Słowa kluczowe
antysemityzm
Francja
Afryka północna
asymilacja
przemoc
państwo
Jak cytować
Abstrakt
Tekst jest próbą prześledzenia zmian we francuskiej retoryce antyislamskiej oraz osadzenia ich w szerszym kontekście (post)kolonialnej historii francuskiej polityki asymilacyjnej. Autor wychodzi od pytania o związek łączący przemoc z formowaniem się kategorii etniczno-religijnej różnicy, by wyjaśnić, w jaki sposób kształtowała się polityczna i kulturowa tożsamość francuskich wspólnot muzułmańskich. Współczesna islamofobia i przemoc skierowana przeciwko Arabom, przejawiające się zarówno w dyskursie medialnym, jak i w polityce państwa, zostają zestawione z dyskursem antysemickim, w którym kwestia asymilacji odgrywa równie ważną rolę. Zdaniem autora islamofobiczne i antysemickie narracje dotyczące zdolności danej grupy do asymilacji służą do kreślenia linii demarkacyjnej pomiędzy tymi grupami etnicznymi, które dają się zaliczyć w poczet narodowej wspólnoty (utożsamianej z francuskim państwem), oraz tymi, które postrzegane są jako z samej swej natury obce.Bibliografia
Ageron, Charles-Robert. 1960. „La France a-t-elle un politique kabyle”. Revue historique 223: 311–352.
Aïchoune, Farid (red.). 1985. La Beur Génération. Paris: Sans Frontière/Arcantère.
Aïchoune, Farid. 1991. Nés en banlieue. Paris: Ramsay.
Aïdi, Hisham. 2002. „Jihadis in the Hood: Race, Urban Islam, and the War on Terror”. Middle East Report 224: 36–43.
Aïdi, Hisham. 2003. „Let Us Be Moors: Islam, Race, and »Connected Histories«”. Middle East Report 229: 42–53.
Amselle, Jean-Loup. 2003. Afrmative Exclusion: Cultural Pluralism and the Rule of Custom in France. Tłum. Jane Marie Todd. Ithaca, New York: Cornell University Press.
Asad, Talal. 2006. „Trying to Understand French Secularism”. W Political Teologies: Public Religions in a Post-Secular World. Red. Henk de Vries i Lawrence E. Sullivan. New York: Fordham University Press.
Auslander, Leora. 2000. „Bavarian Crucifxes and French Headscarves: Religious Signs and the Postmodern European State”. Cultural Dynamics 12(3): 283–309.
Bahloul, Joëlle. 1996. The Architecture of Memory. Cambridge: Cambridge University Press.
Balibar, Étienne i in. 2003. Antisémitisme: L’Intolérable chantage. Paris: La Découverte.
Bat Ye’or. 2002. Islam and Dhimmitude: Where Civilizations Collide. Madison, New York: Fairleigh Dickinson University Press.
Bat Ye’or. 2005. Eurabia: The Euro-Arab Axis. Madison, New York: Fairleigh Dickinson University Press.
Benbassa, Esther. 1999. The Jews of France. Tłum. M.B. DeBevoise. Princeton, N.J.: Princeton University Press.
Beriss, David. 1990. „Scarves, Schools, and Segregation: The Foulard Affair”. French Politics and Society 8: 1–13.
Bertrand, Louis. 1930 [1889]. Le Sang des races. Le Cycle africain. Paris: Albin Michel.
Borgé, Jacques i Nicolas Viasnoff. 1995. Archives de l’Algérie. Milan: Editions Michèle Trinckvel.
Bouamama, Saïd, Hadjila Sad-Saoud i Mokhtar Djerdoubi. 1994. Contribution à la mémoire des banlieues. Paris: Editions du Volga.
Boubeker, Ahmed i Mogniss H. Abdallah. 1993. Douce France: La Saga du movement Beur. Paris: Im’media.
Boukhedenna, Sakinna. 1987. „Nationalité: immigré(e)”. Paris: Editions l’Harmattan.
Bowen, John. 2005. „Commentary on Bunzl”. American Ethnologist 32(4): 524–525.
Bowen, John. 2006. Why the French Hate Headscarves. Princeton, N.J.: Princeton University Press.
Bowen, John. 2009. Can Islam Be French? Pluralism and Pragmatism in a Secularist State. Princeton, N.J.: Princeton University Press.
Brenner, Emmanuel (red.). 2002. Les Territoires perdus de la République: Antisémitisme, racisme, et sexisme au milieu scolaire. Paris: Mille et Une Nuits.
Bullard, Alice. 2000. Exile to Paradise: Savagery and Civilization in Paris and the South Pacific, 1790–1900. Stanford, California: Stanford University Press.
Bunzl, Matti. 2005. „Between Anti-Semitism and Islamophobia: Some Thoughts on the New Europe”. American Ethnologist 32(4): 499–508.
Cesari, Jocelyne. 1994. Etre musulman en France. Paris: Karthala.
Chaker, Salem. 1990. Imazighen ass-a (Berbères dans le Maghreb contemporain). Algiers: Editions Bouchene.
Charef, Mehdi. 1983. Le Té au harem d’Archi Ahmed. Paris: Mercure de France.
Colonna, Fanny. 1975. Instituteurs algériens, 1883–1939. Paris: Presses de la Fondation Nationale des Sciences Politiques.
Cooper, Frederick i Ann Laura Stoler. 1997. Tensions of Empire: Colonial Cultures in a Bourgeois World. Berkeley: University of California Press.
Daynes, Sarah. 1999. „Processus de conversion et modes d’identifcation à l’islam: l’exemple de la France et des Etats-Unis”. Social Compass 46(3): 313–323.
de Neveu, Edouard. 1846. Les Khouan: Ordres religieux chez les Musulmans d’Algérie. Paris: Guyot.
de Tocqueville, Alexis. 1991 [1837–1847]. De la Colonie en Algérie. Red. Tzvetan Todorov. Bruxelles: Complexe.
Derderian, Richard. 2004. North Africans in Contemporary France: Becoming Visible. New York: Palgrave Macmillan.
Docteur X. 1891. Simples réflexions d’un colon Algérien. Paris: Hennequin.
Draï, Raphaël. 2001. Sous le signe de Sion: L’antisémitisme nouveau est arrivé. Paris: Michalon.
Duclos, Louis-Jean. 1972. „Berbers and the Rise of Moroccan Nationalism”. W Arabs and Berbers: From Tribe to Nation in North Africa. Red. Ernest Gellner i Charles Micaud. Lexington, Mass.: Lexington Books.
Einaudi, Jean-Luc. 2001. Octobre 1961: Un massacre à Paris. Paris: Fayard.
Fanon, Frantz. 1985. Wyklęty lud ziemi. Tłum. Hanna Tygielska. Warszawa: PIW.
Feldman, Allen. 1991. Formations of Violence. Chicago: University of Chicago Press.
Fernando, Mayanthi. 2005. „Te Republic’s »Second Religion«: Recognizing Islam in France”. Middle East Report 35(2): 12–17.
Figueras, André. 1983. La France aux Français. Paris: Publications André Figueras.
Finkielkraut, Alain. 2003. Au Nom de l’autre: Réflexions sur l’antisémitisme qui vient. Paris: Gallimard.
Foucault, Michel. 1998. Trzeba bronić społeczeństwa. Tłum. Małgorzata Kowalska. Warszawa: KR.
Geisser, Vincent. 2009. Nowa islamofobia. Tłum. Ewa Cylwik. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Gillette, Alain i Abdelmalek Sayad. 1976. L’Immigration Algérienne en France. Paris: Editions Entente.
Guénif-Souilamas, Nacira i Eric Macé. 2003. Les Féministes et le garçon Arabe. Paris: Editions l’Aube.
Guilhaume, Jean-François. 1992. Les Mythes fondateurs de l’Algérie française. Paris: Harmattan.
Hamelin, M. 1833. Notice sur Alger. Paris: Dentu.
Hammoudi, Abdellah. 1993. The Victim and Its Masks. Chicago: University of Chicago Press.
Hargreaves, Alec. 1995. Immigration, Race and Ethnicity in Contemporary France. London: Routledge.
Haroun, Ali. 1986. Le Septième wilaya. Paris: Seuil.
Hollender, Jean-Pierre. 1988. 2004, Tous Musulmans. Montpellier: Collectif Français d’Ailleurs.
Hyman, Paula E. 1998. The Jews of Modern France. Berkeley: University of California Press.
Jazouli, Adil. 1992. Les Années banlieues. Paris: Seuil.
Kepel, Gilles. 1987. Les Banlieues de l’Islam. Paris: Seuil.
Killian, Caitlin. 2003. „The Other Side of the Veil: North African Women in France Respond to the Headscarf Affair”. Gender and Society 17(4): 567–590.
Klug, Brian. 2003. „The Collective Jew: Israel and the New Anti-Semitism”. Patterns of Prejudice 37(2).
Lacheraf, Mostefa. 1953. „La Colline oubliée ou les consciences anachroniques”. Le Jeune Musulman février 13.
Lakhdar, Mounia, Geneviève Vinsonneau, Michael Apter i Etienne Mullet. 2007. „Conversion to Islam among French Adolescents and Adults: A Systematic Inventory of Motives”. International Journal for the Psychology of Religion 17(1): 1–15.
Laoust, Emile. 1921. „Noms et cérémonies des feux de joie chez les Berbères du Haut de l’Anti-Atlas”. Hesperis 1(1–3): 3–66, 253–316, 387–420.
Larcher, Emile. 1903. Traité élémentaire de législation Algérienne. Vol. 1. Paris: Rousseau.
Lévi-Strauss, Claude. 1962. Le Totémisme aujourd’hui. Paris: Presses Universitaires de France.
Liauzu, Claude. 1996. Histoire des migrations en Méditerrané occidentale. Bruxelles: Complexe.
Lorcin, Patricia M.E. 1995. Imperial Identities. Stereotyping, Prejudice and Race in Colonial Algeria. London: I.B. Tauris.
Lucas, Philippe i Jean-Claude Vatin. 1975. L’Algérie des anthropologues. Paris: François Maspero.
MacMaster, Neil. 1997. Colonial Migrants and Racism: Algerians in France, 1900–1962. New York: St. Martin’s Press.
Mamdani, Mahmood. 2004. Good Muslim, Bad Muslim: America, the Cold War, and the Roots of Terror. New York: Doubleday.
Mishani, Dror i Aurelia Smotriez. 2005. „What Sort of Frenchmen Are They? Interview with Alain Finkielkraut”. Haaretz November 25.
Moruzzi, Norma. 1994. „A Problem with Headscarves: Contemporary Complexities of Political and Social Identity”. Political Theory 22(4): 653–672.
Noiriel, Gérard. 1988. Le Creuset français: Histoire de l’immigration XIXe–XXe siècle. Paris: Seuil.
Peace, Timothy. 2009. „Un antisémitisme nouveau? The Debate about a »New Antisemitism« in France”. Patterns of Prejudice 43(2): 103–121.
Pujadas, David i Ahmed Salam. 1995. La Tentation du Jihad. Paris: J.C. Lattès.
Raspail, Jean. 2015. Obóz świętych. Tłum. Marian Miszalski. Warszawa: Wydawnictwo Fronda.
Rinn, Louis. 1884. Marabouts et Khouan. Étude sur l’Islam en Algérie. Algiers: Jourdan.
Rosenblum, Mort. 1988. Mission to Civilize: The French Way. New York: Doubleday.
Servier, André. 1923. L’Islam et la psychologie du Musulman. Paris: Challamel.
Sahli, Mohammed C. 1953. „La colline du reniement”. Le Jeune Musulman janvier 2.
Sayad, Abdelmalek. 2004. The Suffering of the Immigrant. Cambridge, U.K.: Polity.
Scott, Joan Wallach. 2007. The Politics of the Veil. Princeton, N.J.: Princeton University Press.
Shatz, Adam. 2005. „The Jewish Question”. New York Review of Books 52(14).
Silverstein, Paul A. 2004a. „Headscarves and the French Tricolor”. Middle East Report Online January 29. http://www.merip.org/
Silverstein, Paul A. 2004b. Algeria in France: Transpolitics, Race, and Nation. Bloomington: Indiana University Press.
Silverstein, Paul A. 2005. „Immigrant Racialization and the New Savage Slot: Race, Migration, and Immigration in the New Europe”. Annual Review of Anthropology 34: 363–384.
Silverstein, Paul A. 2007. „Islam, Laïcité, and Amazigh Activism in France and North Africa”. W North African Mosaic: A Cultural Reappraisal of Ethnic and Religious Minorities. Red. Nabil Boudraa i Joseph Krause. Newcastle, U.K.: Cambridge Scholars Publishing.
Silverstein, Paul A. 2008. „Thin Lines on the Pavement: The Racialization and Spatialization of Violence in Postcolonial (Sub)Urban France”. W Gendering Urban Space in the Middle East, South Asia, and Africa. Red. Martina Rieker i Kamran Asdar Ali. New York: Palgrave Macmillan: 169–206.
Silverstein, Paul i Chantal Tetreault. 2006. „Postcolonial Urban Apartheid”. Items and Issues 5(4): 8–15.
Smith, Craig S. 2004. „Europe Fears Islamic Converts May Give Cover for Extremism”. New York Times July 19.
Sternhell, Zeev. 1986. Neither Right nor Left: Fascist Ideology in France. Princeton, N.J.: Princeton University Press.
Stolcke, Verena. 1995. „Europe: New Boundaries, New Rhetorics of Exclusion”. Current Anthropology 36(1).
Stora, Benjamin. 1991. La Gangrène et l’oubli: La mémoire de la guerre d’Algérie. Paris: La Découverte.
Stora, Benjamin. 2006. „The Algerian War in French Memory: Vengeful Memory’s Violence”. W Memory and Violence in the Middle East and North Africa. Red. Ussama Makdisi i Paul A. Silverstein. Bloomington: Indiana University Press: 151–174.
Talha, Larbi. 1989. Le Salariat immigré devant la crise. Paris: Editions du CNRS.
Taguieff, Pierre-André. 2004. Rising from the Muck: The New Anti-Semitism in Europe. Tłum. Patrick Camiller. Chicago: Ivan R. Dee.
Trigano, Shmuel. 2003. La Démission de la République: Juifs et Musulmans en France. Paris: Presses Universitaires de France.
Turner, Terence. 1995. „Comment on Verena Stolcke, »Europe: New Boundaries, New Rhetorics of Exclusion«”. Current Anthropology 36(1).
van Vollenhoven, Joost. 1903. Essai sur le fellah Algérien. Paris: Rousseau.
Vidal, Dominique. 2003. Le Mal-Etre juif: Entre repli, assimilation et manipulations. Marseille: Agone.
Whitlock, Craig. 2006. „Trial of French Islamic Radical Sheds Light on Converts’ Role”. Washington Post January 1.
Wieviorka, Michel. 2007. The Lure of Anti-Semitism: Hatred of Jews in Present-Day France. Tłum. Kristin Couper Lobel i Anna Declerck. Leiden: Brill.
Wihtol de Wenden, Catherine. 1991. „North African Immigration and the French Political Imaginary”. W Race, Discourse and Power in France. Red. Maxim Silverman. Brookfeld, Vt.: Grower Publishing Co.
Zehraoui, Ahsène. 1994. L’Immigration: de l’homme seul à la famille. Paris: CIEMI/Harmattan.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.