Aesthetics and the processual nature of landscape

Abstrakt

Głównym tematem niniejszego eseju jest idea krajobrazu ujęta z perspektywy estetycznej kategorii wzniosłości w opozycji do historycznej kategorii malowniczości. Twierdzę, że krajobraz jest czymś więcej niż obrazem i zjawiskiem, i należy go zdefiniować na nowo, skoro możemy mówić o jego sensie estetycznym i kulturowym zarazem. Redefinicja wzniosłości jako rodzaju doświadczenia zmysłowego pozbawionego konotacji metafizycznych pozwala na wgląd w rodzaj doświadczenia pojawiającego się w relacji z krajobrazem, co na nowo definiuje jego istotę. W optyce wzniosłości krajobraz przyjmuje charakter procesu, w którym dostrzega się nakładanie się pewnych relacji społeczno-kulturowych i świata przyrody, a także znaczenie otaczającej rzeczywistości, życia, aktualnego otoczenia i jego zmysłowej percepcji. Można założyć, że istotna różnica, jaka pojawia się, gdy próbujemy zdefiniować krajobraz, pojawia się pomiędzy krajobrazem jako ideą (krajobraz estetyczny) a krajobrazem jako procesem (krajobraz kulturowy). Krajobraz postrzegany jest więc jako kulturowa przestrzeń ludzkiej aktywności, a nie obrazowa część rzeczywistości. Jako taki krajobraz jest powiązany z otoczeniem. Otoczenie jest przestrzenią życia i aktywności, krajobraz jest przestrzenią doświadczaną, ale oba są dwoma aspektami naszego życia w krajobrazie. Zamieszkiwanie jako kreacja otoczenia to nic innego jak praktyka uobecniania krajobrazu.

The article was first published in Aesthetics of Human Environment.VIIIOvsiannikov International Aesthetic Confe-rence, ed. by. S. Dzikevich, Lomonosov Moscow State University, Moscow 2017, p. 7-19.