Słowa kluczowe
kapitał komunikacyjny
produkcja komunikacyjna
konsumpcja kultury
wyzysk
renta
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł rozwija teorię ekonomii politycznej skupiającej się na pojęciu „pracy publiczności”. Po pierwsze, krótko przedstawia wcześniej podejmowane próby wykorzystania tego pojęcia i proponuje ponowne przemyślenie pracy publiczności jako podstawy teorii ekonomii politycznej. Po drugie, rozwija teorię procesu pracy publiczności, korzystając zarówno z poprzednich teorii czynności publiczności w postaci konsumpcji kultury jako produktywnych czynności oznaczania (signification), jak również dopasowując marksowską koncepcję ludzkiego procesu pracy do procesu pracy publiczności. Po trzecie, naszkicowana zostaje ekonomia polityczna pracy publiczności. Jako teoria podstawowych procesów, przez które kapitał komunikacyjny może kontrolować i wyciągać wartość z pracy publiczności, opisuje ona wyzysk pracy publiczności i akumulację kapitału komunikacyjnego przez stosunki podziału oparte na rencie i procencie. Na koniec omówiona została stała i kluczowa rola wyzysku pracy publiczności w erze cyfrowej.Bibliografia
Andrejevic, Mark. 2002. „The Work of Being Watched: Interactive Media and the Exploitation of Self- Disclosure.” Critical Studies in Media Communication 19(2): 230–248.
Andrejevic, Mark. 2007. iSpy: Surveillance and Power in the Interactive Era. Lawrence, KS: University Press of Kansas.
Andrejevic, Mark. 2011. „Surveillance and Alienation in the Online Economy.” Surveillance & Society 8(3): 278– 287.
Benkler, Yochai. 2008. Bogactwo sieci: Jak produkcja społeczna zmienia rynki i wolność. Tłum. Rafał Próchniak. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
Caraway, Brett. 2011. „Audience Labor in the New Media Environment: A Marxian Revisiting of the Audience Commodity.” Media, Culture & Society 33(5): 693–708.
Chen, Chih-hsien. 2003. „Is the Audience Really Commodity?: An Overdetermined Marxist Perspective of the Television Economy.” Paper presented at the Annual Meeting of the International Communication Association, San Diego, CA.
Cohen, Nicole S. 2008. „The Valorization of Surveillance: Towards and Political Economy of Facebook.” Deomocratic Communiqué 22(1): 5–22.
Fiske, John. 1987. „Active Audiences.” W Television Culture. London: Metheun.
Fuchs, Christian. 2010. „Labor in Informational Capitalism and on the Internet.” The Information Society 26(3): 179–196.
Fuchs, Christian. 2011a. „An Alternative View of Privacy on Facebook.” Information 2(1): 140–165.
Fuchs, Christian. 2011b. „Web 2.0, Prosumption, and Surveillance.” Surveillance & Society 8(3): 288–309.
Fuchs, Christian. 2012. „Dallas Smythe Today – The Audience Commodity, the Digital Labour Debate, Marxist Political Economy and Critical Theory: Prolegomena to a Digital Labour Theory of Value.” tripleC: Cognition, Communication, Co-operation 10(2): 692–740.
Gillespie, Tarleton. 2007. Wired Shut: Copyright and the Shape of Digital Culture. Cambridge, MA: The MIT Press.
Hall, Stuart. 1987. „Kodowanie i dekodowanie.” Tłum. Wanda Lipnik i Ireneusz Siwiński. Przekazy i Opinie 1–2: 58–71.
Harvey, David. 2002. „The Art of Rent: Globalization, Monopoly and the Commodification of Culture.” Socialist Register 38: 93–110, http://socialistregister.com/index.php/srv/article/view/5778/2674
Harvey, David. 2006. The Limits to Capital. London: Verso.
Harvey, David. 2010. A Companion to Marx’s Capital. London: Verso.
Harvey, David. 2012. „History Versus Theory: A Commentary on Marx’s Method in Capital.” Historical Materialism 20(2): 3–38.
Hebblewhite, William Henning James. 2012. „»Means of Communication as Means of Production« Revisited.” tripleC: Cognition, Communication, Co-operation 10(2): 203–213.
Horkheimer, Max i Theodor W. Adorno. 2010. Dialektyka oświecenia. Tłum. Małgorzata Łukasiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Jhally, Sut. 1982. „Probing the Blindspot: The Audience Commodity.” Canadian Journal of Political and Social Theory 6(1–2): 204–210.
Jhally, Sut i Bill Livant. 1986. „Watching as Working: The Valorization of Audience Consciousness.” Journal of Communication 36(3): 122–142.
Lessig, Lawrence. 2005. Wolna kultura. Tłum. zbiorowe. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.
Livant, Bill. 1982. „Working at Watching: A Reply to Sut Jhally.” Canadian Journal of Political and Social Theory 6(1–2): 211–215.
Marks, Karol. 1951. Kapitał: Krytyka ekonomii politycznej. Tom 1. Warszawa: Książka i Wiedza.
Marks, Karol. 1986. Zarys krytyki ekonomii politycznej. Tłum. Zygmunt Jan Wyrozembski. Warszawa: Książka i Wiedza.
Meehan, Eileen R. 1984. „Ratings and the Institutional Approach: A Third Answer to the Commodity Question.” Critical Studies in Mass Communication 1(2): 216–225.
Nixon, Brice. 2012. Dialectical Method and the Critical Political Economy of Culture. triple-C: Cognition, Communication, Co-operation 10 (2): 439–456.
Nixon, Brice. 2013. „Communication as Capital and Audience Labor Exploitation in the Digital Era.” Praca doktorska, University of Colorado Boulder. ProQuest (UMI 3592351).
Peck, Janice. 2002. „The Oprah Effect: Texts, Readers, and the Dialectic of Signification.” The Communication Review 5(2): 143–178.
Peck, Janice. 2006. „Why We Shouldn’t Be Bored with the Political Economy Versus Cultural Studies Debate.” Cultural Critique 64: 92–126.
Schiller, Dan. 1996. Theorizing Communication: A History. Oxford: Oxford University Press.
Shimpach, Shawn. 2005. „Working Watching: The Creative and Cultural Labor of the Media Audience.” Social Semiotics 15(3): 343–360.
Smythe, Dallas W. 1977. „Communications: Blindspot of Western Marxism.” Canadian Journal of Political and Social Theory 1(3): 1–27.
Smythe, Dallas W. 1978. „Rejoinder to Graham Murdock.” Canadian Journal of Political and Social Theory 2(2): 120–127.
Terranova, Tiziana. 2000. „Free Labor: Producing Culture for the Digital Economy.” Social Text 63: 33–58.
Williams, Raymond. 1980a. „Base and Superstructure in Marxist Cultural Theory.” W Williams, Raymond, Problems in Materialism and Culture. London: Verso, s. 31–49.
Williams, Raymond. 1980b. „Means of Communication as Means of Production.” W Williams, Raymond, Problems in Materialism and Culture. London: Verso, s. 50–63.
Williams, Raymond. 1981. The Sociology of Culture. Chicago: The University of Chicago Press.
Williams, Raymond. 1989. Marksizm i literatura. Tłum. Antoni Chojnacki i Edward Kasperski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.