Abstract
In his Geschiedenis van de Russische literatuur [History of Russian Literature, 1985] the famous Dutch Slavist and essayist Karel van het Reve, links Russian writers, such as Gavriil Derzhavin and Aleksei Pisemskii to Dutch and Flemish ones, such as Vondel and Willem Elsschot. Further on, in the chapter on Lev Tolstoi, Multatuli’s Max Havelaar is cited, although it is clear from the start that none of these Dutch-speaking authors could have had any influence on the Russian writers to whom Van het Reve devotes his colourful chapters. In this article I explore the ‘transnational’ potential of Van het Reve’s self-willed literary-historiographical approach. It turns out that Van het Reve mentions most of these Dutch-speaking authors rather to indicate – directly or indirectly - that he (dis)likes them, than to contribute to the achievements of comparative literature. Both in his choice of authors and his way of practicing literary historiography Van het Reve manifests himself as a proponent of the vent (cf. the well-known vorm of vent or manner or man discussion). Nevertheless, some of his observations could be considered as transnational constellations (in the world-literature sense of the term).
References
Bel, Jacqueline. 2004. “De houdbaarheidsdatum van literatuur of uitdagingen voor de literatuurgeschiedschrijver.” Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 120(3): 193-210.
Blik op Ruslands letterkunde of overzigt der voornaamste oudere en nieuwere schrijvers, in proza en poëzij, welke Rusland heeft opgeleverd: met het portrait van den Dichter Puschkin. 1838. Haarlem: Loosjes.
Brokken, Jan. 2011. “Karel van het Reve over zijn Russen [1985].” Umag alles over mij schrijven: interviews met Karel van het Reve. Ed. Ton van Brussel. Amsterdam: Van Oorschot. 86-103.
Brouwers, Jeroen. 1994. Vlaamse leeuwen. Amsterdam: Arbeiderspers.
Brusselmans, Herman F.M. 1988. De geschiedenis van de Vlaamse letterkunde: van 12 mei 1136 tot 17 oktober 1984. Antwerpen: Dedalus.
Clayton, Jay, en Eric Rothstein. 1991. “Figures in the Corpus: Theories of Infl uence and Intertextuality.” Infl uence and Intertextuality in Literary History. Eds Jay Clayton, en Eric Rothstein. Madison, WI: University of Wisconsin Press. 3-36.
Coller, Hennie van. 2014. “Die nuwe Perspektief en profiel. ’n Afrikaanse literatuurgeskiedenis as kanoniseringsinstrument.’ Lit Net. 27 Jan. 2016 <http://www.litnet.co.za/poolshoogte-die-nuwe-perspektief-en-profiel-n-afrikaanse-literatuurgeskiedenis>.
Cornis-Pope, Marcel, en John Neubauer, eds. 2004-2010. History of the Literary Cultures of East-Central Europe: Junctures and Disjunctures in the 19th and 20th Centuries (4 vols.). Amsterdam: Benjamins.
Daisne, Johan. 1945. De Russiese literatuur: een geïllustreerde gids. Gent: Thiery.
Daisne, Johan. 1948. Van nitsjevo tot chorosjo! Een geïllustreerde en van bio-bibliografi sche aantekeningen voorziene anthologie der Russische literatuur sinds haar aanvang tot heden. Brussel: Electa.
De Maegd-Soëp, Carolina. 1980. “De Zuidnederlandse literatuur in Rusland: 1.” Ons Erfdeel 23(2): 165-177.
Dorleijn, Gillis. 2013. “Afscheid van de (Nederlandse) literatuur? Inleidende opmerkingen over literatuurgeschiedenis als cultureel project en wetenschappelijke onderneming.” Werkwinkel 8(1): 13-28.
Ehlich, Konrad. 2010. “Transnationaliteit: Europese talen, literaturen en culturen in het perspectief van een postnationale horizon.” Internationale neerlandistiek 48(4): 11-21.
Es, Nicky van, en Johan Heilbron. 2015. “Fiction from the Periphery: How Dutch Writers Enter the Field of English-Language Literature.” Cultural Sociology 9(3): 296-319.
Foster Jr., John Burt. 2013. Transnational Tolstoy: Between the West and the World. New York, NY: Bloomsbury Academic.
Hinrichs, Jan Paul. 2005. Vader van de slavistiek: leven en werk van Nicolaas van Wijk (1880-1941). Amsterdam: Lubberhuizen.
Koch, Jerzy. 2013. “Vent, vorm en verscheidenheid van historische literatuurbeschouwing: voorwoord.” Werkwinkel 8(1): 7-9.
Koch, Jerzy. 2014. “Komparatistiese klassifi kasie, of die dampkring van die Afrikaanse literere historiografi e.” Stilet: Tydskrif van die Afrikaanse Letterkundevereniging 26(1): 32-57.
Kundera, Milan. 1983. “Un occident kidnappe ou la tragedie de l’Europe centrale.” Le Débat 5(27): 3-23.
Langeveld, Arthur. 2006. Russische literatuur in een notendop. Amsterdam: Bakker.
Langeveld, Arthur. 2012. Russische literatuur in kort bestek. Amsterdam: Pegasus.
Langeveld, Arthur, en Willem G. Weststeijn. 2005. Moderne Russische literatuur: van Poesjkin tot heden. Amsterdam: Pegasus.
Lathouwers, Maria Antonius. 1965. De hedendaagse Russische letterkunde. Brugge: Desclee De Brouwer.
Lettenbauer, Wilhelm. 1958. Russische Literaturgeschichte (2., vermehrte und verbesserte Aufl age). Wiesbaden: Harrassowitz.
Marsman, Hendrik. 1941. Verzamelde gedichten. Amsterdam: Querido.
Meiden, Gerard W. van der. 2000. Van Poesjkin tot Pasternak: geschiedenis van de Russische literatuur. Amsterdam: Van Soeren & Co.
Missinne, Lut, en Koen Rymenants. 2009. “‘Critiek is liefdeslyriek’: het beschouwend proza van J. Greshoff.” Kritiek in crisistijd: literaire kritiek in Nederland en Vlaanderen tijdens de jaren dertig. Eds Gillis J. Dorleijn, Dirk de Geest, Koen Rymenants, en Pieter Verstraeten. Nijmegen: Vantilt. 35-60.
Multatuli. 1879. Ideen. Amsterdam: Funke.
Multatuli. 1992. Max Havelaar of de koffi veilingen der Nederlandsche Handelmaatschappy (ed. A. Kets). Assen: Van Gorcum.
Oosterholt, Jan. 2010. “Literatuurgeschiedenis tussen winkel van Sinkel en speciaalzaak.” Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 126(4): 373-381.
Oversteegen, Jacob J. 1969. Vorm of vent. Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep.
Renssen, Floor van. 2013. ‘Lezer, er zijn ook Belgen!’: interactie tussen de Nederlandse en Vlaamse literatuur via literaire kritiek en uitgeverij (1980-1995). Antwerpen: Garant.
Reve, Karel van het. 1979. Literatuurwetenschap: het raadsel der onleesbaarheid. Baarn: Wereldvenster.
Reve, Karel van het. 1985. Afscheid van Leiden. Amsterdam: Van Oorschot.
Reve, Karel van het. 1990[1985]. Geschiedenis van de Russische literatuur: van Vladimir de Heilige tot Anton Tsjechov (5e, herz. druk). Amsterdam: Van Oorschot.
Reve, Karel van het. 2006. Uren met Henk Broekhuis (voorw. H. Brandt Corstius). Amsterdam: Amsterdam Univ. Press.
Reve, Karel van het. 2010a. Verzameld werk (dl. 4: Uren met Henk Broekhuis; Een dag uit het leven van de reuzenkoeskoes; Ongebundeld werk 1973-1980). Eds L. Frerichs, E. Drayer, en N. Maas. Amsterdam: Van Oorschot.
Reve, Karel van het. 2010b. Verzameld werk (dl. 5: Freud, Stalin en Dostojevski; Afscheid van Leiden; Geschiedenis van de Russische literatuur; Ongebundeld werk 1981-1984) Eds L. Frerichs, E. Drayer, en N. Maas. Amsterdam: Van Oorschot.
Ronin, Vladimir Karlovič. 2013. “Villem Ėlschot / Willem Elsschot.” Ot Lisa Rejnarda do Sna bogov: istorija niderlandskoj literatury (t. 2: XX - načalo XXI veka). Eds Kejs Verchejl, Pit Kuttenir, en Irina Michajlova. Sankt-Peterburg: Aleksandrija. 113-132.
Rosengren, Karl Erik. 1987. “Literary Criticism: Future Invented.” Poetics 16(3-4): 295-325.
Stantcheva, Roumiana L. 2011. “To Label, to Compare, to Appropriate... Asa Strategy of Foreign Literary Criticism” (trans. S.A. Dimitrov). The Canonical Debate Today: Crossing Disciplinary and Cultural Boundaries. Eds Liviu Papadima, David Damrosch, en Theo D’haen. Amsterdam: Rodopi. 299-311.
Steinz, Jet, en Pieter Steinz. 2015. Steinz: gids voor de wereldliteratuur in 416 schrijvers, 104 meesterwerken, 26 one-book wonders, 52 boekwebben, 26 thema’s, 26 quizzen en 52 landkaarten (met bijdragen van T. Jager). Amsterdam: Nieuw Amsterdam.
Stokvis, Zadok. 1909. Inleiding tot de Russische literatuurgeschiedenis. Amsterdam: Maas & Van Suchtelen.
‘t Hart, Maarten. 1991. “Karel en de Kraagdragers.” Uren met Karel van het Reve: liber amicorum. Eds Theodor Holman, en David van het Reve. Amsterdam: Van Oorschot. 69-78.
Thomsen, Mads Rosendahl. 2010. Mapping World Literature: International Canonization and Transnational Literatures. London: Continuum.
Vaessens, Thomas. 2013. Geschiedenis van de moderne Nederlandse literatuur. Nijmegen: Vantilt.
Valdés, Mario J., en Djelal Kadir, eds. 2004. Literary Cultures of Latin America: A Comparative History (3 vols.). New York, NY: Oxford Univ. Press.
Verrips, Ger. 2004. Denkbeelden uit een dubbelleven: biografievan Karel van het Reve. Amsterdam: De Arbeiderspers.
Waegemans, Emmanuel. 1986. Russische letterkunde: overzicht van de belangrijkste schrijvers en stromingen, van Puškin tot Solženicyn. Utrecht: Het Spectrum.
Waegemans, Emmanuel. 1996. Russische literatuur van de 18e eeuw. Antwerpen: Benerus.
Waegemans, Emmanuel. 1999. Geschiedenis van de Russische literatuur: sinds de tijd van Peter de Grote. Amsterdam: Mets.
Waegemans, Emmanuel. 2009. Geschiedenis van de Russische literatuur: 1700-2000. Amsterdam: Mets & Schilt.
Weststeijn, Willem G. 19 Oct. 1985. “De Russen voor beginners en liefhebbers. Van het Reves Geschiedenis van de Russische literatuur: zonder poeha” (recensie). Vrij Nederland/ Boekenbijlage 42: 4-5.
Weststeijn, Willem G. 2004. Russische literatuur. Amsterdam: Meulenhoff.
Wijk, Nicolaas van. 1926. Geïllustreerde geschiedenis der Russische letterkunde. Amsterdam: Meulenhoff.
License
Copyright (c) 2016 Michel De Dobbeleer
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.