Słowa kluczowe
tardigrades
reviving animals
palingenesis
Louis Doyère
Félix-Archimède Pouchet
Edmond About
Jak cytować
Abstrakt
Rotifers and tardigrades, microscopic animals discovered in the 18th century, have exceptional abilities to survive in hostile conditions. Exposing them to desiccation, extreme temperatures, and vacuum, scientists wanted to determine whether these animals die and revive, or whether they preserve a trace of life in these lethal conditions. The question of boundaries of life had been the subject of scientific controversy throughout the 19th century, an example of which was the debate between L. Doyère and F.-A. Pouchet in the late 1850s. Its echoes can be found in E. About’s science-fiction novel L’Homme à l’oreille cassée (1861), in which tardigrades’ ability to revive is extrapolated to humans.
Bibliografia
About, E. (1862). L’Homme à l’oreille cassée. Paris : Hachette.
Anonyme (1842). Séances académiques. L’Institut, journal universel des sciences et des sociétés savantes en France et à l’étranger, 451 (19 août), 1-2. URL : https://books.google.pl/booksid=Mo88AAAAcAAJ&printsec=frontcover&hl=fr#v=onepage&q&f=false
Anonyme (1885). Edmond About. Le XIXe siècle, 20 janvier, 1-4. URL : https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k75612164/f1.item
Azoulai, J. (in press). Geneza życia: samorództwo w XIX wieku. In J. Azoulai, C. Husti & M. Sukiennicka, Geneza i palingeneza życia w dziewiętnastowiecznej nauce i literaturze francuskiej. Poznań : Wydawnictwo Naukowe UAM.
Bonnet, C. (1768). Palingénésie philosophique, ou Idées sur l’état passé et sur l’état futur des êtres vivants. T. 1. Genève : Claude Philibert & Barthelemi Chirol.
Bréan, S. (2012). La Science-fiction en France. Théorie et histoire d’une littérature. Paris : Sorbonne Université Presses.
Broca, P. (1860). Étude sur les animaux ressuscitants. Rapport lu à la Société de Biologie le 17 et 24 mars 1860. Paris : Adrien Delahaye.
Cantor-Coquidé, M. (1994). Pouchet savant et vulgarisateur : musée et fécondité. Nice : Z’éditions.
Doyère, L. (1842). Mémoire sur l’organisation et les rapports naturels des tardigrades, et sur la propriété remarquable qu’ils possèdent de revenir à la vie après avoir été complètement desséchés. Paris : Renouard.
Doyère, L. (1859). Note sur la révivification et sur les animalcules ressuscitants. In Compte-rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des sciences, 48 (pp. 992-993). Paris : Bachelier.
Needham, J. (1750). Nouvelles observations microscopiques : avec des découvertes intéressantes sur la composition et la décomposition des corps organisés. Trad. L.A. Lavirotte. Paris : Louis-Étienne Ganeau.
Pouchet, F.-A. (1859a). Recherches et expériences sur les animaux ressuscitants. Paris : J.-B. Baillière et fils.
Pouchet, F.-A. (1859b). Hétérogénie ou Traité de la génération spontanée. Paris : J.-B. Baillière et fils.
Spallanzani, L. (1778). Opuscules de physique animale et végétale. T. 2. Trad. J. Senebier. Pavie : Pierre J. Duplain.
Sukiennicka, M. (2017). « La Palingénésie philosophique de Charles Bonnet : le pouvoir heuristique d’un imaginaire matérialiste des Lumières ». Studia Romanica Posnaniensia, 44/4, 25-34. URL : https://doi.org/10.14746/strop.2017.444.002
Tirard, S. (2010). Histoire de la vie latente. Des animaux ressuscitants du XVIIIe siècle aux embryons congelés du XXe siècle. Paris : Vuibert.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).