Słowa kluczowe
Jordan’s gardens
Schreber’s gardens
urban ecology
Jak cytować
Abstrakt
The author analyzes historical examples of allotment gardens as well as sports and recreational grounds in Katowice (Poland) to underscore their importance for the appeal of the city and its ecology. Schreber’s and Jordan’s gardens of Katowice epitomize broader relationships between the human and nature observed in a typical contemporary city of the 20th century, where nature has crucial significance for the psychological and physical well-being, ensuring one an opportunity for leisure, promoting health, a sense of comfort, as well as activating all senses, which have become dulled today due to the impact of the virtual worlds. The author also outlines his own urban activities, which attempt to draw attention of city dwellers to the advantages of green areas.Bibliografia
Dziesięć lat pracy Okręgowego Związku Towarzystw Ogrodów Działkowych i Osiedli województwa śląskiego 1928—38 [A Decade of the Regional Association of Allotment and Estate Societies in the Silesian Voivodeship 1928—38]. 1938. Chorzów: Zakłady Graficzne Leopold Nowak.
Grażyński, Michał. 1934. “Cieszę się niezmiernie…” [“I am really glad…”]. Śląski Działkowiec 10.
Gryniewicz-Balińska, Katarzyna. 2015. “Historyczne ogrody działkowe Wrocławia jako element planowanego
systemu zieleni miejskiej” [“Historical Allotments in Wrocław as an element of planning urban greenery”]. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki 60/1, 45—79.
Helmigk, Hans-Joachim. 1937. Oberschlesische Landbaukunst um 1800. Leipzig: G. Kreysing.
Hoffmann, Georg. 2003. Historia miasta Katowice [The History of the City of Katowice]. Translated by Dariusz Makselon and Michał Skop. Katowice: Muzeum Śląskie.
Holtze, Richard. 2005. Miasto Katowice. Studium kulturalno-historyczne [The City of Katowice: A Cultural and Historical Study]. Translated by Irena T. Sławińska. Katowice: Muzeum Śląskie.
Kozina, Irma. 2005. Chaos i uporządkowanie. Dylematy architektoniczne na przemysłowym Górnym Śląsku w latach 1763—1955 [Chaos and Order: Architectural Dilemmas in Industrial Upper Silesia in 1763—1955]. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Kozina, Irma. 2010. “Modernistyczne Gesamtkunstwerk, a koncepcja ogródków jordanowskich w Katowicach
dwudziestolecia międzywojennego” [“Modernist Gesamtkunstwerk and the Concept of Jordan’s Gardens in Katowice in the Two Decades Between the World Wars]. Archivolta 1(45) 2010, 46—78.
K-ski. 1937. “Ogrody szreberowskie czy ogrody działkowe”[“Schreber’s Gardens o Allotments”]. Działkowiec Śląski 8.
Liebold, Bernhard. 1893. Holzarchitektur. Taschenbuch für Bauhandwerker. Holzminden: C. C. Müllersche Buchhandlung.
Mebes, Paul. 1908. Um 1800. Architektur und Handwerk im Letzten Jahrhundert ihrer traditionellen Entwicklung. Munich: F. Bruckmann A.-G.
N., A. 1935. “Wędrówka po ogrodach działkowych na Górnym Śląsku I, II” [“A Trip Around Allotments of Upper Silesia I, II”]. Śląski Działkowiec 14—5.
Nakonieczny, Ryszard. 2010. “Awangarda dla najmłodszych, czyli corbusierowskie okręty w ogrodach jordanowskich Górnego Śląska” [“Avant-garde for the Youngest, or Le Corbusier’s Ships in the Jordan’s Gardens of Upper Silesia”]. Archivolta no. 1(45), 79—82.
Nałęcz-Gostomski, Władysław. 1926. Dzieje i rozwój Wielkich Katowic jako ośrodka górnośląskiego przemysłu i stolicy autonomicznego województwa śląskiego [The History and Development of Greater Katowice as the Upper Silesian Industry Center and the Capital of the Autonomous Silesian Voivodeship]. Katowice: Magistrat Wielkich Katowic.
Pawlikowska-Piechotka, Anna. 2009/2010. “Ogrody działkowe w przestrzeni miasta” [“Allotment Gardens in Urban Space”]. Archivolta 3(43) 2009, 81—2; 1(45), 84—7.
Piwowarczyk, Przemysław. 2015. “Dyrektor ogrodów miejskich Paul Sallmann i ogrodnictwo miejskie w międzywojennych Katowicach” [Director of city gardens Paul Sallmann and urban gardening in Katowice in the interwar period]. In Katowice w II Rzeczypospolitej [Katowice in the Second Polish Republic], edited by Antoni Barciak. Katowice: PAN Oddział Katowice.
Salwa, Mateusz. 2016. Estetyka ogrodu. Miedzy sztuką a ekologią [Garden Aesthetics: Between Art and Ecology]. Łódź: Wydawnictwo Przypis.
Sitte, Camillo. 1986. The Birth of Modern City. New York: Rizzoli.
Śliwowska, Helena and Wędrowski, Kazimierz. 1937. Ogrody Jordanowskie [Jordan’s gardens]. Warsaw: Główna Księgarnia Wojskowa.
Złoty, Andrzej. 2005. Mapy i plany Katowic [Maps of Katowice]. Katowice: Miejski Dom Kultury Południe, Bractwo Gospodarcze Związku Górnośląskiego.