https://pressto.amu.edu.pl/index.php/e/issue/feedEcclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski2021-12-16T09:48:56+01:00Piotr Franciszek Neumann OCDneumann@amu.edu.plOpen Journal Systems<p class="oczasopismie"><strong>ARCHIWUM CZASOPISMA </strong><br />„Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski” jest czasopismem wydawanym przez Wydział Teologiczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pierwszy tom ukazał się w 2003 roku. Czasopismo poświęcone jest zagadnieniom z zakresu historii Kościoła w Wielkopolsce w jej granicach historycznych. Nie ogranicza się do dziejów Kościoła rzymskokatolickiego, lecz jest otwarte również na przeszłość innych wspólnot chrześcijańskich, zwłaszcza obecnych w tej części Polski licznych wspólnot ewangelickich. Ponad tysiącletnia historia chrześcijaństwa oraz rozległy obszar ziemi wielkopolskiej stwarzają wciąż nowe możliwości badawcze. Nasze czasopismo chce być miejscem publikowania nowych prac, będących wynikiem podejmowania kolejnych badań.</p> <ul class="oczasopismie"> <li class="show"><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/e/about">POLITYKA FUNKCJONOWANIA CZASOPISMA</a></li> <li class="show"><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/e/issue/current">AKTUALNY NUMER</a></li> <li class="show"><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/e/issue/archive">ARCHIWUM</a></li> </ul> <div class="oczasopismie"><strong>INDEKSOWANE W:<br /></strong>CEJSH, PKP Index; Google Scholar; WorldCat<br /><br /></div> <div class="oczasopismie"> <div class="oczasopismie"><strong>WSKAŹNIKI OCENY CZASOPISMA:</strong></div> <div class="oczasopismie">Punktacja Ministerstwa Edukacji i Nauki (2021): <strong>5</strong></div> </div> <div class="oczasopismie"><strong><br />DOI: </strong><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/e/index">10.14746/e</a></div> <div class="oczasopismie"><strong>ISSN: </strong>1731-0679</div> <div class="oczasopismie"><strong>PRACE PUBLIKOWANE W CZASOPIŚMIE OD 2015 R. DOSTĘPNE SĄ NA LICENCJI CREATIVE COMMONS:</strong><br /><a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/"><img src="https://pressto.amu.edu.pl/public/piotr/cc/cc_4_by_nd.png" alt="CC_by-nd/4.0" border="0" /></a></div>https://pressto.amu.edu.pl/index.php/e/article/view/30493Wątki religijne w twórczości i życiu Klemensa Janickiego (1516-1543)2021-12-16T09:48:56+01:00Ignacy Lewandowskiignatiusl@op.pl<p>Klemens Janicki (1516-1543), bodaj największy poeta łaciński w Polsce, dla ludzi naszych czasów jest postacią mało znaną. Wielkopolanin, urodził się w Januszkowie pod Żninem. W każdym gatunku jego twórczości, czy to będzie elegia, czy epigram, czy skarga i satyra, czy pieśń weselna, nie mówiąc o parafrazie psalmu Dawidowego, znajdziemy mniejsze lub większe nawiązania do religii. Co w nich autor przekazał? Przepiękne obrazy wiary w Boga Ojca i Syna Bożego, w człowieczeństwo Chrystusa, w potężne wstawiennictwo Najświętszej Bogarodzicy Dziewicy, namalował wzory świętych polskich męczenników, Wojciecha i Stanisława, nakreślił swój stosunek do historycznych i aktualnych przedstawicieli Kościoła. Obrazy te zdecydowanie świadczą o katolickim profilu wyznawanej wiary. Pojawiające się w nich niekiedy słowa krytyczne nie dotyczą samych prawd wiary, lecz przestrzegania ich w praktyce codziennego życia, i wskazują raczej na intelektualną i emocjonalną sympatię dla nich oraz na troskę poety o jednoznaczność ludzkich postaw niezależnie od społecznego statusu. Luterańskie wpływy na niego były niewielkie, chociaż widoczne w niektórych wypowiedziach. Z całą mocą natomiast występował przeciw islamowi szerzącemu się w Europie przez zbrojne najazdy. Znając na wylot filozofię i ducha starożytnego świata, nie identyfikował się z nim w kwestiach wiary i moralności. Wiara Janickiego bowiem – jak to wynika z przedstawionych wątków – była dojrzałą katolicką wiarą renesansowego intelektualisty, a nie cichego i pokornego syna chłopa z Januszkowa pod Żninem.</p>2018-12-15T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2018 Ignacy Lewandowskihttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/e/article/view/30499O wielkopolskich kazaniach ojca Szymona od św. Antoniego, karmelity. Przyczynek do historii kaznodziejstwa w Wielkopolsce czasów saskich2021-12-16T09:48:53+01:00Marcin Puziakmartinsp@onet.eu<p>Kaznodzieja z 1 poł. XVIII wieku – o. Szymon od św. Antoniego (karmelita trzewiczkowy) – działał w Poznaniu i w różnych miejscach Wielkopolski. Pośmiertnie został opublikowany zbiór jego kazań zatytułowany <em>Dyaryusz odświętnego roku kaznodziejskiego</em>. Do jego publikacji przyczynili się inni zakonnicy wielkopolskiej prowincji Najświętszego Sakramentu. W klasztorze poznańskim tej prowincji stale działali kaznodzieje wyznaczani przez kapitułę prowincjalną. Wśród nich był o. Szymon, który w okresie sprawowania urzędu kaznodziei głosił kazania w kościele karmelitańskim Bożego Ciała oraz innych kościołach zakonnych Poznania. Przy okazji odpustów parafialnych był zapraszany także do przepowiadania w różnych parafiach w Wielkopolsce. W jego kazaniach są zawarte różne ciekawe szczegóły historyczne odnoszące się do życia w epoce saskiej oraz wiążące się z miejscami, gdzie o. Szymon pełnił swoją posługę.</p>2018-12-15T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2018 Marcin Puziakhttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/e/article/view/30503Wokół planów organizacji domu księży emerytów w pocysterskim klasztorze w Obrze (1836-1906)2021-12-16T09:48:51+01:00Paweł Zającpawelarz@amu.edu.pl<p>Do obowiązków biskupów diecezjalnych należała zawsze opieka nad kapłanami starszymi i chorymi, którzy nie posiadali wystarczających środków do utrzymania się po zakończeniu czynnego duszpasterstwa. W diecezji poznańskiej instytucje opiekuńcze dla księży potwierdzone są od XV w. W bulli <em>De salute animarum </em>z 1821 r. ustalono, że to państwo pruskie przyjmuje na siebie utrzymanie domów księży emerytów. Po kasacie klasztoru cystersów w Obrze na przełomie 1835 i 1836 r. abp Marcin Dunin zaplanował wykorzystanie istniejących zabudowań dla potrzeb opieki nad starszymi kapłanami. Opracowane wówczas <em>Ustawy </em>oraz budżet (etat) nie zostały jednak wcielone w życie, a instytucja planowana w 1836 r. zaczęła funkcjonować dopiero siedemdziesiąt lat później. W artykule opisane są dyskusje wokół planów abpa Dunina oraz aspekty finansowe kościelnej instytucji opiekuńczej dla księży.</p>2018-12-15T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2018 Paweł Zająchttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/e/article/view/30509Kościół św. Franciszka z Asyżu i klasztor Franciszkanów w Poznaniu w latach 1947-19572021-12-16T09:48:48+01:00Salezy Bogumił Tomczakpressto@amu.edu.pl<p>IW 1947 r., po 111 latach nieobecności, powrócili do Poznania franciszkanie i objęli swój dawny klasztor i kościół pw. św. Franciszka z Asyżu, zniszczony w czasie II wojny światowej w 75%. Do 1957 r. zdołali odbudować kaplicę Matki Bożej Loretańskiej, kościół i klasztor. Od samego początku prowadzili działalność duszpasterską w swoim kościele, ponadto głosili misje ludowe i rekolekcje w wielu parafiach. Na życzenie arcybiskupa poznańskiego Walentego Dymka w 1949 r. zaprowadzili stały dyżur spowiadania. Nawiązując do starej tradycji zapoczątkowanej przez św. Franciszka z Asyżu, od 1949 r. w okresie Bożego Narodzenia budują okazały żłóbek, który przyciąga wielkie rzesze wiernych. Znaczniejsze uroczystości kościelne uświetniali swoim śpiewem klerycy poznańskiego seminarium duchownego i chór pod dyrekcją Stefana Stuligrosza.</p>2018-12-15T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2018 Salezy Bogumił Tomczakhttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/e/article/view/30512Budownictwo sakralne w archidiecezji poznańskiej w latach 1945-19772021-12-16T09:48:44+01:00Leszek Wilczyńskilwilczyn@amu.edu.pl<p>Powojenny rozwój urbanistyczny Wielkopolski spowodował luki w systemie sieci parafialnej Kościoła poznańskiego. Nie bez znaczenia dla poprawnego funkcjonowania archidiecezji były też zniszczenia świątyń, powstałe w czasie II wojny światowej. Niestety, polityka władz komunistycznych obliczona była na laicyzację społeczeństwa i spowodowanie możliwie największych utrudnień w rozwoju życia religijnego w Polsce. Archidiecezja poznańska – podobnie jak inne diecezje – w całym okresie Polski Ludowej musiała zmagać się z przeciwdziałaniem władz w zakresie budownictwa sakralnego.</p>2018-12-15T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2018 Leszek Wilczyńskihttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/e/article/view/30519Muzeum Archidiecezjalne w Poznaniu na przełomie wieków XX i XXI2021-12-16T09:48:42+01:00Aleksandra Pudelskaaleksandra.pudelska@muzeum.poznan.pl<p>Przypadające w bliskim odstępie czasu trzy rocznice (powołania Akademii Lubrańskiego w 1518 r., założenia Muzeum Archidiecezjalnego w 1898 r., zakończenia modernizacji Muzeum we wrześniu 2007 r.) stwarzają Muzeum Archidiecezjalnemu w Poznaniu okazję do krytycznego spojrzenia na jego kondycję i działalność w minionym czasie. W tym artykule skupiono się na okresie drugiej połowy XX wieku i pierwszych dekadach wieku XXI. Zwrócono uwagę na ważny moment usamodzielnienia się placówki poprzez oddzielenie od istniejącego do tej pory łącznie Archiwum i Muzeum oraz powołanie odrębnego dyrektora, któremu powierzono przede wszystkim zorganizowanie muzealnej ekspozycji i opiekę konserwatorską nad zabytkami całej archidiecezji. Zadania te zostały wykonane, co zapoczątkowało dobry okres działalności Muzeum – funkcjonowała otwarta dla publiczności ekspozycja z wystawą stałą i zmieniającymi się wystawami czasowymi, otwarto nowy oddział, dobrze prosperowała pracownia konserwatorska. Zmiany ustrojowe, wejście Polski do wspólnoty Unii Europejskiej oraz objęcie rządów w archidiecezji przez nowego arcybiskupa stworzyły nowe możliwości działania dla Muzeum. W tej chwili Muzeum Archidiecezjalne w Poznaniu to licząca się w mieście placówka kulturalna współpracująca z wieloma instytucjami nauki i kultury, z bogatym programem edukacyjnym dla dzieci i młodzieży oraz wartościową ofertą kulturalną dla każdego.</p>2018-12-15T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2018 Aleksandra Pudelskahttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/e/article/view/30520„Wdzięczność jest pamięcią serca” – reminiscencje w 100. rocznicę urodzin Księdza Profesora Mariana Wolniewicza2021-12-16T09:48:40+01:00Mieczysław Mikołajczakmikael@amu.edu.pl<p>Niniejszy artykuł służy przypomnieniu kapłana, który w szczególny sposób zapisał się w historii polskiego Kościoła i przez wiele lat był związany z Wielkopolską. Przypomniano działalność dydaktyczno-formacyjną ks. Wolniewicza, a najwięcej uwagi poświęcono jego działalności translatorskiej, której owocem jest starannie przygotowana edycja tzw. <em>Biblii poznańskiej.</em></p>2018-12-15T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2018 Mieczysław Mikołajczakhttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/e/article/view/30523Duszpasterstwo Kościoła w Polsce wobec postępującego pluralizmu społeczno-kulturowego2021-12-16T09:48:37+01:00Adam Przybeckiadamfran@amu.edu.pl<p>The progressive social and cultural pluralism in Poland remains a significant challenge for the pastoral work of the Church. Its origins could already be seen in the late 1970s, when Poland was still under the leadership of the Communist Party. The article discusses the ongoing process of social and cultural pluralism and the consequences that result from it, for the pastoral ministry of the Church in Poland. The author tries to describe this process and then introduces the main thoughts of the Church's teaching regarding the phenomenon in question. At the end, he formulates proposals that can become an impulse for Polish pastoral ministry.</p>2018-12-15T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2018 Adam Przybeckihttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/e/article/view/30524Pojęcie matetyki we współczesnym dyskursie pedagogicznym i katechetycznym. Zarys problematyki2021-12-16T09:48:34+01:00Artur Filipiakfilartur@amu.edu.pl<p>Matetyka jako uzupełnienie dydaktyki zakłada konstruktywistyczne pojmowanie uczenia się, rozumianego jako dynamiczny, autopoietyczny (samoorganizujący się) proces, w czasie którego człowiek tworzy swą własną rzeczywistość. Matetyka uwzględnia integralny sposób patrzenia na ucznia oraz postrzega przebieg uczenia się z jego perspektywy. W konsekwencji nauczanie zaczyna być rozumiane jako uporządkowana i wyczerpująca oferta skierowana do ucznia, w której znaczącą rolę odgrywa nie tylko przekaz treści, lecz również płaszczyzna relacji, co sprawia, że w procesie uczenia się dochodzą do głosu również emocje, motywacje i wola uczniów, a nie tylko ich rozum.</p> <p>W odniesieniu do nauczania religii i katechezy oznacza to, że matetyce wiary uczą się wszyscy od siebie nawzajem. Uczą się przede wszystkim tego, jak patrzy się na świat z wiarą i jak wygląda on bez wiary. Najistotniejsze jednak jest to, by nauczyciel religii/katecheta był człowiekiem wierzącym, bo tylko wówczas będzie wiarygodny.</p>2018-12-15T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2018 Artur Filipiak