Keywords
land-use change
urban sprawl
urban impact
farmland conversion
How to Cite
Abstract
The pressure exerted by a large city determines non-agricultural forms of land use in areas situated in its neighbourhood. Among the most alarming consequences of urban sprawl onto the surrounding areas are a steady and irreversible shrinkage of farmland and conflicts resulting from a mix of functions performed by the areas. This article describes the dynamics, scale and spatial differences of the process of taking agricultural land out of production in the Poznań agglomeration in the 21st century in terms of changes in the land-use pattern. In characterising the converted land, it also presents chief directions of its transformation, the regulations in force, and the resultant lack of full information about factual, and not only partial, conversions.
References
Alig R.J., Kline J.D., Lichtenstein M., 2004. Urbanization on the US landscape: looking ahead in the 21st century. Landscape and Urban Planning 69: 219-234.
Bański J., 1998. Gospodarka ziemią w okresie restrukturyzacji (Land management in the period of restructuring). IGiZP PAN, Warszawa.
Bański J. 2008., Strefa podmiejska - już nie miasto, jeszcze nie wieś (The suburban zone: no longer a town, not yet the country). In: Jezierska-Thole A., Kozłowski L. (eds), Gospodarka przestrzenna w strefie kontinuum miejsko-wiejskiego w Polsce. Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń: 29-43.
Barnard C., 2000. Urbanization affects a large share of farmland. Agriculture and the Rural Economy 10(2): 57-63.
Bródka S., Markuszewska I., 2008. Zmiany użytkowania terenu w strefie podmiejskiej Poznania (Changes in the land-use pattern in the suburban zone of Poznań). In: Kaczmarek T., Mizgajski A. (eds), Powiat poznański. Jakość przestrzeni i jakość życia. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 77-90.
Daniels T., Bowers D., 1997. Holding our ground. Protecting America’s farms and farmland. Island Press, Washington, DC.
Domagalski P., Kacprzak E., Staszewska S., 2008. Jednostki wiejskie w strefie wpływu aglomeracji poznańskiej (Rural units in the zone of influence of the Poznań agglomeration). In: Gierańczyk W., Kluba M. (eds), Problemy i metody oceny kontinuum miejsko-wiejskiego w Polsce. Studia Obszarów Wiejskich XIII, Warszawa: 58-75.
Falkowski J., 2009. Zagospodarowanie podmiejskiej przestrzeni geograficznej w Polsce (Development of the suburban geographical space in Poland). In: Jażdżewska I. (ed.), Współczesne problemy przemian strukturalnych przestrzeni geograficznej. Akademia Pomorska, Słupsk: 217-232.
Głębocki B., 2008. Zmiany w strukturze własnościowej i użytkowania gruntów w Poznaniu i jego strefie podmiejskiej (1990-2007) (Changes in the ownership structure and land-use pattern in Poznań and its suburban zone, 1990-2007). In: Kaczmarek T., Mizgajski A. (eds), Powiat poznański. Jakość przestrzeni i jakość życia. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 177-192.
Gonda-Soroczyńska E., 2009. Przemiany strefy podmiejskiej Wrocławia w ostatnim dziesięcioleciu (Changes in the suburban zone of Wrocław over the last decade). Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich 4: 149-165.
Ho S., Lin G., 2003. Emerging land markets in rural and urban China: Policies and practices. The China Quarterly 175: 681-707. DOI 10.1017/S0305741003000407.
Jankowiak J., 2005. Zmiany użytkowania ziemi w okresie transformacji gospodarki w Polsce (Changes in the landuse pattern in the period of economic transformation in Poland). In: Ryszkowski L., Kędziora A. (eds), Ochrona środowiska w gospodarce przestrzennej. Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN, Poznań: 115-125.
Kacprzak E., Maćkiewicz B., 2011. Wyłączenia użytków rolnych z produkcji rolniczej w powiecie poznańskim w latach 2000-2009 (Farmland conversion in Poznań poviat over the years 2000-2009). In: Kacprzak E., Maćkiewicz B. (eds), Gospodarka rolna w aglomeracji poznańskiej. Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej 16, Wydawnictwo Naukowe Bogucki, Poznań: 61-70.
Kacprzak E., Staszewska S., 2008. Rozwój obszarów mieszkaniowych w strefie podmiejskiej miasta Poznania (Development of housing areas in the suburban zone of Poznań). In: Jezierska-Thole A., Kozłowski L. (eds), Gospodarka przestrzenna w strefie kontinuum miejsko-wiejskiego w Polsce. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń: 127-144.
Kacprzak E., Staszewska S., 2009. Zmiany struktury funkcjonalno- przestrzennej jednostek osadniczych strefy podmiejskiej dużych ośrodków miejskich (na przykładzie strefy podmiejskiej miasta Poznania) (Changes in the functional-spatial structure of settlement units in the suburban zones of large cities: The case of the suburban zone of Poznań). In: Marszał T. (ed.), Struktura funkcjonalna małych miast. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 51-68.
Kacprzak E., Staszewska S., 2011. Wpływ suburbanizacji na wiejskie struktury osadnicze (Effect of suburbanisation on rural settlement structures). Studia Miejskie 3. Opole: 99-112. Kodeks cywilny z wprowadzeniem (The Civil Code, with an introduction). 2010. Wydawnictwo C.H. Beck.
Krasowicz S., Oleszek W., Horabik J., Dębicki R., Jankowiak J., Stuczyński T., Jadczyszyn J., 2011. Racjonalne gospodarowanie środowiskiem glebowym Polski (Rational management of the soil environment in Poland). Polish Journal of Agronomy 7: 43-58.
Kwartnik-Pruc A., Parzych P., Bydłosz J., 2011. Problemy przeznaczania na terenach wsi gruntów rolnych i leśnych na cele inwestycyjne (Problems of destination of agricultural and forest land in rural areas for investment). Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich 4. PAN Oddział w Krakowie, Kraków: 97-108.
Lapping M., Leutwiler N., 1987. Agriculture in conflict: Right-to-farm laws and the peri-urban milieu for farming in sustaining agriculture near cities. In: Lockeretz W. (ed.), Sustaining agriculture near cities. Soil and Water Conservation Society, Boston: 209-218.
Lisowski A., Grochowski M., 2007. Procesy suburbanizacji. Uwarunkowania, formy i konsekwencje (Suburbanisation processes. Determinants, forms, and consequences). Opracowanie przygotowane na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Warszawa. Online: www.mrr.gov.pl/rozwoj_regionalny/poziom.../Lisowski.pdf (accessed 25 March 2013).
Maćkiewicz B., Świderski A. 2004. Procesy suburbanizacyjne na obszarze powiatu poznańskiego w latach 1995-2000 (Suburbanisation processes in Poznań poviat over the years 1995-2000). In: Parysek J. (ed.), Rozwój regionalny i lokalny w Polsce w latach 1995-2002. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 347-360.
Parysek J.J., 2008. Procesy suburbanizacyjne w aglomeracji poznańskiej (Suburbanisation processes in the Poznań agglomeration). In: Kaczmarek T., Mizgajski A. (eds), Powiat poznański. Jakość przestrzeni i jakość życia. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 77-90.
Prus B., 2012. Kierunki zmian przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych w Polsce (Changes in agricultural and forest land use in Poland). Geodesy and Cartography 11(2): 27-40.
Radecki W. 2009. Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Komentarz (Farmland and Woodland Protection Act. A commentary). Difin, Warszawa.
Siuta J., Żukowski B., 2010. Ochrona i użytkowanie powierzchni ziemi w prawie i praktyce od roku 1945 (Land surface protection and use in law and in practice since 1945). Inżynieria Ekologiczna 22: 7-17.
Stuczyński T., Łopatka A., 2009. Prognoza przekształceń gruntów rolnych na cele związane z urbanizacją w perspektywie roku 2030 (Forecast of urbanisation-related farmland conversion by 2030). Studia i Raporty IUNG-PIB 14, Puławy: 259-271.
Suchoń A., 2008. Z problematyki przekształcania gruntów rolnych w tereny mieszkaniowe i przemysłowe (Some problems in farmland conversion to housing and industrial areas). Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu X (1). Wydawnictwo Wieś Jutra, Warszawa: 409-414.
Świderski A., 2007. Geoinformacyjne modele prognozowania użytkowania ziemi (Geoinformation models for land-use forecasting). Expol, P. Rybiński, J. Dąbek sp.j., Poznań.
Tan R., Qu F., Heerink N., Mettepenningen E., 2011. Rural to urban land conversion in China: How large is the over-conversion and what are its welfare implications? China Economic Review 22(4): 474-484. Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Farmland and Woodland Protection Act of 3 February 1995). Dz.U. z 2004 r. nr 121, poz. 1266 z późn. zm.
Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski wg gmin (Evaluation of Poland’s agricultural production space by commune). 1981. Witek T. (ed.), IUNG, Puławy.
Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej wg gmin (Evaluation of agricultural production space by commune), 2000. IUNG, Puławy.
Wasilewski A., 2007. Zmiany zasobu użytków rolnych w Polsce (Changes in farmland resources in Poland). Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu IX (1). Wydawnictwo Wieś Jutra, Warszawa: 508-512.
Wesołowska M., 2005. Rozwój budownictwa mieszkaniowego a przemiany przestrzenne wsi województwa lubelskiego (Development of housing construction and spatial changes in the rural areas of Lublin voivodeship). Studia Obszarów Wiejskich 10. IGiPZ PAN, PTG, Warszawa.
License
This content is open access.