Abstract
Lake disappearance as a natural stage of evolution of lakes is an extremely important issue in the landscape and ecosystem research context. Studies of the changes that occur in the lake landscape, characteristic in the northern part of Poland, are aimed at defining the cause and forecasting the results. The possibilities of the Geographic Information Systems (GIS) were used in this paper to analyse and visualise the process of lake disappearance in the Iława Lakeland Landscape Park. GIS technologies which primarily are used for gathering, storing, processing and presenting spatial data have been used to interpret changes in lakes coverage over a period of 100 years. The analysis were based on data bases and cartographic former maps such as hydrographic maps, attribute data and bathymetric plans. The data was gathered by transfer from different geoportals, next vectorised, and then preprocessed. Former maps were rectified. The lake disappearance process was presented in several forms: lake cards, animations and interactive map. Basing on the GIS analysis about lake disappearance in Iława Lakeland Landscape Park it was possible to state that lakes are disappearing in rate of 3.99 ha a−1.References
Choiński A., 1988. Wybrane zagadnienia z limnologii fizycznej Polski. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań. Choiński A., 1995. Modern tendencies of changes in the surface of lakes in Poland. Quaestiones Geographicae 17–18: 5–12.
Choiński A., 1996. Katalog jezior Polski. Wydawnictwo Naukowe. UAM, Poznań.
Choiński A., 2001. Katalog jezior Polski. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Choiński A., 2002. Przykłady współczesnego zaniku jezior w Polsce. Obieg wody w zmieniającym się środowisku. Prace Instytutu Geografii AŚ w Kielcach 7: 247–258.
Choiński A., 2006. Katalog jezior Polski. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Choiński A., Ptak M., 2008. Zanikanie jezior w Wielkopolsce na tle Polski. Roczniki gleboznawcze 59(2): 25–31.
Dobies A., Planter M., 1998. Stan czystości wybranych jezior Parku Krajobrazowego Pojezierza Iławskiego. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Olsztynie.
GGK [Główny Geodeta Kraju], 2001. Mapa hydrograficzna Polski w skali 1:25 000. Sheet N-34-88-A Iława. Central-ny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, Warszawa.
GGK [Główny Geodeta Kraju], 2010. Mapa hydrograficzna Polski w skali 1:25 000. Sheets: N-34-75-D Susz, N-34-76-A Zalewo, N-34-76-C Jerzwałd, N-34-87-B Kisielice. Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, Warszawa.
GGK [Główny Geodeta Kraju], 2014. Ortofotomapa w barwach rzeczywistych (RGB); rozdzielczość 0,5 m. Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, Warszawa.
Grandke M., 2009. Zmiany powierzchni jezior Breńskie i Białe-Miałkie (Pojezierze Sławskie) w latach 1778–2008. Studia Limnologica et Telmatologica3(1): 3–24.
GUGiK [Główny Urząd Geodezji i Kartografii], 1982. Mapa topograficzna Polski w skali 1:25 000. Sheets: 221.24 Zalewo, 221.41 Prabuty, 221.42 Jerzwałd, 221.44 Siemiany, 222.31 Miłomłyn, 222.33 Samborowo, 231.22 Iława. Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, Warszawa.
Jańczak J. (ed.), 1997. Atlas jezior Polski. T. 2 Jeziora zlewni rzek Przymorza i dorzecza dolnej Wisły. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Kalinowska K., 1961. Zanikanie jezior polodowcowych w Polsce. Przegląd Geograficzny 33(3): 511 – 518.
KDR [Die Karte des Deutschen Reiches] 1893, 1:100 000. 132 Christurg (Dzierzgoń), 165 Dtsch. Eylau (Iława). Berlin. Online: www.landkartenarchiv.de (accessed May 31, 2017).
Kleczewska-Witt E., 1983. Analiza porównawcza zarastania jezior poligonu fotointerpretacyjnego “Mosina”. Fotointerpretacja w geografii VI(16): 74–90.
Kowalczyk P., 1993. Zróżnicowanie zarastania jezior w zlewniach w obrębie wydzielonych pojezierzy. MS, Instytut Geografii UAM, Poznań.
Krąż P., Piasecki A., 2015. Zmiany misy jeziora Bobięcińskiego Wielkiego z wykorzystaniem narzędzi GIS. Współczesne problemy i kierunki badawcze w geografii 3: 197–206.
Macioch A., Malmon G., 2010. Funkcje interaktywne współczesnych map elektronicznych. Polski Przegląd Kartograficzny 44(4): 331–353.
Mapster, 2017. Topographische Karte 1:25 000 (Meß-tischblatt-Ostdeutschland) /1870–1945/. Online: igrek.amzp.pl (accessed may 31, 2017).
Nowacka A., Ptak M., 2007. Zmiany powierzchni jezior na pojezierzu Wielkopolsko-Kujawskim w XX w. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią. Seria A: Geografia Fizyczna 58: 149–157.
Piasecki A., 2013. Zmiany powierzchni jezior Pojezierza Dobrzyńskiego w świetle materiałów kartograficznych. Prace Geograficzne IGGP UJ 132: 39–57.
Ptak M., 2010. Zmiany powierzchni jezior na tle zmian lesistości w środkowym i dolnym dorzeczu Warty od końca XIX wieku. In: Ciupa T., Suligowski R. (eds), Woda w badaniach geograficznych: 151–159.
Ptak M., 2013a. Zmiany powierzchni i batymetrii wybranych jezior pojezierza pomorskiego. Prace Geograficzne 133: 61–76.
Ptak M., 2013b. Lake evolution in the Żnin region in the years 1912–1960 (central Poland). Quaestiones Geographicae 32(1): 21–26.
Urbański J., Kryla-Staszewska L., 2009. Monitoring i modelowanie jezior w systemach geoinformacyjnych. In: Zwoliński Z. (ed.), GIS – woda w środowisku, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 121–146.