Słowa kluczowe
rodzina
tożsamość żydowska
tożsamość polska
Zamość
Warszawa
Jak cytować
Abstrakt
Niniejszy artykuł omawia pochodzenie społeczne Róży Luksemburg, jej młodość i atmosferę panującą w rodzinnym domu, w kontekście ich wpływu na kształtowanie się jej polsko-żydowskiej tożsamości, a także jej późniejszych poglądów na kwestie polską i żydowską. W celu zrozumienia źródeł jej koncepcji asymilacji Żydów oraz stanowiska wobec polskiego nacjonalizmu analizuje poglądy ojca oraz dziadka Luksemburg, a także innych członków rodziny. Wobec braku zainteresowania dotychczasowych biografów Luksemburg tą problematyką, artykuł oparty został na najnowszych pracach, udostępnionych niedawno archiwaliach oraz obszernych wywiadach z członkami rodziny Luksemburg. Proponuje on nową interpretację źródeł polsko-żydowskiej tożsamości Róży Luksemburg.
Bibliografia
Bronner S. E. 1981. Rosa Luxemburg; A Revolutionary for our Times. London: Pluto Press.
Ettinger 1996. Rosa Luxemburg; A Life. In Lebensrausch. Trotz Alledem: Rosa Luxemburg; Eine Biographie. Berlin: Aufbau Verlag.
Ettinger E. 1988. Rosa Luxemburg; A Life. London & New York: Pandora.
Fischer L. 2007. The Socialist Response to Antisemitism in Imperial Germany. Cambridge: Cambridge University Press.
Frankel J. 1981. Prophecy and Politics: Socialism. Nationalism and the Russian Jews. 1862- 1917. Cambridge: Cambridge University Press.
Jogiches L. 1982. 22 December 1898. Rosa Luxemburg. Gesammelte Briefe. Band 1. Berlin: Institut fur Marxismus-Leninismus deim ZK der SED. Dietz Verlag.
Jogichesa-Tyszka L. 1957. “Nowi towarzysze” [“New Companions”] [Sprawa Robotnicza. January 1894]. W Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy. Materialy y Dokumenty. (1) 1893-1897. Warsaw.
Kautsky L. 1975. Rosa Luxemburg; Ein Gedenkbuch. Berlin: E. Laubsche Verlagsbuchhandlung G. m. b. H. 1929.
Kautsky L. “Introduction” to Rosa Luxemburg. Letters to Karl and Luise Kautsky. New York: Gordon Press.
Lorentz E. 2003. „Dom Roży Luxemburg w Zamościu; Prawda i mit” In Archiwum Zamojski 17-22.
Luxemburg R. 1908. “The National Question and Autonomy”. In Przegląd Socjaldemokratczny. https://www.marxists.org/archive/luxemburg/1909/national-question/
Luxemburg R. 1910. “Dyskusja” [“Disucssion”] In Młot [Hammer]. 14 (5).
Luxemburg R. 1972. “The Old Mole” in Spartakusbriefe. no. 5 (May 1917) In Rosa Luxemburg: Selected Political Writings. USA: Random House.
Luxemburg R. 1974. Gesammelte Werke [Collected Works]. Berlin: Institut fur Marxismus-Leninismus deim ZK der SED. Dietz Verlag.
Luxemburg R. 1992. Polish Maskilim, and the Origins of Her Perspecive” In On Socialists and the Jewish Question After Marx. New York: New York University.
Luxemburg R. 2009. “In Defence of Nationality”. Revolutionary History 10 (1).
Manninen. V. 1999. “Review of Annelies Laschitza. In Lebensrausch. trotz alledem: Rosa Luxemburg: Eine Biographie”. International Review of Social History 44 (1) : 87 - 117.
Mill J. 1946-49. Pyonern un boyer [Pioneers and Bulilders] 1. New York.
Narbutt M. 2009. “Jeszcze jedno życie Czerwonej Roży” in Kurier Wileński [Vilnius Courier]. 21
Nettl J. P. 1966. Rosa Luxemburg. Oxford: Oxford University Press.
Noske G. 1947. Erlebtes aus Aufstieg und Niedergang einer Demokratie. Offenbach-am-Main.
Peretz I. L. 2003. “My Memoirs” cited in Paul Kreingold.“ I. L. Peretz. Father of the Yiddish Renaissance” In Fidelio 12 (2).
Pollit H. 2009. “Pan Kazimierz aus Vilnius”. Des Blättchens 12. Jahrgang. XII. Berlin. 28 September. Heft 20. For the accusation of Germanization.
Rosa Luxemburg to Leo Jogiches. 2012. 25 May 1898 in Georg Adler. W The Letters of Rosa Luxemburg. London & New York: Verso.
Snyder T. 1998. Nationalism. Marxism. and Modern Central Europe: A Biography of Kazimierz Kelles-Krauz. Cambridge-Massachussets: Harvard University Press.
Snyder T. 2011. Love and Death: Review of The Letters of Rosa Luxemburg in The New Republic.
Walicki A. 1983. “Rosa Luxemburg and the Question of Nationalism in Polish Marxism. 1893- 1914” in The Slavonic and East European Review. vol. 61. no. 4. October.
Walicki A. 1983. “Rosa Luxemburg and the Question of Nationalism in Polish Marxism. 1893- 1914”. The Slavonic and East European Review 61 (4) : 565-582.
Wistrich R. 2007. Laboratory for World Destruction: Germans and Jews in Central Europe. USA: University of Nebraska Press.
Yogikhes L. 1967. “Four Speeches by Jewish Workers”. Geneva.
Zudiker [Tsudiker I.] 2004. “The She-Eagle that Flew Out of Zamość” In Pinkas Zamosc- The Zamość memoria book: a memorial book of a center of Jewish life destroyed by the Nazis: published at the fifteenth anniversary (1942-1957) after the first slaughter of the Jews of Zamość. Mahwah, New Jersey.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.