Beaker culture. Also, two amphorae with typical features of the ‘badenised’ Funnel Beaker culture were revealed here. Funnel Beaker ceramic ware was also found in the cultural layer of settlements. All these materials from the settlements of Ushakovo 3 and Pribrezhnoye are dated in the range of 3500-3100 BC. It is most likely that inconsiderable human groups of the Funnel Beaker culture reached the coastal area around the middle of the 4th millennium BC when local communities of the Neolithic Zedmar culture had existed on this territory for a long time.
Bibliografia
Adamczak K., Kukawka S., Małecka-Kukawka J. 2018. North-eastern periphery of the Eastern group of the Funnel Beaker culture – 80 years later. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna 47 (2016-2017): 69-90.
Antanaitis-Jacobs I., Girininkas A. 2002. Periodization and Chronology of the Neolithic in Lithuania. Archaeologia Baltica 5: 9-39.
Bronk Ramsey C. 2013. OxCal v. 4.2. Oxford (https://c14.arch.ox.ac.uk/oxcal.html).
Ehrlich B. 1923. Das neolithische Dorf bei Wieck–Luisenthal (Kr. Elbing) am Frischen Haff. Prussia 24: 115-142.
Ehrlich B. 1925. Eine zweite Siedlung aus der jüngeren Steinzeit bei Wiek–Luisenthal, Kr. Elbing. Elbinger Jahrbuch 4: 113-122.
Ehrlich B. 1936. Succase. Elbinger Jahrbuch 12/13: 1-98.
Ehrlich B. 1940. Schnurkeramische Pfostenhäuser bei Tolkemit, Kr. Elbing. Mannus 32 (1): 44-56. Leipzig.
Engel C. 1935. Vorgeschichte der altpreussischen Stämme. Untersuchungen über Siedlungsstetigkeit und Kulturgruppen im vorgeschichtlichen Ostpreußen. Vol. I. Königsberg.
Felczak O. 2005a. Wczesny i środkowy neolit na Pomorzu Gdańskim w świetle odkryć na Kociewiu. In: M. Fudziński, H. Paner (Eds) XIV Sesja Pomorzoznawcza. Vol. 1. Od epoki kamienia do okresu rzymskiego, 99-122. Gdańsk.
Felczak O. 2005b. Domostwa słupowe na osadzie ludności kultury pucharów lejkowatych w Barłożnie, gmina Skórcz, stanowisko 9. Pomorania Antiqua 20: 183-229.
Gumiński W. 1989. Gródek Nadbużny — osada kultury pucharów lejkowatych. Polskie badania archeologiczne 28. Wrocław – Warszawa – Kraków.
Gumiński W. 1997. Finds of Funnel Beaker, Globular Amphora, and Corded Ware Cultures in Dudka, the Great Masurian Lakeland. In: D. Król (Ed.) The Built Environment of Coast Areas during the Stone Age, 177-185. Gdańsk.
Gumiński W. 2011. Importy i naśladownictwa ceramiki kultury brzesko-kujawskiej i kultury pucharów lejkowatych na paraneolitycznym stanowisku kultury Zedmar – Szczepanki na Mazurach. In: U. Stankiewicz, A. Wawrusiewicz (Eds) Na rubieży kultur, 149–160. Białystok.
Khokhlov A.N. 2013. Okhranniye raskopki IA RAN v Kaliningradskoy oblasti v 2005-2010 gg. In: Makarov N.A., Mastykova A.V., Khokhlov A.N. (Eds) Arkheologiya Baltiyskogo regiona, 255-261. Moskva.
Kośko A. 1981. Udział południowo-wschodnioeuropejskich wzorców kulturowych w rozwoju niżowych społeczeństw kultury pucharów lejkowatych. Grupa mątewska. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Seria archeologiczna 19. Poznań.
Kośko A., Szmyt M. 2007. Opatowice – Wzgórze Prokopiaka. Vol. II. Studia i materiały do badań nad późnym neolitem Wysoczyzny Kujawskiej II. Poznań.
Kukawka S. 2010. Subneolit północno-wschodnioeuropejski na Niżu Polskim. Toruń.
Loze I. 2003. Piltuvkausu kultūras keramikas atradumi Lubāna ezera mitrzemē (Zvidzes apmetne). Arheoloģija un Etnogrāfija 21: 75-80.
Reimer P.J., Bard E., Bayliss A., Beck J.W., Blackwell P.G., Bronk Ramsey C., Buck C.E., Cheng H., Edwards R.L., Friedrich M., Grootes P.M., Guilderson T.P., Haflidason H., Hajdas I., Hatté C., Heaton T.J., Hoffmann D.L., Hogg A.G., Hughen K.A., Kaiser K.F., Kromer B., Manning S.W., Niu M., Reimer R.W., Richards D.A., Scott E.M., Southon J.R., Staff R.A., Turney C.S. M., van der Plicht J. 2013. IntCal13 and Marine13 Radiocarbon Age Calibration Curves 0–50,000 Years cal BP. Radiocarbon 55 (4).
Rimantienė R. 1999. Die Kurische Nehrung aus dem Blickwinkel des Archäologen. Vilnius.
Świderski W. Wierzbicki J. 1990. Osada ludności kultury pucharów lejkowatych w Poganicach, woj. Słupsk, stanowisko 4 (strefa 2). Poznań.
Wierzbicki J. 1999. Łupawski mikroregion osadniczy ludności kultury pucharów lejkowatych. Poznań.
Zaltsman E.B. 2010. Poseleniya kultury shnurovoy keramiki na territorii Yugo-Vostochnoy Pribaltiki. Moskva.
Zaltsman E.B. 2016. Chronological problems with sites of the Primorskaya culture on the north-eastern coast of the Vistula Lagoon. Sprawozdania Archeologiczne 68: 263-299.
Zaltsman E.B. 2018. Noviye materialy po neolitu severo-vostochnogo poberezhya Vislinskogo zaliva. Kratkiye soobshcheniya Instituta arkheologii 253: 82-95.
Zaltsman E.B. 2019. Itogi i problemy issledovaniy poselencheskikh kompleksov primorskoy kultury severo-vostochnogo poberezhya Vislinskogo zaliva. Kratkiye soobshcheniya Instituta arkheologii 254: 71-90.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Edwin Zaltsman
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.