Abstract
The research described in the paper utilized GIS methods and comparative cartography in order to analyze changes in forest cover in the period 1800-2011 in the Świętokrzyski National Park (76.26 km²) and its buffer zone (207.86 km²). The research was done for predefined elevation intervals, slope gradients, and genetic soil types. Source materials included historical maps as well as a digital elevation model. Changes in forest cover were noted in spatial and temporal terms and were usually linked to morphology and soil type. While the 19th century was characterized by intense deforestation, this process reversed starting in the early 20th century. Nevertheless, forest cover in the study area has still not returned to its state from 1800.
References
Aleksandrowicz B., 1880. Obecny stan lasów i sadów owocowych w Królestwie Polski (The present state of forests and orchards in the Kingdom of Poland). Ekonomista 41-46.
Barański S., 1972. Lasy Gór Świętokrzyskich w “Sylwanie” z lat 1820-1858 (Forests of Świętokrzyskie in Sylwan from 1820 to 1858). Sylwan 66(3): 55-60.
Baumann M., Ozdogan, M., Kuemmerle, T., Wendland K.J., Esipova E., Radeloff, V.C., 2012. Using the Landsat record to detect forest-cover changes during and after the collapse of the Soviet Union in the temperate zone of European Russia. Remote Sensing of Environment 124: 174-184.
Błaszczyk H., 1959. Organizacja techniczno-gospodarcza lasów górniczych województwa kieleckiego w latach 1816-1869 (The techno-economic structure of mining forests in Kielce Voivodeship from 1816 to 1869). Rocznik WSR Poznań 7.
Bose A.K., Schelhaas M-J., Mazerolle M.J., Bongers F., 2014. Temperate forest development during secondary succession: effects of soil, dominant species and management. European Journal of Forest Research 133(3): 511-523.
Ciołkosz A., Poławski Z., 2005. Zmiany użytkowania ziemi w Polsce w II połowie XX w. na podstawie analizy danych kartograficznych (Land use changes in Poland in the second half of 20th century based on the analysis of land use maps). Roczniki Geomatyki 3(2): 17-26.
Čmak J., 2000. Historia utworzenia Świętokrzyskiego Parku Narodowego (The history of establishing of the Świętokrzyski National Park). In: Cieśliński S., Kowalkowski A. (eds) Monografia Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Wyd. ŚPN, Bodzentyn-Kraków: 31-41.
Di Fazio S., Modica G., Zoccali P., 2011. Evolution Trends of Land Use/Land Cover in a Mediterranean Forest Landscape in Italy. In: Murgante B., Gervasi O., Iglesias A., Taniar D., Apduhan B.O. (eds) Computational Science and its Applications. International Conference in Santander, Spain, Proceedings, part I: 284-299.
Didier L., 2001. Invasion patterns of European larch and Swiss stone pine in subalpine pastures in the French Alps. Forest Ecology and Management 145(1-2): 67-77.
Geri F., Rocchini D., Chiarucci A., 2010. Landscape metrics and topographical determinants of large-scale forest dynamics in a Mediterranean landscape. Landscape and Urban Planning 95(1-2): 46-53. DOI 10.1016/j.landurbplan. 2009.12.001.
Gielarek S., Klich D., Antosiewicz M., 2011. Zmiany powierzchni leśnej w Bieszczadach Zachodnich w XIX i XX wieku (Forest cover change in Western Bieszczady Mts. in 19th and 20th century). Sylwan 155(12): 835-842.
Giętkowski T., 2009. Zmiany lesistości Borów Tucholskich w latach 1938-2000 (Temporal change of forest area in Tuchola Pinewoods region between 1938 and 2000). Promotio Geographica Bydgostiensia IV: 149-162.
Hörsch B., 2003. Modelling the spatial distribution of montane and subalpine forests in the central Alps using digital elevation models. Ecological Modelling 168: 267-282. DOI http://dx.doi.org/10.1016/S0304-3800(03)00141-8
Jankowska M., Lisiewicz S., 1998. Kartograficzne i geodezyjne metody badań zmian środowiska (The cartographic and geodetic methods of the environment changes analysis). Wyd. Akademii Rolniczej, Poznań: 50-51.
Józefaciuk A., Józefaciuk C., 1996. Mechanizm i wskazówki metodyczne badania procesów erozji (Mechanism and methodical instructions of erosion processes). Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
Kasprzyk S., 1961. Lasy górnicze w Królestwie Polskim (Mining forests in the Kingdom of Poland). Las Polski 12, 13/14.
Kłysik K., 1974. Warunki termiczne obszaru świętokrzyskiego (Thermal conditions of the Świętokrzyskie Region). Zeszyty Naukowe UŁ 63: 57-74.
Kowalkowski A., 2000. Gleby (Soils). In: Cieśliński S., Kowalkowski A. (eds) Monografia Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Wyd. ŚPN, Bodzentyn-Kraków: 169-196.
Kowalski B.J., 2000. Rzeźba (Relief). In: Cieśliński S., Kowalkowski A. (eds) Monografia Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Wyd. ŚPN, Bodzentyn-Kraków: 107-128.
Kozak J., 2005. Zmiany powierzchni lasów w Karpatach Polskich na tle innych gór świata (Changes of forest cover in the Polish Carpathians in relation to other mountains of the world). Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Kozak J., 2010. Forest Cover Changes and Their Drivers in the Polish Carpathian Mountains Since 1800. In: Nagendra H., Southworth J. (eds) Reforesting Landscapes Linking Pattern and Process. Landscape Series 10, Springer: 253-273. DOI 10.1007/978-1-4020-9656-3_11.
Kozak J., Estreguil C., Ostapowicz K., 2008. European forest cover mapping with high resolution satellite data: The Carpathians case study. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation 10(1): 44-55. DOI 10.1016/j.jag.2007.04.003.
Kozak J., Estreguil C., Troll M., 2007a, Forest cover changes in the northern Carpathians in the 20th century: a slow transition. Journal of Land Use Science 2: 127-146. DOI 10.1080/17474230701218244.
Kozak J., Estreguil C., Vogt P., 2007b. Forest cover and pattern changes in the Carpathians over the last decades. European Journal of Forest Research 126: 77-90. DOI 10.1007/ s10342-006-0160-4.
Krysztofik E., 1976. Gospodarka leśna na obszarze Świętokrzyskiego Parku Narodowego w okresie od 1945 do 1970 r. (Forest management on the area of the Świętokrzyski National Park during the period since 1945 until 1970). Sylwan 120(4): 67-72.
Krysztofik E., Zieliński T., 1976. Zarys dziejów gospodarki leśnej od XIX wieku do II wojny światowej na terenie obecnego Świętokrzyskiego Parku Narodowego (Outline of the history of forest management from the XIXth century until the World War II on the area of the present Świętokrzyski National Park). Sylwan 120(4): 57-65.
Kunz M., 2012. Zmiany lesistości Pomorza Zachodniego w ostatnich 400 latach (Changes in woodiness of West Pomerania during the last 400 years). Roczniki Geomatyki 4(54): 145-155.
MacDonald D., Crabtree J.R., Wiesinger G., Dax T., Stamou N., Fleury P., Lazpita J.G., Gibon A., 2000. Agricultural abandonment in mountain areas of Europe: environmental consequences and policy response. Journal of Environmental Management 59(1): 47-69.
Macias A., Szymczak M., 2012. Zmiany powierzchni leśnych na terenie miasta i gminy Krotoszyn w latach 1793−2005 (Changes in the forest cover in the town and commune of Krotoszyn in the years 1793−2005). Sylwan 156(9): 710-720.
Malczyk J., Świeżak J., 2008. Krajowy program zwiększania lesistości w systemie lokalnego planowania przestrzennego w Polsce (Influence of National Program of forested areas increase on the spatial planning system in Poland). Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej 3(19): 291-301.
Markuszewska I., 2005, Zmiany powierzchni leśnej Wysoczyzny Kaliskiej w kontekście analizy struktury krajobrazu (The changes of the forest surface in the kalisz Plateau in terms of the of the landscape structure analysis). Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, seria A, Geografia Fizyczna 56: 93-106.
Musierowicz A., 1961. Mapa Gleb Polski w skali 1:300 000 (Polish Soil Map in the scale 1:300 000). IUNG Puławy.
Olszewski J.L., Szałach G., Żarnowiecki G., 2000. Klimat (Climate). In: Cieśliński S., Kowalkowski A. (eds) Monografia Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Wyd. ŚPN, Bodzentyn- Kraków: 129-145.
Piussi P., 2000. Expansion of European mountain forests. In: M.F. Price and N. Butt (Editors), Forests in sustainable mountain development: a state of knowledge report for 2000. IUFRO Research Series 5, CABI Publishing, Wallingford- New York: 19-25.
Plan ochrony ekosystemów leśnych (Protection plan of the forest ecosystems), 2000. In: Plan ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Archiwum ŚPN, Bodzentyn.
Polna M., 2005. Zmiany lesistości Polski w latach 1990-2001 (Changes in the woodiness of Poland in the years 1990-2001). Acta Scientiarum Polonorum. Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria 4(1): 51-60.
Połujański A., 1854. Opisanie lasów Królestwa Polskiego i guberni zachodnich Cesarstwa Rosyjskiego pod względem historycznym, statystycznym i gospodarczym (The description of forests belonging to the Kingdom of Poland and western governorates of the Russian Empire in respect of historical, statistical and economic factors). Warszawa, 1: 227-294.
Puddu G., Falcucci A., Maiorano L., 2012. Forest changes over a century in Sardinia: implications for conservation in a Mediterranean hotspot. Agroforestry Systems. 85: 319-330. DOI 10.1007/s10457-011-9443-y.
Reniger A., 1956. Zagadnienie wpływu zalesień i zadrzewień na erozję wodną na terenie województwa kieleckiego (The issue of afforestation and woodlots impact on water erosion in the Kielce Voivodeship). Sylwan 50(4): 33-55.
Romanowska M., 1934. Zmiany w zalesieniu Królestwa Polskiego w ostatnim stuleciu (The forest cover changes in the Kingdom of Poland in the last century). Czasopismo Geograficzne 12(3/4): 246-284.
Rudel T.K., Coomes O.T., Moran E., Achard, F., Angelsen A., Xu J., Lambin E., 2005. Forest transitions: towards a global understanding of land use change. Global Environmental Change 15: 23-31.
Shuttle Radar Topography Mission (SRTM), 2004. NASA Jet Propulsion Laboratory.
Siuta J., Żukowski B., 2011. Wzrost lesistości kraju od 1946 roku (Increase in the country forestation rate since 1946). Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych 47: 133-145.
Skalos J., Engstova B., Trpakova I, Santruckova M. Podrazsky V., 2012. Long-term changes in forest cover 1780-2007 in central Bohemia, Czech Republic. European Journal of Forest Research 131:871-884. DOI 10.1007/s10342-011-0560-y.
Słomczyński J., 1934. Polskie mapy wojskowe. Wiadomości Służby Geograficznej, 8(3): 363-386.
Stevens H., Tree R. 1951. Comparative cartography exemplified in an analytical and bibliographical description of nearly one hundred maps and charts of the American continent published in Great Britain during the years 1600 to 1850. Henry Stevens, Son & Stiles, London-New York.
Szafarkiewicz S., 1885. Wykaz lasów i sadów w Królestwie Polskim podług urzędowych danych z 1880 roku zebranych przez B. Aleksandrowicza w porównaniu ze stanem lasów z 1856 roku (The list of the forests and orchards in the Kingdom of Poland based on the official data from 1880 collected by B. Aleksandrowicz in comparison to the forests state from 1856). Inżynieria i budownictwo, 3 (dodatek nadzwyczajny).
Szymański B. 1993. Badanie zmian powierzchni leśnej Kielecczyzny w XIX i XX wieku na podstawie materiałów kartograficznych (The forest cover changes analysis in the Kielce Region in 19th and 20th century based on cartographic materials). Sylwan 137(4): 73-82.
Szymański B., 1978. Wstępne wyniki badań nad zmianami lesistości kielecczyzny (The initial results of investigations concerning the degree of afforestation in Kielce region). Przegląd Geograficzny 50(4): 603-619.
Szymański B., 1979. O źródłach i opracowaniach dotyczących zmian lesistości ziem polskich (About sources and papers on changes in forest cover on Polish lands). Sylwan 123(2): 57-69.
Szymański B., 1983. Zmiany powierzchni leśnej kielecczyzny w XIX i XX wieku (The Kielce Region forest cover changes in 19th and 20th century). Prace IBL Warszawa, 629.
Szymura T. H., Dunajski A., Ruczakowska A. M., 2010. Zmiany powierzchni lasów na obszarze Karkonoskiego Parku Narodowego w okresie 1747-1977 (Changes of forest cover in the Karkonosze National Park area in 1747-1977 period). Opera Corcontica 47(1): 159-166.
Terefenko P., Furmańczyk K., 2005. Wykorzystanie GIS w badaniach zmian krajobrazu (GIS analysis in evaluating landscape changes). Roczniki Geomatyki 3(4): 189-197.
Więcko E., 1948. Zmiany lesistości i zagospodarowanie lasów na ziemiach polskich w świetle rozwoju polityki leśnej (Changes of forest cover and the development of forests in Polish lands under the forest policy). Sylwan 92(2-4): 126-166.
Więcko E., 1986. Zmiany lesistości i rozmieszczenie lasów w okolicach Warszawy w świetle kartografii i innych źródeł (The forest cover and its distribution changes in the Warsaw surroundings in the light of cartography and other sources). Sylwan 130(2/3): 127-136.
Wilson J.W., 2005. Historical and computational analysis of long-term environmental change: forests in the Shenandoah Valley of Virginia. Historical Geography 33: 33-53.
Wulf M., Sommer M., Schmidt R., 2010. Forest cover changes in the Prignitz region (NE Germany) between 1790 and 1960 in relation to soils and other driving forces. Landscape Ecology 25: 299-313. DOI 10.1007/s10980-009-9411-3.
Zaręba R., 1958. Lasy kielecczyzny w świetle dokumentów archiwalnych (The Kielce region forests in the light of archival documents). Las Polski 19: 5-9.
License
© Faculty of Geographical and Geological Sciences, Adam Mickiewicz University.
This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 License.