https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/issue/feedPolonistyka. Innowacje2024-03-05T09:19:20+01:00Krzysztof Kockocyk@amu.edu.plOpen Journal Systems<p class="oczasopismie">Czasopismo ukazuje ścisły związek między praktyką nauczania a teorią dydaktyczną wyprowadzoną z namysłu nad istotą edukacji polonistycznej. Przybliża różnorodne konteksty (literaturoznawcze, językoznawcze, kulturoznawcze itp.), które warto uczynić punktami odniesienia w projektowaniu procesu kształcenia; łączy refleksję nad współczesną oraz dawną dydaktyką szkolną i akademicką.</p> <ul class="oczasopismie"> <li class="show"><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/about">POLITYKA FUNKCJONOWANIA CZASOPISMA</a></li> <li class="show"><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/issue/current">AKTUALNY NUMER</a></li> <li class="show"><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/issue/archive">ARCHIWUM</a></li> </ul> <p><strong>INDEKSOWANE W: </strong><a href="https://kanalregister.hkdir.no/publiseringskanaler/erihplus/periodical/info.action?id=496870">ERIH PLUS</a>, CEJSH (The Central European Journal Of Social Sciences And Humanities), Google Scholar, PKP Index; Primo; WorldCat<br /><br /><strong>WSKAŹNIKI OCENY CZASOPISMA:<br /></strong>Punktacja Ministerstwa Edukacji i Nauki (2023): <strong>70</strong></p> <p class="oczasopismie"><strong>DOI: </strong><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/index">10.14746/pi</a><br /><strong>eISSN: </strong>2450-6435</p> <p class="oczasopismie"><strong>LICENCJA:</strong></p> <p class="oczasopismie"><a href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/" rel="license"><img style="border-width: 0;" src="https://i.creativecommons.org/l/by-nd/4.0/88x31.png" alt="Licencja Creative Commons" /></a><br />Publikacje w czasopiśmie" Polonistyka. Innowacje" dostępne są na <a href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/" rel="license">licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe</a>.</p>https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/42294Antropologiczna potrzeba uczenia się – projekt dydaktyczny dla szkoły ponadpodstawowej2024-03-05T09:19:20+01:00Anna Markopressto@amu.edu.pl<p>Projekt dydaktyczny dla szkoły ponadpodstawowej - <em>Antropologiczna potrzeba uczenia się</em>. <span style="left: 158.492px; top: 1219.24px; font-size: 16.3333px; font-family: serif; transform: scaleX(0.933523);"> Artykuł powstał w ramach zajęć z metodyki nauczania języka polskiego prowadzonych przez prof. UAM </span><span style="left: 116.212px; top: 1245.22px; font-size: 16.3333px; font-family: serif; transform: scaleX(0.976593);">dr hab. Krzysztofa Koca.</span></p>2023-12-29T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Anna Markohttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/42216Wobec terapii. Pacjentki w najnowszej prozie kobiet2024-02-29T10:24:33+01:00Monika Ładońpressto@amu.edu.pl<p>Głównym celem artykułu jest interpretacja czterech współczesnych utworów prozatorskich autorstwa kobiet, poruszających zagadnienia terapii oraz pobytu w szpitalu psychiatrycznym. Tekst zawiera rozpoznania bazujące na historycznych sytuacjach kobiet: histerii, praktykach dyscyplinowania i wmawiania szaleństwa. Autorka artykułu przygląda się tekstom Aleksandry Zielińskiej, Olgi Hund, Agnieszki Jelonek i Justyny Wicenty, pytając o dokonane przez nie rekonstrukcje figury kobiecego szaleństwa. Zwraca przy tym uwagę nie tylko na tematyzowanie kryzysów i chorób psychicznych, ale również na narracyjne i stylistyczne strategie pisania o nich. Rozważania koncentrują się na obrazach szpitala psychiatrycznego oraz relacji między pacjentkami a terapeutami i psychiatrami. Przestrzeń szpitala traktowana jest w przywoływanych tekstach głównie ironicznie, nie staje się bowiem miejscem leczenia, ale opresji. Inaczej dzieje się w przypadku opisów terapii: interpretacje ujawniają stopniową rezygnację bohaterek/narratorek z dystansu na rzecz aktywnego uczestnictwa w sesjach psychoterapeutycznych.</p>2023-12-29T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Monika Ładońhttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/42217Asystować umieraniu. Przypadek Świderskiego 2024-02-29T10:24:31+01:00Bernadetta Żynispressto@amu.edu.pl<p>Artykuł pokazuje na przykładzie książki Bronisława Świderskiego <em>Asystent śmierci</em> możliwości i niebezpieczeństwa terapii narracją. Zdaje się, że każdy rodzaj terapii jest tylko/aż mechanizmem obronnym, pomagającym wytrwać w ludzkiej kondycji i zmierzyć się z jej śmiertelnością. Książka opisuje też zagrożenia współczesnej demokracji kapitalistycznej, która merkantylizując ludzkie życie i śmierć, zmierza ku dystopii.</p>2023-12-29T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Bernadetta Żynishttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/42283Intensywność utekstowiona – strategie autoterapeutyczne po śmierci matki2024-02-29T10:24:28+01:00Agnieszka Czyżakpressto@amu.edu.pl<p>Artykuł zawiera rozważania poświęcone tekstom z XXI wieku zawierającym zapis doświadczenia śmierci matki, tworzonym przez autorów przynależących do różnych pokoleń. Literackie ślady takich intymnych i bolesnych uczuć odsłaniają z reguły swój autoterapeutyczny wymiar. Intensywność emocji, zazwyczaj jawna, czasami skrywana, staje się ważną płaszczyzną porozumienia we współczesnych obiegach komunikacyjnych.</p>2023-12-29T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Agnieszka Czyżakhttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/42284Mykofilia, mykopedagogika i mykoterapia w autobiografii żałobnej Long Litt Woon2024-02-29T10:24:26+01:00Małgorzata Okupnikpressto@amu.edu.pl<p>Long Litt Woon jest socjoantropolożką i pisarką, urodzoną w Malezji, ale od 1976 roku mieszkającą w Norwegii. W 2017 roku wydała książkę <em>Powrót do życia. O żałobie i grzybach</em>. Napisała ją po śmierci męża, Eiolfa Olsena. Książka ta zalicza się do nurtu narracji żałobnych, których autorzy poszukują ukojenia na łonie natury. W wypadku Long Litt Woon grzyby nie pozostały jedynie symbolem żałoby. Nowo odkryta pasja grzybiarska dała młodej wdowie powód do życia. W jej książce koegzystują dwa wątki: mykologiczny (opis królestwa <em>Fungi</em> i środowiska grzybiarzy) oraz żałobny (opis ciężkiej próby dotykającej sfery fizycznej, mentalnej, emocjonalnej). Perspektywa socjoantropologiczna i mykoterapeutyczna jest unikalna i odróżnia narrację Long Litt Woon od innych autobiografii o żałobie.</p>2023-12-29T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Małgorzata Okupnikhttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/42285Koncepcja logoterapii Viktora E. Frankla jako możliwość leczenia sensem2024-02-29T10:24:24+01:00Agnieszka Rydzpressto@amu.edu.pl<p>Viktor Emil Frankl (1905-1997) to twórca trzeciej szkoły psychiatrii wiedeńskiej, po psychoanalizie Sigmunda Freuda i psychologii indywidualnej Alfreda Adlera. Jego metoda psychoterapii – logoterapia – to uzdrawianie poprzez sens. Pomaga odkryć sens w życiu. Frankl wymienia trzy podstawowe drogi prowadzące do odkrycia sensu egzystencji: pracę, miłość, akceptację losu niezależnie od okoliczności życia. Celem artykułu <em>Koncepcja logoterapii</em> Viktora E. Frankla jako możliwość leczenia sensem” jest przybliżenie postaci twórcy logoterapii i jej założeń.</p>2023-12-29T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Agnieszka Rydzhttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/42286Terapia międzypokoleniowej narracji w Stanie splątania Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel. Studium relacji2024-02-29T10:24:22+01:00Katarzyna Wądolny-Tatarpressto@amu.edu.pl<p>Powieść Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel przedstawia społeczny świat w stanie naruszenia pokoleniowych relacji. Tytułowy „stan splątania” nie ma tu (wyłącznie) patograficznego nacechowania, ale przeradza się w społeczne splatanie (niczym w koncepcji Bruno Latoura). Świat wewnętrzny postaci: trojga nastolatków na tle szkolnej grupy rówieśniczej, trojga seniorów na tle innych pensjonariuszy domu opieki dla starszych osób, rodziców i nauczycieli tej pierwszej grupy – jest wewnętrznie skomplikowany, a pokoleniowe relacje wymuszają konieczność myślenia terapeutycznego. Przestrzenią komunikującą, generującą metafory zamknięcia (jak ‘pudełko’, ‘przechowalnia’, ‘klatka’), jest instytucja i terytorium szkoły, zamknięty ośrodek dla seniorów, strzeżone osiedle mieszkalne. Metaforą swobodnej egzystencji i habituacji staje się natomiast las (niczym w koncepcjach Henry`ego Davida Thoreau). Terapia międzypokoleniowej narracji, jaką uprawia Roksana Jędrzejewska-Wróbel, przeciwdziała ryzyku zbytniej indywiduacji doświadczenia, jego pojedynczości i osobności, utraty funkcji performatywno-emancypacyjnej tekstu. Pisarka włącza w dyskurs terapeutyczny inne: afektywny, maladyczny, żałobny. Dokonuje społecznej inkluzji grup peryferyjnych, mówiąc o warunkach tworzenia wspólnot, mając na uwadze zasadnicze funkcje tworzenia narracji o doświadczeniu – tutaj: izolacji, obojętności, osamotnienia, marazmu, oportunizmu – poznawczą, edukacyjną, terapeutyczną.</p>2023-12-29T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Katarzyna Wądolny-Tatarhttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/42403Literatura, terapia, społeczeństwo, edukacja2024-02-27T17:43:52+01:00Beata Przymuszałapressto@amu.edu.pl<p>Tematyka proponowanego, osiemnastego numeru „Polonistyki. Innowacji” inspirowana jest świadomością fizycznych i psychicznych kosztów pandemii COVID-19, namysłem nad psychicznymi skutkami rosyjskiej inwazji na Ukrainę (która przypomniała o lękach doświadczanych przez pokolenie naszych rodziców i dziadków) oraz szeroko opisywanym kryzysem zdrowia psychicznego wśród dzieci i młodzieży. </p>2023-12-29T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Beata Przymuszałahttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/42287Umiesz czytać? Psychoedukacyjny potencjał powieści Emilii Kiereś2024-02-29T10:24:19+01:00Agnieszka Kwiatkowskapressto@amu.edu.pl<p>Emilia Kiereś jest autorką powieści fantasy dla dzieci starszych i powieści realistycznych dla dzieci młodszych. Te ostatnie, adresowane do sześciolatków i nieco starszych czytelników, ukazują głównych bohaterów pokonujących kłopoty dzięki sile opowieści i wsparciu rodziny. W świecie przedstawionym omawianych powieści książki zajmują ważne miejsce, ale to nie one są źródłem pokrzepiania czy środkiem do rozwiązania problemów. Dzieci czerpią wiedzę przede wszystkim z rozmów z bliskimi. W relacjach z nimi uczą się odpowiedzialności i samodzielności. Zaufanie, jakim opiekunowie darzą najmłodszych bohaterów, sprzyja ich rozwojowi. Powieści Emilii Kiereś uczą empatii, życzliwości i pomagają przełamywać nieśmiałość. Są doskonałą inspiracją do rozmów z dzieckiem i mogą być traktowane jako lektury psychoedukacyjne.</p>2023-12-29T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Agnieszka Kwiatkowskahttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/42288Dzieci „piszą” stan wojenny, dorośli „przepracowują” traumy. Pamięć stanu wojennego w świetle teorii Dominicka LaCapry2024-02-29T10:24:17+01:00Kamila Bertholdpressto@amu.edu.pl<p>Artykuł stanowi próbę zrozumienia traumy stanu wojennego. Przy pomocy aparatu pojęciowego wypracowanego przez Dominicka LaCaprę analizie poddane zostały dwa utwory współczesnej literatury polskiej – <em>Wilczek</em> K. Ryrych oraz <em>Wroniec</em> J. Dukaja. Chociaż myśl amerykańskiego badacza skupia się przede wszystkim wokół treści traumatycznych powiązanych z II wojną światową i Zagładą, to jednak jego teoria przystaje także do innych trudnych wydarzeń historycznych. Autorka artykułu stara się zrewidować sposób, w jaki pamięć o stanie wojennym została zoperacjonalizowana przez pisarkę i pisarza, a także spojrzeć na ich teksty poprzez pryzmat osobistej strategii oswajania traumy. Analizowane utwory pokazują, iż stan wojenny nie jest „doświadczeniem niczyim”, a więc właściwie obecnym-nieobecnym, dotykającym każdego i nikogo, przeciwnie – to ważny problem społeczeństwa polskiego, który wymaga jednak przenicowania oraz nowego, być może także kreatywnego spojrzenia.</p>2023-12-29T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Kamila Bertholdhttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/42289Anna Świrszczyńska – poetka terapeutyczna?2024-02-29T10:24:15+01:00Anna Krallpressto@amu.edu.pl<p>Artykuł przedstawia nowe spojrzenie na twórczość Anny Świrszczyńskiej. Proponuje reinterpretację liryków poetki za pomocą kategorii traumy i pamięci, obecnych w nowej humanistyce. Udowadnia, że poezja Świrszczyńskiej ma wymiar terapeutyczny, jest jednocześnie autoterapią oraz próbą przepracowania kobiecych, pokoleniowych i tożsamościowych traum.</p>2023-12-29T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Anna Krallhttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/42290Nie na miejscu. Strategie dysocjacyjne w poezji Karin Boye i Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej2024-02-29T10:24:13+01:00Maria Skoczyńskapressto@amu.edu.pl<p>Artykuł poświęcony jest zagadnieniu rozdarcia istniejącego w twórczości Karin Boye i Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej oraz wykorzystaniu przez nie terapeutycznej funkcji natury. Bohaterki liryczne tych poetek tęsknią za bezpiecznym miejscem, którego nie mogą we współczesnym świecie znaleźć. Wykorzystują więc strategię radzenia sobie z wewnętrznym rozdarciem, tj. „dysocjację literacką”. Analiza porównawcza twórczości Boye i Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej ma przybliżyć ich podejście do dysocjacji, a także sposób jej wykorzystywania w konkretnych tekstach poetyckich.</p>2023-12-29T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Maria Skoczyńskahttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/42292Podmiotowe strategie antropopoznawcze w charakteryzowaniu postaci 2024-02-29T10:24:11+01:00Mirosław Grzegórzekpressto@amu.edu.pl<p>Artykuł zawiera propozycję spojrzenia na „postać” poprzez humanistycznie definiowane kategorie gry i zabawy oraz genologiczną kategorię charakterystyki. Skoro gra literacka to szczególny rodzaj interakcji między twórcą dzieła a jego odbiorcami, oparty na ciekawości lub przyjemności, przyjęto założenie, że wśród wszystkich elementów gry, którymi autor oddziałuje na zainteresowanie czytelnika, postać odgrywa rolę kluczową. Każde spotkanie z postacią w doświadczeniu lektury zmienia jednocześnie „postać” doświadczającego, a takie dwuznaczne rozumienie rzeczownika „postać” sygnalizować może użycie go w znaczeniu substancjalnym, zbliżonym do kształtu i zarazem istoty czegoś. To z kolei daje możliwość spojrzenia na grę z „postacią” na godzinach polskiego jako na grę z proteuszowym kształtem genologicznym jej charakterystyki. W związku z tym zaproponowano cztery możliwe formuły, strategie antropopoznawcze – f i g u r y gry z gatunkiem i bohaterem: 1) zanurzenie w postaci, 2) przymierzanie kostiumu postaci, 3) szczególny związek z bohaterem, 4) lustro samego siebie. Wszystkie z tych „jednostkowych inscenizacji inności” zanurzone są w kategorii szczególnie predestynowanej do scalenia wszystkich kierunków zdobywania „wiedzy o sobie i osobie” na godzinach polskiego – empatii, definiowanej przez Elżbietę Mikoś jako „szczególny oddźwięk emocjonalny”.</p>2023-12-29T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Mirosław Grzegórzekhttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/42293O niedoskonałościach ChatGPT i wątpliwym wykorzystaniu go w obecnym kształcie technologicznym w nauczaniu języka polskiego oraz w badaniach naukowych2024-02-29T10:24:08+01:00Beata Prościakpressto@amu.edu.plMarcin Prościakpressto@amu.edu.plRenata Suszyło-Martulapressto@amu.edu.plMałgorzata Srokapressto@amu.edu.pl<p>Celem artykułu było pokazanie wad ChatGPT – z punktu widzenia nauczycieli polonistów – w kontekście możliwości wykorzystania go przez uczniów przy pisaniu wypracowań szkolnych z języka polskiego w szkole średniej oraz w badaniach naukowych. Aby opisać problem wykorzystano ankietę internetową o zasięgu ogólnopolskim w czterech losowo wybranych grupach na Facebooku. Ponadto przeprowadzono analizę jakościową tekstów wygenerowanych przez ChatGPT. Okazało się, iż sztuczna inteligencja poprawnie analizuje badania ankietowe jedynie w około 57,6%; nie sprawdza się też przy pisaniu dłuższych wypowiedzi pisemnych na poziomie szkoły średniej. ChatGPT, generując wypracowania, popełnia liczne błędy rzeczowe, ortograficzne, stylistyczne oraz językowe.</p>2023-12-29T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Beata Prościak, Marcin Prościak, Renata Suszyło-Martula, Małgorzata Srokahttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/42456Ludzkie i prawdziwie bliskie. Pamięci prof. dr hab. Swietłany Musijenko2024-03-05T09:19:14+01:00Grażyna Tomaszewskapressto@amu.edu.pl<p>W artykule próbuje się ukazać wyjątkowość osoby i dorobku naukowego prof. dr hab. Swietłany Musijenko. Zmarła 8 sierpnia 2023 roku naukowczyni stworzyła w uczelni grodzieńskiej Katedrę Filologii Polskiej, a następnie Międzynarodowy Instytut Adama Mickiewicza. Nawiązała współpracę z wieloma ośrodkami naukowymi w Polsce, dzięki czemu mogło dochodzić zarówno do wymiany młodzieży studenckiej, jak i badaczy zafascynowanych wspólnotowymi, komparatystycznymi relacjami kulturowymi, tak ważnymi w rejonach, w których zawsze mieliśmy do czynienia z różnorodnością języków, tradycji, kultur. Bogata działalność prof. Musijenko pozwalała nie tylko na rozwój myśli naukowej, ale i stanowiła znaczącą przeciwwagę dla wszystkich tendencji rozgraniczających wspólnotowe więzi. Swoją biografią i naukową aktywnością dowiodła, jak wielką wartość ma współpraca ponad podziałami.</p>2023-12-29T00:00:00+01:00Prawa autorskie (c) 2023 Grażyna B. Tomaszewska