Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr
<p class="oczasopismie">Czasopismo „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna” jest jednym z najważniejszych polskich czasopism upowszechniających dorobek naukowy dyscypliny geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna. Wydawane jest co kwartał przez Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a publikowane przez Bogucki Wydawnictwo Naukowe i na platformie PRESSto Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Czasopismo stwarza możliwość prezentacji wyników najnowszych badań, wymiany poglądów i prezentacji doświadczeń z zakresu szeroko rozumianej problematyki uwarunkowań przestrzennych procesu rozwoju społeczno-gospodarczego, zarówno w kontekście podstaw teoretycznych zmian rozwojowych, jak również praktyki programowania i realizacji interwencji publicznej. Stanowi ono istotne źródło informacji na temat aktualnych problemów teoretycznych rozwoju regionalnego i polityki regionalnej.</p> <p class="oczasopismie">Za procedurę przyjmowania i publikowania tekstów czasopismo nie pobiera od autorów żadnych opłat.</p> <ul class="oczasopismie"> <li class="show"><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr/about">POLITYKA FUNKCJONOWANIA CZASOPISMA</a></li> <li class="show"><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr/issue/current">AKTUALNY NUMER</a></li> <li class="show"><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr/issue/archive">ARCHIWUM</a></li> </ul> <p><strong>INDEKSOWANE W:</strong><br />INDEX COPERNICUS INTERNATIONAL; <a href="https://arianta.pl/#/czasopismo/36059">Arianta</a>; <a href="https://www.ceeol.com/search/journal-detail?id=3036">CEEOL</a>; <a href="http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-issn-2353-1428">CEJSH</a>; CEON Biblioteka Nauki, ERIH Plus; Google Scholar; WorldCat; <a href="https://mostwiedzy.pl/pl/magazine/rozwoj-regionalny-i-polityka-regionalna,1-47232">MOST Wiedzy</a><br /><br /><strong>WSKAŹNIKI OCENY CZASOPISMA:</strong><br />Ministerstwo Edukacji i Nauki (2023): <strong>70</strong> <br />ICV 2018: <strong>59.00</strong></p> <p><strong>DOI:</strong> 10.14746/rrpr<strong><br />ISSN: </strong>2353-1428</p> <p><strong>PRACE PUBLIKOWANE W CZASOPIŚMIE DOSTĘPNE SĄ NA LICENCJI CREATIVE COMMONS:</strong><strong><br /><a href="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/" rel="license"><img style="border-width: 0;" src="https://i.creativecommons.org/l/by/4.0/88x31.png" alt="Licencja Creative Commons" /></a></strong> <a href="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.pl" rel="license">Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)</a><strong><br /></strong></p> <p><strong><br />ARCHIWIZACJA<br /></strong>Platforma PRESSto archiwizuje zawartość tego czasopisma w <a href="https://pkp.sfu.ca/pkp-pn/">PKP Preservation Network</a> (PKP PN), co zapewnia tworzenie elektronicznej kopii zapasowej i bezpieczeństwo dostępu do treści czasopisma.<br />Czasopismo „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna” jest zgodne ze standardami <a href="https://i4oc.org/#publishers">I40C</a> dotyczącymi otwartych cytowań.</p> <p><strong>WYDAWCA<br /></strong><a href="https://amu.edu.pl/">Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu</a></p> <p><br /><strong>FINANSOWANIE</strong></p> <div class="oczasopismie"><img src="https://pressto.amu.edu.pl/public/site/images/madamczak/plakaty-rrpr-0f1daf2dd17af544268e558cc2bc891b.jpg" alt="" width="248" height="332" /><br /><br /></div>Adam Mickiewicz University Poznanpl-PLRozwój Regionalny i Polityka Regionalna2353-1428Lista recenzentów
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr/article/view/42234
<p>Lista recenzentów</p>Redakcja czasopisma
Prawa autorskie (c) 2023 Redakcja czasopisma
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-202023-12-2066175176Wprowadzenie
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr/article/view/42201
<p>Zapraszamy Państwa do zapoznania się z 66. numerem czasopisma „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna” przygotowanym przez Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jest on siódmym zeszytem serii poświęconej wyzwaniom rozwojowym Wielkopolski. Dostrzegając niedostatek aktualnych opracowań dotyczących problemów społecznych i ekonomicznych naszego regionu, Redakcja, przy aprobacie ówczesnej Rady Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM, postanowiła, że począwszy od 2016 r., każdy czwarty w danym roku zeszyt naszego czasopisma będzie miał charakter tomu zbierającego wyniki badań regionalnych dotyczących województwa wielkopolskiego. Zakładamy, że podjęta inicjatywa przyczynia się do tworzenia cennego poznawczo zbioru wyników analiz, których zakres przestrzenny dotyczy Wielkopolski.</p>Paweł Churski
Prawa autorskie (c) 2023 Paweł Churski
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-202023-12-20665810.14746/rrpr.2023.66.01Zmiany poziomu rozwoju gospodarczego województw w okresie pandemii COVID-19 z zastosowaniem metody porządkowania liniowego w ujęciu dynamicznym
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr/article/view/42202
<p>Celem badań jest ocena skali zmian poziomu rozwoju gospodarczego województw w czasie pandemii COVID-19, ze szczególnym uwzględnieniem województwa wielkopolskiego, które zajmuje w całym badanym okresie stosunkowo wysokie miejsce w rankingu. Badania przeprowadzono na podstawie danych GUS. Zastosowano metodę porządkowania liniowego obiektów wielowymiarowych przy normowaniu zmiennych metodą Strahl w ujęciu dynamicznym. Wyznaczono syntetyczny wskaźnik poziomu rozwoju obejmujący 13 zmiennych diagnostycznych i porównano poziom rozwoju gospodarczego województw w latach 2019–2021 oraz w 2010 i 2015 r. Analiza wykazała niewielkie obniżenie wskaźnika w 2020 r., ale w 2021 r. we wszystkich województwach osiągnął on wartość wyższą niż przed pandemią. Dynamika wzrostu była nierównomierna – zmiany w województwach bardziej rozwiniętych były szybsze niż w pozostałych, co spowodowało pogłębienie regionalnych różnic rozwojowych.</p>Janina SzewczykElżbieta BadachSławomir LisekJadwiga Bożek
Prawa autorskie (c) 2023 Janina Szewczyk, Elżbieta Badach, Sławomir Lisek, Jadwiga Bożek
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-202023-12-206692510.14746/rrpr.2023.66.02Bariery działalności innowacyjnej przedsiębiorstw w województwie wielkopolskim
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr/article/view/42204
<p>Nowe lub istotnie ulepszone produkty i procesy biznesowe są jedną z kluczowych podstaw budowania przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw, państw i ich regionów. W tej perspektywie istotna staje się nie tylko identyfikacja czynników sprzyjających i wzmacniających procesy innowacyjne, ale także ograniczających te działania. W niniejszym artykule przybliżono istotę barier działalności innowacyjnej i dokonano ich podziału, charakteryzując m.in. przeszkody: ujawnione i odstraszające, wewnętrzne i zewnętrzne oraz kosztowe, dotyczące wiedzy, rynkowe i instytucjonalne. Badania empiryczne – oparte na danych gromadzonych przez GUS w ramach sprawozdań o innowacjach w przemyśle i sektorze usług – ukierunkowano na uchwycenie wiodących ograniczeń innowacyjności wielkopolskich przedsiębiorstw wraz z rozpoznaniem ewentualnych różnic w percepcji przeszkód dla innowacji wśród jednostek przemysłowych i usługowych z perspektywy 2019 i 2021 r. W opinii wielkopolskich przedsiębiorców zasadnicze ograniczenia innowacyjności generują czynniki kosztowe (zbyt wysokie koszty działalności innowacyjnej, trudności w pozyskaniu dotacji i subsydiów publicznych, brak możliwości finansowania innowacji ze źródeł wewnętrznych i zewnętrznych), dotyczące wiedzy (niedobór pracowników o odpowiednich umiejętnościach) oraz rynkowe (zbyt duża konkurencja na rynku). Bariery te są odczuwane z różnym natężeniem, częściej w przemyśle niż usługach, a ich negatywne oddziaływanie – mimo pozytywnych odchyleń w latach 2019–2021 – nie uległo osłabieniu do satysfakcjonującego poziomu. W świetle uzyskanych wyników badań zasadne wydaje się podjęcie działań zorientowanych na: zwiększenie dostępności do zróżnicowanych źródeł finansowania procesów innowacyjnych, kształcenie kompetentnych kadr pracowniczych, wsparcie wielkopolskich przedsiębiorstw w budowaniu ich pozycji konkurencyjnej.</p>Dariusz Głuszczuk
Prawa autorskie (c) 2023 Dariusz Głuszczuk
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-202023-12-2066274110.14746/rrpr.2023.66.03Konwergencja efektywności ekonomicznej w gospodarstwach rolnych Wielkopolski
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr/article/view/42205
<p>Wzrost efektywności gospodarowania jest warunkiem przetrwania gospodarstw rolnych w warunkach ciągłego postępu technicznego i zmian w otoczeniu rolnictwa. Największe wyzwania stoją przed gospodarstwami o mniejszej wielkości ekonomicznej ze względu na ich mniejszy potencjał do modernizacji. Aby sprostać wymaganiom otoczenia co do rozmiaru produkcji, dynamika ich wzrostu powinna być wyższa niż w pozostałych klasach. Celem pracy jest określenie zmian efektywności czynników produkcji w gospodarstwach według ich wielkości ekonomicznej oraz ustalenie, czy występuje konwergencja efektywności czynników produkcji w gospodarstwach o różnej wielkości ekonomicznej. Badaniami objęto gospodarstwa z województwa wielkopolskiego za lata 2010–2020. W badanym okresie produkcyjność i wydajność czynników w ujęciu realnym pogarszała się w gospodarstwach każdej klasy wielkości oprócz największych. Nie występowała konwergencja w zakresie badanych wskaźników efektywności, a w przypadku wydajności kapitału obserwowano zwiększanie różnicy między mniejszymi i większymi gospodarstwami. Ustalenia z badań dają podstawę do twierdzenia, że szanse rozwoju w warunkach województwa wielkopolskiego obserwuje się obecnie dla gospodarstw o powierzchni 30 ha i większej, których liczba i znaczenie rosną. Ubywa gospodarstw o powierzchni 1–20 ha. Widoczny jest dychotomiczny rozwój gospodarstw, coraz więcej gospodarstw mniejszych będzie więc pełniło tylko funkcje pomocnicze lub rezydencjonalne.</p>Joanna BereżnickaLudwik Wicki
Prawa autorskie (c) 2023 Joanna Bereżnicka, Ludwik Wicki
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-202023-12-2066436010.14746/rrpr.2023.66.04Delimitacja obszarów wiejskich w województwie wielkopolskim pod względem kapitału ludzkiego w powiązaniu z ich sytuacją społeczno-gospodarczą
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr/article/view/42206
<p>Celem artykułu jest diagnoza poziomu kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich w województwie wielkopolskim i ich delimitacja pod względem struktury wewnętrznej kapitału ludzkiego oraz ocena powiązań przestrzennego ich rozmieszczenia w powiązaniu z sytuacją społeczno-ekonomiczną. Problematykę badawczą opisano w postaci następujących pytań badawczych: Jaki jest poziom kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich województwa wielkopolskiego w porównaniu do obszarów wiejskich w innych regionach w Polsce? Jakie typy obszarów wiejskich ze względu na strukturę wewnętrzną kapitału ludzkiego funkcjonują w województwie wielkopolskim? Czy istnieją, a jeżeli tak, to jakie są powiązania pomiędzy poziomem i przestrzennym rozmieszczeniem kapitału ludzkiego a sytuacją społeczno-gospodarczą poszczególnych obszarów wiejskich w województwie wielkopolskim? W badaniu przyjęto szeroką perspektywę definicyjną kapitału ludzkiego, wyrażając jego istotę w pięciu komponentach jego struktury, takich jak: innowacyjność, zdrowie, rynek pracy, edukacja i zamożność społeczna. Zastosowano taksonomiczną metodę hierarchizacji (bezwzorcową) oraz klasyfikacji obiektów wielocechowych, w efekcie każdej jednostce przypisano miarę syntetyczną wyrażającą ogólny poziom kapitału ludzkiego (WSKL). Do konstrukcji wskaźnika ogólnego kapitału ludzkiego (WSKL) wykorzystano dane średnioroczne z lat 2015–2018, których źródłem były m.in. Bank Danych Lokalnych: Główny Urząd Statystyczny (BDL GUS), okręgowe komisje egzaminacyjne (OKE), Ministerstwo Finansów (MF), Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (MRiPS), Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa. Do wyrażenia sytuacji społeczno-gospodarczej obszarów wiejskich zastosowano wskaźnik poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego według metodologii Monitoringu Rozwoju Obszarów Wiejskich w Polsce (2014 i 2022). Źródłem danych o wskaźniku była Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej (FEFRWP). Zakres przestrzenny badań stanowią obszary wiejskie w Polsce zdefiniowane zgodnie z nomenklaturą GUS na podstawie kryterium administracyjnego jako gminy wiejskie i miejsko-wiejskie. Badaniem objęto 2172 gminy wiejskie i miejsko-wiejskie, w tym 207 gmin z województwa wielkopolskiego. Analizę empiryczną przeprowadzono na poziomie NUTS 5.</p>Maria Klonowska-Matynia
Prawa autorskie (c) 2023 Maria Klonowska-Matynia
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-202023-12-2066618610.14746/rrpr.2023.66.05Aktywność społeczna jako element kształtowania tożsamości terytorialnej na przykładzie obszarów wiejskich województwa wielkopolskiego
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr/article/view/42226
<p>Tożsamość terytorialna to zjawisko, które może być rozpatrywane na wielu płaszczyznach. Przyjmuje się, że w ujęciu geograficznym traktowane jest jako występowanie kontaktów interpersonalnych czy społecznych, które przyporządkowane są do konkretnych przestrzeni. Miarą tożsamości jest zatem stopień uczestnictwa społeczności lokalnej w życiu społecznym i kulturalnym obszaru. Celem niniejszego opracowania jest scharakteryzowanie aktywności społecznej mieszkańców obszarów wiejskich województwa wielkopolskiego w zakresie kultury jako czynnika budowania tożsamości terytorialnej. Z dostępnych w BDL danych wybrano zestaw cech formalnych definiujących sieci społeczne na obszarach wiejskich, które poddano analizie przestrzennej. Ponadto wykorzystano metodę wskaźnikową opartą na modelu Perkala.</p> <p>W świetle uzyskanych wyników najwyższym poziomem tożsamości terytorialnej odznaczają się mieszkańcy gmin leżących w strefach peryferyjnych województwa wielkopolskiego oraz gminy wiejskie z dominującym rolnictwem ekstensywnym położone na wschodzie województwa.</p>Iwona JózefowiczHanna Michniewicz-Ankiersztajn
Prawa autorskie (c) 2023 Iwona Józefowicz, Hanna Michniewicz-Ankiersztajn
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-202023-12-2066879710.14746/rrpr.2023.66.06Zróżnicowanie przestrzenne podatności społeczno-ekonomicznej na zmiany klimatu w województwie wielkopolskim
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr/article/view/42227
<p>Artykuł prezentuje propozycję analizy zróżnicowania przestrzennego podatności społeczno-ekonomicznej na zmiany klimatu w województwie wielkopolskim. Podatność jest istotną obecnie w literaturze miarą określającą poziom, w jaki dany system społeczno-ekonomiczny jest narażony na ponoszenie konsekwencji zmian klimatu, a także jakie ma zdolności adaptacyjne. Do analizy przyjęto zestaw wskaźników społeczno-gospodarczych opisujących cechy kapitału terytorialnego, który następnie za pomocą metod wskaźnikowych stał się podstawą do obliczenia miary Hellwiga.</p>Patryk Kaczmarek
Prawa autorskie (c) 2023 Patryk Kaczmarek
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-202023-12-20669911310.14746/rrpr.2023.66.07Prognoza zmian w strukturze głównych typów ekosystemów w wyniku ekspansji zabudowy mieszkaniowej – przykład gminy wiejskiej Łubowo (województwo wielkopolskie)
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr/article/view/42439
<p>Procesy zagospodarowania przestrzennego są jednym z głównych czynników przekształceń ekosystemów na obszarach wiejskich. W niniejszej pracy dokonujemy prognozy zmian w strukturze głównych typów ekosystemów związanych z ekspansją terenów zabudowy mieszkaniowej. Opieramy się na studium przypadku obejmującym gminę wiejską Łubowo. Wyniki badań wskazały, że w przypadku pełnej realizacji założeń polityki przestrzennej gminy powierzchnia terenów zabudowy mieszkaniowej wzrośnie 5,5-krotnie w stosunku do 2022 r. Pod zabudowę tę będą przeznaczane głównie ekosystemy rolnicze; w efekcie ich powierzchnia zmniejszy się o około 20%. Spodziewane przekształcenia wymagają wrażliwości w zarządzaniu kapitałem przyrodniczym. W artykule rekomendujemy kierunki działań służących zachowaniu zdolności ekosystemów do dostarczania szerokiego zestawu korzyści ekologicznych, społecznych i ekonomicznych na obszarach wiejskich podlegających presji urbanizacyjnej.</p>Małgorzata StępniewskaDaria Pieczka
Prawa autorskie (c) 2023 Małgorzata Stępniewska, Daria Pieczka
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-202023-12-206611512710.14746/rrpr.2023.66.08Rola komitetów rewitalizacji w procesie rewitalizacji na przykładzie województwa wielkopolskieg
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr/article/view/42230
<p>Partycypacja społeczna powinna stanowić podstawę działań rewitalizacyjnych. W literaturze fachowej wyróżnia się jej różne poziomy i formy. W Polsce za najwyższą formę udziału społeczeństwa w procesie rewitalizacji należy uznać komitet rewitalizacji. Stanowi on najważniejsze ciało sprawujące społeczną kontrolę nad wszystkimi elementami procesu rewitalizacji, a także daje interesariuszom szansę na wywieranie realnego wpływu na przebieg działań rewitalizacyjnych. Liczne opracowania i raporty wykazują jednak, że ciało to jest wciąż niewystarczająco praktykowanym instrumentem partycypacji społecznej. Celem artykułu jest ocena roli oraz zakresu aktywności komitetów rewitalizacji i ich odpowiedników w procesie rewitalizacji na przykładzie województwa wielkopolskiego. W badaniu wykorzystano metodę analizy danych zastanych i badania ankietowego.</p>Natalia Dziarmakowska
Prawa autorskie (c) 2023 Natalia Dziarmakowska
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-202023-12-206612914810.14746/rrpr.2023.66.09Miejsca pamięci masowych egzekucji jako element dziedzictwa kulturowego, rozwoju regionalnego i tanatoturystyki na wybranych przykładach z Wielkopolski
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr/article/view/42231
<p>Celem artykułu jest prezentacja wyników badań terenowych eksplorujących leśne miejsca pamięci masowych egzekucji Polaków dokonanych w latach 1939–1945 podczas niemieckiej okupacji w Kraju Warty (niem. Warthegau) na terenach dzisiejszej Wielkopolski. Masowe groby są elementami kultury materialnej i duchowej, składnikiem narracji historyczno-społecznej i tanatopolityki. Miejsca pamięci otrzymują drugie życie dzięki łączeniu ich z oznakowanymi szlakami i trasami pieszymi, rowerowymi i nordic walking, co wzmaga ruch krajoznawczo-rekreacyjny, sprzyjając odkrywaniu i poznawaniu Wielkopolski. Miejsca martyrologii Wielkopolan przestają być „nie-miejscami pamięci” (Lanzmann 1993), „skażonymi krajobrazami” (Pollack 2014), stają się destynacjami świadomie wybieranymi przez mieszkańców regionu i turystów kulturowych, wzbogacają kapitał sportowo-turystyczny i aktywizują rozwój regionalny. Aktywność ruchowa, sport i turystyka – skorelowane z dziedzictwem kulturowym i historią regionu Wielkopolski – są przedmiotem szczególnego zainteresowania autora artykułu pod kątem możliwości wykorzystania ich potencjału w polityce zrównoważonego rozwoju Wielkopolski i tanatoturystyki. Badania prowadzono w latach 2020–2022, zaktualizowano je w 2023 r.</p>Tomasz Sahaj
Prawa autorskie (c) 2023 Tomasz Sahaj
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-202023-12-206614917010.14746/rrpr.2023.66.10Zmiany klimatu a konkurencyjność regionów
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr/article/view/42235
<p>Wpływ zmian klimatu na region zachodzi na płaszczyźnie środowiskowej, ekonomicznej, społecznej, politycznej. W przypadku gospodarki regionalnej oddziaływanie to ma charakter dwustronny. Gwałtowny wzrost ekonomiczny i rosnąca liczba ludności pozostają głównym źródłem emisji gazów cieplarnianych, które generują efekt globalnego ocieplenia (…).</p>Redakcja czasopisma
Prawa autorskie (c) 2023 Redakcja czasopisma
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2023-12-202023-12-206617117210.14746/rrpr.2023.66.11