Keywords
vascular plant
anthropophytes
invasive plants
How to Cite
Number of views: 20
Number of downloads: 9
Abstract
The aim of the study was to analyze the synanthropic flora of the Rzeszów Foothills (south-eastern Poland). Floristic studies were carried out in years 2007-2013 using the cartogram method in the ATPOL system (2×2 km square grid). Here we present the numerical data (number of species in each historical-geographical group, families most frequently represented by anthropophytes), show the proportion of specific growth forms and describe habitat preferences. The Rzeszów Foothills region had already been shown as strongly impacted by anthropogenic pressures. The total number of vascular plant species detected was equal to 1115; among them, the synanthropes represent about 30%. Also the index of synanthropy was calculated to confirm strong anthropogenic transformation of the studied area. In the presented study, 47 invasive plant species were discovered in the region. Moreover, the role and distribution of the most interesting and invasive of the synanthropic species was analyzed based on their negative impact on the native flora. We also identified plant species with high invasive potential and indicated causes of their appearance and spread.
References
Anioł-Kwiatkowska J. & Śliwiński M. 2009. Obce rośliny energetyczne - zagrożenie dla flory Polski. Pamiętnik Puławski 150: 35-44.
Bais H. P., Vepach edu R., Gilroy S., Callaway R. M. & Vivanco J. M. 2003. Allelopathy and exotic plant invasion: from molecules and genes to species interactions. Science 301: 1377-1380.
Bróż E. & Podgórska M. 2005. Symphyotrichum ciliatum (Brachyactis ciliata) (Asteraceae) w Polsce. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 12(2): 291-299.
Callaway R. M., Ridenour W. M., Laboski T., Weir T. & Vivanco J. M. 2005. Natural selection for resistance to the allelopathic effects of invasive plants. J. Ecol. 93: 576-583.
Dajdok Z. & Tokarska-Guzik B. 2009. Doliny rzeczne i wody stojące jako siedlisko gatunków inwazyjnych. In: Z. Dajd ok, P. Pawlac zyk (eds.). Inwazyjne gatunki roślin ekosystemów mokradłowych Polski, pp. 24-30. Wyd. Klubu Przyrodników, Świebodzin.
Domaradzki K., Dobr zański A. & Jezierska-Domaradzka A. 2013. Invasive plants - occurrence, importance and threat to biodiversity. Progres in plant protection 53(3): 613-620.
Guzik J. 2002. Hałda Huty im. T. Sendzimira w Krakowie miejscem występowania interesujących obcych gatunków roślin. Sesja naukowa: Hałda poprzemysłowa - obiekt obserwacji procesów biologicznych, pp. 7. Uniwersytet Śląski w Katowicach.
Guzik J. 2003. Hałda Huty im. T. Sendzimira w Krakowie miejscem występowania interesujących obcych gatunków roślin. Arch. Ochr. Środ. 29(2): 13-19.
Hulme P. E. 2005. Nursery crime: agriculture as victim and perpetrator in the spread of invasive species. Crop Sci. Technol., British Crop Prot. Council: 733-740.
Hulme P. E., Pyšek P., Nentwig W. & Vilà M. 2009. Will threat of Biological Invasions Unite the European Union. Science 324: 40-41.
Inderjit S., Seastedt T. R., Callaway R. M., Pollock J. L & Kaur J. 2008. Allelopathy and plant invasions: traditional, congeneric, and bio-geographical approaches. Biol. Invasions 10: 875-890.
Jackowiak B. 1990. Antropogeniczne przemiany flory roślin naczyniowych Poznania. Wyd. Nauk. UAM, seria Biologia, 42, 232 pp. Poznań.
Jackowiak B. 1998. Struktura przestrzenna flory dużego miasta. Studium metodyczno-problemowe. Prace Zakładu Taksonomii Roślin UAM w Poznaniu 8: 1-227.
Jaźwa M. 2012. Kenofity zachodniej części Przedgórza Rzeszowskiego. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 19(2): 197-199.
Kondracki J. 1994. Geografia Polski. Mezoregiony fizycznogeograficzne. 340 pp. PWN Warszawa.
Kondracki J. 2011. Geografia regionalna Polski. 444 pp. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Kornaś J. & Medwecka-Kornaś A. 2002. Geografia roślin, pp. 636+32. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Kowarik I. 2002. Biologische Invasionen in Deutschland: zur Rolle nichteinheimischer Pflanzen. In: I. Kowarik & U. Starfinger (eds.). Biologische Invasionen. Herausforderungzum Handeln. Neobiota 1: 5-24.
Lambdon P. W., Pyšek P., Basnou C., Hejda M., Arianoutsou M., Essl F., Jarošik V., Pergl J., Winter M., Anastasiu P., Andriopoulos P., Bazos I., Brundu G., Celesti- Grapow L., Chassot P., Delipetrou P., Josefsson M., Kark S., Klotz S., Kokkoris Y., Kuhn I., Marchante H., Perglova I., Pino J., Vilà M., Zikos A., Roy D. & Hulme P. E. 2008. Alien flora of Europe: species diversity, temporal tends, geographical patterns and research needs. Preslia 80: 101-149.
Łuczaj Ł. 2011. Miscanthus sacchariflorus (Poaceae) - nowy potencjalnie inwazyjny gatunek na Pogórzu Karpackim. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 18(1): 192-194.
Łuczycka-Popiel A. 1983. Zbiorowiska synantropijne terenów kolejowych Przeworska, Stalowej Woli i Rozwadowa. Rocz. Przem.. 22-23: 363-375.
Mack R. N., Simb erloff D., Londda le W. M., Evans H., Clout M. & Bazzaz F. A. 2000. Biotic invasions: causes, epidemiology, global consequences, and control. Ecol. Appl. 10(3): 689-710.
Matuszkiewicz W. 2006. Przewodnik do oznaczania zbiorowiskroślinnych Polski. In: J. B. Faliński (ed.). Vademecum Geobotanicum 3, 537 pp. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A. & Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. In: Z. Mirek (ed.). Biodiversity of Poland, 1, 442 pp. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
Moroń D., Lenda M., Skórka P., Szentgyörg yi H., Settele J. & Woyciechowski M. 2009. Wild pollinator communities are negatively affected by invasion of alien goldenrods in grassland landscapes. Biol. Conserv. 142: 1322-1332.
Nobis A. 2008. Rośliny naczyniowe wschodniej części Kotliny Sandomierskiej. Prace Botaniczne UJ 42: 1-341.
Nowiński M. 1924. Zapiski florystyczne z płd-wsch krańca Kotliny Sandomierskiej. Acta Soc. Bot. Pol. 2(1): 10-14.
Nowiński M. 1929a. Zespoły roślinne Puszczy Sandomierskiej II. Kosmos, ser. A, 54: 595-674.
Nowiński M. 1929b. Stosunki geobotaniczne południowowschodniego krańca Puszczy Sandomierskiej. Rozpr. Wydz. Mat.-Przyr. PAU, ser. A/B 67: 375-541.
Nowiński M. 1930. Zespoły roślinne Puszczy Sandomierskiej. III. Roślinność i znaczenie dla rolnictwa torfowisk niskich z okolic ujścia Wisłoka do Sanu, w południowowschodniej części dawnej Puszczy Sandomierskiej. Prace Rol.-Leśne PAU. 3: 1-90.
Ochyra R. 1974. Notatki florystyczne z południowowschodniej części Kotliny Sandomierskiej. Zesz. Nauk. Uniw. Jagiell. Prace Bot. 2: 161-173.
Oklejewicz K., Puszkar L. & Wolanin M. 2012. Stanowisko Symphyotrichum ciliatum (Asteraceae) w Rzeszowie. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 19(1): 197-199.
Olaczek R. 1998. The synanthropization of plant cover in the protected areas as a scientific and conservation problem. In: J. B. Faliński, W. Adamowski & B. Jackowiak (eds.). Synantropization of plant cover in new Polish research. Phytocoenosis 10 (N.S.) Suppl. Cartogr. Geobot. 9: 275-279.
Pimentel D., McNair S., Janecka J., Wightma n J., Simmonds C., O’Connell C., Wong E., Russel L., Zern J., Aquino T. & Tsomondo T. 2001. Economic and environmental threats of alien plant, animal, and microbe invasions Agr. Ecosys. and Environ. 84: 1-20.
Pyšek P., Richardson D. M. & Rejmánek M., Webster G. L., Williamson M. & Kirschner J. 2004. Alien plants in checklists and floras: towards better communication between taxonomists and ecologists. Taxon 53(1): 131-143.
Pyšek P., Sádlo J., Mandák B. 2002. Catalogue of alien plants of the Czech Republic. Preslia 74: 97-186.
Richardson D. M., Pyšek P., Rejmánek M., Barbour M. G., Panetta F. D. & West C. J. 2000. Naturalization and invasion of alien plants: concepts and definitions. Diversity Distrib. 6: 93-107.
Stadnicka-Futoma A. & Oklejewicz K. 2013. Nowe stanowisko Symphyotrichum ciliatum (Asteraceae) na Przedgórzu Rzeszowskim. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 20(2): 386-388.
Szafer W. & Zarzycki K. (eds.). 1977. Szata roślinna Polski, I, wyd. 3, pp. 615. PWN, Warszawa.
Szymański W. M. 2010. Nowe stanowiska Symphyotrichum ciliatum (Asteraceae) w Polsce. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 17(2): 415-416.
Tokarska-Guzik B. 2005a. The Establishment and Spread of Alien Plant Species (Kenophytes) in the Flora of Poland. Prace naukowe Uniw. Śląskiego w Katowicach 2372: 1-192.
Tokarska-Guzik B. 2005b. Invasive ability of kenophytes occurring in Poland: a tentative assessment. In: W. Nentwig, S. Bach er, M. J. W. Cock, H. Dietz, A. Gigon & R. Wittenberg (eds.). Biological Invasions - From Ecology to Control. Neobiota 6: 47-65.
Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Zając M., Urb isz A. & Danielewicz W. 2011. Identyfikacja i kategoryzacja roślin obcego pochodzenia jako podstawa działań praktycznych. In: Z. Kącki & E. Stefańska-Krzaczek (eds.). Synantropizacja w dobie zmian różnorodności biologicznej. Acta Bot. Siles. 6: 23-53.
Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Zając M., Zając A., Urb isz A., Danielewicz W. & Hołdyński C. 2014. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. 197 pp. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Krzywe.
Valéry L., Hervé F., Lefeuvre J. & Simberloff D. 2009. Ecosystem-level consequences of invasions by native species as a way to investigate relationships between evenness and ecosystem function. Biol. Invasions 11: 609-617.
Wilk Ł. 2004. Notatki florystyczne z Podgórza Rzeszowskiego (Kotlina Sandomierska). Fragm. Flor. Geobot. Polonica 11: 93-103.
Wolanin M. 2014. Geobotaniczne aspekty i flora roślin naczyniowych Pogórza Przemyskiego. Prace Botaniczne UJ 47: 1-383.
Zając A. 1978. Założenia metodyczne “Atlasu rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce”. Wiad. Bot. 22: 145-155.
Zając A. 1979. Pochodzenie archeofitów występujących w Polsce. Rozpr. habil. Uniw. Jagiell, 29: 1-213. Druk UJ w Krakowie.
Zając A. 1987a. Studies on the origin of archeophytes in Poland. Part II. Taxa of Mediterranean and Atlantic- Mediterranean origin. Zeszyty Nauk. Uniw. Jagiell. 790, Prace bot. 14: 7-50.
Zając A. 1987b. Studies on the origin of archeophytes in Poland. Part III. Taxa of Irano-Turanian, Euro-Siberian- Irano-Turanian and Medieterraean-Irano-Turanian origin. Zeszyty Nauk. Uniw. Jagiell. 834, Prace bot. 15: 93-129.
Zając A. 1988. Studies on the origin of archeophytes in Poland. Part IV. Taxa of Pontic-Pannonian, Mediterraneo- South Asiatic, South Asiatic and Middle Europaean origin. Archaeophyta anthropogenea. Archaeophyta resistentia. Archaeophytes of unknown origin. Zeszyty Nauk. Uniw. Jagiell. 872, Prace bot. 17: 23-51.
Zając A., Zając M. & Tokarska-Guzik B. 1998. Kenophytes in the flora of Poland: list, status and origin. In: J. B. Faliński, W. Adamowski & B. Jackowiak (eds.). Synanthropization of plant cover in new Polish research. Phytocoenosis 10 (N.S.) Suppl. Cartogr. Geobot. 9: 107-116.
Zając M. & Zając A. 2009. Apophytes as invasive plants in the vegetation of Poland. Biodiv. Res. Conserv. 15: 35-40.