Keywords
show caves
commercial caves
visitors
Poland
How to Cite
Abstract
In the modern world, tourism is a very dynamically growing industry with significant impact on the eco-nomic prosperity of many regions or even countries. The paper presents the geotourism potential of the 12 show (com-mercial) caves in Poland before and during the current pandemic time. Survey results demonstrate that caves are major geotourist attractions. In 2019, they were visited by a total of almost 950,000 people. The attendance might have exceed-ed even a million if the popular Mroźna Cave in the Tatras had not been temporarily closed to visitors due to a rockfall in winter period 2018/2019. In 2020, all the show caves combined were visited by a more than 390,000 people, which amounted to about 41% of the total attendance recorded for 2019. The most visited cave proved to be Smocza Jama (Dragon’s Den) in the centre of Kraków, which recorded almost 422,000 visitors in 2019. A preliminary assessment of the attractiveness of the caves as geosites is given. The most attractive caves as geosites were identified as: Bear Cave, Upper Wierzchowska Cave, and Bat Cave. It is possible to confidently assert that the celebration of the International Year of Caves and Karst (IYCK) in 2021–2022 will increase interest in caves and translate into a revival of cave tourism.
Funding
We would also like to thank Professors Tadeusz Mikoś (AGH University of Science and Technology in Kraków), Jan Urban (Institute of Nature Protection PAS in Cracow) and speleologists: Andrzej Kasza (Swiętokrzyski Speleoclub in Kielce) and Artur Komorowski (Beskidzki Speleoclub Association).
References
Alexandrowicz Z., Urban J., 2015. Crystal Caves in the Wieliczka Salt Mine – Unique cave site. In: Kicińska D., Stefaniak K., Szynkiewicz A. (eds), Materiały 49 Sympozjum Speleologicznego Sekcja Speleologiczna Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika, Załęcze Wielkie: 75-77.
Andrejczuk W., Kaźmierczak-Bereszka A., 2007. Jaskinie turystyczne Stanów Zjednoczonych. Acta Geographica Silesiana 2: 5-18.
Bartuś T., 2012. Jaskinia Radochowska. In: Słomka T. (ed.), Katalog obiektów geoturystycznych w obrębie pomników i rezerwatów przyrody nieożywionej (A catalogue of geotourism sites within geological nature reserves and monuments). Wydawnictwo AGH, Kraków: 63-66.
Bočić N., Lukić A., Opačić V., 2006. Management models and development of show caves as tourist destinations Croatia. Acta Carsologica 35(2): 13-21. DOI https://doi.org/10.3986/ac.v35i2-3.224. DOI: https://doi.org/10.3986/ac.v35i2-3.224
Cave J., Dredge D., 2020. Regenerative tourism needs diverse economic practices. Tourism Geographies 22(3): 503-513. DOI https://doi.org/10.1080/14616688.2020.1768434. DOI: https://doi.org/10.1080/14616688.2020.1768434
Čech V., Chrastina P., Gregorová B., Hronček P., Klamár R., Košová V., 2021. Analysis of attendance and speleotourism potential of accessible caves in karst landscape of Slovakia. Sustainability 13, 5881: 1-21. DOI https://doi.org/10.3390/su13115881. DOI: https://doi.org/10.3390/su13115881
Cigna A.A., 2010. Show cave development with special references to active caves. Tourism and Karst Areas 4(1): 7-16.
Cigna A.A., 2016. Tourism and show caves. Zeitschrift für Geomorphologie 60(2): 217-233. DOI https://doi.org/10.1127/zfg_suppl/2016/00305. DOI: https://doi.org/10.1127/zfg_suppl/2016/00305
Cigna A.A., Forti P., 2013. Caves: The most important geotouristic feature in the world. Tourism and Karst Areas 6(1): 9-26.
Constantin S., Mirea I.C., Petculescu A., Arghir R.A., Măntoiu D.S., Kenesz M., Robu M., Moldovan O.T., 2021. Monitoring human impact in show caves. A study of four Romanian caves. Sustainability 13(4): 1619. DOI https://doi.org/10.3390/su13041619. DOI: https://doi.org/10.3390/su13041619
Crane R., Fletcher L., 2016. The speleotourist experience: Approaches to show cave operations in Australia and China. Helictite 42: 1-11.
Dowling K., Newsome D., 2017. Geotourism destinations – Visitor impacts and site management considerations. Czech Journal of Tourism 6(2): 111-129. DOI https://doi.org/10.1515/cjot-2017-0006. DOI: https://doi.org/10.1515/cjot-2017-0006
Duda Z., Hydzik J., Wiśniewski M., 2010. Ocena stanu technicznego jaskini Smocza Jama na Wzgórzu Wawelskim w Krakowie. In: Zagożdżon P.P., Madziarz M. (eds), Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury. Oficyna Politechniki Wrocławskiej, Wrocław: 90-101.
Forti P., Pint J.J., Al-Shanti M.A., Al-Juaid A.J., Al-Amoudi S.A., Pint S.I., 2003. The development of tourist caves in The Kingdom of Saudi Arabia. Open-File Report SGS-OF-2003-6, Saudi Geological Survey, Jeddah.
Kambesis P., 2007. The importance of cave exploration to scientific research. Journal of Caves and Karst Studies 69(1): 46-58.
Kasza A., 2009. Nowe odkrycia w jaskiniach Kadzielni. Jaskinie 1(54): 30-31.
Kim S.S., Kim M., Park J., Guo Y., 2008. Cave tourism: Tourists’ characteristics, motivations to visit, and the segmentation of their behavior. Asia Pacific Journal of Tourism Research 13(3): 299-318. DOI: https://doi.org/10.1080/10941660802280448
Kowalski S., 2006. Uwagi o osadnictwie paleolitycznym w Jaskini Ciemnej i Mamutowej w świetle badań z lat 1957-1974. In: Lech J., Partyka J. (eds), Jura Ojcowska w pradziejach i początkach państwa polskiego. Ojcowski PN, Ojców: 335-354.
Kruczek Z., 2014. Frekwencja w atrakcjach turystycznych. Polska Organizacja Turystyczna, Kraków-Warszawa.
Lewkowicz Ł., 2010. Cave tourism in the Polish-Slovak transfrontier area. In: 6th Congress International Show Caves Association, Proceedings, Liptovský Mikuláš: 100-107.
Lobo H.A.S., Moretti E.C., 2009. Tourism in caves and the conservation of the speleological heritage: The case of Serra Da Bodoquena (Mato Grosso Do Sul State, Brazil), Acta Carsologica 38(2-3): 265-276. DOI https://doi.org/10.3986/ac.v38i2-3.127 DOI: https://doi.org/10.3986/ac.v38i2-3.127
Lobo H.A.S., Perinotto J.A., De J., Boggiani P.C., 2008. Espeleoturismo no Brasil: panorama geral e perspectivas de sustentabilidade. Revista Brasileira de Ecoturismo l(l): 62-83. DOI https://doi.org/10.34024/rbecotur.2008.v1.5839 DOI: https://doi.org/10.34024/rbecotur.2008.v1.5839
Łyskowski M., Mazurek E., Ziętek J., 2014. Ground Penerating Radar investigation of limestone karst at the Odstrzelona Cave in Kowala, Świętokrzyskie Moutains, Poland. Journal of Cave and Karst Studies 76(3): 184-190. https://doi.org/10.4311/2014EX0001 DOI: https://doi.org/10.4311/2014EX0001
Marciniak A., 2007. Walory decydujące o atrakcyjności obiektu geoturystycznego na przykładzie Dobszyńskiej jaskini lodowej – Słowacja. Górnictwo i geologia 2(1): 33-43.
Marciniak A., 2008. Percepcja walorów jako miara decydująca o atrakcyjności obiektu geoturystycznego, na przykładzie wybranych jaskiń słowackich. Górnictwo i Geologia 3(2): 43-51.
Marek A., 2015. Geoturystyka Ziemi Kłodzkiej. Wydawnictwo Silesia, Wrocław.
Marek A., Olszak I.J., 2012. Turystyczne jaskinie Czech i Moraw. Słupskie Prace Geograficzne 9: 61-78.
Mikoś T., Szumiński A., Tajduś A., Karczewski J., Kwiatkowska-Kopka B., 2021. AGH na ratunek Smoczej Jamie. Udział Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w ratowaniu podziemnego zabytku. Wydawnictwo AGH, Kraków.
Okonkwo E.E., Afoma E., Martha I., 2017. Cave tourism and its implications to tourism development in Nigeria: A case study of Agu-Owuru Cave in Ezeagu. International Journal of Research in Tourism and Hospitality 3(3): 16-24. DOI https://doi.org/10.20431/2455-0043.0303003. DOI: https://doi.org/10.20431/2455-0043.0303003
Pachrová S., Chalupa P., Janoušková E., Šedivá-Neckářová A., Štefka L., 2020. Monitoring of visitors as a tool of protected areas management. Academica Turistica 13(1): 67-79. DOI https://doi.org/10.26493/2335-4194.13.67-79. DOI: https://doi.org/10.26493/2335-4194.13.67-79
PAN [Polska Akademia Nauk]., 1989. Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie. Badania i udostępnianie. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław: 1-367.
Partyka J., 1997. Jaskinie Ojcowskiego Parku Narodowego udostępnienie dla ruchu turystycznego i problemy ochrony. Materiały 31. Sympozjum Speleologicznego, Sekcja Speleologiczna Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika, Ojców: 58-59.
Pater Ł., Wacławik Ł., Gubała J., 2003. Ocena stanu zachowania szaty naciekowej w Sali Stalaktytowej Jaskini Raj. In: Gradziński M., Szelerewicz M. (eds), Materiały 37 Sympozjum Speleologicznego, Sekcja Speleologiczna Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika, Wojcieszów: 51-53.
Pflitsch A., Piasecki J., Kleeberger M., 1999. Impact of tourists on the climate of static cave systems. Proceedings of the 15th International Congress of Biometeorology & International Conference on Urban Climatology, Sydney, 24: 1-8.
PIG-PIB [Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy]., 2021. Jaskinie Polski, Online: jaskiniepolski.pgi.gov.pl/Details/Information/3567 (accessed 2 September 2021).
Poros M., Urban J., Ludwikowska-Kędzia M., 2021. Dziedzictwo geomorfologiczne Geoparku Świętokrzyskiego i jego znaczenie dla geoturystyki. Landform Analysis 40: 71-107.
Rindam M., 2014. Cave tourism: The Potential of Asar Cave as a Natural Tourism Asset at Lenggong Valley, Perak. SHS Web of Conferences 12, 0101. DOI https://doi.org/10.1051/shsconf/20141201014. DOI: https://doi.org/10.1051/shsconf/20141201014
Rubinowski Z., 1974. Badania i udostępnienie jaskini Raj. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
Rubinowski Z., 1977. Wpływ turystyki na stan zachowania jaskini Raj w Górach Świętokrzyskich. Kras i speleologia 1: 29-41.
Tičar J., Tomić N., Breg Valjavec M., Zorn M., Marković S.B., Gavrilov M.B., 2018. Speleotourism in Slovenia: balancing between mass tourism and geoheritage protection. Open Geosciences 10: 344-357. DOI https://doi.org/10.1515/geo-2018-0027. DOI: https://doi.org/10.1515/geo-2018-0027
Urban J., 1996. Jaskinie regionu świętokrzyskiego. Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk o Ziemi, Warszawa.
Urban J., 2006a. Prawna i praktyczna ochrona jaskiń w Polsce. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 1: 53-72.
Urban J., 2006b. Evaluation and protection of caves and karst sites on the state and international level – Polish example. In: Bella P. (ed.), Výskum, využívanie a ochrana jaskýň 5: 230-237.
Urban J., 2008. Kras gipsowy w Nadnidziańskim i Szanieckim Parku Krajobrazowym. Wydawnictwo Zespołu Nadnidziańskich i Świętokrzyskich Parków Kraiobrazowych.
Urban J., 2011. Tourist accessibility of caves in Poland – Description of the problems. In: Słomka T. (ed.), Geoturism, A Variety of Aspects. Wydawnictwo AGH, Kraków: 55-70.
Urban J., Kasza A., 2008. Genetical types of the caves in sandstones of the Swietokrzyskie (Holy Cross) Mountains, Central Poland. In: Proceedings of the 10th International Symposium on Pseudokarst, 29.04.2008-2.05.2008, Gorizia: 43-52.
Wieczorek D., Zieliński A., 2020. Uwarunkowania przyrodnicze życia ludów epoki kamienia w rejonie Dębowca i Osieka Jasielskiego. In: Gancarski J. (ed.), Epoka Kamienia w Karpatach. Wydawnictwo Muzeum Podkarpackiego, Krosno: 401-421.
Zagożdżon P.P., Zagożdżon K.D., 2016. Wybrane aspekty geoturystyki w Polsce – obiekty podziemne i geoturystyka miejska. Przegląd Geologiczny 64(9): 739-750.
Zelga-Szmidla A., Gurgul E., 2007. Speleologia na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Kultura Fizyczna 7: 225-229.
Zieliński A., 2010. Związek krajobrazu z rozwojem turystyki w rejonie Staszowa. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego 14: 274-283.
Zieliński A., 2013. Rozwój jezior krasowych w Niecce Połanieckiej. Wydawnictwo UJK, Kielce.
Zieliński A., Dziarmaga D., 2017. Atrakcyjność turystyczna miast w opinii turystów. Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja 2(20): 131-139.
Zieliński A., Janeczko K., 2016. Największe atrakcje turystyczne w województwie świętokrzyskim w opinii turystów. Ekonomiczne Problemy Turystyki 2(34): 297-307. DOI https://doi.org/10.18276/ept.2016.2.34-25. DOI: https://doi.org/10.18276/ept.2016.2.34-25
Zieliński A., Łyskowski M., Mazurkiewicz E., 2016. Ground penetrating radar investigation of limestone karst phenomena in the Botanical Garden in Kielce. Geology, Geophysics & Environment 42(1): 31-38. DOI https://doi.org/10.7494/geol.2016.42.1.31. DOI: https://doi.org/10.7494/geol.2016.42.1.31
Zwoliński Zb., 2004. Geodiversity. In: A.S.Goudie (ed.), Encyclopedia of Geomorphology, Vol. 1. Routledge, London: 417-418.
License
Copyright (c) 2022 Artur Zieliński, Aneta Marek, Zbigniew Zwoliński
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.