Keywords
shore zone of lake
tourist use
geodetic surveys
How to Cite
Abstract
So far, works on the effect of tourist use on relief have usually focused on mountain areas. Research confirms that changes in montane geoecosystems are not always a natural manifestation of landscape evolution, but often result from poorer resistance to degradation caused by heavy tourist traffic. In spite of a great number of studies concerning this problem, few address the effect of tourists on the geographical environment of lake-land areas. Hence, Lake Czarne was selected to determine the dynamics of morphogenetic changes in its shore area, especially in the scarp zone, with the help of geodetic surveys and studies of tourist capacity conducted in the years 2006-2009. On the basis of observations and the research, four stages in the evolution of the shore zone of Lake Czarne were distinguished that were correlated with specific meteorological and hydrological conditions affecting the number of recreationists on the beach.
References
Balon J., 1989. Wpływ taternictwa na morfologię ścian w Dolinie Gąsienicowej. Czasopismo Geograficzne LX: 17-30.
Balon J., German K., Maciejowski W. & Ziaja W., 2001. Współczesne przemiany środowiska przyrodniczego i ich wpływ na funkcjonowanie Karpat Polskich. In: K. German, J. Balon (eds.), Przemiany środowiska przyrodniczego Polski a jego funkcjonowanie. Problemy Ekologii Krajobrazu X: 553-560.
Banach M., 1993. Degradacja brzegów zbiornika Włocławek. Przegląd Geograficzny 45, 1-2: 111-135.
Baranowska-Janota M., 1998. Metoda określania chłonności turystycznej na przykładzie obszarów górskich województwa krośnieńskiego. Człowiek i Środowisko 22(1): 121-138.
Bartkowski T., 1985. Metoda oceny przydatności do rekreacji linii brzegowej jezior. Sprawozdania PTPN za 1985, 104: 187-190.
Baud-Bovy M., 1977. Tourism and Recreational Development. The Architectural Press.
Brown K., Tuner R.K., Hameed H. & Bateman J., 1997. Environmental carrying capacity and tourism development in the Maldives and Nepal. Environmental Conservation, 24, 4.
Buchwał A., 2009. Dendrogeomorphological records of trail erosion. In: Kaczka, Malik, Owczarek, Gärtner, Heinrich, Helle, Schleser (eds.), TRACE - Tree Rings in Archaeology. Climatology and Ecology, vol. 7. GFZ Potsdam, Scientific Technical Report STR 09/03, Potsdam: 166-170.
Cichoń M., 2008. Podatność na degradację stref brzegowych jezior Pomorza Środkowego. In: Jekatierynczuk-Rudczyk, Stiepaniuk, Mazur (eds.), Współczesne problemy badawcze geografii polskiej - geografia fizyczna. Dokumentacja Geograficzna 37: 62-67.
Drwal J. & Gołębiewski R., 1968. Próba klasyfikacji brzegów i niektóre procesy brzegowe Jeziora Raduńskiego. Zeszyty Geograficzne WSP w Gdańsku, R.X.WSP, Gdańsk: 185-197.
Drzewiecki M., 1997. Formy degradacji zbiorników wodnych i ich otoczenia w wyniku użytkowania rekreacyjnego. In: A. Choiński (ed.), Wpływ antropopresji na jeziora. Wyd. Homini, Poznań-Bydgoszcz: 20-25.
Dysarz R., 1993. Charakter przekształceń środowiska geograficznego obszarów użytkowanych rekreacyjnie na wybranych przykładach w strefie pojezierzy. WSP, Bydgoszcz.
Ewertowski M. & Tomczyk A., 2007. Ocena stanu środowiska geograficznego szlaków turystycznych - wykorzystanie GIS do integracji i analizy danych terenowych i kartograficznych. Przegląd Geograficzny 79: 271-295.
Florek W. (ed.), 2008. Rola procesów ekstremalnych w kształtowaniu rzeźby. Landform Analysis 8.
Gorczyca E. & Krzemień K., 2002. Wpływ ruchu turystycznego na rzeźbę Tatrzańskiego Parku Narodowego. In: W. Borowiec et al. (eds.), Przemiany środowiska przyrodniczego Tatr. Kraków-Zakopane: 389-393.
Grobelska H., 2002. Strefa brzegowa Zbiornika Pakoskiego na Noteci Zachodniej - morfologia i osady platformy przybrzeżnej. Przegląd Geograficzny 74, 4: 547-567.
Jaguś A., 2004. Badania limnicznych procesów brzegowych w Polsce (zarys rozwoju i aspekty poznawczo-użytkowe). In: A.T. Jankowski, M. Rzętała (eds.), Jeziora i sztuczne zbiorniki wodne - funkcjonowanie, rewitalizacja i ochrona. WNoZ UŚ, Sosnowiec: 77-86.
Jodłowski M., 2001. Antropogeniczne przemiany środowiska przyrodniczego Tatr pod wpływem turystyki. In: K. German, J. Balon (eds.), Przemiany środowiska przyrodniczego Polski a jego funkcjonowanie. Problemy Ekologii Krajobrazu X: 796-803.
Karczewski A., 1989. Morfogeneza strefy marginalnej fazy pomorskiej na obszarze lobu Parsęty w vistulianie (Pomorze Środkowe). Wyd. Naukowe UAM, seria Geografia 44, Poznań.
Klimko R., 1982. Przekształcenia funkcjonalne geokompleksów w aspekcie procesów denudacyjnych i wodno-wilgotnościowych na dolną Wartą i Obrą. Wyd. Naukowe UAM, seria Geografia 27, Poznań.
Korolec H., 1968. Procesy brzegowe i zmiany linii brzegowej Jeziora Mikołajskiego. Prace Geograficzne Instytutu Geografii PAN 73.
Kostrzewski A., Klimczak R., Stach A. & Zwoliński Z., 1992. Extreme rainfalls and their influence on functioning of the present-day denudative system in a young glaciall region. West Pomerania. Questiones Geographicae, special issue, 3: 97-113.
Kostrzewski A., 1999. Funkcjonowanie geoekosystemów zlewni rzecznych przymorza Bałtyku w warunkach wezbraniowych i powodziowych - propozycje programowe. In: A. Kostrzewski (ed.), Funkcjonowanie geoekosystemów zlewni rzecznych. Powodzie rzek przymorza Bałtyku i innych regionów Polski. Uwarunkowania, przebieg, skutki w środowisku przyrodniczym. T. 2. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 11-15.
Kostrzewski A., 2008. Present state and functioning of lake geoecosystem - methodological and methodical assumptions. Limnological Review 8, 1-2: 5-8.
Łajczak A., 1996. Wpływ narciarstwa i turystyki pieszej na erozję gleby na obszarze podszczytowym Pilska. In: Wpływ narciarstwa i turystyki pieszej na przyrodę Masywu Pilska. Studia Naturae 41: 131-159. PAN, Instytut Ochrony Przyrody, Kraków.
Nowaczyk B., 1994. Jezioro Gacno Wielkie i Gacno Małe - krótkoterminowe wahania poziomu jezior i ich efekty morfologiczne. In: B. Nowaczyk (ed.), Warsztaty terenowe "Geomorfologia i osady strefy litoralnej jezior", Charzykowy. IBCz UAM, KBCz PAN, Poznań.
Ostendorp W., 2004. New approaches to integrated quality assessment of lakeshores. Limnologica 34, 1-2: 160-166.
Prato T., 2001. Modeling carrying capacity for national parks. Ecological Economics 39.
Ryhänen H., 2001. The touristic profile and potential of European lake destinations. International Conference 4-6 October, Dublin: 1-15.
Rzętała M., 1994. Klasyfikacja wybrzeży i procesy brzegowe wybranych zbiorników antropogenicznych Kotliny Dąbrowskiej. In: Kształtowanie środowiska geograficznego i ochrona przyrody na obszarach uprzemysłowionych i zurbanizowanych 14. WBiOŚ, WNoZ UŚ, Katowice-Sosnowiec: 29-37.
Schmieder K., 2005. European lake shores in danger - concepts for a sustainable development. Limnologica 37, 2.
Skawiński P. & Krzan Z., 1996. Narciarstwo. In: Z. Mirek (ed.), Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego. Tatrzański Park Narodowy, Kraków-Zakopane: 697-716.
Sołowiej D., Kozłowska M. & Sąsiadek W., 1997. Identyfikacja konfliktów człowiek-środowisko przyrodnicze w jeziornych systemach rekreacyjnych. In: A. Choiński (ed.), Wpływ antropopresji na jeziora. Wyd. Homini, Poznań-Bydgoszcz: 152-160.
Stach A., 1998. Obieg wody i procesy denudacyjne a kateny glebowe na stokach młodoglacjalnych. In: K. Pękala (ed.), Główne kierunki badań geomorfologicznych w Polsce. Stan aktualny i perspektywy. T. I. Wydawnictwo UMCS, Lublin: 177-179.
Starkel L., 2008. Procesy stokowe i fluwialne przekształcające rzeźbę - czy model z lat 70. jest nadal aktualny? Landform Analysis 9: 16-20.
Styperek J., 2001. Piesze szlaki turystyczne w polskich parkach narodowych. Turyzm 11, 1: 25-37.
Zwoliński A., 1992. Ocena walorów turystyczno-rekreacyjnych sztucznych zbiorników wodnych (na przykładzie zbiorników nizinnych). Instytut Turystyki.
Zwoliński Z., 2008. Wybrane zjawiska ekstremalne pojezierzy polskich. Lanform Analysis 8: 98-106.
License
This content is open access.