Keywords
farmland conversion
incomes of communes
real-estate tax
agricultural tax
urban sprawl
decrease of agricultural land
How to Cite
Abstract
The strong connection between urbanisation processes and the transformation of farmland into built-up areas – mostly residential – has already been tackled in the literature. Still, in Poland this process of farmland loss, generally thought to be irreversible, occurs in a specific, often irrational and not fully registered way. What is more, this development is favoured by legislation, especially rules controlling the exclusion of land from agricultural production and real-estate taxation. Among the many detrimental consequences of those regulations are incomes of communes lower than they should be. The problem tackled in the article is that of the exclusion from agricultural use of only fragments of geodetic lots on which building investments are going on. The cost of the exclusion and the difference in the rates of the agricultural tax and the real-estate tax very often result in the exclusion of only a part of a lot, while the rest of it is formally still in agricultural use, even though its owner does not conduct any agricultural activity there. In this case two taxes have to be paid from one lot: the real-estate tax, on the land taken out of agricultural use and the building erected on it, and another, the agricultural tax, on land that is still a piece of farmland. This situation, especially in areas undergoing rapid urban sprawl, is common in Poland and has unfavourable consequences for the incomes of communes. It also leads to a discrepancy between data from the real-estate cadastre and the actual area of land in agricultural use, which greatly hampers an exact measurement and control of the real losses of land performing the agricultural function, including that with high-quality soils. The conducted research demonstrated that in 2014 nearly 7% (927) of all geodetic lots in Rokietnica commune, situated in the immediate neighbourhood of Poznań, were builtup housing lots, mostly carrying detached single-family houses, with fragments of farmland. Almost a half (49.4%) of the total area of those lots, 42 ha, was still agricultural land in the real-estate cadastre and subject to taxation not by the real-estate tax, but the much lower agricultural tax. Because of this difference in the two taxes, the annual receipts of the commune budget are 186,601 zlotys (43,395 euro) lower. It also turned out that more than 50% of farmland on those lots (21.8 ha) was arable land of the good land-capability class III, which is high for the conditions in the Poznań agglomeration. This not only corroborates the findings of earlier studies highlighting significant losses of good-quality arable land taking place as a result of urban sprawl, but it also means that in the Polish conditions actual losses are much higher than would follow from records in the real-estate cadastre. It can also be stated that the Polish legal rules not only fail to adequately protect farmland situated within metropolitan areas, but even favour its excessive loss.
References
Bański J., 2005. Przestrzenny wymiar współczesnych procesów na wsi (Spatial dimension of contemporary processes in the countryside). Studia Obszarów Wiejskich 9, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa.
Bielecka E., Całka B., 2012. Analiza procesu wyłączeń gruntów z produkcji rolnej i leśnej na terenach wiejskich (Analysis of the process of exclusion of land from agricultural and woodland production in rural areas). Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich 2: 163–173.
Borszowski P., 2011. Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych. Komentarz (The Tax and Local Payments Act. A commentary). LexisNexis Polska.
Brzezicki T., Flisz I., 2013. Należność i opłata roczna za wyłączenie gruntów z produkcji rolnej lub leśnej – wymiar i egzekucja (Dues and annual charges for the exclusion of land from agricultural or woodland production: amount and execution). Casus Krajowa Reprezentacja Samorządowych Kolegiów Odwoławczych 70: 39–42.
Etel L., Presnarowicz S., Dudar G., 2008. Podatki i opłaty lokalne. Podatek rolny. Podatek leśny. Komentarz (Local taxes and payments. Agricultural tax. Forest tax. A commentary). Wolters Kluwer Polska.
FAO, ITPS, 2015. Status of the World’s Soil Resources (SWSR) – Main Report. Food and Agriculture Organization of the United Nations and Intergovernmental Technical Panel on Soils, Rome, Italy 650.
Gardi C., Panagos P., Van Liedekerke M., Bosco C., De Brogniez D., 2015. Land take and food security: assessment of land take on the agricultural production in Europe. Journal of Environmental Planning and Management 58: 898–912.
Gaudemet P.M., Molinier J., 2000. Finanse publiczne (Public finance). Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Heimlich R., Anderson W., 2001. Development at the urban fringe and beyond: impacts on agriculture and ruralland. Economic Research Service, U.S. Department of Agriculture, Agricultural Economic Report No. 803.
Kacprzak E., Maćkiewicz B., 2011. Wyłączenia użytków rolnych z produkcji rolniczej w powiecie poznańskim w latach 2000–2009 (Exclusion of farmland from agricultural production in Poznań poviat in the years 2000–2009). In: Kacprzak E., Maćkiewicz B. (eds), Gospodarka rolna w aglomeracji poznańskiej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 61–70.
Kacprzak E., Maćkiewicz B., 2013. Farmland conversion and changes in the land-use pattern in the Poznań agglomeration in the years 2000–2009. In: Kołodziejczak A. (ed.), Quaestiones Geographicae 32(4): 91–102.
Kacprzak E., Staszewska S., 2008. Rozwój obszarów mieszkaniowych w strefie podmiejskiej miasta Poznania (Development of housing areas in the suburban zone of Poznań city). In: Jezierska-Thöle A., Kozłowski L. (eds), Gospodarka przestrzenna w strefie kontinuum miejsko-wiejskiego w Polsce. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń: 127–144.
Kacprzak E., Staszewska S., 2009. Zmiany struktury funkcjonalno-przestrzennej jednostek osadniczych strefy podmiejskiej dużych ośrodków miejskich (na przykładzie strefy podmiejskiej miasta Poznania) (Changes in the functional-spatial structure of settlement units in the suburban zones of large urban centres: An example of the suburban zone of Poznań city). In: Marszał T. (ed.), Struktura funkcjonalna małych miast. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 51–68.
Kacprzak E., Staszewska S., 2011. Wpływ suburbanizacji na wiejskie struktury osadnicze (Effect of suburbanisation on rural settlement structures). Studia Miejskie 3: 99–112.
Kajdanek K., 2012. Suburbanizacja po polsku (Suburbanisation Polish style). Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków.
Kołodziejczak A., Kacprzak E., 2016. Funkcje rolnicze (Agricultural functions). In: Kaczmarek T., Mikuła Ł. (eds), Koncepcja kierunków rozwoju przestrzennego metropolii Poznań. Centrum Badań Metropolitalnych UAM, Poznań: 75–83.
Kwartnik-Pruc A., Bydłosz J., Parzych P., 2011. Analiza procesu przeznaczania gruntów rolnych i leśnych na cele inwestycyjne (Analysis of designating agricultural and woodland areas for investment purposes). Studia i Materiały Towarzystwa Naukowego Nieruchomości 19 (4): 169–178.
Levia J.D.F., Page D.R., 2000. The use of cluster analysis in distinguishing farmland prone to residential development: a case study of Sterling, Massachusetts. Environmental Management 25: 541–548.
Maćkiewicz B., 2007. Rynek nieruchomości niezabudowanych w Poznaniu i powiecie poznańskim w latach 1995–2000 (Market of building-free real-estate in Poznań and Poznań poviat in the years 1995–2000). Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Maćkiewicz B., 2011. Sprzedaż gruntów z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w Poznaniu i powiecie poznańskim w latach 2000–2009 (Sale of land from the Agricultural Property Stock of the State Treasury in Poznań and Poznań poviat in the years 2000–2009). In: Kacprzak E., Kołodziejczak A. (eds), Regionalne zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego na obszarach wiejskich. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 91–103.
Maćkiewicz B., 2015 Przekształcenia gruntów rolnych sprzedanych z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (Transformation of farmland sold from the Agricultural Property Stock of the State Treasury). Studia Obszarów Wiejskich 37: 169–180.
Maćkiewicz B., 2016 Gospodarka gruntami (Land management). In: Kaczmarek T., Mikuła Ł. (eds), Koncepcja kierunków rozwoju przestrzennego metropolii Poznań. Centrum Badań Metropolitalnych UAM, Poznań: 171–179.
Maćkiewicz B., Kacprzak E., 2015. Policies of farmland use in the agglomeration of Poznań. Studia Regionalia 41–42: 115–128.
Maćkiewicz B., Motek P., 2014. Wyłączenia gruntów rolnych z produkcji rolnej a dochody gmin z podatku od nieruchomości (Exclusion of farmland from agricultural production and the receipts of communes from the real-estate tax). Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna 28, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 69–77.
Malinowska-Misiąg E., Misiąg W., 2014. Finanse publiczne w Polsce (Public finance in Poland). LexisNexis, Warszawa.
Mikuła Ł. (ed.), 2016. Integracja planowania przestrzennego w Metropolii Poznań – problemy, metody, osiągnięcia (Integration of physical planning in the Poznań metropolis: problems, methods, achievements). Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Miszczuk M., 2009. System podatków i opłat samorządowych w Polsce (System of taxes and local-government payments in Poland). Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Martellozzo F., Ramankutty N., Hall R.J., Price D.T., Purdy B., Friedl M.A., 2014. Urbanization and the loss of prime farmland: a case study in the Calgary – Edmonton Corridor of Alberta. Regional Environmental Change 15: 881–893.
Lisowski A., Grochowski M., 2007. Procesy suburbanizacji. Uwarunkowania, formy i konsekwencje (Suburbanisation processes: determinants, forms and consequences). Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Owsiak S., 2016. Finanse publiczne. Teoria i praktyka (Public finance. Theory and practice). Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Polimeni J., 2005. Simulating agricultural conversion to residential use in the Hudson River Valley: scenario analyses and case studies. Agriculture and Human Values 22: 377–393.
Pribadi D.O., Pauleit S., 2015. The dynamics of peri-urban agriculture during rapid urbanization of Jabodetabek metropolitan area. Land Use Policy 48: 13–24.
Salvati L., 2013. Monitoring high-quality soil consumption driven by urban pressure in a growing city (Rome, Italy). Cities 31: 349–356.
Satterthwaite D., McGranahan G., Tacoli C., 2010. Urbanization and its implications for food and farming. Philosophical Transactions of the Royal Society B Biological Sciences 365: 2809–2820.
Scalenghe R., Marsan F.A., 2009. The anthropogenic sealing of soils in urban areas. Landscape and Urban Planning 90: 1–10.
Scong K.L., Steinnes M., 2016. How do centrality, population growth and urban sprawl impact farmland conversion in Norway? Land Use Policy 59: 185–196.
Sygut E., 2014. Podatki i opłaty lokalne jako źródła dochodów gmin na przykładzie województwa śląskiego (Taxes and local payments as a source of income for communes: an example of Silesian voivodeship). In: Sokołowski J., Sosnowski M. (eds), Finanse publiczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław: 289–298.
Śleszyński P., 2016. Konferencja „Społeczne, gospodarcze i przestrzenne wyzwania dla polityki rozwoju Warszawy i jej obszaru metropolitalnego” (Conference on “Social, economic and spatial challenges for the development policy of Warsaw and its metropolitan area”). Przegląd Geograficzny 88(2): 287–290.
Tóth G., 2012. Impact of land-take on the land resource base for crop production in the European Union. Science of the Total Environment 435–436: 202–214.
Wójcik M., 2008. Przemiany społeczno-gospodarcze wsi aglomeracji łódzkiej w okresie transformacji ustrojowej (Socio-economic changes in the countryside of the Łódź agglomeration in the period of the systemic transformation). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.