Tekst w kulturze, kultura w tekście. Tradycja łacińska i literatura staropolska w Spowiedzi Calka Perechodnika
PDF

Słowa kluczowe

Holocaust
journal
Polish-Jewish-German relations during the Holocaust
manipulations
Latin and Old-Polish tradition

apothegm and proverb

Jak cytować

Skwara, M. (2013). Tekst w kulturze, kultura w tekście. Tradycja łacińska i literatura staropolska w Spowiedzi Calka Perechodnika. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka, (22), 33–53. https://doi.org/10.14746/pspsl.2013.22.3

Abstrakt

The article analyses and interprets the apothegms and quotations from ancient and old-Polish literature in one of the most important testimonies of the Holocaust in world literature. In Polish criticism, there are few discussions of Perechodnik’s journal, and the existing articles are controversial because of their biased interpretations, which, in the present author’s opinion, are often manipulatory. It seems that the Polish intepretators of Spowiedź try, contrary to the author’s clear intention, to inscribe the text in the current controversies between Poles and Jews, while disregarding the third nation (Germans), and to turn Perechodnik into a postmodern author, because it allows for suspension of ethical rules. The greatness and tragedy of the author, however, stand for their own without such manipulations.

https://doi.org/10.14746/pspsl.2013.22.3
PDF

Bibliografia

Arystoteles, Retoryka dla Aleksandra, przeł. H. Podbielski, w: Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. 6, Warszawa 2001.

Cicero M.T., Paradoksy stoików, przeł. W. Kornatowski, w: idem, Pisma filozoficzne, t. 3, Warszawa 1961.

Curtius E.R., Poezja jako unieśmiertelnienie, w: idem, Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, przeł., oprac. A. Borowski, Kraków 1997.

Curtius E.R., Rozkoszne miejsce, w: idem, Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, , przeł., oprac. A. Borowski, Kraków 1997..

Gluza Z., Od wydawcy, w: C. Perechodnik, Spowiedź, oprac. D. Engel, Warszawa 2011.

Gross J.T., Grudzińska-Gross I., Złote żniwa. Rzecz o tym, co się działo na obrzeżach Zagłady Żydów, Kraków 2011.

Herling-Grudziński G ., Dziennik pisany nocą 1993–1996, Warszawa 1998.

Horacjusz Flakkus Kwintus, Dzieła wszystkie, t. 1: Ody i epody, tekst łaciński do druku przygotował, wyboru przekładów dokonał, przedmową, życiorysem poety, wersyfikacją i komentarzem opatrzył O. Jurewicz, Wrocław 1986.

Janion M., Ironia Calka Perechodnika, w: eadem, Bohater, spisek, śmierć. Wykłady żydowskie, Warszawa 2009.

Kochanowski J., Pieśń świętojańska o Sobótce, w: idem, Pieśni, oprac. M.R. Mayenowa et al., Wrocław 1991.

Kochanowski J., Treny, oprac. M.R. Mayenowa et al., Wrocław 1983.

Levi P., Czy to jest człowiek, przeł. H. Wiśniewska, Kraków 2008.

Lipstadt D., Proces Eichmanna, przeł. M. Antosiewicz, Warszawa 2012.

Ławski J., Narracja i „wyniszczenie”. O spowiedzi Calka Perechodnika, w: Stosowność i forma. Jak opowiadać o Zagładzie?, red. M. Głowiński et al., Kraków 2005.

Liwiusz T., Dzieje Rzymu od założenia Miasta, ks. XXXV–XL, przeł., oprac. M. Brożek, komentarz M. Brożek, J. Wolski, Wrocław 1981.

Panofsky E., Et in Arcadia ego. Poussin i tradycja elegijna, przeł. A. Morawińska, w: idem, Studia z historii sztuki, wybór, oprac., posłowie J. Białostocki, Warszawa 1971.

Perechodnik C., Czy ja jestem mordercą?, oprac., posłowie, przypisy P. Szapiro, Warszawa 1995.

Ringelblum E., Stosunki polsko-żydowskie w czasie drugiej wojny światowej. Uwagi i spostrzeżenia, oprac., wstęp A. E isenbach, Warszawa 1988.

Rymkiewicz J.M., Myśli różne o ogrodach. Dzieje jednego toposu, Warszawa 1968.

Sariusz-Skąpska I., Wybrani, naznaczeni, przeklęci…, „Znak” 1994, nr 6.

Sen o Zagładzie. Jak biedni Polacy patrzą na getto [z B. Engelking-Boni rozmawia M. O koński], „Tygodnik Powszechny” 2005, nr 35. Przedruk w: Przeciw antysemityzmowi, wybór, wstęp, oprac. A. Michnik, t. 3, Kraków 2010.

Skwara M., Seneka w polskich kazaniach pogrzebowych XVII wieku, w: Wątki neostoickie w literaturze polskiego renesansu i baroku, red. P. Urbański, Szczecin 1999.

Steinlauf M.C., Pamięć nieprzyswojona. Polska pamięć Zagłady, przeł. A. Tomaszewska, Warszawa 2001.

Thesaurus. Skarbiec łacińskich sentencji, przysłów i powiedzeń w literaturze polskiej, zebrał, oprac. M. Korolko, Warszawa 1997.

Turasiewicz R., Problemy antycznej ironii, „Zeszyty Naukowe UJ DCXLVII. Prace Historycznoliterackie” 1983, z. 47.

Wat A., Mój wiek. Pamiętnik mówiony, cz. 2, rozmowy prowadził i przedmową opatrzył C. Miłosz, do druku przygotowała L. Ciołkoszowa, Warszawa 1990.

Waters L., Epoka niewspółmierności, przeł. T. Bilczewski, w: Niewspółmierność. Perspektywy nowoczesnej komparatystyki, red. T. Bilczewski, Kraków 2010.

Wergiliusz Maro Publiusz, Eneida, przeł. T. Karyłowski, oprac. S. Stabryła, Wrocław 1981.

Wójcik A., Talent i sztuka. Rzecz o poezji Horacego, Wrocław 1986.

Żukowski T., Savoir-vivre. Ironiczne strategie w „Spowiedzi” Calka Perechodnika, „Teksty Drugie” 2010, nr 6.

Żydzi i Polacy 1918–1955. Współistnienie – Zagłada – Komunizm, Warszawa 2011.