Rocznik Integracji Europejskiej
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie
<!-- ####### HEY, I AM THE SOURCE EDITOR! #########--> <p style="text-align: justify;"><strong>Rocznik Integracji Europejskiej</strong> to czasopismo naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jego pierwszy numer ukazał się w roku 2007. Głównym celem czasopisma jest stworzenie miejsca prezentacji stanu badań dotyczących procesu integracji europejskiej. Rocznik stanowi także forum wymiany poglądów dla osób zajmujących się studiami europejskimi. W kolejnych numerach Rocznika ukazują się wyniki prowadzonych badań w zakresie następujących obszarów tematycznych: prawo, polityka wewnętrzna, gospodarka, polityka zagraniczna, bezpieczeństwo, obrona, społeczeństwo, kultura. Redakcja stara się zapewnić taki dobór testów, aby zapewnić możliwość konfrontacji stosowanych metod badawczych, koncepcji i podejść teoretycznych.</p> <p style="text-align: justify;">Zasięg terytorialny: międzynarodowy.<br />Publikujemy rezultaty prac badawczych m. in. z zakresu nauk o polityce i administracji, prawa, stosunków międzynarodowych, ekonomii, socjologii oraz szeroko rozumianych studiów europejskich. <br />Obszary tematyczne: prawo UE, polityka wewnętrzna, gospodarka, polityka zagraniczna, bezpieczeństwo, obrona, historia integracji, społeczeństwo oraz kultura.<br />Główny cel czasopisma: pogłębianie dyskursu naukowego oraz prezentowanie wyników badań naukowych dotyczących procesu integracji europejskiej z uwzględnieniem ewolucji systemu ustrojowego, instytucjonalnego, realizowanych polityk i strategii. <br />Ponadto prezentowane wyniki badań charakteryzują się uwzględnieniem przez Autorów w ich badaniach lokalnej i regionalnej perspektywy. Krytyczna i rzeczowa analiza uwzględnia kontekst historyczny, społeczny, prawny czy kulturowy. Zakresem pogłębionego dyskursu naukowego są szeroko rozumiane studia europejskie.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Czasopismo nie pobiera żadnych opłat za złożenie, procedowanie, przyjęcie do druku i opublikowanie tekstów zakwalifikowanych do publikacji.</strong></p> <ul style="text-align: justify;"> <li><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/about">POLITYKA FUNKCJONOWANIA CZASOPISMA</a></li> <li><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/issue/view/3">AKTUALNY NUMER</a></li> <li><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/issue/archive">ARCHIWUM</a></li> </ul> <p style="text-align: justify;"><strong>INDEKSOWANE W:<br /></strong><a href="http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/search/article.action?cid=b82af908-2893-4fe6-9c80-7bccbb25892a">CEJSH</a>; <a href="https://doaj.org/search/journals?ref=homepage-box&source=%7B%22query%22%3A%7B%22query_string%22%3A%7B%22query%22%3A%22Rocznik%20Integracji%20Europejskiej%22%2C%22default_operator%22%3A%22AND%22%7D%7D%7D">DOAJ</a>; <a href="http://bazhum.muzhp.pl/">BazHum</a>;<a href="https://indexcopernicus.com/index.php/pl/"> INDEX COPERNICUS INTERNATIONAL</a>; <a href="https://www.ceeol.com/">CEEOL</a>; <a href="https://kanalregister.hkdir.no/publiseringskanaler/erihplus/periodical/info.action?id=485230">ERIH Plus</a>; EBSCO; <a href="https://scholar.google.com/">Google Scholar</a>; <a href="https://www.worldcat.org/">WorldCat</a>.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>WSKAŹNIKI OCENY CZASOPISMA:</strong><br /><strong>Punktacja Ministerstwa Edukacji i Nauki (2023):</strong> 40<br /><strong>ICV 2021</strong> = 100.00 <br /><strong>DOI:</strong><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/index"> 10.14746/rie</a><br /><strong>ISSN:</strong> 1899-6256<br /><strong>e-ISSN:</strong> 2956-5030</p> <p style="text-align: justify;"><strong>LICENCJA:</strong> <br />Teksty opublikowane na łamach czasopisma „Rocznik Integracji Europejskiej” i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją <a href="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.pl"><strong>CC BY 4.0</strong> (Creative Commons – Uznanie autorstwa)</a>. Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.<br /><a href="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.pl"><img src="https://pressto.amu.edu.pl/public/site/images/madamczak/cc-by-4.0-9195d7f4374b193e6dca7e27e76555ec.jpg" alt="" width="98" height="34" /></a></p> <div class="oczasopismie" style="text-align: justify;"> <p><strong>ARCHIWIZACJA:</strong> <br />Platforma PRESSto archiwizuje zawartość tego czasopisma w <a href="https://pkp.sfu.ca/pkp-pn/">PKP Preservation Network</a> (PKP PN) zapewniającego tworzenie elektronicznej kopii zapasowej i bezpieczeństwo dostępu do treści czasopisma.</p> <p>Czasopismo "Rocznik Integracji Europejskiej" jest zgodne ze standardami <a href="https://i4oc.org/#publishers">I40C</a> dotyczącymi otwartych cytowań.</p> <p><strong style="font-size: 0.875rem;">WYDAWCA:<br /></strong><a style="background-color: #ffffff; font-size: 0.875rem;" href="https://wydawnictwo.wnpid.amu.edu.pl/">Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM</a><br /><span style="font-size: 0.875rem;">Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu</span></p> <p><strong><img src="https://pressto.amu.edu.pl/public/site/images/oszulc/05-znak-uproszczony-kolor-biale-tlo-d516ba56720749f3c8d64efca22c193c.png" alt="" /></strong></p> <p><strong>DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW BUDŻETU PAŃSTWA</strong><br /><strong>ROZWÓJ CZASOPISM NAUKOWYCH</strong><br />"Rocznik Integracji Europejskiej"<br />Nr umowy RCN/SP/0137/2021/1 z dnia 23-09-2022<br />Dofinansowanie: 31 872,09 zł<br />Całkowita wartość: 31 872,09 zł</p> </div>Adam Mickiewicz University Poznanpl-PLRocznik Integracji Europejskiej1899-6256Jeana Monneta metody integracji Europejczyków prowadzące do przekształcenia w Stany Zjednoczone Europy
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42697
<p>Pierwszym celem artykułu jest przedstawienie koncepcji Jeana Monneta dotyczącej integracji ludów w rozwoju historycznym, zwłaszcza europejskim, zgodnie z jego credo: „Nie tworzymy koalicji między państwami, ale unię między ludźmi”. W jego koncepcji ostatecznym celem każdego etapu integracji jest to, że Wspólnota jest sposobem jednoczenia narodów; każda forma integracji wymagała odpowiednich instytucji: „instytucje są ważniejsze od mężczyzn”. Zdefiniował poszczególne etapy integracji europejskiej: od Wspólnoty Europejskiej, nieokreślonej Fédération européenne i wreszcie Stanów Zjednoczonych Europy (les Etats-Unis d’Europe): „Zjednoczenie narodów europejskich w Stanach Zjednoczonych Europy jest sposobem na podniesienie standardu ich życia i zachowanie pokoju”. Monnet rozumiał federalizm zarówno jako długą drogę prowadzącą do celu, jak i cel ostateczny, który nie zostanie osiągnięty od razu jako całość: będzie on budowany stopniowo poprzez konkretne osiągnięcia, które tworzą faktyczną solidarność. Dla Monneta pojęcie solidarności jest powiązane z pojęciami subsydiarności i suwerenności. Skuteczność ponadnarodowej/ponadpaństwowej organizacji (systemu międzynarodowego) zapewnia „władza międzynarodowa”, która stała się np. wysoką władzą Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Do tego rodzaju władzy należy delegowanie suwerenności: część suwerenności narodowej państw członkowskich jest delegowana do niezależnego organu ponadnarodowego – tam „uprawnienia decyzyjne” mają charakter fuzji suwerenności lub łączenia suwerenności.<br />Drugim celem artykułu jest przedstawienie metod realizacji kolejnych etapów integracji europejskiej – od Wspólnoty Europejskiej, Federacji Europy do Stanów Zjednoczonych Europy. Metody te opierały się na jego „instytucjonalizmie”, ideach chrystianizmu H.-F. Amiela i racjonalizmie Kartezjusza, a zwłaszcza jego metodzie dyskursu. Ten rodzaj racjonalizmu został wzmocniony przez filozofię zdrowego rozsądku. Metoda dochodzenia do „prawdy” poprzez dyskurs wzmocniony filozofią zdrowego rozsądku stała się teoretyczną podstawą metody „uzgodnionego działania” i realizacji „cząstkowych” elementów procesu federalizmu. Zgodnie ze swoim credo stosował tę samą metodę: „nakłaniania ludzi do wspólnego zasiadania przy stole” zarówno przy opracowywaniu planów ze swoimi współpracownikami, jak i w negocjacjach politycznych czy gospodarczych. Partnerami w negocjacjach byli nie tylko politycy, ale także ekonomiści i przedstawiciele związków zawodowych. Po rezygnacji ze stanowiska przewodniczącego Wysokiej Władzy Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, Monnet wdrożył swoją koncepcję Fédération européenne poprzez Komitet Działania na rzecz Stanów Zjednoczonych Europy.</p>Wiesław Bokajło
Prawa autorskie (c) 2023 Wiesław Bokajło
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301773510.14746/rie.2023.17.1Francuska Europa, Europa Macrona – progresywna polityzacja projektu integracyjnego
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42701
<p>Opracowanie analizuje francuską wizję dynamiki integracji przedstawianą przez prezydenta Emmanuela Macrona i proponuje dla jej charakterystyki określenie progresywna polityzacja. Autor wskazuje w jaki sposób francuski przywódca łączy stałe elementy polityki V Republiki z własnymi koncepcjami i pokazuje jak proponowana diagnoza ma na celu nie ucieczkę przed polityzacją – co było zasadniczą cechą tradycyjnych przywódców obozu prointegracyjnegoale świadome w niej uczestnictwo.</p>Paweł J. Borkowski
Prawa autorskie (c) 2023 Paweł J. Borkowski
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-3017375610.14746/rie.2023.17.2Nouvel èlan? Europejski kontekst stosunków niemiecko-francuskich w okresie rządów prezydenta Emmanuela Macrona (2017–2021)
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42703
<p>Celem artykułu była analiza współpracy niemiecko-francuskiej w obliczu największych kryzysów i wyzwań dla relacji dwustronnych dla Francji i Niemiec w dwóch dekadach XXI w. Jeżeli mowa była o europejskiej ofensywie prezydenta E. Macrona z pakietem reform UE, to służyć miało to wzmocnieniu roli Paryża w integracji europejskiej i polityce międzynarodowej. Doświadczona w polityce europejskiej RFN kanclerz A. Merkel z dużą ostrożnością odnosiła się z aprobatą dla ambitnych, daleko idących reform, mogących destabilizować i tak trudny okres funkcjonowania UE.</p>Bogdan Koszel
Prawa autorskie (c) 2023 Bogdan Koszel
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-3017577410.14746/rie.2023.17.3Polska debata o modelu integracji w ramach Unii Europejskiej w latach 2015–2022. Spór pomiędzy Prawem i Sprawiedliwością a Platformą Obywatelską
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42714
<p>Celem artykułu jest analiza wkładu Polski w debatę na temat modelu integracji europejskiej oraz reformy i transformacji Unii Europejskiej w XXI wieku. Problem ten ma istotne znaczenie z punktu widzenia dyskusji wewnętrznej w Polsce o priorytetach polityki zagranicznej oraz ogólnoeuropejskiej debaty na temat realizowanego i pożądanego modelu integracji europejskiej. W artykule ukazane są stanowiska dwóch głównych partii politycznych, tj. Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej, które zdominowały polską scenę polityczną od 2005 r., czyli w okresie członkowskim w Unii Europejskiej. Generalnie obie partie polityczne odmiennie ukazują preferowany model integracji europejskiej i miejsce Polski w UE.</p>Andrzej Podraza
Prawa autorskie (c) 2023 Andrzej Podraza
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-3017759410.14746/rie.2023.17.4Dyplomacja kulturalna jako narzędzie relacji zewnętrznych między UE a USA
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42721
<p>Artykuł analizuje strategie polityczne stosowane w celu promowania kultury europejskiej w Ameryce. W ramach komparatystycznej metody badawczej porównane zostaną „teoretyczne” cele z „rzeczywistymi” działaniami, tj. działaniami kulturalnymi podejmowanymi przez operatorów kulturalnych w Waszyngtonie, koncentrującymi się na rozpowszechnianiu osiągnięć sztuki europejskiej w USA. Na koniec dokonana zostanie ocena działań podejmowanych w ramach dyplomacji kulturalnej (<em>soft power</em>), prowadzonej przez UE i jej partnerów. Artykuł koncentruje się na analizie metod kształtowania relacji zewnętrznych EU w stosunku do USA, na tym, w jaki sposób polityka/polityki są wykonywane, negocjowane i konstruowane w różnych środowiskach politycznych i kulturowych za granicą. Analizuje możliwe efekty różnego rodzaju działań promocyjnych UE w USA, takich jak: Europejski Miesiąc Kultury, Dni Europejskie czy Domy Europejskie i ich skuteczność w propagowaniu wiedzy o europejskiej historii narodów i ich kulturze. W artykule wykazano mocne i słabe strony obecnego stanu rzeczy w realizacji relacji zewnętrznych UE w Ameryce, podjęto także kwestię wdrażania miękkiej siły UE w USA.Celem artykułu jest weryfikacja następującej hipotezy badawczej: Unia Europejska wchodzi w interakcje z publicznością amerykańską poprzez kulturę. Zgodnie z możliwościami i ograniczeniami instytucjonalnymi UE w sferze stosunków zewnętrznych, dyplomacja kulturalna UE w USA ma charakter formalny, hierarchiczny i poprawny, co w efekcie buduje stabilną, ale nie pogłębioną więź międzykulturową. Artykuł koncentruje się na analizie metod kształtowania relacji zewnętrznych EU w stosunku do USA, na tym, w jaki sposób polityka/polityki są wykonywane, negocjowane i konstruowane w różnych środowiskach politycznych i kulturowych za granicą. Analizuje możliwe</p>Bożena Gierat-Bieroń
Prawa autorskie (c) 2023 Bożena Gierat-Bieroń
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-30179511210.14746/rie.2023.17.5Implikacje polityki rozszerzania NATO
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42717
<p>Celem tego artykułu jest ukazanie z perspektywy neorealizmu implikacji pozimnowojennego rozszerzenia NATO. Implikacje te należy widzieć na wielu poziomach: (a) bezpieczeństwa nowych członków Sojuszu Północnoatlantyckiego, (b) USA i spoistości NATO, (c) Rosji, (d) militaryzacji stosunków w Europie, (e) wybuchu wojny między Rosją a Ukrainą, oraz (f) globalnego systemu międzynarodowego. Wojna na Ukrainie – będąca efektem m.in. polityki rozszerzania NATO – jest wojną zastępczą Rosji z NATO o konsekwencjach globalnych, które przyspieszają rekonfigurację całego ładu międzynarodowego.</p>Ryszard Zięba
Prawa autorskie (c) 2023 Ryszard Zięba
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301711312610.14746/rie.2023.17.6Agresja Rosji na Ukrainę i perspektywy jej akcesji do struktur euroatlantyckich
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42719
<p>Jak pokazuje tytuł, celem artykułu jest agresja Rosji na Ukrainę w dniu 24 lutego 2022 roku oraz analiza jej przyczyn oraz ukazanie perspektyw dla członkostwa Ukrainy w strukturach euroatlantyckich, czyli w Unii Europejskiej i NATO. Niewypowiedziana wojna Rosji z Ukrainą trwa de facto od 2014 roku, czyli od bezprawnego przyłączenia (aneksji) Półwyspu Krymskiego do Federacji Rosyjskiej. Od tego momentu, a faktycznie już od 2008 roku, tzn. od agresji Rosji na Gruzję, Zachód na czele z USA obiecuje Ukrainie członkostwo w NATO i Unii Europejskiej, ale do dnia dzisiejszego nie rozpoczęto formalnych negocjacji w tym celu. Autor w artykule tym próbuje odpowiedzieć na pytania, dlaczego tak się dzieje i czy agresja Rosji na Ukrainę stanie się akceleratorem jej członkostwa w strukturach euroatlantyckich? Tezą główną jest tutaj konstatacja, że agresja Rosji na Ukrainę tylko w ograniczonym stopniu wpłynie na proces jej akcesji do NATO i Unii Europejskiej. Natomiast proces ten z pewnością przyspieszy dopiero zakończenie wojny, zwłaszcza zwycięstwo Ukrainy i klęska Rosji.</p>Józef M. Fiszer
Prawa autorskie (c) 2023 Józef M. Fiszer
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301712714210.14746/rie.2023.17.7Eksport zboża a stosunki między Ukrainą a UE
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42725
<p>Artykuł koncentruje się na problematyce zbożowej w stosunkach między Ukrainą a UE. Celem opracowania jest wskazanie przyczyn komplikacji stosunków między Ukrainą a państwami Europy Środkowo-Wschodniej wiosną 2023 roku. W tym celu autorzy: 1) skoncentrowali swoją uwagę na państwach UE, które arbitralnie wprowadziły odrębne środki ograniczające eksport ukraińskiego zboża; 2) przeanalizowali dynamikę fizycznych wielkości eksportu zboża z Ukrainy; 3) rozważyli prawne aspekty zastosowania środków ograniczających; 4) określili konsekwencje działań oraz 5) obliczyli potencjalne straty Ukrainy. W efekcie, ustalono że polityczny krok UE mający na celu wsparcie gospodarki Ukrainy w warunkach wojny wywołał dodatkową presję na rolnikach państw Europy Środkowo-Wschodniej. Spowodowane to było faktem niedostatecznego przygotowania systemów magazynowania tych państw. Podkreślić przy tym należy, że działania podjęte przez rządy niektórych państw Europy Środkowej i Wschodniej były sprzeczne z ich zobowiązaniami jako członków UE i naruszyły układ stowarzyszeniowy między Ukrainą a UE. Ponadto kroki te stworzyły warunki wstępne do wystąpienia kryzysu instytucjonalnego w UE. Uniknięcie podobnych problemów w przyszłości wymaga rozwiązań wypracowywanych w trójkącie Ukraina–Komisja Europejska–poszczególni członkowie UE.</p>Łukasz DonajIvan UsSvitlana Radziyevska
Prawa autorskie (c) 2023 Łukasz Donaj, Ivan Us, Svitlana Radziyevska
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301714315210.14746/rie.2023.17.8Internet jako przestrzeń „popularyzacji” idei „dezintegracji” Unii Europejskiej. Analiza przekazu radykalnych grup i ruchów politycznych
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42726
<p>Przedmiotem artykułu jest analiza krytyki Unii Europejskiej propagowana w internecie przez radykalne grupy i ruchy polityczne. Są to organizacje i nieformalne grupy reprezentujące następujące nurty myśli politycznej: narodowy radykalizm, Trzecia Pozycja, nacjonalizm autonomiczny, neonazizm, monarchizm legitymistyczny, marksizm-leninizm, trockizm i anarchizm. Badania zostały oparte na teorii interpretacjonistycznej. Zastosowano w nich metodę analizy dokumentów, publicystyki i innych form przekazu treści wymienionych nurtów myśli politycznej przez ich propagatorów i adherentów w internecie. W badaniach uwzględniono również osiągnięcia metodologiczne innych dyscyplin naukowych.</p>Paweł MalendowiczAgnieszka Pazderska
Prawa autorskie (c) 2023 Paweł Malendowicz, Agnieszka Pazderska
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301715416610.14746/rie.2023.17.9Czynniki instytucjonalno-prawne transformacji energetycznej w Unii Europejskiej
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42727
<p>Zakres przedmiotowy problemu badawczego tekstu dotyczy znaczenia czynników instytucjonalno-prawnych, szerzej ujmowanych jako polityczne, transformacji energetycznej w Unii Europejskiej. Przez „czynniki polityczne” rozumie się – za A. Cherpem i zespołem – cele państwowe, interesy polityczne oraz możliwości instytucjonalne i czynniki innego typu. Wszystkie one, jako całość, pozostają w relacji z innymi, do których należy zaliczyć: społeczno-techniczne i techniczno-ekonomiczne. Z kolei za F. W. Geelsem Unię Europejską można określić mianem swoistego reżimu społeczno-technologicznego (reżimu energetycznego), responsywnego wobec wewnętrznych lub zewnętrznych zagrożeń albo zdarzeń niepożądanych. Głównym celem analizy jest prezentacja relacji, jaka występuje między czynnikami: instytucjonalno-prawnym i społeczno-technologicznym oraz techniczno-ekonomicznym. W celu uszczegółowienia zakresu przedmiotowego problemu badawczego w tekście wskazano następujące pytanie badawcze: „W jakim stopniu czynniki instytucjonalno-prawne wpływają na transformację energetyczną w Unii Europejskiej?”. Aby odpowiedzieć na to pytanie, analizę w tekście oparto na teoretycznych aspektach studiów nad transformacją energetyczną, ujęciu instytucjonalno-prawnym oraz wtórnych danych statystycznych.</p>Remigiusz Rosicki
Prawa autorskie (c) 2023 Remigiusz Rosicki
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301716718210.14746/rie.2023.17.10Polityka przeciwdziałania ubóstwu energetycznemu UE w latach 2019-2023
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/39364
<p>Celem artykułu jest analiza mechanizmów i instrumentów mających ograniczać skutki społeczne związane z polityką klimatyczną, wdrażanych zarówno na poziomie Unii Europejskiej, jak i narodowym. Rozważania uwzględniają dwie perspektywy czasowe, tj. krótkookresową, wyznaczoną poprzez ostatni kryzys energetyczny oraz średniookresową, a więc zgodną z harmonogramem działań określonych w europejskim prawie o klimacie. W materiale wskazano na główne problemy związane z horyzontalną koordynacją polityk: społecznej oraz ochrony środowiska naturalnego na poziomie UE, a także zidentyfikowano podstawowe wyzwania wertykalne wynikające z konieczności współpracy pomiędzy instytucjami unijnymi a państwami narodowymi. W artykule wykazano również na istnienie sprzeczności pomiędzy priorytetami „zielonej agendy”, a krótkoterminowymi działaniami podejmowanymi w celu ograniczenia wzrostu cen energii oraz zmniejszenia zależności surowcowej od Rosji. W dalszej części artykułu poddano analizie instrumenty finansowe, wskazując na ich możliwości i ograniczenia związane z przeciwdziałaniem ubóstwu energetycznemu.</p>Tomasz Mering
Prawa autorskie (c) 2023 Tomasz Mering
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301718319610.14746/rie.2023.17.11Analiza bezpieczeństwa energetycznego Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie dostaw gazu ziemnego w latach 2015–2021 w powiązaniu z działaniami politycznymi oraz prawnymi
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42753
<p>Autor skoncentrował się na analizie strategii umożliwiających zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego Rzeczypospolitej Polskiej na tle polityki bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej. Dokonano przeglądu celów oraz założeń postulowanych przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej oraz przez Unię Europejską. Sformułowano wnioski dotyczące współpracy polskiego rządu z państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Scharakteryzowano zagadnienie miksu energetycznego Unii Europejskiej oraz znaczenie samego bezpieczeństwa energetycznego dla społeczeństwa oraz bezpieczeństwa gospodarczego.</p>Patryk Chmielarz
Prawa autorskie (c) 2023 Patryk Chmielarz
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301719720610.14746/rie.2023.17.12Dylematy kryzysowe Unii Europejskiej: pandemia i zielony ład
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42758
<p>Kryzys klimatyczny i kryzys związany z pandemią wirusa SARS CoV-2 stały się istotnym wyzwaniem dla Unii Europejskiej. Postawiły też dylemat dotyczący wyboru priorytetów czy też próby ich pogodzenia. W artykule dokonano przybliżenia odpowiedzi na pytanie na ile działania antykryzysowe związane z COVID-19 uwzględniają także dotychczasowe priorytety europejskiej polityki klimatycznej. Jak dowiedziono pomimo trudności związanych z pandemią UE nie zamierza odejść od dotychczasowych zielonych priorytetów. Planowane działania zarówno w zakresie odbudowy gospodarki, jak i w obszarze zdrowia publicznego są komplementarne z dotychczasowymi celami.</p>Tomasz Marcinkowski
Prawa autorskie (c) 2023 Tomasz Marcinkowski
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301720722010.14746/rie.2023.17.13Migracje z Ukrainy do państw członkowskich UE w latach 2014–2023
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42769
<p>Problematyka migracji staje się bardzo istotnym wyzwaniem, z którą mierzą się kraje o różnym rozwoju społeczno-gospodarczym. Stopień w jakim sobie radzą z tym problemem zależy od wielu czynników. Rozważania w artykule koncentrują się na trzech jej przekrojach: migracji z Ukrainy po 2014, migracji uchodźców wojennych oraz migracji z Ukrainy w wymiarze przestrzennym związanym z pograniczem polsko-ukraińskim. Praca powstała na podstawie studiów literaturowych i analizy danych statystycznych. Hipoteza pracy opiera się na stwierdzeniu, szczególnej roli otoczenia instytucjonalnego, makroekonomicznych czynników jako kryteriów warunkujących migrację z Ukrainy w analizowanym okresie. Głównymi celami zaprezentowanej analizy są ukazanie skali zjawiska w różnych okresach i przekrojach regionalnych oraz różnic w skali atrakcyjności regionów i stopnia przygotowania rynku pracy do absorbcji siły roboczej w przekroju Unii Europejskiej. Zaprezentowane analizy są zrealizowane w ramach projektu <em>Challenges for the labour market in counties in the Polish-Ukrainian borderland with regard to the influx of war refugees from Ukraine. Assessment of the situation, conclusions for Polish regions, entrepreneurs, and county labour offices</em>.</p>Ewa ŁaźniewskaDariusz TrojszczakKhrystyna Prytula
Prawa autorskie (c) 2023 Ewa Łaźniewska, Dariusz Trojszczak, Khrystyna Prytula
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301722124210.14746/rie.2023.17.14Alternatywa dla Niemiec: retoryka przeciwko migrantom jako zagrożenie dla demokracji w Niemczech
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42746
<p>Przedmiotem niniejszego artykułu jest skrajnie prawicowa populistyczna partia AfD w kontekście antyimigranckiej retoryki. Celem jest ustalenie w jakim stopniu antyimigrancki program i działalności mogą stanowić zagrożenie dla demokracji w Niemczech. Obszarem badań jest ideologiczne tło AfD. Zamierzam pokazać, z czego wynikają argumenty antyimigranckie oraz jakie są ich granice. Prowadząc badania przyjęłam główną hipotezę, zgodnie z którą: skrajnie prawicowa i populistyczna AfD prezentująca antyimigrancką retorykę coraz częściej wykracza poza granice wolności słowa w kierunku ekstremizmów podważających porządek konstytucyjny w Niemczech. AfD dąży do destabilizacji demokratycznego krajobrazu, między innymi poprzez budowanie poparcia dla postaw antyimigranckich.</p>Klaudia Gołębiowska
Prawa autorskie (c) 2023 Klaudia Gołębiowska
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301724325510.14746/rie.2023.17.15Odpowiedź Unii Europejskiej w sprawie dyrektywy powrotowej i umów o readmisji (RDRA) dotyczących nielegalnych migrantów z Nigerii
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42745
<p>W niniejszym artykule dokonano oceny unijnej dyrektywy powrotowej i umowy o readmisji (RDRA) oraz wskazano wyzwania z nimi związane w kontekście nigeryjskich nielegalnych migrantów. W badaniu wykorzystano pierwotne źródła danych, jak pogłębione wywiady przeprowadzone z delegacją UE w Nigerii i ECOWAS, Europejską Służbą Działań Zewnętrznych, Frontexem, Międzynarodową Organizacją ds. Migracji, Idia Renaissance, Służbą Imigracyjną Nigerii i Krajową Agencją ds. Zakazu Handlu Ludźmi. Wyniki badania wykazały, że istnieją dwa rodzaje powrotów: powrót dobrowolny i powrót przymusowy. Osoby powracające dobrowolnie otrzymują pomoc w powrocie i reintegracji (AVRR), podczas gdy osoby powracające przymusowo nie otrzymują takiej pomocy, przeważnie są zatrzymywane, eskortowane przez policjantów na lotnisko i deportowane do Nigerii lub krajów tranzytowych. Badanie wyszczególniło również wyzwania związane z implementowaniem RDRA wobec nigeryjskich migrantów o nieuregulowanym statusie, ponieważ większość powrotów przeprowadzanych przez UE nie jest zgodna z ustanowionymi przepisami, gdyż niektórzy migranci są odsyłani do krajów tranzytowych. Co więcej, warunki związane z umowami o readmisji mają zastosowanie tylko do wysoko wykwalifikowanych migrantów, co jest określane jako “drenaż mózgów” dla Nigerii i “pozyskiwanie mózgów” dla UE. W badaniu stwierdzono, że unijne przepisy RDRA mają restrykcyjny charakter, co skutkuje powstawaniem dróg ucieczki dla nielegalnych migrantów w Europie, a brak zgodności z przepisami RDRA jest wynikiem bezprawnego przetrzymywania nigeryjskich nielegalnych migrantów przez UE, a także tortur i nadużyć ze strony funkcjonariuszy bezpieczeństwa i handlarzy ludźmi, co stanowi naruszenie praw człowieka.</p>Peter Irabor
Prawa autorskie (c) 2023 Peter Irabor
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301725728110.14746/rie.2023.17.16Reforma instrumentów ochrony rynku UE i jej wpływ na politykę antydumpingową UE wobec Chin
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42744
<p>Instrumenty ochrony rynku, w tym przede wszystkim postępowanie antydumpingowe, są aktualnie jednym z najważniejszych środków protekcji handlowej. Stosowanie tych instrumentów umożliwia UE reagowanie na nieuczciwe zachowania partnerów handlowych. Polityka handlowa UE uwzględniania nie tylko interesy państw członkowskich UE, ale zobowiązania wynikające z członkostwa UE w Światowej Organizacji Handlu. Celem artykułu jest analiza przyczyn, zakresu i efektów reformy unijnych instrumentów ochrony rynku ze szczególnym uwzględnieniem jej wpływu na postępowania antydumpingowe wobec Chin.</p>Joanna Skrzypczyńska
Prawa autorskie (c) 2023 Joanna Skrzypczyńska
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301728329310.14746/rie.2023.17.17Zasada równości i zakazu dyskryminacji w unijnych źródłach prawa a sytuacja kobiet w Afganistanie
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42729
<p>W niniejszym artykule dokonana została analiza działań Unii Europejskiej (UE) w kontekście przestrzegania praw kobiet ze szczególnym uwzględnianiem sytuacji w Afganistanie. Po obaleniu reżimu talibów w 2001, UE aktywnie nawiązała współpracę z Afganistanem, skupiając się na dostarczeniu pomocy humanitarnej, wspieraniu procesów rozwojowych, demokratyzacji oraz promowaniu praw człowieka. Przez lata Unia Europejska pełniła istotną rolę jako główny donator pomocy finansowej dla Afganistanu w kontekście praw kobiet i dziewcząt, inwestując w obszary takie jak edukacja, ochrona zdrowia, polityka oraz gospodarka. Artykuł przeprowadza szczegółową analizę programów i decyzji podejmowanych przez UE, mających na celu wsparcie kobiet w Afganistanie. Dodatkowo, opiera się na długoterminowej perspektywie, przyglądając się prawom kobiet w kontekście zmieniającej się sytuacji politycznej, uwzględniając rolę Unii Europejskiej w tym procesie.</p>Iwetta AndruszkiewiczNatalia Strzemkowska
Prawa autorskie (c) 2023 Iwetta Andruszkiewicz, Natalia Strzemkowska
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301729531010.14746/rie.2023.17.18Europejski program kosmiczny dla Arktyki
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42728
<p>Technologia kosmiczna jest jednym z najszybciej rozwijających się sektorów. Jest ona również istotna dla Arktyki. Technologia kosmiczna wymaga współpracy międzynarodowej, a skuteczność europejskiej polityki kosmicznej zależy od zaangażowania państw członkowskich.<br>Arktyka i eksploracja kosmosu są istotnymi tematami w polityce UE, biorąc pod uwagę niedawno zdefiniowane strategie i programy, takie jak Europejski Zielony Ład, w których podkreśla się ochronę Arktyki i jej wielu ekosystemów. Stały się one ważnym elementem europejskiego programu kosmicznego. Satelity Sentinel programu Copernicus już teraz odgrywają znaczącą rolę w Arktyce.<br>Działania te zaowocowały przyjęciem przez Radę UE w 2019 r. konkluzji w sprawie „Rozwiązań kosmicznych na rzecz zrównoważonej Arktyki”. Instrumenty kosmiczne mają fundamentalne znaczenie dla realizacji priorytetów zintegrowanej polityki Unii Europejskiej wobec Arktyki w zakresie łagodzenia zmiany klimatu, środków adaptacyjnych do zmiany klimatu i ochrony ekosystemu Arktyki.</p>Zbigniew CzachórArkadiusz Jan Sójka
Prawa autorskie (c) 2023 Zbigniew Czachór, Arkadiusz Jan Sójka
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301731332310.14746/rie.2023.17.19Wzmacnianie bezpieczeństwa strefy Schengen: problematyka wielkoskalowych systemów informacyjnych w polityce bezpieczeństwa Unii Europejskiej
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42722
<p>Utworzenie strefy Schengen stanowi jedno z największych osiągnięć integracji europejskiej, prowadząc m.in. do zniesienia kontroli na granicach wewnętrznych. W celu efektywnego zarządzania granicami zewnętrznymi oraz zapewnienia i wzmocnienia bezpieczeństwa (WSI). Przedmiotem artykułu jest analiza funkcjonujących i wdrażanych WSI UE zarządzanych w wymiarze operacyjno-technicznym przez Europejską Agencję ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości. Celem artykułu jest określenie pierwotnych oraz aktualnych założeń formalnych i funkcjonalności WSI UE (wg stanu na październik 2022 r.), wskazanie roli, istoty, a także identyfikacja czynników warunkujących modernizację i wdrażanie innowacyjnych instrumentów, równolegle obrazując ich przebieg. Celem pośrednim jest zdefiniowanie kierunku polityki bezpieczeństwa UE w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa strefy Schengen w XXI w. Na rzecz weryfikacji przyjętego podejścia badawczego, posłużono się metodą komparatystyczną i analizy instytucjonalno-prawnej.</p>Kamil Latos
Prawa autorskie (c) 2023 Kamil Latos
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301732534510.14746/rie.2023.17.20Włoskie organizacje mafijne jako niepaństwowi aktorzy polityczni
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42720
<p>Artykuł koncentruje się na funkcjonowaniu włoskich organizacji przestępczych w aspekcie politologicznym, których cechą charakterystyczną jest zdobywanie i sprawowanie pozaprawnej władzy nad określonym terytorium, jako warunku wstępnego do osiągania zysków ekonomicznych w wymiarze lokalnym, krajowym i ogólnoeuropejskim. Uzyskując szeroko pojęte wpływy na danym obszarze, mafie – niczym aktorzy polityczni o charakterze niepaństwowym – prowadzą jego eksploatację, wykorzystując swój kapitał społeczny w obrębie mechanizmów gospodarki wolnorynkowej. Aktualnie istotą fenomenu włoskiej przestępczości zorganizowanej jest powstawanie związków między sferą przestępczą a światem polityki, gospodarki oraz instytucji publicznych, czego rezultatem staje się przekształcenie zwykłej działalności kryminalnej w kolejnego, niepaństwowego gracza politycznego, operującego na wielu płaszczyznach na zasadzie procesów ekspansji terytorialnej.</p>Artur Niedźwiecki
Prawa autorskie (c) 2023 Artur Niedźwiecki
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301734736110.14746/rie.2023.17.21Józef M. Fiszer, Adrian Chojan (red.), Stany Zjednoczone słabnącym hegemonem? Przejawy, przyczyny i skutki dla świata w XXI wieku, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2022, ss. 243.
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42709
<p>Oceny i omówienia: Józef M. Fiszer, Adrian Chojan (red.), Stany Zjednoczone słabnącym hegemonem? Przejawy, przyczyny i skutki dla świata w XXI wieku, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2022, ss. 243. (Jadwiga Kiwerska)</p>Jadwiga Kiwerska
Prawa autorskie (c) 2023 Jadwiga Kiwerska
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301740740910.14746/rie.2023.17.25Marta Witkowska, Radosław Potorski, Danuta Kabat-Rudnicka, Karolina Boiret, Dylematy systemowe Unii Europejskiej u zarania trzeciej dekady XXI w., Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2023, ss. 234.
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42710
<p>Oceny i omówienia: Marta Witkowska, Radosław Potorski, Danuta Kabat-Rudnicka, Karolina Boiret, Dylematy systemowe Unii Europejskiej u zarania trzeciej dekady XXI w., Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2023, ss. 234. (Agnieszka Bielawska)</p>Agnieszka Bielawska
Prawa autorskie (c) 2023 Agnieszka Bielawska
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301741041210.14746/rie.2023.17.26Jaroslav Ušiak, Dávid Kollár (red.), Security Forum 2022. Conference Proceedings From the 15th Annual International Scientific Conference, February 9th, 2022, Interpolis, Banská Bystrica, Slovakia 2022, ss. 339.
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42711
<p>Oceny i omówienia: Jaroslav Ušiak, Dávid Kollár (red.), Security Forum 2022. Conference Proceedings From the 15th Annual International Scientific Conference, February 9th, 2022, Interpolis, Banská Bystrica, Slovakia 2022, ss. 339. (Paweł Malendowicz)</p>Paweł Malendowicz
Prawa autorskie (c) 2023 Paweł Malendowicz
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301741341510.14746/rie.2023.17.27Piotr Idczak, Ida Musiałkowska, Financial engineering in sustaible funding of urban development in the EU. Reflections on the JESSICA Initiative, De Gruyter, Berlin/Boston, 2022, ss. 243.
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42712
<p>Oceny i omówienia: Piotr Idczak, Ida Musiałkowska, Financial engineering in sustaible funding of urban development in the EU. Reflections on the JESSICA Initiative, De Gruyter, Berlin/Boston, 2022, ss. 243.(Ewa Małuszyńska)</p>Ewa Małuszyńska
Prawa autorskie (c) 2023 Ewa Małuszyńska
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301741641810.14746/rie.2023.17.28Konceptualizacja Europejskiej Autonomii Strategicznej
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42718
<p>Od momentu publikacji Globalnej Strategii Unii Europejskiej (UE) z 2016 roku, która przedstawiła Europejską Autonomię Strategiczną (EAS) jako „globalną ambicję” UE, koncepcja EAS staje się coraz bardziej zakorzeniona w politykach UE. Jednocześnie, znaczenie tej koncepcji pozostaje ulotne w związku z dużą ilością różniących się od siebie definicji i interpretacji. Celem artykułu jest wskazanie i przeanalizowanie jak koncepcja EAS jest definiowana, a także weryfikacja przyjętej hipotezy: pomimo wielu konkurujących konceptualizacji EAS, w UE wyłania się wspólna jej interpretacja. Artykuł pokazuje, jak idea ESA jest przyjmowana i jak ewoluuje w odniesieniu do europejskich think-tanków oraz instytucji UE. Badania, o które oparto artykuł obejmowały szeroki przegląd literatury uwzględniający publikacje naukowe, publikacje think-tanków i oficjalne dokumenty unijne, a także wywiady z urzędnikami UE i przedstawicielami europejskich think-tanków.</p>Michał Rekowski
Prawa autorskie (c) 2023 Michał Rekowski
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301736337710.14746/rie.2023.17.22W kierunku polityzacji sztucznej inteligencji w Unii Europejskiej? Zewnętrzne wpływy i wewnętrzna dynamika
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42716
<p>W artykule zbadano polityzację sztucznej inteligencji (AI) w UE poprzez wzajemne oddziaływanie dynamiki wewnętrznej i wpływów zewnętrznych (USA i Chin). Badanie ma na celu identyfikację wczesnych oznak polityzacji unijnej debaty na temat AI i porównanie modelu polityki UE w zakresie AI z modelami rozwijanymi w USA i Chinach. Hipoteza zakłada, że debata publiczna w UE na temat AI ulega polityzacji, kształtowana zarówno przez czynniki wewnętrzne, jak i reakcje na zewnętrzne modele polityki AI. W badaniu wykorzystano porównawczą analizę polityki i analizę treści. Wyniki wskazują na rosnącą wagę AI w dyskursie publicznym, o czym świadczy zwiększone zainteresowanie mediów i zaangażowanie szerokiego grona podmiotów. Jednakże znaczna polaryzacja w tej kwestii nie jest widoczna. W badaniu podkreślono także strategiczną reakcję UE na zewnętrzne modele polityki AI. UE kładzie nacisk na równowagę między innowacjami, suwerennością cyfrową oraz ochroną wartości demokratycznych i praw podstawowych.</p>Ilona Poseliuzhna
Prawa autorskie (c) 2023 Ilona Poseliuzhna
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301737939110.14746/rie.2023.17.23Pozablokowość w polityce bezpieczeństwa Ukrainy – zapomniana koncepcja?
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rie/article/view/42715
<p>W artykule dokonano pogłębionej analizy polityki bezpieczeństwa Ukrainy we wczesnych latach jej niepodległości. Autorka wyjaśnia na czym polega tytułowa idea „pozablokowości” i charakteryzuje szerszy kontekst międzynarodowy ukraińskiej polityki bezpieczeństwa. Badanie to jest prowadzone w oparciu o teorię realizmu neoklasycznego, która zakłada prymat systemu międzynarodowego, a jednocześnie zwraca uwagę na czynniki wewnątrz państwa mające wpływ na jego aktywność zagraniczną, takie jak np. kwestia percepcji środowiska międzynarodowego przez decydentów. Przedmiotem badania są zarówno elementy koncepcji polityki pozablokowości, jak i jej praktyczna realizacja. Ukazana została aktualność badanej problematyki i jej obecność w dyskursie politycznym w związku z obecną wojną na Ukrainie. Przeprowadzone rozważania nad opcją „finlandyzacji” Ukrainy oraz krytyka niepowodzenia Memorandum Budapesztańskiego z 1994 r. wskazują, że założenia polityki bezpieczeństwa Ukrainy z początku lat 90. mają znaczenie obecnie i mogą okazać się przydatne w procesie poszukiwania rozwiązania pokojowego kończącego wojnę Rosji z Ukrainą.</p>Marharyta Blyzniuk
Prawa autorskie (c) 2023 Marharyta Blyzniuk
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-302023-12-301739340610.14746/rie.2023.17.24