Słowa kluczowe
antycypacja
Ernst Bloch
Günther Anders
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest interpretacja roli, jaką w tradycji teorii krytycznej pełni „obiektywna fantazja”, ze szczególnym uwzględnieniem myśli Ernsta Blocha, jak również interpretacja ewolucji użytku, jaki z tej kategorii czynią autorzy tacy jak Marcuse czy Adorno. Naczelną rozważaną funkcją fantazji jest jej zdolność do wykraczania poza obecny stan rzeczy (co umożliwia antypozytywistyczna koncepcja prawdy w ramach teorii krytycznej) oraz do antycypacji. Ten antycypacyjny aspekt fantazji zależy, jak próbujemy wykazać, od refleksji na temat afektów związanych z wyczekiwaniem. W końcu, w artykule przeciwstawione zostają dwa modele antycypacyjnej wyobraźni (wykazuje się też ich wzajemne powiązanie): model utopijny (formułowany przede wszystkim przez Blocha) oraz jego przeciwieństwo – antycypacja katastroficzna, która przyjmuje swoją najbardziej radykalną formę w rozważaniach Günthera Andersa na temat ery atomowej oraz której palącą aktualność staramy się podkreślić.
Bibliografia
Adorno, Theodor. 1958. Einführung in die Dialektik (1958). Suhrkamp: Frankfurt am Main.
Adorno, Theodor. 1983. Hegel: Three Studies. Translated by Shierry Weber Nicholsen. Cambridge: The MIT Press.
Adorno, Theodor. 2005. Minima Moralia. Translated by Edmund Jephcott. London: Verso.
Adorno, Theodor. 2007. Negative Dialectics. Translated by E. B. Ashton. New York: Continuum.
Adorno, Theodor, and Max Horkheimer. 2002. Dialectics of Enlightenment. Translated by Edmund Jephcott. Stanford: Stanford University Press.
Anders, Günther. 1987. Gewalt – ja oder nein. Eine notwendige Diskussion. München: Knaur.
Anders, Günther. 2003. Die atomare Drohung. München: Beck.
Anders, Günther. 2010. Die Antiquiertheit des Menschen I. München: Beck.
Anders, Günther. 2013. Die Antiquiertheit des Menschen II. München: Beck.
Arantes, Paulo. 2014. O novo tempo do mundo: e outros estudos sobre a Era da Emergência. São Paulo: Boitempo.
Benjamin, Walter. 1972. Gesammelte Schriften Band IV Kleine Prosa. Baudlaire-Übertragungen. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Bloch, Ernst. 1963. Tübinger Einleitung in die Philosophie. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Bloch, Ernst. 1985a. Tendenz-Latenz-Utopie. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Bloch, Ernst. 1985b. Philosophische Aufsätze zur objektiven Phantasie. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Bloch, Ernst. 1996. The Principle of Hope. Translated by Neville Plaice, Stephen Plaice and Paul Knight. Cambridge: The MIT Press.
Habermas, Jürgen. 1985. Die neue Unübersichtlichkeit. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Habermas, Jürgen. 1995. Die Normalität einer Berliner Republik. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Hegel, G. W. F. 2010a. Encyclopedia of the Philosophical Sciences in Basic Outline. Translated by Klaus Brinkmann and Daniel O. Dahlstrom. Cambridge: Cambridge University Press.
Hegel, G. 2010b. Science of Logic. Translated by George di Giovanni. Cambridge: Cambridge University Press.
Hegel, G. 2012. Phenomenology of Spirit. Translated by Terry Pinkard. Cambridge: Cambridge University Press.
Heidegger, Martin. 2011. Seminare Hegel-Schelling. Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann.
Horkheimer, Max. 1988. Gesammelte Schriften in neunzehn Bänden. Band 14. Nachgelassene Schriften. Frankfurt am Mein: Fischerverlage.
Jordão Machado, Carlos Eduardo. 2016. Um capitulo da história da modernidade estética: debate sobre o expressionismo. São Paulo: Ed. Unesp.
Kervégan, Jean-François. 2011. Que faire de Carl Schmitt?. Paris: Gallimard.
Krahl, Hans Jürgen. 1971. Konstitution und Klassenkampf. Frankfurt am Main: Verlag Neue Kritik.
Löwy, Michael. 2009. “Ernst Bloch & Theodor Adorno: Luzes do Romantismo”. Cadernos CeMarx, no. 6: 11–28.
Marcuse, Herbert. 1932. Hegels Ontologie und die Grundlegung einer Theorie der Geschichtlichkeit. Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann Verlag.
Marcuse, Herbert. 1941. Reason and Revolution. Hegel and the Rise of Social Theory. London: Routledge.
Marcuse, Herbert. 1974. Eros and civilization. A Philosophical Inquiry into Freud. Boston: Beacon Press.
Marcuse, Herbert. 2009. Negations. London: MayFly.
Marx, Karl. 1987. “Contribution to the Critique of Hegel’s Philosophy of Right: Introduction”. Translated by Yuri Sdobnikov. In The Marx-Engels Reader, edited by Robert C. Tucker, 53-65. New York: Norton and Company.
Minkowski, Eugene. 1970. Lived time: Phenomenological and PsychopathologicalStudies. Evanston: Northwestern University Press.
Rehmann, Jan. 2012. “Antizipation”. In Bloch-Wörterbuch, edited by Beat Dietschy, Doris Zeilinger, Rainer Zimmermann, 3–13. Berlin: De Gruyter.
Safatle, Vladimir. 2015. O circuito dos afetos. São Paulo: Cosac Naify.
Scheible, Hartmut. 2012. Kritische Ästhetik: Von Kant bis Adorno. Würzburg: Königshausen & Neumann.
Spinoza, Benedict. 1996. Ethics. Translated by Edwin Curley. London: Penguin.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.