Teologia i Moralność
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim
<p class="oczasopismie">"Teologia i Moralność" jest czasopismem naukowym Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Ukazuje się ono dwa razy do roku pod patronatem Stowarzyszenia Teologów Moralistów Polskich. Na jego łamach prezentowane są bieżące zagadnienia teologicznomoralne oraz teksty interdyscyplinarne dotyczące aktualnie badanego zagadnienia. W czasopiśmie publikowane są artykuły naukowe, recenzje książek oraz sprawozdania z konferencji naukowych.</p> <ul class="oczasopismie"> <li class="show"><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/about">POLITYKA FUNKCJONOWANIA CZASOPISMA</a></li> <li class="show"><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/issue/current">AKTUALNY NUMER</a></li> <li class="show"><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/issue/archive">ARCHIWUM</a></li> </ul> <p class="oczasopismie"><strong>INDEKSOWANE W:</strong></p> <p>INDEX COPERNICUS INTERNATIONAL - IC JOURNALS MASTER LIST; CEJSH; PKP Index; WorldCat; Google Scholar</p> <p class="oczasopismie"><strong>WSKAŹNIKI OCENY CZASOPISMA: </strong></p> <p><img src="https://pressto.amu.edu.pl/public/piotr/ikonki/gs_2.png" alt="" /><br /><br />Ministerstwo Edukacji i Nauki (2023):<strong> 100</strong><br /><br /><strong>ICV 2022: 87.98<br /></strong></p> <p class="oczasopismie"><strong>DOI: </strong><a href="https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/index">10.14746/tim</a></p> <p class="oczasopismie"><strong>ISSN <strong>(Print)</strong>: </strong>1898-2964<strong> <br /></strong><strong>ISSN (Online): </strong>2450-4602</p> <p class="oczasopismie"><strong>PRACE PUBLIKOWANE W CZASOPIŚMIE OD 2016 R. DOSTĘPNE SĄ NA LICENCJI CREATIVE COMMONS:</strong><br /><a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/"><img src="https://pressto.amu.edu.pl/public/piotr/cc/cc_4_by_nd.png" alt="CC_by-nd/4.0" border="0" /></a></p>Adam Mickiewicz University Poznanpl-PLTeologia i Moralność1898-2964<p><strong>Autorzy</strong></p> <p>Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie <em>Teologia i Moralność</em> są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na <a href="/index.php/tim/about/contact" target="_self">adres redakcji</a> <a href="/ojs_3/pliki/umowa_autorska.doc">umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.</a></p> <p>Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie <em><em>Teologia i Moralność</em></em> udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/" target="_self">Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).</a></p> <p>Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.</p> <p><strong>Użytkownicy </strong></p> <p>Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych w <em>Teologii i Moralności</em> pod następującymi warunkami:</p> <ul> <li class="show">uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;</li> <li class="show">bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.</li> </ul> <div>Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.</div> <p><strong>Inne</strong></p> <p>Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp<em>.</em>)<em>.</em></p>Towarzyszenie w rodzinie osobom starszym
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40854
<p>W artykule zaprezentowano prorodzinne podejście do problemu edukacji i formacji osób starszych. Różne środowiska są zainteresowane tym, co składa się na pozytywne starzenie się, wśród nich jest również rodzina jako pierwsza i fundamentalna „szkoła cnót społecznych” (DWCH 3). Gerontologia jest nauką o starzeniu się i starości, która w ostatnich latach dynamicznie się rozwija, proponując nowe modele edukacyjne pedagogiki kultury (transcendentnej), np. „gerotranscendencji” czy „pedagogiki towarzyszenia”. Warto skonfrontować je ze źródłami biblijnymi i nauczaniem Kościoła na temat współczesnych procesów starzenia się. Istotnym kierunkiem wychowania senioralnego oraz towarzyszenia osobom starszym w rodzinie jest korygowanie negatywnego wyobrażenia o starości oraz ukazywanie jej jako szansy rozwoju intelektualnego, społeczno-kulturowego i duchowego. Stąd pilna potrzeba duszpasterstwa osób w podeszłym wieku we wspólnocie rodzinnej i parafialnej. Wartość wybranej koncepcji polega na pozytywnym, ale i realistycznym podejściu do zaangażowania seniorów. W końcu wszelkie teoretyczne podstawy pedagogii osób starszych mogą zostać rozwiązane i rozwiązania proponowane mogą zostać zweryfikowane na gruncie refleksji gerontologicznej dopiero w bezpośrednim kontakcie z osobami starszymi w rodzinie.</p>Jan Kochel
Prawa autorskie (c) 2023 Jan Kochel
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)92610.14746/TIM.2023.34.2.1Teoretyczne podstawy towarzyszenia rodzinom zastępczym. W stronę rekomendacji metodycznych z punktu widzenia nauk o rodzinie
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40855
<p>Niniejszy artykuł powstał w celu prezentacji teoretycznych i metodycznych filarów działalności społecznej prowadzonej w środowisku rodzicielstwa zastępczego. W toku analizy wykorzystano metodę <em>deskresearch</em>. Badania obejmowały źródła regulacji prawnej, wyniki zrealizowanych eksploracji terenowych (własnych i obcych) oraz wybraną literaturę przedmiotu. W świetle przeprowadzonych badań można stwierdzić, że kategoria towarzyszenia wymaga dalszego namysłu oraz naukowych badań ukierunkowanych na sferę działalności wspomagającej rodziny zastępcze w ich codziennej służbie.</p>Arkadiusz Żukiewicz
Prawa autorskie (c) 2023 Arkadiusz Żukiewicz
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)274010.14746/TIM.2023.34.2.2Katoliccy rodzice wobec zapłodnienia in vitro
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40857
<p>W trakcie niemalże półwiekowego rozwoju techniki zapłodnienia in vitro nie tylko stały się popularne i dostępne, ale także zyskały etyczną akceptację nawet w środowiskach katolickich, mimo jednoznacznie negatywnej oceny Magisterium Kościoła. W artykule została najpierw podjęta dyskusja z emocjonalnymi i perswazyjnymi argumentami przeciwników i zwolenników tej procedura. Poważne argumenty skupiają się jednak wokół dwóch kwestii: z jednej strony losu embrionów, które giną w trakcie stosowania tej procedury, z drugiej zaś rozdzielenia poczęcia nowej osoby od aktu seksualnego rodziców. Zastrzeżenia te nie straciły nic ze swojej aktualności i wagi moralnej, dlatego też katoliccy rodzice, mimo niewątpliwie dotkliwego cierpienia, jakie jest związane z niepłodnością, powinni zachować krytyczny dystans wobec zapłodnienia in vitro.</p>Marian Machinek
Prawa autorskie (c) 2023 Marian Machinek
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)415410.14746/TIM.2023.34.2.3Apostolat mężczyzny w rodzinie
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40858
<p>W artykule przybliżono istotę zagadnienia apostolatu mężczyzny w rodzinie. Jego podstawy mają uzasadnienie teologiczne w posłannictwie Chrystusa oraz treści sakramentalnej przysięgi małżeńskiej. Autor wskazuje na formy apostolatu oraz zwraca uwagę na potrzebę formacji mężczyzny w kontekście rosnącego w siłę tzw. „ruchu męskiego” w Kościele oraz zjawiska „braku ojca”. Dlatego wyjaśnianie na nowo sensu apostolatu w rodzinie oraz podjęcie troski o współczesnego mężczyznę, męża i ojca jest niezwykle istotne z punktu widzenia teologii pastoralnej oraz duszpasterstwa. W badaniach dotyczących problematyki apostolatu mężczyzny w rodzinie zastosowana została metoda analizy oraz interpretacji tekstów biblijnych, kościelnych dokumentów, a także publikacji teologicznych i pozateologicznych. Wykorzystana została również metoda dedukcji w odniesieniu do poruszonego zagadnienia. Metoda obserwacji pomogła w usystematyzowaniu i ocenie zjawiska apostolskiego zaangażowania męża i ojca.</p>Mariusz Janas
Prawa autorskie (c) 2023 Mariusz Janas
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)556710.14746/TIM.2023.34.2.4Duszpasterz wobec wspomaganego samobójstwa
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40864
<p>Jeszcze nie tak dawno, bo niespełna pół wieku temu, odmawiano katolickiego pogrzebu osobom, które dopuściły się samobójstwa. Dzisiaj natomiast w krajach, w których jest zalegalizowana lub tolerowana eutanazja, a zwłaszcza tzw. wspomagane samobójstwo, pojawia się zupełnie nowy problem duszpasterski. Zdarza się mianowicie, że osoby, które decydują się na wspomagane samobójstwo, proszą jednocześnie, aby przy ich śmierci był obecny kapłan. Niektórzy nawet zwracają się z prośbą o udzielenie im sakramentu namaszczenia chorych, zanim zażyją śmiercionośny preparat.</p> <p>Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na problem postawy duszpasterza wobec wspomaganego samobójstwa. Najpierw zostaną przybliżone społeczno-kulturowe uwarunkowania sprzyjające eutanazji, następnie dokonane rozróżnienie jej od wspomaganego samobójstwa. Dalej będzie przedstawione stanowisko Kościoła katolickiego w sprawie udzielania sakramentów osobom, które zdecydowały się na dobrowolne skrócenie sobie życia. Wnioski z analizy prowadzą do wyjaśnienia, jak należy rozumieć duszpasterskie towarzyszenie osobom rozważającym wspomagane samobójstwo.</p>Jan Orzeszyna
Prawa autorskie (c) 2023 Jan Orzeszyna
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)698410.14746/TIM.2023.34.2.5Profilaktyka samobójstw jako wyraz afirmacji życia
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40870
<p>Przedmiotem badań jest zjawisko profilaktyki samobójstw w Polsce. Celem pracy jest pokazanie, że profilaktyka samobójstw jest wyrazem afirmacji życia. W ramach badań dokonano analizy dostępnej literatury naukowej opisującej nowe formy profilaktyki zachowań samobójczych reprezentujące postawę afirmacji życia. Poddane analizie publikacje naukowe dowodzą, że afirmacja życia jest podstawową właściwością ludzi i instytucji działających w systemie profilaktyki samobójstw. Wypracowanie postawy afirmacji życia przyczynia się do zwiększenia skuteczności poszczególnych form profilaktyki samobójstw.</p>Adam Czabański
Prawa autorskie (c) 2023 Adam Czabański
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)859610.14746/TIM.2023.34.2.6Wsparcie rodziny z doświadczeniem zaniedbania jako jednej z form przemocy prenatalnej
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40871
<p style="margin: 0cm; margin-bottom: .0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="color: black;">Celem artykułu jest ukazanie możliwości wsparcia rodziny, która dotknięta jest przemocą prenatalną spowodowaną zaniedbaniem. Poprzez analizę samego zjawiska oraz przyczyn i następstw jego występowania dokonano syntezy, która pozwala określić konkretne działania wspierające rodzinę dotkniętą tym problemem. Uzyskana synteza ukazuje przemoc prenatalną jako zjawisko wielopłaszczyznowe, a wsparcie rodziny powinno dokonywać się poprzez stosowanie właściwej semantyki, wspieranie umiejętności dialogu z dzieckiem w okresie prenatalnym, a także konkretne działania instytucjonalne i edukacyjne.</span></p>Emilia Lichtenberg-KokoszkaTomasz Gwoździewicz
Prawa autorskie (c) 2023 Emilia Lichtenberg-Kokoszka, Tomasz Gwoździewicz
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)9711010.14746/TIM.2023.34.2.7Utrata dziecka w okresie prenatalnym. Aspekt społeczno-moralny
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40872
<p>W artykule zwrócono uwagę na ważny aspekt życia społecznego, jakim jest utrata dziecka w okresie prenatalnym. Dla kobiet poronienie jest doświadczeniem trudnym, bolesnym, niosącym obciążenie emocjonalne również dla najbliższych. Celem artykułu jest podkreślenie, jak ważne jest uwrażliwienie społeczeństwa na kwestie śmierci dziecka w okresie prenatalnym. Istotna jest swego rodzaju „mentalna rewolucja” wobec podejścia do tematu poronienia, pochówku dzieci zmarłych przed narodzeniem, jak również kwestii przeżywania żałoby. Na poczet niniejszego opracowania przeprowadzono jakościowe badania empiryczne: przeanalizowano dokumenty z kartoteki cmentarnej parafii św. Józefa w Katowicach, na terenie której znajduje się grób dzieci utraconych.</p>Aleksandra Kłos-Skrzypczak
Prawa autorskie (c) 2023 Aleksandra Kłos-Skrzypczak
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)11112510.14746/TIM.2023.34.2.8Życie ludzkie w homiliach na uroczystość Zwiastowania Pańskiego księdza arcybiskupa Stanisława Gądeckiego
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40873
<p>Przedmiotem artykułu są opublikowane homilie arcybiskupa Stanisława Gądeckiego, z uroczystości Zwiastowania Pańskiego. Celem artykułu jest ukazanie na ich podstawie wartości i świętości życia ludzkiego oraz działań na rzecz jego obrony. Wykorzystana metoda to analiza porównawcza opublikowanych tekstów. Wniosek wypływający z pracy wskazuje, że nauczanie metropolity poznańskiego dzięki konfrontowaniu nauczania Kościoła z aktualnymi wydarzeniami jest konkretnym narzędziem do podjęcia dialogu ze współczesną kulturą, która potrzebuje głoszenia Ewangelii Życia.</p>Jurand Żelisławski
Prawa autorskie (c) 2023 Jurand Żelisławski
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)12714110.14746/TIM.2023.34.2.9Postawy Polaków wobec aborcji w latach 1989-2023
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40875
<p>W artykule zaprezentowano zarejestrowane na przestrzeni lat zmiany w podejściu Polaków do aborcji. W pierwszej części przedstawiono stosunek ogółu respondentów do tego zagadnienia, w drugiej skupiono się na opiniach ludzi młodych. Polacy przez ponad dwie dekady stawali się coraz mniej przychylni aborcji, jednakże od roku 2016, kiedy problem aborcji po raz kolejny stał się przedmiotem sporów prawnych, politycznych i społecznych, odsetek przeciwników aborcji zaczął powoli spadać. W ostatnim okresie młodzi ludzie podchodzą do problemu aborcji bardziej liberalnie niż ogół respondentów, równocześnie wzrósł wśród młodych ludzi – a w szczególności wśród kobiet – odsetek deklaracji poglądów lewicowych. Przedmiot badań naukowych: postawy Polaków wobec aborcji; cel: prezentacja i analiza przemian stosunku Polaków do aborcji; metoda: analiza danych zastanych.</p>Mikołaj Gębka
Prawa autorskie (c) 2023 Mikołaj Gębka
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)14316710.14746/TIM.2023.34.2.10Rodzina i wiara w życiu mężczyzn osadzonych
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40876
<p>Rodzina i wiara mimo dokonujących się szybkich zmian społecznych wciąż według wielu badań stanowią podstawowe wartości w życiu człowieka, przynajmniej w sensie deklaratywnym. Podczas swoich spotkań w z osadzonymi odbywającymi karę pozbawienia wolności w różnych zakładach karnych temat wartości, rodziny, wiary, znaczenia kary i możliwości wykorzystania tego czasu podejmowali Jan Paweł II oraz Franciszek. Posługując się metodą analizy i syntezy tekstów tych dwóch papieży zechcemy ukazać w jaki sposób mówią do osadzonych, oraz w jaki sposób ukazują te wartości, czy mają, a jeśli tak, to jakie mają znaczenie również w sposobie odbywania kary pozbawiania wolności. Chcąc ukazać jakie mają spojrzenie i rozumienie tych wartości sami osadzeni, w tym celu została przeprowadzona przez autora, krótka ankieta wśród mężczyzn odbywających karę pozbawienia wolności, a którzy otrzymali szansę i możliwość studiowania w Centrum Studiów dla Osadzonych przy Areszcie Śledczym w Lublinie, na kierunku nauki o rodzinie. Mamy świadomość, że jest to nieliczna grupa badawcza (obecnie studiuje tam ok. 30 mężczyzn), a większość z nich (ponad 70%) uczestniczyła w badaniu. Analiza tych badań pozwoli na zobaczenie, czy i jeśli tak, to jakie miejsce te wartości zajmują w tej szczególnej grupie społecznej, również w kontekście papieskiego nauczania.</p>Mirosław Brzeziński
Prawa autorskie (c) 2023 Mirosław Brzeziński
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)16918010.14746/TIM.2023.34.2.11Duszpasterskie towarzyszenie narzeczonym i młodym małżonkom w Kościele katolickim według najnowszego dokumentu Dykasterii ds. Świeckich, Rodziny i Życia na tle dotychczasowej praktyki duszpasterskiej i dokumentów Magisterium
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40884
<p>Przedmiotem artykułu jest refleksja nad duszpasterskim towarzyszeniem osobom przygotowujących się do zawarcia ślubu w Kościele katolickim proponowanym w najnowszym dokumencie <em>Drogi wtajemniczenia katechumenalnego do życia małżeńskiego </em>z 2023 r. Dokonana ona została na tle dotychczasowych dokumentów Magisterium oraz praktyki duszpasterskiej w zakresie przygotowania do sakramentu małżeństwa na przestrzeni ostatniego stulecia. Dla zrealizowania tak postawionego celu przeprowadzono analizę dokumentów Kościoła powszechnego, a także dokumentów Konferencji Episkopatu Polski odnoszących się do tego zagadnienia, przeanalizowano ponadto wypowiedzi poszczególnych papieży. Sobór Watykański II przyniósł istotną zmianę w spojrzeniu na sakrament małżeństwa. Konsekwencją refleksji soborowej były późniejsze wytyczne dotyczące sposobu przygotowania narzeczonych zawarte w adhortacji <em>Familiaris consortio </em>Jana Pawła II. Najnowszy dokument Dykasterii ds. Świeckich, Rodziny i Życia powstały po publikacji adhortacji <em>Amoris laetitia</em> papieża Franciszka, proponuje zmiany w towarzyszeniu narzeczonym i młodym małżonkom. W myśl założeń tego dokumentu powinno być ono realizowane poprzez drogę wtajemniczenia katechumenalnego, której pierwszym celem jest przybliżenie narzeczonych do Kościoła i rozbudzeniem wiary, a dopiero drugim bezpośrednie przygotowanie do ślubu.</p>Paweł Gałuszka Magdalena Dej
Prawa autorskie (c) 2023 Paweł Gałuszka, Magdalena Dej
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)18119710.14746/TIM.2023.34.2.12Reorientacja moralna poprzez naśladowanie Chrystusa w nauczaniu Josepha Ratzingera – Papież Benedykt XVI
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40887
<p>Celem niniejszej publikacji jest zarysowanie reorientacji moralnej poprzez naśladowanie Chrystusa w oparciu o nauczanie Josepha Ratzingera – Benedykta XVI. W pracy wykorzystano metodę analizy źródeł i syntezę badanych treści, która dała możliwość zapoznania się z fundamentalnymi myślami Josepha Ratzingera – Benedykta XVI. W ulegającej dehumanizacji cywilizacji współczesnej człowiek otwarty na wartości często się gubi się i nie może odnaleźć swojego miejsca w świecie. Sytuacja moralna współczesnego człowieka domaga się zatem głębokiej przemiany. Potrzeba kogoś, kto mógłby uzdrowić zagrożonego w swoim rozwoju człowieka i ukazać mu na nowo sens ziemskiej egzystencji. Odpowiadając na to zapotrzebowanie współczesności papież Benedykt XVI wskazał na Chrystusa jako fundament przemiany ludzkich serc i umysłów. Związek z Chrystusem, który leży u podstaw idei naśladowania, jest warunkiem koniecznym bycia prawdziwym chrześcijaninem. Naśladowanie Chrystusa w wymiarze doczesnym życia chrześcijanina zobowiązuje do rozwiązywania problemów własnego życia i otaczającej rzeczywistości w świetle wymogów Ewangelii.</p>Marek Kluz
Prawa autorskie (c) 2023 Marek Kluz
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)19921110.14746/TIM.2023.34.2.13Status prawdziwościowy narracji – perspektywa socjologii (religii), realizmu krytycznego i fenomenologii
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40889
<p>Przedmiotem badania prezentowanego w artykule jest narracja jako kategoria socjologiczna, zaś celem teoretyczna refleksja nad możliwością ujęcia jej w sposób inny niż w deontologizującej perspektywie postmodernistycznej, który pozwoliłby oceniać status prawdziwościowy narracji obecnych w życiu społecznym. Jako metodę proponuje się rozpatrywanie narracji w świetle realizmu krytycznego. Choć teoria ta dostarcza uzasadnienia i kryteriów sprawdzianu referencji do rzeczywistości, pojawia się też wniosek związany z postawą badacza, który powinien unikać destruującego podejścia do historycznie wytworzonych, kulturowych i sensotwórczych narracji i w tych sytuacjach raczej wybierać perspektywę fenomenologiczną.</p>Anna M. Królikowska
Prawa autorskie (c) 2023 Anna M. Królikowska
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)21522810.14746/TIM.2023.34.2.14Transformation(en) als Gegenwartserfahrung(en) der pastoralen Situation in Deutschland
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40890
<p>Mit dem Begriff der Transformation werden die sichtbaren Veränderungen in Gesellschaft und Kirche in Deutschlands charakterisiert. Der Beitrag gibt eine Einführung in ein Verständnis von Transformation und zeigt, in welchen (exemplarischen) pastoralen Herausforderungen diese sich konkret zeigen. Es wird verdeutlicht, dass eine Transformation nur über eine innere Haltungsänderung vollzogen werden kann, für die der Aufsatz pastorale Möglichkeiten nennt.</p>Sebastian Kiessig
Prawa autorskie (c) 2023 Sebastian Kiessig
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)22924310.14746/TIM.2023.34.2.15W poszukiwaniu wyznaczników specyficznie chrześcijańskiego modelu krytyki inaczej myślących i postępujących
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40891
<p>Celem artykułu jest ukazanie specyfiki chrześcijańskiego modelu krytyki inaczej myślących i postępujących oraz wskazanie jego podstawowych wyznaczników i kontekstów. Punkt odniesienia dla podjęcia tegoż zagadnienia stanowi współczesne wyzwanie wobec głoszenia prawdy Ewangelii, płynące z faktu silnego dowartościowania pluralistycznego charakteru „rynku idei”, które określa wyjątkowość dzisiejszej sytuacji kulturowej. Najpierw zostanie ukazana chrystocentryczno-trynitologiczna optyka, będąca podstawą oryginalnie chrześcijańskiego spojrzenia na rzeczywistość, w tym rzeczywistość krytyki, ześrodkowana ostatecznie na Osobie Jezusa Chrystusa. Następnie zostaną podjęte trzy kluczowe kwestie związane z chrześcijańską wizją krytyki: rozróżnienie między krytyką człowieka a krytyką jego poglądów i postaw, miłość jako ostateczne ufundowanie krytyki oraz powszechne wezwanie do nawrócenia. W podsumowaniu zostanie podkreślone, że u podstaw specyfiki chrześcijańskiego ujęcia krytyki znajduje się Bóg objawiony w Jezusie Chrystusie, będący Prawdą i Miłością i to On stanowi optykę, miarę oraz różnicujące kryterium chrześcijańskiej postawy krytycznej wobec inaczej myślących i postępujących, a zarazem autokrytyki.</p>Michał Płóciennik
Prawa autorskie (c) 2023 Michał Płóciennik
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)24526310.14746/TIM.2023.34.2.16„DAMMI DA BERE”. La spiritualità brigidina di fronte alle sfide attuali della vita consacrata
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40892
<p>Lo scopo di questo articolo è quello di presentare la spiritualità brigidina di fronte alle sfi de attuali della vita consacrata. Pertanto, un’analisi dei testi della fondatrice dell’Ordine del Santissimo Salvatore, patrona d’Europa, S. Brigida di Svezia, e la rinnovatrice dell’Ordine nel XX secolo, S. Elisabetta Hesselblad. Come punto di partenza per l’analisi è stato scelto un brano del Vangelo di san Giovanni, che racconta l’incontro tra Gesù e la Samaritana. In questo episodio evangelico troviamo uno stimolo a riscoprire il senso della vita consacrata. Un’attenta analisi dei testi di S. Brigida di Svezia e di S. Elisabetta Hesselblad mostra la loro pertinenza nel contesto dell’insegnamento contemporaneo della Chiesa sulla vita consacrata. Dopo tanti secoli, il cammino spirituale tracciato dalle fondatrici parla alla modernità. Sono vere maestre di vita cristiana e profetesse dei tempi nuovi. I loro pensieri, saldamente radicati nella Parola di Dio, ci permettono di trovare risposte ai dilemmi e alle sfide contemporanee della vita consacrata. La spiritualità delle Brigidine è sfaccettata e complessa, tutto da riscoprire nella sua attualità.</p>Jacek Bramorski
Prawa autorskie (c) 2023 Jacek Bramorski
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)26527910.14746/TIM.2023.34.2.17Wolność słowa a cenzura mediów tureckich w kontekście nowelizacji ustawy o mediach społecznościowych
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40893
<p>Celem niniejszego artykułu jest analiza możliwości publicznego wyrażania poglądów w mediach oraz respektowanie wzajemnego poszanowania w komunikacji, co jest uznawana za fundament standardów demokratycznych na świecie. Naukowcy namysł dotyczy przykładu państwa, w którym ograniczanie tego podstawowego prawa jest częstszą praktyką. Odnosi się to zarówno do samego rozumienia cenzury, jak i jej stosowania w życiu publicznym. Wybranym do badań tej kwestii jest Turcja, która – mimo konstytucyjnych gwarancji wolności prasy – coraz częściej ogranicza i utrudnia działalność mediów.</p> <p>Badaniom z wykorzystaniem analizy treści oraz studium przypadku jako kluczowych metodach badawczych wykorzystanych w niniejszym artykule zostały poddane przekazy w mediach tureckich wobec narastania tego zjawiska na przykładzie wydarzeń związanych z nieudanym zamachem stanu z lipca 2016 roku, po którym rzeczywista działalność mediów została znacząco utrudniona, a dziennikarze stali się obiektem prześladowań na ogromną skalę.</p> <p>Wnioski dotyczą naukowej oceny reakcji na przepisy, które wzbudziły ogromny sprzeciw i kontrowersje wśród partii opozycyjnych w Turcji, międzynarodowych instytucji zajmujących się prawami człowieka oraz niezależnymi organizacjami wspierającymi te prawa.</p>Klaudia Cymanow-SosinKrzysztof MłyczyńskiKrzysztof Tenerowicz
Prawa autorskie (c) 2023 Klaudia Cymanow-Sosin, Krzysztof Młyczyński, Krzysztof Tenerowicz
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)28129410.14746/TIM.2023.34.2.18Spotkania Małżeńskie jako droga rozwoju małżonków – na podstawie przeglądu wybranej literatury oraz badań własnych
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40894
<p class="gwp77324cafmsonormal" style="text-align: justify; background: white;"><span style="color: black;">Spotkania Małżeńskie jako stowarzyszenie katolickie, oferujące rekolekcje dla małżeństw, od wielu lat wspiera małżonków na ich wspólnej drodze, oferując im narzędzia z zakresu efektywnej komunikacji małżeńskiej, opierające się na doświadczeniu współpracy z łaską Bożą wypływającą z mocy sakramentu małżeństwa. W artykule przedstawiono wyniki badań, których przedmiotem było znaczenie Spotkań Małżeńskich dla rozwoju małżonków – zarówno w wymiarze małżeńskim, jak też indywidualnym. </span></p> <p class="gwp77324cafmsonormal" style="text-align: justify; background: white;"><span style="color: black;">Celem badań było poznanie tego rozwoju w kontekście zaangażowania małżonków w katolickiej wspólnocie. Wzięli w nich udział animatorzy prowadzący rekolekcje. Wykorzystano metodę wywiadu otwartego pogłębionego w ramach jakościowej strategii badań. Wyniki pozwoliły na sformułowanie wniosków dotyczących funkcjonowania w związku i rozwoju małżonków zaangażowanych w Spotkaniach Małżeńskich. </span></p> <p class="gwp77324cafmsonormal" style="text-align: justify; background: white;"><span style="color: black;">Badania pokazały, jak pomocna dla związku może być znajomość zasad i codzienne praktykowanie efektywnej komunikacji interpersonalnej, prowadzonej zgodnie z zasadami otwartości, poszanowania i akceptacji drugiej osoby, powiązanej z rozumieniem małżeństwa wypływającym z nauki Kościoła. Niezwykle istotny okazał się również kontakt z innymi małżeństwami oraz wymiana doświadczeń dotyczących przeżywanych trudności i kryzysów w relacji oraz sposobów radzenia sobie z nimi. Wyniki badań stały się punktem wyjścia do sformułowania rekomendacji w zakresie duszpasterstwa małżeństw.</span></p>Katarzyna StankiewiczAnna Kochan
Prawa autorskie (c) 2023 Katarzyna Stankiewicz, Anna Kochan
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)29530910.14746/TIM.2023.34.2.19Sprawozdanie ze Zjazdu Teologów Moralistów, Zakopane („Księżówka”) 11-13.06.2023
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40899
Jerzy Zachariasz Kowalski
Prawa autorskie (c) 2023 Jerzy Zachariasz Kowalski
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)35535910.14746/TIM.2023.34.2.24Adam Czabański i Andrzej Pryba, Samobójstwo w optyce katolickiej, Poznań 2022
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40897
Marek Kluz
Prawa autorskie (c) 2023 Marek Kluz
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)34734810.14746/TIM.2023.34.2.22Śmierć w perspektywie nadziei
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40898
<p>Recenzja książki: Andrzej Muszala, <em>A z tej śmierci życie tryska. Śmierć jako najwyższy akt moralny</em>, Wydawnictwo Bernardinum, Pelplin 2022, 532 ss.</p>Zbigniew Wanat
Prawa autorskie (c) 2023 Zbigniew Wanat
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)34935110.14746/TIM.2023.34.2.23Poznać kochając, kochać poznając prawdziwą rzeczywistość
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40895
<p>Krzysztof Stachewicz, <em>Doświadczyć prawdziwej rzeczywistości. Prolegomena do filozofii mistyki:</em> T. 1. <em>Filozofia doświadczenia mistycznego</em> (ss. 396) i T. 2. <em>Człowiek wobec doświadczenia mistycznego</em> (ss. 245), Wyd. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Teologiczny, Poznań 2019.</p> <p>Artykuł poświęcony książce Krzysztofa Stachewicza <em>Doświadczyć prawdziwej rzeczywistości. Prolegomena do filozofii mistyki: </em>T. 1.<em> Filozofia doświadczenia mistycznego</em> i T. 2.<em> Człowiek wobec doświadczenia mistycznego</em>, wnikliwie omawia wieloletnie badania poznańskiego profesora, który jest jednym z niewielu polskich badaczy mistyki z punktu widzenia filozofii. Te dwa terminy – mistyka i filozofia – wydawać się mogą trudne do adekwatnego powiązania, nie mniej jednak od zarania dziejów idą w parze, czego dowodem jest choćby myśl Pitagorasa i jego uczniów. Krzysztof Stachewicz szczegółowo i przystępnie opisuje przebieg dziejów filozofii, głównie zachodniej, lecz nie tylko, skupiając się na tym, jak przeżyte przez myślicieli doświadczenia mistyczne wpłynęły na ich obraz świata. Czytając tą pracę, wyłania się obraz empirycznego doznania transcendencji, nie zawsze o zabarwieniu konfesyjnym, czasami – ku zaskoczeniu – laickim, które modyfikuje filozoficzną percepcję rzeczywistości. Stachewicz najpierw dokładnie podaje, co rozumie przez omawiane pojęcia: doświadczenie, mistykę oraz filozofię, by uniknąć niejasności, którymi obleczone są w szczególności pierwsze dwa terminy. Rozumiejąc doświadczenie jako drogę do poznania prawdziwej rzeczywistości, zaś mistykę jako nastawienie pełne miłości, a filozofię jako ukochanie prawdy objawiającej się w rzeczywistości, autor śledzi tą kompilację w rozważaniach tak różnych filozofów jak starożytny Platon i XX-wieczny Bernarda Russella. Traktując filozofię w znaczeni szerszym, a więc także włączając w nią literatów, kreśli tok rozmyślań bądź doznań m. in. św. Jana od Krzyża i Georges’a Bataille’a. Nie ograniczając się do najbliższej nam kultury, badacz wyrusza na poszukiwanie tej rzeczywistości w innych kręgach: hinduizmie – skupiając się na Ramakrishnie; do buddyzmu i Buddy; judaizmu w odsłonie Filona z Aleksandrii; oraz islamu z postacią Abu Hamida al-Ghazali. Całość pracy stanowi głębokie studium historii filozofii mistyki, której pionierem w Polsce jest Krzysztof Stachewicz, zaś recenzowana książka – to jedno z pierwszym takich przedsięwzięć na skalę światową.</p>Jadwiga Clea Moreno-Szypowska
Prawa autorskie (c) 2023 Jadwiga Clea Moreno-Szypowska
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)31333310.14746/TIM.2023.34.2.20Jest nadzieja, bo jest Niepokalana, red. Bogdan Kulik MSF, wydawnictwo Bernardinum, Pelplin 2023, s. 240
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40896
<p>Przedmiotem badań jest kult Niepokalanej będącej uosobieniem teologicznej cnoty nadziei; szczególnie uwzględniono sanktuarium maryjne w Górce Klasztornej, gdzie w 1079 roku doszło do najstarszego na ziemiach polskich objawienia Matki Bożej. Celem opracowania jest syntetyczne omówienie treści tekstów naukowych zamieszczonych w publikacji <em>Jest nadzieja, bo jest Niepokalana</em>. Do osiągnięcia celu zastosowano metodę analizy treści tekstów oraz metodę syntezy. Przeprowadzone badania pozwalają na przedstawienie wniosków: Górka Klasztorna jest miejscem najstarszego na ziemiach polskich objawienie Matki Bożej, a wzniesione tam sanktuarium powierzone zostało w 1923 roku duszpasterskiej trosce Zgromadzenia Misjonarzy Świętej Rodziny, założonego w 1895 roku w Grave w Holandii przez Sługę Bożego, ks. Jana Berthiera (1840-1908). Działalność misjonarzy w Górce Klasztornej w ciągu stu lat odbywała się w kontekście dramatycznych wydarzeń XX wieku. Kult Maryi ma podstawy biblijne i liturgiczne. Niepokalana jest obrazem nowego człowieka. Jej osoba i udział w dziele zbawienia jest treścią kazań i nauczania wybitnych teologów i duszpasterzy, co przedstawiono na przykładzie Antoniego z Padwy, Jana Berthiera, Józefa Kentenicha. W ikonografii chrześcijańskiej znane są charakterystyczne typy przedstawień Maryi, które zostały omówione na przykładach wybranych obrazów. Podana została też teologiczna interpretacja obrazu z Górki Klasztornej. Niepokalana jest ważnym fundamentem nadziei chrześcijańskiej i wzorem do przedstawienia w katechezie dla dorosłych na tematy życia wiecznego i zagadnień eschatologicznych.</p>Henryk Sławiński
Prawa autorskie (c) 2023 Henryk Sławiński
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)33534310.14746/TIM.2023.34.2.21Dojrzali czy niedojrzali? Dojrzałość nupturientów do zawarcia sakramentalnego związku na podstawie badań pilotażowych w archidiecezji poznańskiej
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tim/article/view/40900
<p>Celem prezentowanego artykułu pt. <em>„Dojrzali czy niedojrzali? Dojrzałość nupturientów do zawarcia sakramentalnego związku na podstawie badań pilotażowych w Archidiecezji poznańskiej”</em> było przedstawienie wyników badań dotyczących poziomu dojrzałości narzeczonych, ze szczególnym uwzględnieniem wymagań stawianych kandydatom przygotowującym się do zawarcia sakramentalnego małżeństwa w Kościele katolickim. Do opisu kondycji nupturientów zastosowano metodę analityczno-syntetyczną treści, dotyczącej dojrzałości do małżeństwa oraz przeprowadzono badania ankietowe wśród osób uczestniczących w katechezach przedmałżeńskich w wybranych ośrodkach Archidiecezji Poznańskiej. Tekst zwraca uwagę na różne aspekty dojrzałości, takie jak dojrzałość prawna, fizyczna, psychologiczna i religijna. Przedstawione analizy wykazały, że większość badanych narzeczonych posiadała poziom dojrzałości umożliwiający zawarcie sakramentalnego małżeństwa, zgodnie z wymaganiami prawa kanonicznego. Jednocześnie duża grupa badanych wykazywała duże deficyty w dojrzałości osobowej i religijnej. Opisana sytuacja może rzutować na późniejsze relacje małżeńskie i jakość małżeńskiego dobrostanu. Prezentowany tekst stanowi podwaliny pod rozwój duszpasterstwa nupturientów - wskazuje na obszary wymagające szczególnej uwagi ze strony duszpasterzy, takie jak rozwijanie poziomu dojrzałości religijnej, co może pomóc narzeczonym w budowaniu mocnych i trwałych małżeństw, opartych na wartościach sakramentalnych oraz wsparcie ich o pomoc kompetentnych ekspertów z dziedziny psychologii i życia rodzinnego. Treści zawarte w artykule stanowią ważny wkład w dyskusję na temat dojrzałości narzeczonych do zawarcia sakramentalnego związku oraz roli Kościoła katolickiego i duszpasterzy w kształtowaniu poziomu dojrzałości narzeczonych.</p>Hubert Pilarczyk
Prawa autorskie (c) 2023 Hubert Pilarczyk
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-292023-12-29182(34)36338210.14746/TIM.2023.34.2.25