Keywords
geoeducation
geoheritage
geodiversity
the Holy Cross Mountains region
How to Cite
Abstract
The development of geotourism in the Holy Cross Mountains region has a long tradition based on the scientific and educational geological values of this area. In order to evaluate geotourism resources and their development in three representative areas of Świętokrzyskie voivodeship – the Holy Cross Mountains UNESCO Global Geopark (GGp), the central part of the Holy Cross Mountains and the Kamienna River Valley – a review of the literature and statistical data, and field studies of geosites and educational units were carried out. The Holy Cross Mountains UNESCO GGp is a first-rate geotourism region, which plays a leading role in geotourism and geoeducation, promoting geological values and infrastructure development. The central part of the Holy Cross Mountains and the Kamienna River Valley are classified as second-rate regions. The remaining areas of Świętokrzyskie voivodeship, with its unique geodiversity and biodiversity, are still waiting for their geological attractions to be discovered and shared with the broader public.
Funding
The article was funded by the AGH University of Science and Technology in Kraków, Faculty of Geology, Geophysics and Environmental Protection, subsidy number 16.16.140.315.
References
Barcicki M., 2014. Uwarunkowania rozwoju geoturystyki miejskiej na przykładzie Kielc. Logistyka 3: 326-339.
Dryglas D., Miśkiewicz K., 2014. Construction of the geotourism product structure on the example of Poland. In: 14th geoconference on ecology, economics, education and legislation conference proceedings, Vol. 3. International Multidisciplinary Scientific Geoconferences, 17-26 June 2014, Albena, Bulgaria, Ecology and environmental protection. Sofia: 155-162.
Fijałkowska-Mader A., Malec J., 2013. Waloryzacja geostanowisk na obszarze projektowanego Geoparku Łysogórskiego w Górach Świętokrzyskich. Przegląd Geologiczny 61(3): 165-171.
Fijałkowska-Mader A., Stoiński A., Tyczyński Z., Gawron P., Kozak B., Król P., Trela W., 2022. Historia eksploatacji surowców skalnych w dolinie Świśliny (Góry Świętokrzyskie). Przegląd Geologiczny 70(2): 100-114.
Fijałkowska-Mader A., Szadkowska K., (eds.), 2021. Przewodnik po ścieżce geoedukacyjnej ,,Dolina Świśliny”: atrakcje turystyczne gminy Kunów. Stowarzyszenie Witulin Nad Świśliną, Kielce.
Gałka E., 2014. Quarries of the Kunów surroundings as future geotourist attractions within the Kamienna Valley Geopark. Geoturystyka 1(36): 43-50. DOI: https://doi.org/10.7494/geotour.2014.36.43
Gałka E., 2019. Geotourism regions – delimitation, classification, basic concepts. Geographia Cassoviensis 13(2): 180-195. DOI: https://doi.org/10.33542/GC2019-2-05
Geonatura, 2023. Geonatura Kielce. Online: http://geonatura-kielce.pl/pl/ (accessed 13.01.2023). DOI: https://doi.org/10.47456/pl.v13i34.42622
Gierliński G.D., Niedźwiecki G., Nowacki P., 2009. Small theropod and ornithopod footprints in the Late Jurassic of Poland. Acta Geologica Polonica 59(2): 221-234.
Gierliński G.D., Sabath K., 2002. A probable stegosaurian track from the Late Jurassic of Poland. Acta Palaeontologica Polonica 47: 561-564.
Górska-Zabielska M., 2021. The Rock Garden of the Institute of Geography and Environmental Sciences, Jan Kochanowski University—A New Geo-Site in Kielce, Central Poland. Geosciences 11(113): 1-19. DOI: https://doi.org/10.3390/geosciences11030113
Jędrychowski J., 2008. Świętokrzyski raj geologiczny. Przewodnik dla miłośników geoturystyki. Wydawnictwo Perpetuum Mobile Ściegienny, Uberman, Uberman s.c. Kielce.
Jędrychowski J., 2014. Kamień w architekturze regionu świętokrzyskiego. PHU Georaj, Kielce.
Jersak J., 1965. Stratygrafia i geneza lessów okolic Kunowa. Acta Geographica Lodziensia 20: 1-121.
Kalina D., 2009. Dzieje Chęcin. Urząd Gminy i Miasta Chęciny, Chęciny.
Kotański Z., 1959. Przewodnik geologiczny po Górach Świętokrzyskich (t. 1, 2). Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
Kotański Z., 1968. Z plecakiem i młotkiem w Góry Świętokrzyskie. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
Ludwikowska-Kędzia M., Wiatrak M., 2020. The geotourist attractiveness of Łagowica river valley (Holy Cross Mountains, Poland) – a project of a geotourist trail. GeoJournal of Tourism and Geosites 32(4): 1337-1346. DOI: https://doi.org/10.30892/gtg.32422-578
Mizerski W., Szrek P., 2017. Wystawa w Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach -Ekomuzeum im. Jana Pazdura – przykład właściwej popularyzacji geologii. Przegląd Geologiczny 65(1): 15-16.
Orzechowski S., 2005. Zaplecze osadnicze i podstawy surowcowe starożytnego hutnictwa świętokrzyskiego. Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Kielce.
Pieńkowski G., 2008. The Kamienna Valley Geopark – more than dinosaurs. Geological Review 56: 629-638.
Poros M., Urban J., Ludwikowska-Kędzia M., 2021. Dziedzictwo geomorfologiczne Geoparku Świętokrzyskiego i jego znaczenie dla geoturystyki. Landform Analysis 40: 71-107.
Rogowski M., 2016. The potential of the Sudetes Mountains for the development of geotouristic products. Geotourism 3-4(46-47): 59-80. DOI: https://doi.org/10.7494/geotour.2016.46-47.59
Smętkowski M., Wojnar K., Molski C., Rok J., Olechnicka A., Ćwik A., Gorzelak G., 2021. Diagnoza stanu turystyki w województwie świętokrzyskim. Raporty i Analizy EUROREG 10/2021.
Stupnicka E., Stempień-Sałek M., 2001. Poznajemy Góry Świętokrzyskie. Wycieczki geologiczne. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Święty Krzyż, 2022. Misjonarze Oblaci Maryi Niepokolanej. Online: http://www.swietykrzyz.pl/ (accessed 07.10.2022).
Szczepanik Z., 2015. Surowce skalne w murach klasztoru na Łysej Górze – walory edukacyjne i estetyczne – propozycja wycieczki geologicznej. Przegląd Geologiczny 63(8): 485-499.
Trela W., Fijałkowska-Mader A., 2013. Geoparki na horyzoncie. Surowce i Maszyny Budowlane 6: 92-96.
Urban J., Fijałkowska-Mader A., Malec J., 2020. Waloryzacja dziedzictwa geologicznego oraz ocena potencjału geoturystycznego. In: Buchholz L., Jóźwiak M., Reklewski J., Szczepaniak P. (eds.), Świętokrzyski Park Narodowy Przyroda i Człowiek. Świętokrzyski Park Narodowy – Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Bodzentyn – Kielce: 171-175.
Urban J., Gągol J., 1994. Quarries of sandstones in ancient centres of stone mining in the northern part of the Holy Cross region (central Poland) as monuments of engineering and nature. Geological Review 42: 193-200.
Urban J., Wróblewski T., 1999. Representative geosites of the Góry Świętokrzyskie (Holy Cross Mts.) and the Nida Basin, Central Poland. In: Alexandrowicz Z. (ed.), Representative geosites of central Europe. Workshop ProGEO’97. Polish Geological Institute Special Papers 2: 61-70.
Urban J., Wróblewski T., 2004. Chęciny-Kielce Landscape Park – an example of officially not proclaimed geopark. Polish Geological Institute Special Papers 13: 131-136.
Wardzyński M., 2014. „Marmury” świętokrzyskie i ośrodek kamieniarsko-rzeźbiarski w Chęcinach w XVI-XIX wieku. Dodatek specjalny Aedifico et Conservo. Eskalacja jakości kształcenia zawodowego w Polsce. t. III. Spotkania z Zabytkami 7-8: 1-40.
Wróblewski T., 2000. Ochrona georóżnorodności w regionie świętokrzyskim z mapą chronionych obszarów i obiektów przyrody nieożywionej 1:200 000. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Wróblewski T., 2012. Śladami dewońskiego morza i kieleckich gwarków... z Karczówki na Grabinę. Urząd Miasta Kielce, Kielce.
Wróblewski T., 2014. Kruszce Karczówki i ich kopalnie. Studia muzealno-historycznes 6: 11-28.
Wróblewski T., 2021. Od geologicznego parku krajobrazowego do geoparku globalnego (1991-2021). Przegląd Geologiczny 69(5): 287-293. DOI: https://doi.org/10.7306/2021.15
Złonkiewicz Z., Fijałkowska-Mader A., 2018a. Kamień w architekturze zespołu kościelno-klasztornego na Karczówce w Kielcach (Góry Świętokrzyskie). Przegląd Geologiczny 66(7): 421-435. DOI: https://doi.org/10.7306/2018.8
Złonkiewicz Z., Fijałkowska-Mader A., 2018b. Walory geoedukacyjne kamieniołomu Zachełmie w Górach Świętokrzyskich (Polska Południowa). Geotourism 3-4(54-55): 11-26. DOI: https://doi.org/10.7494/geotour.2018.54-55.2
License
Copyright (c) 2023 ELŻBIETA GAŁKA
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.