Antycypacja jako krytyka: obiektywna fantazja od Ernsta Blocha do Günthera Andersa
PDF (English)

Słowa kluczowe

obiektywna fantazja
antycypacja
Ernst Bloch
Günther Anders

Jak cytować

Catalani, F. (2020). Antycypacja jako krytyka: obiektywna fantazja od Ernsta Blocha do Günthera Andersa. Praktyka Teoretyczna, 35(1), 149–166. https://doi.org/10.14746/prt2020.1.8

Abstrakt

Celem artykułu jest interpretacja roli, jaką w tradycji teorii krytycznej pełni „obiektywna fantazja”, ze szczególnym uwzględnieniem myśli Ernsta Blocha, jak również interpretacja ewolucji użytku, jaki z tej kategorii czynią autorzy tacy jak Marcuse czy Adorno. Naczelną rozważaną funkcją fantazji jest jej zdolność do wykraczania poza obecny stan rzeczy (co umożliwia antypozytywistyczna koncepcja prawdy w ramach teorii krytycznej) oraz do antycypacji. Ten antycypacyjny aspekt fantazji zależy, jak próbujemy wykazać, od refleksji na temat afektów związanych z wyczekiwaniem. W końcu, w artykule przeciwstawione zostają dwa modele antycypacyjnej wyobraźni (wykazuje się też ich wzajemne powiązanie): model utopijny (formułowany przede wszystkim przez Blocha) oraz jego przeciwieństwo – antycypacja katastroficzna, która przyjmuje swoją najbardziej radykalną formę w rozważaniach Günthera Andersa na temat ery atomowej oraz której palącą aktualność staramy się podkreślić.

https://doi.org/10.14746/prt2020.1.8
PDF (English)

Bibliografia

Adorno, Theodor. 1958. Einführung in die Dialektik (1958). Suhrkamp: Frankfurt am Main.

Adorno, Theodor. 1983. Hegel: Three Studies. Translated by Shierry Weber Nicholsen. Cambridge: The MIT Press.

Adorno, Theodor. 2005. Minima Moralia. Translated by Edmund Jephcott. London: Verso.

Adorno, Theodor. 2007. Negative Dialectics. Translated by E. B. Ashton. New York: Continuum.

Adorno, Theodor, and Max Horkheimer. 2002. Dialectics of Enlightenment. Translated by Edmund Jephcott. Stanford: Stanford University Press.

Anders, Günther. 1987. Gewalt – ja oder nein. Eine notwendige Diskussion. München: Knaur.

Anders, Günther. 2003. Die atomare Drohung. München: Beck.

Anders, Günther. 2010. Die Antiquiertheit des Menschen I. München: Beck.

Anders, Günther. 2013. Die Antiquiertheit des Menschen II. München: Beck.

Arantes, Paulo. 2014. O novo tempo do mundo: e outros estudos sobre a Era da Emergência. São Paulo: Boitempo.

Benjamin, Walter. 1972. Gesammelte Schriften Band IV Kleine Prosa. Baudlaire-Übertragungen. Frankfurt am Main: Suhrkamp.

Bloch, Ernst. 1963. Tübinger Einleitung in die Philosophie. Frankfurt am Main: Suhrkamp.

Bloch, Ernst. 1985a. Tendenz-Latenz-Utopie. Frankfurt am Main: Suhrkamp.

Bloch, Ernst. 1985b. Philosophische Aufsätze zur objektiven Phantasie. Frankfurt am Main: Suhrkamp.

Bloch, Ernst. 1996. The Principle of Hope. Translated by Neville Plaice, Stephen Plaice and Paul Knight. Cambridge: The MIT Press.

Habermas, Jürgen. 1985. Die neue Unübersichtlichkeit. Frankfurt am Main: Suhrkamp.

Habermas, Jürgen. 1995. Die Normalität einer Berliner Republik. Frankfurt am Main: Suhrkamp.

Hegel, G. W. F. 2010a. Encyclopedia of the Philosophical Sciences in Basic Outline. Translated by Klaus Brinkmann and Daniel O. Dahlstrom. Cambridge: Cambridge University Press.

Hegel, G. 2010b. Science of Logic. Translated by George di Giovanni. Cambridge: Cambridge University Press.

Hegel, G. 2012. Phenomenology of Spirit. Translated by Terry Pinkard. Cambridge: Cambridge University Press.

Heidegger, Martin. 2011. Seminare Hegel-Schelling. Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann.

Horkheimer, Max. 1988. Gesammelte Schriften in neunzehn Bänden. Band 14. Nachgelassene Schriften. Frankfurt am Mein: Fischerverlage.

Jordão Machado, Carlos Eduardo. 2016. Um capitulo da história da modernidade estética: debate sobre o expressionismo. São Paulo: Ed. Unesp.

Kervégan, Jean-François. 2011. Que faire de Carl Schmitt?. Paris: Gallimard.

Krahl, Hans Jürgen. 1971. Konstitution und Klassenkampf. Frankfurt am Main: Verlag Neue Kritik.

Löwy, Michael. 2009. “Ernst Bloch & Theodor Adorno: Luzes do Romantismo”. Cadernos CeMarx, no. 6: 11–28.

Marcuse, Herbert. 1932. Hegels Ontologie und die Grundlegung einer Theorie der Geschichtlichkeit. Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann Verlag.

Marcuse, Herbert. 1941. Reason and Revolution. Hegel and the Rise of Social Theory. London: Routledge.

Marcuse, Herbert. 1974. Eros and civilization. A Philosophical Inquiry into Freud. Boston: Beacon Press.

Marcuse, Herbert. 2009. Negations. London: MayFly.

Marx, Karl. 1987. “Contribution to the Critique of Hegel’s Philosophy of Right: Introduction”. Translated by Yuri Sdobnikov. In The Marx-Engels Reader, edited by Robert C. Tucker, 53-65. New York: Norton and Company.

Minkowski, Eugene. 1970. Lived time: Phenomenological and PsychopathologicalStudies. Evanston: Northwestern University Press.

Rehmann, Jan. 2012. “Antizipation”. In Bloch-Wörterbuch, edited by Beat Dietschy, Doris Zeilinger, Rainer Zimmermann, 3–13. Berlin: De Gruyter.

Safatle, Vladimir. 2015. O circuito dos afetos. São Paulo: Cosac Naify.

Scheible, Hartmut. 2012. Kritische Ästhetik: Von Kant bis Adorno. Würzburg: Königshausen & Neumann.

Spinoza, Benedict. 1996. Ethics. Translated by Edwin Curley. London: Penguin.