Keywords
geosystem
geoecosystem
elementary geosystem
vulnerability and resistance to degradation
How to Cite
Abstract
In the years 2009-2010 limnological research was carried out on 13 lobelia lakes of the Tricity metropolitan area. These lakes, of unique value not only on the scale of the country, are undergoing degradation due to increasing anthropogenic pressure. Grade of degradation of these lakes, depends on geoecosystem type, which they are representing. Geoecosystem type of the lake, defines the rate of natural eutrophication of reservoir. In this article types of geoecosystems of analysed lobelia lakes where defined in accordance with the guidelines of Bajkiewicz-Grabowska (1981, 1983, 1985, 1987, 2002). The obtained results indicate that only one of the analysed lakes (Zawiat Lake) is likely to retain a low trophic level. Four lakes (Głębokie, Kamień, Borowo, Techlinko) represent geoecosystems with a moderate rate of natural eutrophication. The remaining of the analysed lobelia lakes are threatened with fast water eutrophication, which is demonstrated by a high catchment vulnerability to activate areal load, and a low resistance of the lakes (resulting from their natural properties) to external supply. The obtained results correspond to field measurements and make it possible to indicate actions aimed at protecting the group of the analysed lobelia lakes.References
Bajkiewicz-Grabowska E., 1981. The influence of the physical geographic environment on the biogenous matter delivery to the lake. Journal of Hydrological Sciences 8(1-4): 63-73.
Bajkiewicz-Grabowska E., 1983. Ecological characteristics of lakes in North-Eastern Poland versus their trophic gradient. II. Lake catchment areas - physico-geographical environment description of the region and 43 lakes. Ekologia Polska 31(3): 257-286.
Bajkiewicz-Grabowska E., 1985. Struktura fizycznogeograficzna zlewni jako podstawa oceny dostawy materii biogennej do jezior (Effect of the physical geographic environment on the biogenus matter delivery to the lakes). Prace i Studia Geograficzne 7: 65-88.
Bajkiewicz-Grabowska E., 1987. Evaluation of the natural susceptibility of shallow lakes to degradation. GeoJurnal 14: 367-371.
Bajkiewicz-Grabowska E., 2002. Obieg materii w systemach rzeczno-jeziornych (Circulation of matter in river-lake systems). Wydawnictwo UW, Warszawa: 274.
Bajkiewicz-Grabowska E., 2007. Zróżnicowanie geoekosystemów jeziornych ze względu na tempo naturalnej eutrofizacji (Diversity of lake geoecosystems in terms of natural eutrophicaton rate). In: Borowiak D. (ed.), Jeziora Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, Badania Limnologiczne Tom 5. Katedra Limnologii UG, Gdańsk: 279-291.
Bajkiewicz-Grabowska E., 2010. Assessment of the ecological state of lakes as proposed by the Polish Limnological Society. Limnological Review 3-4: 105-116.
Bertalanffy von L., 1984. Ogólna teoria systemów (General Systems Theory). PWN, Warszawa: 340.
Bociąg K., 1999. New sites for Isoëtes echinospora (Isoëtacae) in the Pomeranian lakes (NW Poland). Fragmenta Floristica et Geobotanica 44(2), Kraków: 423-427.
Buslenko N.P., Kałasznikow W.W., Kowalenko I.N., 1979. Teoria systemów złożonych (Lectures on the theory of complex systems). PWN, Warszawa: 381.
Chojnicki Z., 1988. Koncepcja terytorialnego systemu społecznego (concept of territorial social system). Przegląd Geograficzny 60(4): 491-510.
Czochański J., 1998. Zagadnienia granic i terytorialności systemów przyrodniczych a koncepcja ich określania w systemach rekreacyjnych (Issues of boundaries and territorial character of natural systems vs concept of determining them in recreational systems). Rocznik Fizycznogeograficzny Uniwersytetu Gdańskiego III. Gdańsk: 59-77.
Gacki T., Szukalski J., 1979. Zróżnicowane geoekologiczne i regionalne oraz problemy antropizacji i ochrony środowiska geograficznego (Geoecological and regional diversity and problems of anthropisation and protection of geographical environment). In: Augustowski B. (ed.), Pojezierze Kaszubskie. GTN-Ossolineum, Gdańsk: 221-253.
Gos K., Bociąg K. 2003. Uzupełnienie do listy jezior lobeliowych w Polsce (Supplement to the list of lobelia lakes in Poland). Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią Ser. B 52: 151-158.
Kajak Z. 1994. Hydrobiologia. Ekosystemy wód śródlądowych (Hydrobiology. Inlands waters ecosystems). Dział Wydawnictw Filii UW, Białystok: 326.
Kistowski M., 1993. Metoda oceny wielkości potencjału rekreacyjnego na przykładzie Polski północno-wschodniej (Method of assessment of the recreational potential value on the example of north-eastern Poland). In: Pietrzak M. (Ed.), Ekologia krajobrazu w badaniach Terytorialnych Systemów Rekreacyjnych. AWF, Poznań: 53-57.
Kistowski M., 1996. Wpływ struktury środowiska przyrodniczego zlewni na stan czystości jezior na przykładzie wybranych zlewni i jezior Pojezierza Suwalskiego i Równiny Augustowskiej (Impact of the structure of natural environment of catchment on lake cleanness state on the example of selected catchments and lakes of the Suwalskie Lakeland and Augustów Plain). Rocznik Fizycz nogeograficzny Uniwersytetu Gdańskiego I. Gdańsk: 53-87.
Kostrzewski A. (ed.), 1991. Koncepcja programu: Monitoring obiegu materii, kompleksowy monitoring środowiska przyrodniczego w podstawowych typach geoekosystemów Polski (The concept of the program: Monitoring of the matter circulation, a comprehensive monitoring of the environment in the basic types of geoecosystems in Poland). Komitet Naukowy przy Prezydium PAN “Człowiek i Środowisko”, Poznań.
Kostrzewski A., 1993. Geoekosystem obszarów nizinnych.
Koncepcja metodologiczna. (Summary: The geoecosystem of lowlands areas a methodological conception). In: A. Kostrzewski (ed.). Geoekosystem obszarów nizinnych. Polska Akademia Nauk, Kom. Nauk. Prez. PAN “Człowiek i Środowisko”, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, 11-17.
Kraska M., Piotrowicz R., 2000. Jeziora lobeliowe: specyfika, trofia, roślinność oraz zagadnienia ochrony (Lobelian lakes: specifity, trophy, vegetation and problems of the preservation). Ochrona jezior I mokradeł Pomorza Środkowego w świetle przemian naturalnych I zagrożeń cywilizacyjnych. Towarzystwo Ekologiczno-Kulturalne w Bobolicach, Biuletyn 3: 5-27.
Kudelska D., Cydzik D., Soszka H. 1994. Wytyczne monitoringu podstawowego jezior (Recommendations for basic monitoring of lakes). Biblioteka Monitoringu Środowiska. Warszawa: 42.
Pazdro Z., Kozerski B., 1990. Hydrogeologia ogólna (General hydrogeology). Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa: 623.
Przewoźniak M., 1985. Przyrodnicze uwarunkowania przestrzennego rozwoju Aglomeracji Gdańskiej (Natural conditions of spatial development of Gdańsk metropolitan area). Zeszyty Naukowe Wydziału BiNoZ UG 13, Gdańsk: 79-91.
Przewoźniak M., 1991. Krajobrazowy system interakcyjny strefy nadmorskiej w Polsce (Landscape interactional system of the coastal zone in Poland). Uniwersytet Gdański, Rozprawy i monografie 172, Gdańsk.
Richling A., 1992. Kompleksowa geografia fizyczna (Complex physical geography). PWN Warszawa: 374.
Richling A., Lechnio J. (eds), 2005. Z problematyki funkcjonowania krajobrazów nizinnych (Issues of the functioning of lowland landscapes). Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW, Warszawa: 271.
Staszek W., 1999. Wstępne rozpoznanie zróżnicowania hydrochemicznego w geosystemie dolnej części zlewni Borucinki na tle uwarunkowań wodnego obiegu materii (Preliminary identification of hydrochemical diversity in the geosystem of the lower Borucinka catchment against conditions of aquatic matter circulation). Rocznik Fizycznogeograficzny Uniwersytetu Gdańskiego IV. Gdańsk: 71-95.
Szmeja J., 1992. Struktura, organizacja przestrzenna i demografia populacji isoetydów. Studium ekologiczne roślin podwodnych (Structure, spatial organisation and demography of isoetid populations. Ecological studiem of submerged aquatic plants). Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 175, Gdańsk: 1-137.
Szmeja J., Leszczyńska M., Pietrzak P., 1993. Stan zachowania i antropogeniczne przemiany jezior lobeliowych w województwie gdańskim, słupskim i koszalińskim (State of preservation and antropogenic transformations of Lobelia lakes in Gdańsk, Słupsk and Koszalin Voivodeship). Uniwersytet Gdański, Gdańsk: 103. (Mscr, In Polish).
Szmeja J., 1996. Rejestr polskich jezior lobeliowych (Register of Polish lobelia lakes). Fragmenta Floristica Geobotanica Series Polonica 3, Kraków: 347-367.
Szyper H., Zaniewska H. 1984. Zagospodarowanie turystyczne na obszarach pojeziernych (Tourist management in lakeland areas). In: Ochrona jezior. Materiały z konferencji. Bydgoszcz, 26 maja 1983 r. Wydawnictwo SD “Epoka”, Warszawa: 75-105.
Wilk-Woźniak E., Kraska M., Piotrowicz R., Klimaszyk P., 2012. Jeziora lobeliowe (Lobelia lakes). In: Mroza W. (ed.), Monitoring siedlisk przyrodniczych - przewodnik metodyczny. Część druga. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa: 114-129.
License
© Faculty of Geographical and Geological Sciences, Adam Mickiewicz University.
This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 License.