Le rôle des universitaires ukrainiens – réfugiés de guerre – dans la présentation de l’agression de la Russie contre l’Ukraine en 2022
Okładka czasopisma Sensus Historiae, tom 58, nr 1, rok 2025
PDF (Français (France))

Słowa kluczowe

Ukraine
agression russe
scientifiques ukrainiens
réfugiés de guerre

Jak cytować

Mikołajczyk, M., & Morozova, O. (2025). Le rôle des universitaires ukrainiens – réfugiés de guerre – dans la présentation de l’agression de la Russie contre l’Ukraine en 2022. Sensus Historiae, 58(1), 119–142. https://doi.org/10.14746/sh.2025.58.1.010

Liczba wyświetleń: 71


Liczba pobrań: 20

Abstrakt

La proclamation de l’indépendance de l’Ukraine en 1991 a été mal reçue en Russie. Dans les années qui ont suivi, les dirigeants russes ont entrepris des actions visant à renforcer l’influence de la Russie en Ukraine et à empêcher la perte de contrôle sur ce pays. Cependant, lorsque ces efforts n’ont pas donné les résultats escomptés, Vladimir Poutine a lancé une guerre hybride en 2014, suivie d’une invasion à grande échelle en 2022. Cela a entraîné un exode massif de millions de personnes hors du pays. Parmi les réfugiés se trouvaient également des scientifiques, dont certains, grâce au soutien des pays occidentaux, ont trouvé un emploi dans diverses institutions scientifiques. Certains d’entre eux se sont activement engagés à informer les sociétés occidentales sur l’agression russe et ses conséquences tragiques, en utilisant divers moyens tels que des conférences, des articles de presse, des interviews ou des expositions. Dans cet article, nous présentons des exemples de ces activités en Pologne, en France, en République fédérale d’Allemagne et au Royaume-Uni.

https://doi.org/10.14746/sh.2025.58.1.010
PDF (Français (France))

Bibliografia

Bajor P., Kierunek Zachód. Polityka integracji europejskiej Ukrainy po 1991 roku, Księgarnia Akademicka, Kraków, 2015.

Baluk W., Doroszko M. (dir.), Wojna hybrydowa Rosji przeciwko Ukrainie w latach 2014-2016, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2017.

Cwicinskaja N., Problem legalności secesji Krymu w 2014 roku, [in :] G. Skrukwa, M. Studenna-Skrukwa, (réd.), Rewolucja w imię godności. Ukraiński Euromajdan 2013-2014, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2015.

Buczyn M., Ihnatiuk H., Euromajdan jako forma samoorganizacji społeczeństwa obywatelskiego na Ukrainie, [in :] A. Stelmach, L. Hurska-Kowalczyk (dir.), Ukraina po (Euro)majdanie. Od autorytaryzmu do protodemokracji, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2016.

Chojnowski A., Bruski J.J., Ukraina, Wydawnictwo Trio, Warszawa, 2006.

Снайдер T., Україна : серпанок пропаганди : [про російську пропаганду, яка спрямована на дискредитацію Революції Гідності], Українська історія, російська політика, європейське майбутнє, Kijów 2014.

Figura M., Od kryzysu do kryzysu. Ukraina w latach 1991-2014, [in :] G. Skrukwa, M. Studenna-Skrukwa (dir.), Rewolucja w imię godności. Ukraiński Euromajdan 2013-2014, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2015.

Gergało-Dabek N., Dyskurs tożsamościowy Ukrainy po Rewolucji Godności przez pryzmat kwestii językowej, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2021.

Hrycak J., Historia Ukrainy 1772-1999. Narodziny nowoczesnego narodu, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin, 2000.

Hurska-Kowalczyk L., Rola opozycji parlamentarnej w Rewolucji Godności- Euromajdanie (2013-2014) [in :] G. Skrukwa, M. Studenna-Skrukwa (dir.), Rewolucja w imię godności. Ukraiński Euromajdan 2013-2014, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2015, pp. 66-84.

Maryl M., Jaroszewicz I., Degtiarova I., Polishchuk Y., Pachocka M., Wnuk M. (dirs.), Beyond Resilience: Professional Challenges, Preferences, and Plans of Ukrainian Researches Abroad. ScienceForUkraine Survey Report. Warsaw, 1, December 2022, https://zenodo.org/record/7380509 [consulté le 13/3/2025]

Морозова О., « События 2014 года в Украине глазами отечественных и зарубежных исследователей », Echa przeszłości, 2021, XXI/1, pp. 257-268. DOI: https://doi.org/10.31648/ep.7216

Морозова О., Миколаївщина - південний форпост України в російсько-українській війні, [in :] Wojna na Ukrainie. Kijów – Warszawa : razem do zwycięstwa. Analizy – Refleksje – Kalendarium, S. Stępień (dir.), PWIN, Warszawa 2022, pp. 173-192.

Морозова О., Російська агресія в Україну й проблема українських біженців : гуманітарний аспект (на прикладі допомоги Українцям у Польщі), [in :] Wojna na Ukrainie a polsko-ukraińskie partnerstwo strategiczne. Analizy – Refleksje – Kalendarium, S. Stepień (dir.), PWIN, Warszawa – Przemyśl, 2023, pp. 165-184.

Морозова O., Халак Н., « Міжнародна наукова конференція ‘Польсько-українські відносини у звʼязку з російською агресією проти України : історичні та сучасні контексти’ », Український історичний журнал, 2024, vol. 4 (577), pp. 221-227.

Moskalenko O., Bochańczyk-Kupka D., « Germany – Ukraine relations on Ukraine’s path to NATO and the EU », Przegląd Zachodni, 2024, no2, pp. 51-77.

Olszański T.A., Trud niepodległości. Ukraina na przełomie wieków, Instytut Studiów Strategicznych Fundacji Międzynarodowe Centrum Rozwoju Demokracji, Kraków 2003.

Pietnoczka P., Ukraińskie partie polityczne wobec polityki zagranicznej Ukrainy (1991-2019), Wydawnictwo Naukowe FNCE, Poznań 2023.

Polishchuk Y., Lyman I., Chugaievska S., The « Ukrainian science diaspora » initiative in the wartime. Problems and Perspectives in Manadement, 2023, vol. 21, issue 2, pp. 153-161. DOI: https://doi.org/10.21511/ppm.21(2-si).2023.18

Rok wojny w analizach Ośrodka Studiów Wschodnich, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/raport-osw/2023-02-23/rok-wojny [consulté le 13/3/2025].

Sinkevych E., Morozova O., The problem of restitution of cultural heritage: interaction between Ukraine and Poland, « Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi », 15 (2021), cahier 4, pp. 535-548. DOI: https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2021.689

Studenna-Skrukwa M., Ukraiński Donbas. Oblicza tożsamości regionalnej, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań 2014.

Węc J.J., « Unia Europejska wobec kryzysu uchodźczego i humanitarnego na Ukrainie w latach 2022-2023 : dynamika, instrumenty prawne, instytucjonalne i pomocowe », Przegląd Zachodni, 2023, no1-2, pp. 13-23.

Yekelchyk S., Ukraina. Narodziny nowoczesnego narodu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.

Задорожній О., Анексія Криму – міжнародний злочин, К.І.С., Київ 2015.

Закон України « Про особливості державної політики із забезпечення державного суверенітету України на тимчасово окупованих територіях у Донецькій та Луганській областях», Відомості Верховної Ради (ВВР), 2018, no10.

Zyborowicz S., Wybory prezydenckie na Ukrainie (25 maja 2015 r.), [in :] A. Stelmach, L. Hurska-Kowalczyk (dir.), Ukraina po (Euro)majdanie. Od autorytaryzmu do protodemokracji, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2016, pp. 54-68.

https://amu.edu.pl/solidarni/szkoly-letnie-nawa [consulté le 13/3/2025].

https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/ukraincy-masowo-opuszczajakraj-pol-miliona-osob-nie-powrocilo-do-ojczyzny/jxe5x5j [consulté le13/3/2025]

https://www.horizon-europe.gouv.fr/ouverture-du-deuxieme-appel-de-linitiative-msca4ukraine-37551 [consulté le 13/3/2025].

https://www.humboldt-foundation.de/entdecken/newsroom/aktuelles/kriegin-der-ukraine-informationen-und-massnahmen [consulté le 14/3/2025].

https://www.infor.pl/prawo/nowosci-prawne/6408097,po-ponad-pol-rokuznowu-rosnie-liczba-ukrainskich-uchodzcow-w-polsce.html [consulté le13/3/2025]

Міністерство культури Польщі допоможе у діджиталізації музейних фондів України. https://armyinform.com.ua/2023/01/29/ministerstvo-kulturypolshhi-dopomozhe-u-didzhytalizacziyi-muzejnyh-fondiv-ukrayiny/ [consulté le 14/3/2025].

Окупанти знищили архівні документи СБУ про радянські репресії проти українців ; https://zaxid.net/news/ [consulté le 14/3/2025].

Постанова Верховної Ради УРСР від 24.8.1991, no 1427-XII « Про проголошення незалежності України », Верховна Рада УРСР, Київ 1991, https://uk.wikisource.org/wiki/Постанова_Верховної_Ради_УРСР_від_24.8.1991_№1427-XII_«Про_проголошення_незалежності_України ».

Interview with Elżbieta Kwiecińska ‘I hope that Ukrainians will encourage new voices in Poland’ (November, 2022), https://ukrainian-studies.ca/2022/11/23/interview-with-elzbieta-kwiecinska-i-hope-that-ukrainians-willencouragenewvoicesinpoland/fbclid=IwAR0zGJ_k0jIhjzcsBPhwYnx9fjFwgOSpmrPfODWGHYc-4fFkrrIMaXqbuI [consulté le 13/3/2025].

Rocznica wybuchu wojny ukraińsko-rosyjskiej. Dyskusja. https://uwr.edu.pl/rocznica-wybuchu-wojny-ukrainsko-rosyjskiej-dyskusja/ [consulté le13/3/2025].

Studia Ukrainica Varsoviensia, https://studiauavar.pl/resources/html/articlesList?issueId=14414 [consulté le 14/3/2025].

https://www.tagesschau.de/wissen/forschung/krieg-wissenschaft-ukraineforscher-flucht-deutschland-101.html [consulté le 14/3/2025].

https://www.volkswagenstiftung.de/en/contactdirections [consulté le 14/3/2025].

https://ncn.gov.pl/dla-ukrainy [consulté le 13/3/2025].

https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2021-07-13/putin-ukraincy-torosjanie-ukraina-to-anty-rosja [consulté le 13/3/2025].

https://perspektywy.pl/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=7236&catid=24&Itemid=119 [consulté le 13/3/2025].

https://www.volkswagenstiftung.de/en/news/story/university-jenaukrainian-researcher-who-fled-war-her-country-able-continue-herwork[consulté le 14/3/2025].

https://www.qualitefle.fr/pro/actualites/urgence-ukraine-programme-intensifde-fle [consulté le 14/3/2025].

https://www.unistra.fr/universite/notre-histoire/luniversite-citoyenne/actionsde-solidarite-en-lien-avec-laguerre-en-ukraine [consulté le 14/3/2025].

https://www.lalsace.fr/education/2024/05/05/des-etudiants-ukrainiens-entreguerre-et-paix [consulté le 14/3/2025].

https://www.sorbonne-universite.fr/actualites/urgence-ukraine-un-apres-ledebut-du-conflit-commentsorbonne-universite-et-sa-fondation [consultéle 14/3/2025].

https://lettres.sorbonne-universite.fr/evenements/conference-global-ukraine [consulté le 14/3/2025].

https://nrfu.org.ua/en/news-en/an-open-letter-from-scientists-of-ukraineand-diaspora [consulté le 14/3/2025].

https://www.copernico.eu/en/blog-post/interpretive-knowledge-andrussias-war-aggression-against-ukraine#footnote-1343--27 [consulté le14/3/2025]