Abstract
Studies aimed at the identification of the range and method of spread of alien plant species in settlement areas in Kampinos National Park (KNP) and its immediate vicinity were carried out in years 2012-2014. Special emphasis was put on surveying the sites of invasive alien species (IAS), and diagnosing potential threats posed to the natural and semi-natural vegetation of the national park by the IAS present in rural areas. We found 53 alien vascular plant species, including 40 invasive taxa which may potentially pose a threat to the ecosystems of KNP. Species encroaching from settlement areas to semi-natural and natural communities included: Bidens frondosa, Echinocystis lobata, Impatiens glandulifera, I. parviflora, Juncus tenuis, Lupinus polyphyllus, Reunoutria japonica and Solidago gigantea. Most of them were species from the highest invasiveness (IV and III) classes in Poland. Similarity analysis carried out for all investigated localities with regard to all alien species, and only for invasive ones showed a clear division into separate groups: villages within the boundaries of the national park and villages outside the park.
References
Adamowski W., Dvorak L. & Ramanjuk I. 2002. Atlas of alien woody species of the Białowieża Primaeval Forest, Phytocoenosis (N.S.) 14. Suppl. Cartogr. Geobot. 14: 1-303.
Bomanowska A. 2006a. Importance of segetal habitat preservation for the biodiversity of Kampinos National Park. Pol. Bot. Stud. 22: 45-52.
Bomanowska A. 2006b. Wybrane cechy flory segetalnej Kampinoskiego Parku Narodowego. Pam. Puławski 143: 27-35.
Bomanowska A. 2009. Rośliny towarzyszące uprawom - flora segetalna Puszczy Kampinoskiej. In: D. Michalska-Hejduk & A. Bomanowska (eds.). Rola Kampinoskiego Parku Narodowego w zachowaniu różnorodności biologicznej dawnych terenów wiejskich, pp. 55-67. Kampinoski Park Narodowy, Izabelin.
Bomanowska A., Kirpluk I., Adamowski W., Palus J. & Otręba A. 2014a. Problem inwazji roślin obcego pochodzenia w polskich parkach narodowych. In: A. O tręba & D. Michalska-Hej duk (eds.). Inwazyjne gatunki roślin w Kampinoskim Parku Narodowym i w jego sąsiedztwie, pp. 9-14. Kampinoski Park Narodowy, Izabelin.
Bomanowska A., Ferchmin M., Kirpluk I. & Otręba A. 2014b. Inwazyjne gatunki roślin we florze Puszczy Kampinoskiej. In: A. Otręba & D. Michalska-Hej duk (eds.). Inwazyjne gatunki roślin w Kampinoskim Parku Narodowym i w jego sąsiedztwie, pp. 25-35. Kampinoski Park Narodowy, Izabelin.
De Poorter M., Pagad S. & Ullah I. M. 2007. Invasive alien species and protected areas a scoping report. A scoping report. Part I. Scoping the scale and nature of invasive alien species threats to protected areas, impediments to IAS management and means to address those impediments. 94 pp. Prod. World Bank & Global Invasive Species Programme (GISP).
Ferchmin M. 1979. Rola drzew i krzewów w zbiorowiskach leśnych Puszczy Kampinoskiej. Rocznik Dendrologiczny 32: 53-67.
Foxcroft L. C., Pyšek P., Richardson D. M. & Genovesi P. (eds.). 2013. Plant Invasions in Protected Areas: Patterns, Problems and Chellenges. Invading Nature - Springer Series in Invasion Ecology 7, pp. 656. DOI 10.1007/978-94-007-7750-7
Kębłowska A. 2009. Historia osadnictwa. In: D. Michalska- Hejd uk & A. Bomanowska (eds.). Rola Kampinoskiego Parku Narodowego w zachowaniu różnorodności biologicznej i krajobrazowej dawnych obszarów wiejskich, pp. 9-21. Kampinoski Park Naroowy, Łódź-Izabelin.
Kirpluk I. 1996. Structure of ruderal floras in abandoned villages in the Kampinos Forest. In: A. Terpó & S. Mochnacký (eds). II. Anthropization and environment of rural settlements. Flora and vegetation. Proc. of International Conference, pp. 124-133. Tarcal-Tokaj, Hungary.
Kirpluk I. 1998. Anthropophytes of ruderal sites in several villages in the Kampinos Forest. In: S. Mochnacký & A. Terpó (eds.). III. Anthropization and environment of rural settlements. Flora and vegetation. Proc. of International Conference, pp. 153-160. Zemplińska Širava, Slovakia.
Kirpluk I. 2003. Antropofity siedlisk ruderalnych wsi puszczańskich Kampinoskiego Parku Narodowego. In: R. Andrzejewski (ed.). Kampinoski Park Narodowy. Tom I. Przyroda Kampinoskiego Parku Narodowego, pp. 275-283. Kampinoski Park Narodowy, Izabelin.
Kirpluk I. 2009a. Rośliny dawnych osad i przydroży - flora ruderalna. In: D. Michalska-Hejd uk & A. Bomanowska (eds.). Rola Kampinoskiego Parku Narodowego w zachowaniu różnorodności biologicznej dawnych terenów wiejskich, pp. 67-77. Kampinoski Park Narodowy, Izabelin.
Kirpluk I. 2009b. Gatunki dziczejące z upraw w opuszczanych wsiach ampinoskiego Parku Narodowego. In: A. Andrzeje wska & A. Lubański (eds.). Trwałość i efektywność ochrony przyrody w polskich parkach narodowych, pp. 237-245. Kampinoski Park Narodowy, Izabelin.
Kirpluk I. 2011. Najstarsi przybysze we florze ruderalnej opuszczanych wsi Kampinoskiego Parku Narodowego. Acta Botanica Silesiaca 7: 97-112.
Kirpluk I. 2012. The most recent alien species of the ruderal flora in the abandoned villages of the Kampinos National Park (Central Poland). Thaiszia - J. Bot., Kosice 22(2): 143-153.
Kobendza R. 1930. Stosunki fitosocjologiczne Puszczy Kampinoskiej. Planta Pol. 2: 1-201.
Kornaś J. 1981. Oddziaływanie człowieka na florę: mechanizmy i konsekwencje. Wiad. Bot. 25(3): 165-182.
Kotowska J. 2003. Zbiorowiska roślinne terenów wiejskich i gruntów porolnych. In: R. Andrzejewski (ed.). Kampinoski Park Narodowy. Tom I. Przyroda Kampinoskiego Parku Narodowego, pp. 361-391. Kampinoski Park Narodowy, Izabelin.
Markowski M. 2009a. Użytkowanie terenów wiejskich dawniej i dziś. In: D. Michalska-Hejduk & A. Bomanowska (eds.). Rola Kampinoskiego Parku Narodowego w zachowaniu różnorodności biologicznej dawnych terenów wiejskich, pp. 21-30. Kampinoski Park Narodowy, Izabelin.
Markowski M. 2009b. Wykupy gruntów i ich znaczenie dla ochrony przyrody. In: D. Michalska-Hejd uk & A. Bomanowska (eds.). Rola Kampinoskiego Parku Narodowego w zachowaniu różnorodności biologicznej dawnych terenów wiejskich, pp. 30-45. Kampinoski Park Narodowy, Izabelin.
McKinney M. L. 2002, Influence of settlement time, human population, park shape and age, visitation and roads on the number of alien plant species in protected areas in the USA, Diversity Distrib. 8: 311-318.
Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A. & Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. In: Z. Mirek (ed.). Biodiversity of Poland, 1, 442 pp. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
Najberek K. & Solarz W. 2011. Inwazje biologiczne w polskich parkach narodowych i krajobrazowych. In: Z. Głowaciński, H. Okarma, J. Pawłowski & W. S olarz (eds.). Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski, pp. 624-639. Instytut Ochrony Przyrody, Kraków.
Nowak K. A. 1983. Flora strefy podmiejskiej Warszawy (na przykładzie byłego powiatu pruszkowskiego). Monogr. Bot. 64: 1-312.
Otręba A. & Ferchmin M. 2007. Obce gatunki drzew miara przekształcenia przyrody Kampinoskiego Parku Narodowego. Studia i Materiały CEPL w Rogowie 9(2/3) (16): 234-244.
Otręba A. 2008. Rozprzestrzenianie się obcych inwazyjnych gatunków roślin jako realne zagrożenie przyrody Kampinoskiego Parku Narodowego. Dokumentacja Geograficzna 37: 194-204.
Pauchard A. & Alaback P. B. 2004. Influence of elevation, land use, and landscape context on patterns of alien plant invasions along roadsides in protected areas of South-Central Chile. Conserv. Biology 18: 238-248.
Pyšek P., Richardson D. M., Rejmanek M., Webster G. L., Williamson M. & Kirschner J. 2004. Alien plants in checklists and floras: towards better communication between taxonomists and ecologists. Taxon 53(1): 131-143.
Richardson D. M., Pyšek P., Rejmanek M., Barbour M. G., Panetta F. D. & West C. J. 2000. Naturalization of alien plants: concepts and definitions. Diversity Distrib. 6: 93-107.
Solarz W. 2012. Przyczyny i skutki inwazji biologicznych na świecie i w Polsce. Studia i Materiały CEPL w Rogowie 4(33) (4): 9-14.
Sudnik-Wójcikowska B. 1987. Flora miasta Warszawy i jej przemiany w ciągu XIX i XX wieku. Part I [242 pp.], part II [435 pp.]. Wyd. Uniw. Warszawskiego, Warszawa.
Sudnik-Wójcikowska B. & Koźniewska B. 1988. Słownik z zakresu synantropizacji szaty roślinnej. 93 pp. Wyd. Uniw. Warszawskiego, Warszawa.
Regulation 2009. The Nature Conservation Act of 16 April 2004. Journal of Laws Legal aspects of 2009 no. 151 item 1220, as amended.
Regulation 2011. The Regulation of the Minister of the Environment dated 9 September 2011. Journal of Laws of 2011, No. 210, item 1260.
Tokarska-Guzik B. 2005. The Establishment and Spread of Alien Plant Species (Kenophytes) in the Flora of Poland. Prace naukowe Uniw. Śląskiego w Katowicach 2372: 1-192.
Tokarska-Guzik B., Bzdęga K., Tarłowska S. & Koszela K. 2009. Gatunki z rodzaju rdestowiec Reynoutria spp. In: Z. Dajdok & P. Pawlaczyk (eds.). Inwazyjne gatunki roślin ekosystemów mokradłowych Polski, pp. 87-99. Wyd. Klubu Przyrodników, Świebodzin.
Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Zając M., Zając A., Urbisz A., Danielewicz W. & Hołdyński C. 2012. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. 197 pp. GDOŚ, Warszawa.
Woziwoda B. 2012. Inwazje drzew introdukowanych w celach komercyjnych jako problem globalny. Studia i Materiały CEPL w Rogowie 4 (33) (4): 113-120. van Emd en H. 2008. Statistics for terrified biologists. xiii+343 pp. Blackwell Publishing, USA, UK, Australia.
Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J. & Korzeniak U. 2002. Ecological indicator values of vascular plants of Poland. In: Z. Mirek (ed.). Biodiversity of Poland, 2, 183 pp. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
Żukowski W., Latowski K., Jackowiak B. & Chmiel J. 1995. Rośliny Wielkopolskiego Parku Narodowego. Prace Zakładu Taksonomii Roślin UAM w Poznaniu 4: 1-231. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.