Keywords
social memory
cultural heritage
greenery
Wrocław
How to Cite
Abstract
This study is an invitation to reflect on issues that fall within the area of collective memory, an area that awaits further in-depth analysis. More specifically, this article is a proposal of a broader study on cultural landscape and places of memory than that which is dominant in the sociological literature. In particular, I examine the relationship between the inhabitants of the Polish “Western Lands” and the material German heritage of the cities in which they happen to live. I mainly focus on the relation between socially constructed memory and greenery—a “negligible” part of the space of human life. As I demonstrate in the article, the “green” narrations about Wrocław created after World War II are lasting and are still present in the stories of city’s inhabitants today.
References
Adamczewska-Wejchert, Hanna, and Kazimierz Wejchert. 1986. Małe miasta [Small cities]. Warszawa: Arkady.
Bierwiaczonek, Krzysztof, Małgorzata Dymnicka, Katarzyna Kajdanek, and Tomasz Nawrocki. 2017. Miasto. Przestrzeń. Tożsamość. Studium trzech miast: Gdańsk, Gliwice, Wrocław [City. Space. Identity; A study of three cities: Gdansk, Gliwice, Wrocław]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Bierut, Jacek, and Karol Pęcherz, eds. 2015. Wrocław. Pamiętam, że… [Wrocław: I remember that…].Wrocław: Fundacja na Rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza.
Bińkowska, Iwona. 2011. Natura i miasto. Publiczna zieleń miejska we Wrocławiu od schyłku XVIII wieku do początku XX wieku [Nature and the city: Public urban greenery in Wrocław from the end of the 18th century to the beginning of the 20th century]. Wrocław: VIA NOVA.
Bińkowska, Iwona, and Elżbieta Szopińska, eds. 2013. Leksykon zieleni Wrocławia [The lexicon of greenery in Wrocław].Wrocław: VIA NOVA.
Browarny, Wojciech. 2008. “Literacki pejzaż Śląska. Wrocław i Dolny Śląsk w polskiej prozie współczesnej (1946—2005)” [Literary landscape of Silesia: Wrocław and Lower Silesia in Polish contemporary prose (1946-2005)]. In Fikcja i wspólnota. Szkice o tożsamości w literaturze współczesnej, 139-208.Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT.
Czajkowski, Paweł, and Barbara Pabjan. 2013. “Pamięć zbiorowa mieszkańców Wrocławia a stosunek do niemieckiego dziedzictwa miasta” [The collective memory of the inhabitants of Wrocław and their attitude to the German heritage of the city]. In Współczesna teoria i praktyka badań społecznych i humanistycznych, edited by Jerzy Juchnowski and Robert Wiszniowski, 739—761.Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Dwyer, Owen, and Derek Alderman. 2008. “Memorial Landscapes. Analytic Question and Metaphors.”GeoJournal 73, no.3: 165-178.
Dyak, Sofia. 2011. “Wpisywanie drugiej wojny światowej w powojenny pejzaż Wrocławia” [Incorporating the Second World War into the post-war landscape of Wrocław], translated by Katarzyna Gawlicz. In Błogosławiony kraj? Szkice o histori i pamięci Dolnego Śląska, edited by Dagmara Margiela-Korczewska and Krzysztof Ruchniewicz, 137-156. Wrocław: Centrum Studiów Niemieckich im. Willy’ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego.
Dzikowska, Elżbieta. 2006. “Tożsamość Wrocławia(n), czyli o możliwościach życia ponad podziałami” [The identity of Wrocław (or its residents), or the possibilities of livingbeyond divisions]. In My Wrocławianie. Społeczna przestrzeń miasta, edited by Piotr Żuk and Jacek Pluta, 165-180. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Ejsmont, Ludwik. 1973. Wspomnienia [Reminiscence] In Mój dom nad Odrą, Ze wspomnień Głogowian [My house on the Oder river, from the memories of Głogów residents], edited by Wiesław Sauter, s. 187-192. Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Kulturalne.
Frydryczak, Beata. 2014. “Krajobraz” [The landscape]. In Modi Memorandi. Leksykon kultury pamięci., edited by Magdalena Saryusz-Wolska and Robert Traba. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Frydryczak, Beata. 2017. “Lednicki krajobraz pamięci historią opisany” [The memory landscape of Lednica as described by history]. In Krajobrazy regionu. Studium interdyscyplinarne ziemi gnieźnieńskiej, edited by Mieszko Ciesielski, Beata Frydryczak, Katarzyna Szewczyk-Haake, Maciej Kędzierski, and Piotr Pawlak, 29-86. Łódź: Wydawnictwo Przypis.
Grzebałkowska, Magdalena. 2015. 1945. Wojna i pokój [1945: War and peace]. Warszawa: Wydawnictwo Agora.
Gurwitsch, Aaron. 1989. “Problemy świata przeżywanego” [Problems of the lived world], translated by Dorota Lachowska. In Fenomenologia i socjologia. Zbiór tekstów, edited by Zdzisław Krasnodębski,151-185.Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Halicka, Beata. 2015. Polski Dziki Zachód. Przymusowe migracje i kulturowe oswajanie Nadodrza 1945-1948 [The Polish Wild West: Forced migrations and the cultural taming of the Oder region 1945-1948]. Kraków: Universitas.
Hess, Alicja, and Jacek Leoński. 2001. “Obraz pogranicza polsko-niemieckiego w świadomości mieszkańców Pomorza Zachodniego. Przeszłość — teraźniejszość — przyszłość” [The image of the Polish-German borderland in the minds of the inhabitants of Western Pomerania: The past—the present—the future]. In Jaki region? Jaka Polska? Jaka Europa?, edited by Marek S. Szczepański, 189-196. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Jałowiecki, Bohdan, ed. 1970. Związani z miastem… Opracowanie i fragmenty wypowiedzi.[Attached to the city… A compilation and excerpts].Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Julkowska, Violetta. 2017. “Krajobraz kulturowy jako kategoria pojęciowa i perspektywa poznawcza w edukacji historycznej” [Cultural landscape as a conceptual category and cognitive perspective in historical education]. In Krajobrazy kulturowe. Sposoby konstruowania i narracji, edited by Robert Traba, Violetta Julkowska, and Tadeusz Stryjakiewicz, 46-68. Warszawa: Wydawnictwo Neriton — Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie.
Kajdanek, Katarzyna. 2017. “Wokół tożsamości miast” [On the identity of cities]. In Miasto. Przestrzeń. Tożsamość. Studium trzech miast: Gdańsk, Gliwice, Wrocław, edited by Krzysztof Bierwiaczonek, Małgorzata Dymnicka, Katarzyna Kajdanek, and Tomasz Nawrocki, 133-154. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Kamińska, Kamila, ed. 2017. Czytanie miasta: badania i animacje w przestrzeni [Reading the city: Research and animations in space]. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Kłopot, Stanisław, W. and Paweł Trojanowski. 2015. “Pamięć wrocławian o prusko-niemieckim dziedzictwie materialnym” [Wrocław’s inhabitants’ remembrance of Prussian-German material heritage]. Forum Socjologiczne 6: 53-68.
Konopińska, Joanna. 1987. Tamten wrocławski rok 1945-1946: dziennik [That year in Wrocław1945-1946: A diary]. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Kornecki, Marian. 1991. “Krajobraz kulturowy, perspektywy badań i ochrony” [Cultural landscape, perspectives in research and preservation]. Ochrona Zabytków1: 19-25.
Kühne, Olaf. 2017. “Przestrzeń, krajobraz i krajobraz kulturowy” [Space, landscape, and cultural landscape]. In Krajobrazy kulturowe. Sposoby konstruowania i narracji, edited by Robert Traba,Violetta Julkowska, and Tadeusz Stryjakiewicz, 25-45. Warszawa: Wydawnictwo Neriton — Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie.
Łaska, Marcin. 2006. “Wrocław jako marka. Socjologiczne refleksje nad potencjałem wizerunkowym Wrocławia” [Wrocław as a brand: Sociological reflections on Wrocław’s image potential]. In My Wrocławianie. Społeczna przestrzeń miasta, edited by Piotr Żuk and Jacek Pluta,15-34. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Margiela-Korczewska, Dagmara. 2011. “’Poświęcić czas historii’— w poszukiwaniu wrocławskiego dziedzictwa. O polityce historycznej lat dziewięćdziesiątych we Wrocławiu [“Dedicate time to history”—in search of Wrocław’s heritage: On the historical policy of the nineties in Wrocław]. In Błogosławiony kraj? Szkice o historii i pamięci Dolnego Śląska, edited by Dagmara Margiela-Korczewska and Krzysztof Ruchniewicz, 173-196. Wrocław: Centrum Studiów Niemieckich im.Willy’ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego.
Miściorak, Alfred. 2015. “Krajobraz jako nieświadoma pamięć miasta. Przykład Wrocławia” [Landscape as the unconscious memory of the city: The example of Wrocław]. Kultura Współczesna 4: 124-141.
Nijakowski, Lech, M. 2006. Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze Symbolicznym [Symbolic domains: National and ethnic conflicts in the symbolic dimension]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Nowakowski, Stefan. 1967. “Procesy adaptacji i integracji w środowisku wiejskim i miejskim Ziem Zachodnich” [Processes of adaptation and integration in the rural and urban environment of the Western Lands]. In Przemiany społeczne na ziemiach zachodnich, edited by Władysław Markiewicz and Paweł Rybicki, 132-177. Poznań: Wydawnictwo Instytutu Zachodniego.
Nowicki Stanisław (Bereś, Stanisław). 1993. “Amarcord Wrocławski. Rozmowa z Sebastianem Lamarck” [Amarcord of Wrocław: An Interview with Sebastian Lamarck]. Odra 5:50-53.
Nóżka, Marcjanna. 2016. Społeczne zamykanie (się) przestrzeni [Social (self) closing of space]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Praczyk, Małgorzata. 2017. “Strategie oswajania rzeczy na „Ziemiach Odzyskanych” ze szczególnym uwzględnieniem przestrzeni prywatnej” [Strategies of taming things in the “Recovered Territories” with special regard to private space]. Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensa 6: 77-90.
Praczyk, Małgorzata. 2018. Pamięć środowiskowa we wspomnieniach osadników na „Ziemiach Odzyskanych” [Environmental memory in memoirs of Polish settlers in the face of Polish post-war border shifting]. Poznań: Wydawnictwo Instytutu Historii UAM.
Prośniewski, Błażej. 2014. Gust nasz pospolity [Our common taste]. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana
Rybicka, Elżbieta. 2011. “Pamięć i miasto. Palimpsest vs. pole walki” [Memory and the city: Palimpsest vs. battlefield]. Teksty Drugie 5: 201-211.
Saryusz-Wolska, Magdalena. 2011. Spotkanie czasu z miejscem: studia o pamięci i miastach [Time meeting place: Studies on memory and cities]. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Schlögel, Karl. 2009. W przestrzeni czas czytamy. O historii cywilizacji i geopolityce, translated by Izabela Drozdowska, Łukasz Musiał. Poznań, Poznańska Biblioteka Niemiecka [English transl.: In space we read time: on the history of civilization and geopolitics, translated by Gerrit Jackson, Ney York: Bard College, 2016].
Suleja, Włodzimierz, ed. 1995. Wspomnienia wrocławskich pionierów [Memories of Wrocław pioneers]. Wrocław: Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych Uniwersytetu Wrocławskiego.
Szacka, Barbara. 2006. Czas przeszły, pamięć, mit [Time past, memory, myth]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Thum, Georg. 2005. Obce miasto. Wrocław 1945 i potem [Alien city: Wrocław in 1945 and on]. Wrocław: VIA NOVA.
Taranek-Wolańska, Olga. 2013. „Stacja Wałbrzych, czyli transgraniczność i doświadczanie miejsca” [Wałbrzych station, or transboundariness and experience].In Śląskie pogranicza kultury, edited by Marian Ursel and OlgaTaranek-Wolańska, 145-158. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT.
Tokarczuk, Olga. 2001. “Palec Stalina” [Stalin’s finger]. Kafka 3: 4-49.
Tuszyńska, Agata. 2003. “‘Kiedy myślę Polska, myślę Europa’. Rozmowa z Ewą Stachniak” [“When I think Poland, I think Europe.” An interview with Ewa Stachniak], Odra 6: 20-22.
Zawada, Andrzej. 2015. Drugi Bresław [Second Bresław]. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT.
Zybura, Marek. 1999. Pomniki niemieckiej przeszłości. Dziedzictwo kultury niemieckiej na Ziemiach Zachodnich i Północnych [Monuments of the German past: The heritage of German culture in the Western and Northern Territories]. Warszawa: Centrum Stosunków Międzynarodowych.