Keywords
upland scarps
morphometric features
Drawsko Lakeland
West Pomerania
How to Cite
Abstract
The article presents the morphological-lithological development and operation of dry erosional-denudational valleys located on morainic uplands in the Drawsko Lakeland. A detailed research was carried out on the morainic upland of the Buślarka and Piaski Pomorskie area. A geodetic study made it possible to identify over ten NW-SE and N-S oriented erosional-denudational valleys, clearly marked in the relief. They are small landforms: their length does not exceed 100 m, and the depth of incision reaches 4 m. Their exact morphometric description with the help of GIS methods and a detailed study of lithofacies characteristics of their deposits provided an insight into their operation. They follow a Late Glacial pattern in which Late Vistulian erosion only rejuvenated the already existing older forms.
References
Błaszkiewicz M., 1998. Dolina Wierzycy jej geneza oraz rozwój w późnym plejstocenie i wczesnym holocenie. Dok. Geogr. 10.
Błaszkiewicz M., 2005. Późnoglacjalna i wczesnoholoceńska ewolucja obniżeń jeziornych na Pojezierzu Kociewskim (wschodnia część Pomorza). Pr. Geogr. IGiPZ PAN 201.
Borówka R.K., 1992. Przebieg i rozmiary denudacji w obrębie śródwysoczyznowych basenów sedymentacyjnych podczas późnego vistulianu i holocenu. UAM, seria Geografia 54, Poznań.
Borówka R.K., 1994. Naturalne i antropogeniczne uwarunkowania zmian denudacji podczas holocenu. Rocz. AR 266: 27-37. Poznań.
Churska Z., 1965. Późnoglacjalne formy denudacyjne na zboczach pradoliny Noteci-Warty i doliny Drwęcy. Stud. Soc. Scient. Torun., Sec. C, Geogr. et Geol. 6: 112.
Dobracka E., 2009. Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1: 50 000. Arkusz Połczyn Zdrój (158).
Dylik J., 1953. O peryglacjalnym charakterze rzeźby środkowej Polski. Acta Geogr. Lodz. 4.
Florek W., 1991. Postglacjalny rozwój dolin rzek środkowej części północnego skłonu Pomorza. WSP, Słupsk.
Gołębiewski R., 1981. Kierunki i intensywność denudacji na obszarze zlewni Raduni w późnym würmie i holocenie. Zesz. Nauk. UG, Rozprawy i Monografie 26. Gdańsk.
Goździk J., Mycielska-Dowgiałło E., 1982. Badania wpływu niektórych procesów geologicznych na przekształcenia powierzchni ziarn kwarcowych. Przegl. Geol. 54(3): 219-241.
Jahn A., 1956. Wyżyna Lubelska. Rzeźba i czwartorzęd. Pr. Geogr. IG PAN 7.
Karczewski A., 1989. Morfogeneza strefy marginalnej fazy pomorskiej na obszarze lobu Parsęty w vistulianie (Pomorze Środkowe). Wyd. Nauk. UAM, Poznań: 48.
Klatkowa H., 1965. Niecki i doliny denudacyjne w okolicach Łodzi. Acta Geogr. Lodz. 19.
Kondracki J., 2000. Geografia fizyczna Polski. PWN, Warszawa.
Kostrzewski A., 1963. Morfologia ostrowskiej wyspy wysoczyznowej pod Gostyniem. Bad. Fizjogr. nad Pol. Zach. 11: 191-202.
Kostrzewski A., 1971. Niecki denudacyjne w krawędzi wysokiej terasy ujściowego odcinka doliny Bobru. Bad. Fizjogr. nad Pol. Zach. 24: 77-95.
Kozarski S., 1995. Deglacjacja północno-zachodniej Polski: warunki środowiska i transformacja geosystemu (~20 ka → 10 ka BP). Dok. Geogr. 1.
Kozarski S. & Nowaczyk B., 1995. The Boling Interstadial at Żabinko and Late Vistulian environmental changes in the middle reach of the Warsaw-Berlin pradolina. Quater. Stud. in Poland 13: 43-53.
Krygowski B., 1964. Graniformametria mechaniczna. Teoria, zastosowania. Pr. Kom. Geogr.-Geol. PTPN 4.
Lewandowski J. & Nita M., 2008. Ewolucja systemu hydrograficznego i szaty roślinnej dorzecza górnej Piławy i górnej Drawy (Pomorze Środkowe). Przegl. Geol. 56(5): 380-390.
Machajewski H., 2006. Pomorze Środkowe w okresie rzymskim i we wczesnej fazie okresu wędrówek ludów. In: W. Nowakowski (ed.), Goci na Pomorzu Środkowym. Koszalin: 35-63.
Maruszczak H., 1956. Główne cechy klimatycznej asymetrii stoków w obszarach peryglcjalnych i umiarkowanych. Ann. UMCS 11(5): 161-207.
Maruszczak H., 1968. Procesy denudacyjne w późnym glacjale i holocenie w świetle badań suchych dolin w Polsce. Folia Quater. 29: 79-87.
Marsz A., 1964. O rozcięciach erozyjnych krawędzi Pradoliny Kaszubskiej między Gdynią a Redą. Bad. Fizjogr. nad Pol. Zach. 13: 113-154.
Marsz A., 1995. Rozmiary erozji i denudacji późnoglacjalnej na północnym skłonie Pojezierza Kaszubskiego i Pobrzeżu Kaszubskim. In: W. Florek (ed.), Geologia i geomorfologia Pobrzeża i południowego Bałtyku. 2. WSP, Słupsk: 139-152.
Marsz A., 1998. Geneza i zanik ochłodzenia globalnego w późnym glacjale jako efekt współdziałania w systemie zlodowacenie-ocean-atmosfera. In: J. Repelewska-Pękalowa (ed.), IV Zjazd Geomorfologów Polskich "Rzeźba, paleogeografia czwartorzędu oraz problemy zmian środowiska obszarów polarnych", Lublin: 89-96.
Mazurek M., Paluszkiewicz R. & Piotrowska I., 2010. Walory turystyczne sieci dolinnej w dorzeczu Parsęty. Krajobraz a turystyka. Pr. Kom. Krajoz.-Kultur. PTG 14: 207-220.
Mojski J.E., 1950. Asymetria zboczy dolinnych w dorzeczu Bystrzycy. Ann. UMCS V(2): 27-49.
Mycielska-Dowgiałło E. & Woronko B., 1998. Analiza obtoczenia i zmatowienia powierzchni ziarn kwarcowych frakcji piaszczystej i jej wartość interpretacyjna. Przegl. Geol. 46(12): 1275-1281.
Okołowicz W., 1947. Rekonstrukcja klimatu i jego zmian na podstawie morfologii terenu. Przegl. Geogr. 21(1-2): 83-91.
Paluszkiewicz R., 2007. Charakterystyka geomorfologiczna strefy krawędziowej w obrębie Pomorza Zachodniego (na przykładzie okolic Piaski Pomorskie). In: E. Smolska, P. Szwarczewski (eds.), Zapis działalności człowieka w środowisku przyrodniczym, IV: 105-108.
Paluszkiewicz R., 2008. Charakterystyka osadów stożka napływowego suchej dolinki erozyjno-akumulacyjnej Piaski Pomorskie (Pomorze Zachodnie). Landform Analysis 9: 68-71.
Paluszkiewicz R., 2009. Zróżnicowanie litologiczne osadów dolinek erozyjno-denudacyjnych (Pomorze Zachodnie). In: A. Kostrzewski, R. Paluszkiewicz (eds.), Geneza, litologia i stratygrafia utworów czwartorzędowych. 5. Seria Geografia 88: 383-406.
Płochniewski Z., 1986. Hydrogeologia i geologia inżynierska. Wyd. Geol., Warszawa.
Racinowski R., 1973. Analiza uziarnienia. In: E. Ruhle (ed.), Metodyka badań osadów czwartorzędowych. Wyd. Geol., Warszawa: 331-335.
Ralska-Jasiewiczowa M. & Starkel L., 1991. Ewolucja szaty roślinnej. In: L. Starkel (ed.), Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze. PWN, Warszawa: 177-182.
Ralska-Jasiewiczowa M., Goslar T., Różański K., Wacnik A., Czernik J. & Chróst L., 2003. Very fast environmental changes at the Pleistocene/Holocene boundary, recorded in laminated sediments of Lake Gościa, Poland. Paleogeography, Paleoclimatology, Paleoecology 193: 225-247.
Starkel L., 1989. Antropogeniczne zmiany denudacji i sedymentacji w holocenie na obszarze Europy Środkowej. Przegl. Geogr. 61(1-2): 25-32.
Smolska E., 2002. Denudacja antropogeniczna - zapis w rzeźbie i osadach na wybranych przykładach z obszaru Pojezierza Suwalskiego. In: P. Szwarczewski, E. Smolska (eds.), Zapis działalności człowieka w środowisku przyrodniczym, 1: 113-119.
Smolska E., 2003. Współczesne i holoceńskie tempo denudacji stoków Pojezierza Suwalskiego. In: R. Gołębiewski (ed.), Ewolucja Pojezierzy i Pobrzeży Południowobałtyckich. Gdańsk: 111-119.
Tobolski K., 1998. Stan poznania historii lasów, jezior i torfowisk Borów Tucholskich. In: J. Banaszak, K. Tobolski (eds.), Park Narodowy Bory Tucholskie. WSP, Bydgoszcz: 19-48.
Szpikowski J., 2005. Zapis denudacji antropogenicznej w katenach stokowych zlewni Perznicy (dorzecze Parsęty). In: A. Kotarba, K. Krzemień, J. Święchowicz (eds.), Współczesna ewolucja rzeźby Polski. VII Zjazd Geomorfologów Poskich, Kraków: 431-437.
Tricart J., 1950. Cours de géomorphologie. Géomorphologie climatique. Le modelé périglaciaire I. Paris.
Twardy J., 2000. Dynamika denudacji holoceńskiej w strefie krawędziowej Wyżyny Łódzkiej. Acta Geogr. Lodz. 69.
License
This content is open access.