Abstrakt
Polish historiography, above all books by S. Kalembka, B. Konarska, Z. Sudolski or A. Witkowska as well as numerous biographies have so far only marginally touched upon the problems and dilemmas of emigrants in their professional careers. Meanwhile, Poles not only faced financial or organisational problems, but also complex moral dilemmas. This text shows, on the basis of selected cases, these dilemmas and the consequences that successful careers of emigrants entailed—like the withdrawal from Polish political life or the acceptance of new citizenship.
Bibliografia
Domeyko I., Moje podróże. Pamiętniki wygnańca, vol. 1, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław – Warszawa – Kraków 1962.
Falkowski J., Wspomnienia z roku 1848 i 1849, vol. 2, Drukarnia Ed. Nicz i S-ka, Warszawa 1902.
Klaczko J., Eustachy Januszkiewicz, Czas, Kraków 1874.
Mickiewicz A., Księgi Narodu Polskiego i Pielgrzymstwa Polskiego, Wydawca. Aleksander Jełowicki, Paryż 1832.
Mickiewicz W., Pamiętniki, Iskry, Warszawa 2012.
Nakwaski H., Uwagi o użyciu najkorzystniéjszém czasu w emigracji wraz z projektem ogólnego stowarzyszenia się wychodźców polskich, Drukarnia Polska, Paryż 1833.
Tański J., Wspomnienia z wygnania, Czas, Kraków 1881.
Bielecki R., Polacy w Legii Cudzoziemskiej 1831-1879, PWN, Warszawa 1992.
Brier P., L’organisation médicale en France au XIXe siècle, [in :] Une histoire de l’éducation physique dans les instituts médico-éducatifs 1838-1909, Paris 2019, [consulté le 26.02.2025]. DOI: https://doi.org/10.4000/books.pupo.16284
Chatzis K., Les ingénieurs français au XIXème siècle (1789-1914) – Émergence et construction d’une spécificité nationale, « Bulletin de la Sabix » [online], 44|2009, http://journals.openedition.org/sabix/691, [consulté 28.02.2025]. DOI: https://doi.org/10.4000/sabix.691
Czapla B., Antoni Patek. Zegarmistrz królów, Iskry, Warszawa 2021. D.n., Piotr Falkenhagen Zaleski, « Kłosy : czasopismo ilustrowane, tygodniowe, poświęcone literaturze, nauce i sztuce », 03.11.1883, vol. 37, no 959.
Dobek R., Louis Wolowski (1810-1876). A Biography, Peter Lang, Berlin 2024. DOI: https://doi.org/10.3726/b21670
Goddeeris I., La grande Émigration polonaise en Belgique (1831-1870) : Élites et masses en exil à l’époque romantique, Peter Lang, Frankfurt am Mein 2013. Grzybowski A., Winiarczyk I., Ciekawe życie ojca polskiej okulistyki Wiktora Feliksa Szokalskiego (1811–1891) – w dwustulecie urodzin, « Klinika Oczna / Acta Ophthalmologica Polonica », t. 113, no 3, 2011, pp. 280-285.
Guillaume V., Les sources historiques du quotidien en exil. Vers une relecture de la Grande Émigration polonaise de 1831 en France, « Migrinter » no 14, 2016 : L’ajustement méthodologique comme fabrique critique du savoir dans les études migratoires, pp. 1-12. DOI: https://doi.org/10.4000/e-migrinter.699
Kalembka S., Polskie wychodźstwa popowstaniowe i inne emigracje polityczne w Europie w XIX w. [in :] S. Kieniewicz (réd.), Polska XIX wieku. Państwo – społeczeństwo – kultura, Wiedza Powszechna, Warszawa 1986.
Kalembka S., Wielka Emigracja : polskie wychodźstwo polityczne w latach 1831-1862, Wiedza Powszechna, Warszawa 1971.
Karpińska M., Emigracja ogromnie piśmienna. Książki w życiu Wielkiej Emigracji 1832–1848, [in :] Na co dzień i od święta. Książka w życiu Polaków w XIX -XXI wieku, Chamera-Nowak A., Jarosz D. (réd.), Aspra, Warszawa 2015, pp. 17-37. Konarska B., Polskie drogi emigracyjne. Emigranci polscy we Francji w latach 1832-1848, Warszawa 1986.
Kucharski A., Korrida i karliści. Wspomnienia Piotra Falkenhagena-Zaleskiego z podroży do Hiszpanii (1843), « Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Historicolitteraria » no 21, 2021, pp. 112-130. DOI: https://doi.org/10.24917/20811853.21.7
Marchlewicz K., Wielka Emigracja na wyspach brytyjskich (1831-1863), IH UAM, Poznań 2008.
Pezda J., Aleksander Straszewicz (1814-1904), [in :] Polacy w Paryżu. Historia i ws- półczesność, Gmitruk J., Judycki Z., Skoczek T. (réd.), Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Warszawa 2022, pp. 203-213.
Pezda J., Wielka Emigracja – jej dorobek i wpływ na polską kulturę, https://wszystkoconajwazniejsze.pl/prof-janusz-pezda-wielka-emigracja/ [consulté le 28.02.2025].
Pugacewicz I., Batignolles 1842-1874. Edukacja Wielkiej Emigracji, Aspra, War- szawa 2017.
Słupska J., Ksawery Branicki (1816-1879). Emigracja : polityka i finanse, Neriton, Instytut Historii PAN, Warszawa 2008.
Sudolski Z., Kompendium biograficzno-informacyjne Wielkiej Emigracji 1831-1900, Ancher, Warszawa 2011.
Tarkowska E., Wielka Emigracja we Francji. Polacy w bretońskim departamencie Côtes-du-Nord, Wydawnictwo UWM, Olsztyn 2022.
Witkowska A., Cześć i skandale. O emigracyjnym doświadczeniu Polaków, Słowo/ obraz terytoria, Gdańsk 1997.
Żaliński H., Ludwik Nabielak polski belwederczyk i literat – francuski inżynier, [in :] Idem, Kraj. Emigracja. Niepodległość. Studia i szkice, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2006, pp. 174-181.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Rafał Dobek

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
