Kurhany z epoki brązu nad górnym Dniestrem – polsko-ukraińskie projekty badawcze
PDF

Jak cytować

Makarowicz, P., Lysenko, S. D., & Kočkin, I. T. (2013). Kurhany z epoki brązu nad górnym Dniestrem – polsko-ukraińskie projekty badawcze. Folia Praehistorica Posnaniensia, 18, 151–176. https://doi.org/10.14746/fpp.2013.18.09

Abstrakt

This paper discuses the excavations in the cemetery of the Komarów culture of the Bronze Age in Bukivna upon the upper Dniester. They have been carried out by the Polish-Ukrainian archaeological expedition as a part of the project of the National Centre of Sciences, the aim of which has been to provide comprehensive bioarchaeological characteristic and socio-cultural interpretation of the cemetery.

During the field walking over 50 barrows were documented, round or slightly oval in plan. They occurred in three main clusters, arranged in groups-lines, on the watershed between the Dniester and its little, nameless tributary.

The article presents the results of the study of barrow 1, in which there were discovered six features and over 400 artefacts, including 38 vessels in several deposits, 262 flint implements, fragments of structural daub, and bronze items - a pin and pendant, as well as small, burned bones.

Among the features two charred wooden structures seem special and one stone-and-wood (cenotaph). Bones were “scattered” mainly between wooden structures.

A series of analyses and specialist expertises had been done: radiocarbon, paleopedological, geomorphological, paleobotanical, physico-chemical. The sum of probability distribution of calibrated radiocarbon dates suggests second quarter of the second millennium BC. These dates are consistent with the analysis of the stylistics of vessels and bronze artefacts, indicating the early and classic stages of development of the Komarów culture.

https://doi.org/10.14746/fpp.2013.18.09
PDF

Bibliografia

Bryk J. 1932 Tymczasowe sprawozdanie z badań archeologicznych w Bukównie, pow. tłumacki, Sprawozdania Polskiej Akademii Umiejętności 37/5, s. 21–22.

Denisova R.J., Graudonis J.J., Gravere R.U. 1985 Kivutkalnskij mogilnik epochi bronzy, Riga.

Florek M., Taras H. 2003 Dacharzów. Cmentarzysko kultury trzcinieckiej, Lublin.

Górski J. 1996 Uwagi o znaczeniu kurhanów dla społeczności kultury trzcinieckiej z obszarów lessowych zachodniej Małopolski [w:] Problemy epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej. Księga jubileuszowa poświęcona Markowi Gedlowi, red. J. Chochorowski, Kraków, s. 204–211.

Górski J. 2010 Niektóre elementy symboliczne w kurhanach kultury trzcinieckiej [w:] Mente et rutro. Studia archaeologica Johanni Machnik viro doctissimo octogesimo vitae anno ab amicis, collegis et discipulis oblata, red. S. Czopek, S. Kadrow, Rzeszów, s. 369–378.

Gudowski J. 2007 Z biegiem Dniestru, Warszawa.

Kempisty A. 1967 Wyniki badań kopca I w Miernowie pow. Pińczów [w:] Metodyka naukowo-techniczna badań archeologicznych i antropologicznych. Rozprawy Zespołu Badań nad Polskim Średniowieczem UW i PW, t. 4, Warszawa, s. 147–175.

Kempisty A. 1978 Schyłek neolitu i początek epoki brązu na Wyżynie Małopolskiej w świetle badań nad kopcami, Warszawa.

Kośko A. 2011 Od nadwarciańskiego matecznika ku archeologii pogranicza Zachodu i Wschodu Europy, Folia Praehistorica Posnaniensia 16, s. 479–490.

Lysenko S.D. 2007 Dinamika razvitija tszineckogo kulturnogo kruga na granice pravoberežnoj lesostepi i Poles’ja [w:] Wspólnota dziedzictwa archeologicznego ziem Ukrainy i Polski, red. L. Bakalarska, Warszawa, s. 341–389.

Lysenko S.D., Makarowicz P. 2013 Predvaritelnyje rezultaty issledovanij mogilnika Bukovna v 2010 g., Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej „Gordiivskij kurgannyj mogilnik jak zagalnoevropeiskij kulturnyj fenomen”, Vinnica, Ukraina, 29-01.10.2011, Vinnica 2013 [w druku].

Lysenko S.D., Makarowicz P., Lysenko S.S., Goško T.J. 2011 Metallieskije izdelija iz kurganov komarovskoj kultury mogilnika Bukovna [w:] Archeologija i davna istorija Ukraini, vol. 8, Kiїv, s. 38–42.

Lysenko S.D., Makarowicz P., Kokin I.T., Šklarevskij E.I. 2011 Predvaritelnyje rezultaty issledovanij mogilnika Bukowna [w:] Archeologični Doslidžennja v Ukraini 2010 r., Кiїv–Poltava, s. 226–228.

Makarowicz P. 2008 Elitarne pochówki z kurhanu komarowskiego w Ivanju na Wołyniu – zarys możliwości interpretacyjnych [w:] Na pograniczu światów. Studia z pradziejów międzymorza bałtycko-pontyjskiego ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Kośko w 60. rocznicę urodzin, red. J. Bednarczyk, J. Czebreszuk, P. Makarowicz, M. Szmyt, Poznań, s. 333–352.

Makarowicz P. 2009 Baltic-Pontic Interregional Routes at the Start of the Bronze Age [w:] Routes Between the Seas: Baltic – Boh – Bug – Pont from the 3rd to the Middle of the 1st Millennium BC, Baltic-Pontic Studies 14, red. A. Kośko, V. Klochko, Poznań, s. 301–336.

Makarowicz P. 2010a The Creation of new social space. Barrows of the Corded Ware Culture and Trzciniec Circle as markers of a mental map in the upland parts of Poland and western Ukraine [w:] Landscapes and Human Development: The Contribution of European Archaeology. Proceedings of the International Worksop “Socio-environmental dynamics over the last 12,000 years: The creation of landscapes, (1st–4th April 2009)”, Universitätsforschungen zur Prähistorischen Archäologie 191, red. Kiel Graduate School “Human Development in Landscapes”, Bonn, s. 203–215.

Makarowicz P. 2010b Trzciniecki krąg kulturowy – wspόlnota pogranicza Wschodu i Zachodu Europy, Poznań.

Makarowicz P. 2012 Ekspedycja górnodniestrzańska Instytutu Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Perspektywy polsko-ukraińskiego projektu badawczego, Folia Praehistorica Posnaniensia 17, s. 287–302.

Makarowicz P., Lysenko S., Kočkin I. 2013 Wyniki badań cmentarzyska kultury komarowskiej w Bukivnej nad górnym Dniestrem w 2010 roku, Materiały Archeologiczne 29, s. 101–120.

Rimantienė R., Ostrauskas T. 1998 Dem Trzciniec gleichzeitige Sidlungen in Lituaen [w:] „Trzciniec” – system kulturowy czy interkulturowy proces?, red. A. Kośko, J. Czebreszuk, Poznań, s. 203–215.

Razumov S.N., Lysenko S.D., Makarowicz P. 2012 Kremien’ iz kurgana 1 mogilnika Bukovna: slučainost’ ili ritual? [w:] Čelovek v istorii i kulture, vypusk 2, red. A.A. Priganin, Odessa, s. 282–289.

Rogozińska R. 1959 Cmentarzysko kultury komarowskiej w Bukównie, Materiały Archeologiczne 1, s. 97–114.

Siwkówna I. 1937 Tymczasowe wyniki badań terenowych w Bukównej, pow. tłumacki, Z otchłani wieków 13, s. 67–70.

Sulimirski T. 1964 Barrow-Grave 6 at Komarów, University of London Institute of Archaeology Bulletin 4, s. 171–188.

Sulimirski T. 1968 Corded Ware and Globular Amphorae North-East of the Carpathians, London.

Svešnikov I.K. 1968 Bogatyje pogrebenija komarovskoj kultury u s. Ivan’ja rovenskoj obłasti, Sovetskaja Archeologija 2, s. 159–168.

Swiesznikow I. 1967 Kultura komarowska, Archeologia Polski 12/1, s. 39–107.

Zagalnogegrafičnyj atlas… Zagalnogegrafičnyj atlas Ukraini, Kiїv 2004.

Zastavnyj F., Kusiński W. 2003 Ukraina. Przyroda – Ludność – Gospodarka, Warszawa.