Słowa kluczowe
Augustyn
Bielik-Robson
nowoczesność
emancypacja
kontyngencja
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł koncentruje się na prezentacji opublikowanej w 1929 roku rozprawy doktorskiej Hanny Arendt poświęconej pojęciu miłości u Augustyna (Der Liebesbegriff bei Augustin). Ekspozycja linii argumentacyjnej tej pracy służy do wykazania jej oryginalności w stosunku do filozofii Heideggera, będącej jednocześnie najsilniejszą inspiracją oraz obiektem krytyki. Arendt byciu-ku-śmierci przeciwstawia natalność, wywiedzioną właśnie z pism Augustyna. Pozwala to na odmienną koncepcję podmiotowości: Heideggerowski
egocentryzm zastąpiony zostaje wielością. Widoczny w wysiłkach interpretacyjnych Arendt witalizm (w wersji proponowanej przez Agatę Bielik-Robson) skłania do obrony podmiotowości poszczególnej przed roztopieniem
jej w Całości, zarazem forując wizję wspólnoty równych, budowanej dzięki rozpoznaniu kontyngencji conditio humana, a więc dzięki przezwyciężeniu roszczeń do wolności absolutnej. Rozważania w obrębie „sfery przedteologicznej” (Arendt) przybierają postać antropologii filozoficznej, stanowiącej prolegomena do późniejszej twórczości Hanny Arendt. Spekulacje dotyczące pojęcia Boga są powiązane z odmiennymi ujęciami miłości bliźniego i dają się przełożyć na problem konstytucji podmiotu zależnego. Jego istotną cechą jest dialektycznie ujęta postawa wdzięczności, która
z uznania zależności czyni pierwszy krok do jej przepracowania. Odpowiada temu złożony stosunek do modernitas:wyczucie historyczności to pozycja strategiczna stanowiąca warunek udanej emancypacji.
Bibliografia
Adler L. 2008. Śladami Hannah Arendt. Warszawa: Twój Styl.
Arendt H. 1929. Der Liebesbegriff bei Augustin: Versuch einer philosophischen Interpretation. Berlin: Philo Fine Arts.
Arendt H. 1974. Rahel Varnhagen: the Life of a Jewish Woman. New York: Harvest Books.
Arendt H. 1994. Między czasem minionym a przyszłym: osiem ćwiczeń z myśli politycznej. Warszawa: Fundacja Altetheia.
Arendt H. 1996. Love and Saint Augustine. Chicago: University Of Chicago Press.
Arendt H. 1996. Wola. Warszawa: Czytelnik.
Arendt H. 1999. O przemocy: nieposłuszeństwo obywatelskie. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Arendt H. 2000. Kondycja ludzka. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Arendt H. 2006. Odpowiedzialność i władza sądzenia. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Armenteros C. 1999. „Hannah Arendt. Rahel Varnhagen and the Beginnings of Arendtian Political Philosophy”. The Journal of Jewish Thought and Philosophy 8 (1) : 81-118 .
Benhabib S. 1996. „Identity. Perspective and Narrative in Hannah Arendt’s Eichmann in Jerusalem”. History and Memory 8 (2): 35–59.
Benhabib S. 1996. The Reluctant Modernism of Hannah Arendt. Thousand Oaks: Rowman & Littlefield Publishers.
Bielik-Robson A. 2008. „Na pustyni”: kryptoteologie późnej nowoczesności. Kraków: Universitas.
Bielik-Robson A. 2008. Romantyzm: niedokończony projekt. Eseje. Kraków: Universitas.
Bloom. H. 2002. Lęk przed wpływem: teoria poezji. Kraków: Universitas.
Blumenberg H. 1979. Arbeit am Mythos. Frankfurt am Main.
Blumenberg H. 2007. C. Schmitt. Briefwechsel 1971-1978 und weitere Materialien. Frankfurt am Main.
Canovan M. 1994. Hannah Arendt: a Reinterpretation of Her Political Thought. Cambridge: Cambridge University Press.
Curthoys N. 2011. „Hannah Arendt: a Question of Character”. New Formations 71 : 58-78.
Heller W. 2000. Hannah Arendt: źródła pluralizmu politycznego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
Hohendahl P. 2008. „Political Theology Revisited: Carl Schmitt’s Postwar Reassessment”. Konturen 1.
Ifergan P. 2010. „Cutting to the Chase: Carl Schmitt and Hans Blumenberg on Political Theology and Secularization”. New German Critique: 37 (3) : 149–171.
Kristeva J. 2007. Hannah Arendt: biografia. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Platon. 2005. Dialogi. t. 1. Kęty
Vecchiarelli J. 2002. „Hannah Arendt Twenty Years Later: a German Jewess in the Age of Totalitarianism”. New German Critique 86 : 19–42 .
Wiese Ch. 2011. „Bez miłości do narodu żydowskiego?”. Przegląd Polityczny 109/110.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.