Słowa kluczowe
paranoid gothic
queer
Sedgwick
Freud
Jak cytować
Abstrakt
The article presents the analysis and interpretation (in the form of a close reading) of Witold Gombrowicz’s short story The Premeditated Crime from his debut collection Memoirs from a Time of Immaturity , 1933 (later published under the title Bakakaj or Bacacay in the English translation). The main theoretical framework is the concept of „paranoid Gothic” by Eve Kosofsky Sedgwick, which is based on the reinterpretation of Sigmund Freud’s classic essay Psychoanalytical comments on autobiographically described paranoia . From that perspective Gombrowicz’s narrative is interpreted as a paranoid homosexual narrative, and paranoia itself as a form of love.
Finansowanie
Gombrowicz
paranoid gothic
queer
Sedgwick
Freud
Bibliografia
Adler Alfred (1935), Homoseksualizm. Trening erotyczny i erotyczny odwrót, przeł. Tadeusz Fajans [pseud. Dr Taff], Warszawa.
Bartoszyński, Kazimierz (1984), O nieważności „tego, jak było naprawdę” („Zbrodnia z premedytacją” Witolda Gombrowicza), w: Gombrowicz i krytycy, wybór i oprac. Zdzisław Łapiński, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 385-396.
Falkiewicz Andrzej (1984), Spór śledzącego i sprawcy, w: Gombrowicz i krytycy, wybór i opracowanie Zdzisław Łapiński, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Fik Ignacy (1961), Literatura choromaniaków, w: tegoż, Wybór pism krytycznych, oprac. Andrzej Chruszczyński, Książka i Wiedza, Warszawa, s.126-135.
Freud Sigmund (1996), Psychoanalityczne uwagi o autobiograficznie opisanym przypadku paranoi (dementia paranoides), w: tegoż, Charakter a erotyka, Dzieła t. II, przeł. Robert Reszke, Dariusz Rogalski, opr. Robert Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa, s. 105-165.
Gombrowicz Witold (2010), Zbrodnia z premedytacją, w: tegoż, Bakakaj i inne opowiadania, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 40-83.
Hocquenghem Guy (1978), Homosexual desire, przeł. Daniella Dangoor, Allison&Busby, London [Wielka Brytania].
Hogg James (1969), Wyznania usprawiedliwionego grzesznika przez niego samego spisane, przeł. Anna Przedpełska-Trzeciakowska, PIW, Warszawa.
Janion Maria (1975), Forma gotycka Gombrowicza, w: tejże, Gorączka romantyczna, PIW, Warszawa 1975, s. 165-243.
Jarzębski Jerzy (1982), Gra w Gombrowicza, PIW, Warszawa.
Kijowski Andrzej (1984), Strategia Gombrowicza, w: Gombrowicz i krytycy, wybór i opracowanie Zdzisław Łapiński, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Kristeva, Julia (2007), Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie, przeł. Maciej Falski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Laplanche Jean, Pontalis Jean-Bertrand (1996), Słownik psychoanalizy, przeł. Ewa Modzelewska, Ewa Wojciechowska, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Legierski Michał (1996), Modernizm Witolda Gombrowicza. Wybrane zagadnienia, Almqvist&Wiksell International, Stockholm [Szwecja].
Łapiński Zdzisław (1997), Ja Ferdydurke, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Margański Janusz (2001), Gombrowicz wieczny debiutant, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Schreber Daniel Paul (2006), Pamiętniki nerwowo chorego wraz z suplementami i aneksem, przeł. Renata Darda-Staab, Libron, Kraków.
Sedgwick Eve Kosofsky (1985), Between Men. English Literature and Male Homosocial Desire, Columbia University Press, New York [Stany Zjednoczone].
Sedgwick Eve Kosofsky (1986), The Coherence of Gothic Conventions, Methuen, New York [Stany Zjednoczone].
Sedgwick Eve Kosofsky (2005), Męskie pragnienie homospołeczne i polityka seksualności, przeł. Adam Ostolski, „Krytyka Polityczna” nr 9/10, s. 93-103.
Sedgwick Eve Kosofsky (2014), Czytanie paranoiczne, czytanie reparacyjne albo: masz paranoję i pewnie myślisz, że ten tekst jest o tobie, przeł. Magda Szcześniak, „Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej” [online] 2014 nr 5 [dostęp: 14 lutego 2017] http://pismowidok.org/index.php/one/article/view/184/299.
Szymutko Szymon (1993), Wielkość Gombrowicza. Natura i rytuał. Na przykładzie „Zbrodni z premedytacją”, w: Znanym gościńcem. Prace poświęcone profesorowi Ireneuszowi Opackiemu, Katowice, s. 223-243.
Ziomek Jerzy (1990), Retoryka opisowa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).