The Tabula of Cebes as an Example of Allegorical Popularization of Ethics in Antiquity
PDF (Język Polski)

Keywords

Cebes
allegorical interpretation
moral exegesis
Platonic dialogues

How to Cite

Pacewicz, A. (2010) “The Tabula of Cebes as an Example of Allegorical Popularization of Ethics in Antiquity”, Peitho. Examina Antiqua, 1(1), pp. 83–110. doi: 10.14746/pea.2010.1.6.

Abstract

The present paper offers a general introduction to the first Polish post¬war translation of the Tabula of Cebes. It discusses the general structure of the text and its major arguments. Subsequently, some speculations on the philosophical affinity of the author of the text are given and the nature of its reception is dealt with. Furthermore, the article presents also a brief history of allegorical interpretation in Greece and touches upon the most important exegetical tendencies that hitherto have appeared in European culture. The article is followed by the first Polish postwar translation of the Tabula of Cebes.

https://doi.org/10.14746/pea.2010.1.6
PDF (Język Polski)

References

Ameisenowa, Z., 1956, „Tabula Cebetis, nieznany rysunek z XVI wieku w Bibliotece Jagiellońskiej”, Biuletyn Historii Sztuki 18, s. 476—481.

Artemidor z Daldis, 1995, Rozważania o snach, przeł. I. Żółtowska, Warszawa.

Arystoteles, 2001, Ustrój polityczny Aten, przeł. L. Piotrowicz, w: idem, Dzieła wszystkie, t. 6, Warszawa.

Banchich, T., 2002, Cebes’ Pinax, Bryn Mawr.

Barbone, A., 2010, La tavola di Cebete, Napoli.

Benedetti, S., 2001, Itinerari di Cebete. Tradizione e ricezione della „Tabula” in Italia dal XV al. XVII secolo, Roma 2001.

Bielawski, K., 2008, „Papirus z Derveni. Największe odkrycie filologiczne XX wieku”, Kronos 2 (6), s. 208—221.

Boys‑Stones, G., 2007, „Fallere sollers: The Ethical Pedagogy of the Stoic Cornutus”, w: R. Sorabji, R.W. Sharples (eds.), Greek and Roman Philosophy 100BC—200BC, vol. I, London, s. 77—88.

Branham, R.B., 1996, „Defacing the Currency: Diogenes’ Rhetoric and the Invention of Cynicism”, w: R.B. Branham, M.‑O. Goulet‑Gazé (eds.), The Cynics. The Cynic Movement in Antiquity and Its Legacy, Berkeley—Los Angeles—London, s. 81—104.

Califf, D.J., 2003, „Metrodorus of Lampsakus and the Problem of Allegory: An Extreme Case?”, Arethusa 36, s. 21—36.

Carlini, A., 1963, „Sulla composizione della Tabula di Cebete”, SCO 12, pag. 164—182.

Clay, D., 1994, „The Origins of the Socratic Dialogue”, w: P.A. van der Waerdt (ed.), The Socratic Movement, New York, s. 23—47.

Cyceron, M.T., 1961a, Rozmowy tuskulańskie, w: idem, Pisma filozoficzne, t. III, przeł. J. Śmigaj, Warszawa.

Cyceron, M.T., 1961b, Paradoksy stoików, w: idem, Pisma filozoficzne, t. III, przeł. J. Śmigaj, Warszawa.

Cyceron, M.T., 1996, Katon Starszy o starości, w: Cyceron — Plutarch, Pochwała starości, przeł. Z. Cierniakowa, Warszawa.

Cyceron, M.T., 1997, Leliusz o przyjaźni, przeł. J. Korpanty, Kraków.

Diels, H., Kranz, W., 1934, Die Fragmente der Vorsokratiker, Berlin.

Dillon, J.M., Long, A.A., 1988, The Question of Eclectism. Studies in Later Greek Philosophy, Berkeley — Los Angeles — London.

Diogenes Laertios, 2006, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, przeł. I. Krońska, K. Leśniak, W. Olszewski, B. Kupis, Warszawa.

Drosihn, F., 1871, ΚΕΒΗΤΟΣ ΠΙΝΑΞ. Cebetis tabula, Lipsiae.

Dudley, D.R., 1938, A History of Cynicism. From Diogenes to the 6th Century A.D., London.

Epiktet, 1961, Diatryby. Encheiridion z dodaniem fragmentów oraz Gnomologium Epiktetowego, przeł. L. Joachimowicz, Warszawa.

Filon Aleksandryjski, 1986, Alegorie praw, w: idem, Pisma, t. 1, przeł. L. Joachimowicz, Warszawa.

Filon Aleksandryjski, 1994, O rolnictwie, w: idem, Pisma, t. 2, przeł. S. Kalinkowski, Kraków.

Fitzgerald, J.T., White, L.M., 1983, The Tabula of Cebes, Chico.

Florentin, C., 2004, Le Tableau de Cébès, Grèges.

Giannantoni, G., (coll.), 1990, Socratis et Socraticorum Reliquiae, vol. I‑IV, Napoli.

Heinze, R., 1892, Xenokrates. Darstellung der Lehre und Sammlung der Fragmente, Leipzig.

Hezjod, 1999, Prace i dnie, w: idem, Teogonia. Prace i dnie. Tarcza, przeł. J. Łanowski, Warszawa.

Hirsch, B., 2005a, „Ins Bild gesetzt — Rezeption der Tabula Cebetis in der Kunst der Renaissance”, w: R. Hirsch‑Luipold, R. Feldmeier, B. Hirsch, L. Koch, H.‑G. Nesselrath, Die Bildtafel des Kebes: Allegorie des Lebens, Darmstadt, s. 183—193.

Hirsch, B., 2005b, „Personifikationen in der Tabula Cebetis in der antiken Bildkunst”, w: R. Hirsch‑Luipold, R. Feldmeier, B. Hirsch, L. Koch, H.‑G. Nesselrath, Die Bildtafel des Kebes: Allegorie des Lebens, Darmstadt, s. 164—181.

Hirsch‑Luipold, R., 2005, „Die Bildtafel des Kebes: Allegorie des Lebens”, w: R. Hirsch‑Luipold, R. Feldmeier, B. Hirsch, L. Koch, H.‑G. Nesselrath, Die Bildtafel des Kebes: Allegorie des Lebens, Darmstadt, s. 68—111.

Hirzel, R., 1895, Der Dialog. Ein literarhistorischer Versuch, Bd. II, Leipzig.

Horacy, 1971, Wybór poezji, J. Krókowski (opr.), Wrocław — Warszawa — Kraków—Gdańsk.

Jaeger, W., 1960, „Recension von E. Norden, Agnostos theos”, w: idem, Scripta minora I, Roma, s. 115—162.

Jaeger, W., 2001, Paideia. Formowanie człowieka greckiego, przeł. M. Plezia, H. Bednarek, Warszawa.

Jamblich, 1993, O życiu pitagorejskim, w: Porfiriusz — Jamblich — Anonim, Żywoty Pitagorasa, przeł. J. Gajda‑Krynicka, Wrocław.

Jerram, C.S., 1878, KEBHTOΣ PINAΞ. Cebetis Tabula, Oxford.

Joël, K., 1901, Der echte und der Xenophontische Sokrates, Bd. II, 1, Berlin.

Joly, R., 1963, Le Tableau de Cébès et la philosophie religieuse, Bruxelles — Berchem.

Klemens Aleksandryjski, 1994, Kobierce zapisków filozoficznych dotyczących prawdziwej wiedzy, przeł. J. Niemirska‑Pilszczyńska, Warszawa.

Ksenofont, 1967, Pisma sokratyczne, przeł. L. Joachimowicz, Warszawa.

Kulig, K., 2005, „Papirus z Derveni (przekład)”, Studia Antyczne i Mediewistyczne 3 (38), s. 5—17.

Longos, 1999, Dafnis i Chloe, przeł. J. Parandowski, Warszawa.

Lukian, 1960a, Tymon albo odludek, w: idem, Dialogi, t. I, przeł. M.K. Bogucki, Wrocław — Warszawa — Kraków.

Lukian, 1960b, Icaromenippos albo podróż napowietrzna, w: idem, Dialogi, t. I, przeł. M.K. Bogucki, Wrocław — Warszawa — Kraków.

Lukian, 1960c, Łgarz albo niedowiarek, w: idem, Dialogi, t. I, przeł. M.K. Bogucki, Wrocław — Warszawa — Kraków.

Lukian, 1960d, Rozmowy zmarłych, w: idem, Dialogi, t. I, przeł. M.K. Bogucki, Wrocław — Warszawa — Kraków.

Lukian, 1962a, Nie wierzyć łacno obmowie, w: idem, Dialogi, t. II, przeł. M.K. Bogucki, Wrocław — Warszawa — Kraków.

Lukian, 1962b, Charon albo przyglądający się życiu na świecie, w: idem, Dialogi, t. II, przeł. M.K. Bogucki, Wrocław — Warszawa — Kraków.

Lukian, 1962c, Podwójnie oskarżony, w: idem, Dialogi, t. II, przeł. M.K. Bogucki, Wrocław — Warszawa — Kraków.

Lukian, 1962d, Rybak, w: idem, Dialogi, t. II, przeł. M.K. Bogucki, Wrocław — Warszawa — Kraków.

Lukian, 1962e, Pieczeniarz albo pieczeniarstwo jest kunsztem, w: idem, Dialogi, t. II, przeł. M.K. Bogucki, Wrocław — Warszawa — Kraków.

Lukian, 1962f, Nigrinos, w: idem, Dialogi, t. II, przeł. M.K. Bogucki, Wrocław — Warszawa — Kraków.

Marek Aureliusz, 1984, Rozmyślania, przeł. M. Reiter, Warszawa.

Marrou, H.‑I., 1969, Historia wychowania w starożytności, przeł. S. Łoś, Warszawa.

Nails, D., 2002, The People of Plato. A Prosopography of Plato and Other Socratics, Indianapolis — Cambridge.

Niemirska‑Pilszczyńska J., Podbielski H., (przeł.),1989, U stóp boga Apollona. Z Pauzaniasza wędrówki po Helladzie księgi, VIII, IX, X, Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk — Łódź.

Obbink, D., 2003, „Allegory and Exegesis in the Derveni Papyrus: The Origin of Greek Scholarship”, w: G.R. Boys‑Stones (ed.), Metaphor, Allegory, and the Classical Tradition. Ancient Thought and Modern Revisions, Oxford, s. 177—188.

Orgel, S., 1980, Cebes in England: English Translations of the Tablet of Cebes form Three Centuries with Related Materials, New York.

Ortiz Garcia, P., 1995, „Tabla de Cebes”, w: Musonio Rufo, Tabla de Cebes. Disertaciones. Fragmentos menores. Epicteto, Manual. Fragmentos, Madrid.

Pesce, D., 1982, La tavola di Cebete, Brescia.

Platon, 1956, Sofista. Polityk, przeł. W. Witwicki, Warszawa.

Platon, 1957a, Uczta, przeł. W. Witwicki, Warszawa.

Platon, 1957b, Eutydem, przeł. W. Witwicki, Warszawa.

Platon, 1958a, Państwo, przeł. W. Witwicki, Warszawa.

Platon, 1958b, Eutyfron. Obrona. Kriton, przeł. W. Witwicki, Warszawa.

Platon, 1959, Teajtet, przeł. W. Witwicki, Warszawa.

Platon, 1960, Prawa, przeł. M. Maykowska, Warszawa.

Platon, 1986, Timajos. Kritias, przeł. P. Siwek, Warszawa.

Platon, 1987, Listy, przeł. M. Maykowska, Warszawa 1987.

Platon, 1990, Kratylos, przeł. W. Stefański, Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk — Łódź.

Platon, 1991, Gorgias. Menon, przeł. P. Siwek, Warszawa.

Platon, 1993, Fajdros, przeł. L. Regner, Warszawa.

Platon, 1994, Meneksenos, przeł. K. Tuszyńska‑Maciejewska, Wrocław — Warszawa — Kraków.

Platon, 1995a, Fedon, przeł. R. Legutko, Kraków.

Platon, 1995b, Protagoras, przeł. L. Regner, Warszawa.

Plutarch, 1954, Moralia. Wybór pism filozoficzno‑popularnych, przeł. Z. Abramowiczówna, Wrocław.

Plutarch, 1977, O żądzy bogactwa, w: idem, Moralia (wybór), przeł. Z. Abramowiczówna, Warszawa.

Plutarch, 1988, O obliczu widniejącym na tarczy Księżyca, w: idem, Moralia II, przeł. Z. Abramowiczówna, Warszawa.

Podobiński, W.L., 1912, „Kebesa Obraz w świątyni Kronosa. Przedmowa”, Sprawozdania Gimnazjum w Nowym Sączu, s. 33—35.

Praechter, C., 1885, Cebetis Tabula quanam aetate conscripta esse videatur, Marburg.

Pseudo‑Platon, 1985, Zimorodek i inne dialogi, przeł. L. Regner, Warszawa.

Ramelli, I., 2007, Allegoristi dell’età classica. Opere e frammenti, Milano.

Ramelli, I., Luchetta G., 2004, Alegoria, vol. I: L’età classica, Milano.

Ruiz Gito, J.M., 1997, La Tabla de Cebes: historia de un texto griego en el Humanismo y la educación europea, Madrid.

Schleier, R., 1974, Tabula Cebetis oder Spiegel des menschlichen Lebens, darin Tugent und Untugent abgemalet ist. Studien zur Rezeption einer antiken Bildbeschreibung im 16. und 17. Jahrhundert, Berlin.

Seddon, K., 2005, Epictetus’ Handbook and the Tablet of Cebes. Guides to Stoic Living, Routledge.

Seneka, 1961, Listy moralne do Lucyliusza, przeł. W. Kornatowski, Warszawa.

Seneka, 1965, O dobrodziejstwach, w: idem, Pisma filozoficzne, t. II, przeł. L. Joachimowicz, Warszawa.

Seneka, 1989, O opatrzności, w: idem, Dialogi, przeł. L. Joachimowicz, Warszawa.

Senocrate — Ermodoro, 1982, Frammenti, M. Isnardi Parente (cur.), Napoli.

Sider, S., 1979, Cebes’ Tablet: Fascimiles of the Greek Text, and of Selected Latin, French, English, Spanish, Italian, German, Dutch, and Polish Translations, New York.

Sinko, T., 1951a, „De lineamentis Platonicis in Cebetis q.v. tabula”, Eos 45, s. 3—31.

Sinko, T., 1951b, Literatura grecka, t. III, cz. 1: Literatura grecka za Cesarstwa Rzymskiego (wiek I—III n.e.), Kraków.

Stock, G.S., 1901, „Hermas and Cebes — A Reply”, Journal of Philology 28, s. 87—93.

Świderkówna, A., 1991, Bogowie zeszli z Olimpu. Bóstwo i mit w greckiej literaturze świata hellenistycznego, Warszawa.

Świderkówna, A., Starowieyski, M., 1998, Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich, Kraków.

Taylor, C., 1900, „Hermas and Cebes”, Journal of Philology 27, s. 276—319.

Taylor, C., 1901a, „Hermas and Cebes”, Journal of Philology 28, s. 24—38.

Taylor, C., 1901b, „Note on Hermas and Cebes — A Reply”, Journal of Philology 28, s. 94—98.

Usener, H., (ed.), 1887, Epicurea, Lipsiae.

Winniczuk, L., (oprac.), 1958, Trzej satyrycy rzymscy. Horacy — Persjusz — Juwenalis, przeł. J. Czubek, J. Sękowski, Warszawa.

Zeller, E., 1880, Die Philosophie der Griechen in ihrer geschichtlichen Entwicklung, Teil III, Abh. 1, Leipzig.

Zieliński, J., 2000, Jerozolima, Ateny, Aleksandria. Greckie źródła pierwszych nurtów filozofii chrześcijańskiej, Wrocław.