Słowa kluczowe
Marx
Althusser
Feuerbach
Materialism
Left Hegelianism
Aleatory Materialism
Jak cytować
Abstrakt
Chociaż Ernsta Blocha uważa się często za filozofa abstrakcyjnej i estetycznie pojmowanej nadziei, jego koncepcja konkretnej utopii opiera się na oryginalnej,
żywiołowej i materialistycznej ontologii. Wbrew licznym krytykom, artykuł ten wyjaśnia i broni materializm Blocha jako ostatecznie zgodny z projektem Marksowskim. W pierwszej części artykułu materializm Marksa zostaje osadzony w kontekście Lewicy Heglowskiej, a w szczególności Feuerbachowskiego konkretnego ujęcia ludzkiej sprawczości i społecznej emancypacji w naturalistycznych ramach. Dwie kolejne części przedstawiają „Lewicowo-Arystotelejską” koncepcję materii oraz „materializm spotkania” Louisa Althussera jako radykalne, choć taktycznie odmienne wariacje na ten temat.
Bibliografia
Adorno, Theodor and Max Horkheimer. 1994. Briefe und Briefwechsel I, 1928-1940. Frankfurt: Suhrkamp.
Althusser, Louis. 1995. The Future Lasts Forever: A Memoir, translated by Richard Veasey. New York: The New Press.
_____. 1999. Machiavelli and Us, translated by Gregory Elliott. London: Verso.
_____. 2005. For Marx, translated by Ben Brewster. London: Verso.
_____. 2006. “The Underground Current of the Materialism of the Encounter”. In Philosophy of the Encounter: Later Writings, 1978-1987, edited by Francois Matheron and Oliver Corpet, translated by G. M. Goshgarian, 163–207. London: Verso.
Aristotle. 1984. Metaphysics, translated by W. D. Ross. In The Complete Works of Aristotle, 2 vols. edited by Jonathan Barnes, 1552–1728. Princeton: Princeton University Press.
Beiser, Frederick. 2014. After Hegel. Princeton: Princeton University Press.
Bloch, Ernst. 1977. Gesamtausgabe, 16 vols. Frankfurt: Suhrkamp.
Vol. 5: Das Prinzip Hoffnung.
Vol. 7: Das Materialismusproblem, seine Geschichte und Substanz.
Vol. 8: Subjekt-Objekt: Erläuterungen zu Hegel.
Vol. 10: Philosophische Aufsätze zur objektiven Phantasie.
Vol. 13: Tübinger Einleitung in die Philosophie.
Vol. 15: Experimentum Mundi: Frage, Kategorien des Herausbringens, Praxis.
_____. 1985. Tendenz, Latenz, Utopie. Frankfurt: Suhrkamp.
_____. 1986. The Principle of Hope, 3 vols, translated by Neville Plaice, Stephen Plaice and Paul Knight. Cambridge, MA: MIT Press.
_____. 1988. “Something’s Missing”. In Ernst Bloch, The Utopian Function of Art and Literature: Selected Essays, edited by and translated by
Jack Zipes and Frank Mecklenberg, 1–17. Cambridge, MA: MIT Press.
_____. 2018. On Karl Marx. London: Verso.
_____. 2019. Avicenna and the Aristotelian Left, translated by Loren Goldman and Peter Thompson. New York: Columbia University Press.
Bouretz, Pierre. 2010. Witnesses for the Future. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
Breckman, Warren. 1999. Marx, The Young Hegelians, and the Origins of Radical Social Theory. Cambridge: Cambridge University Press.
_____. 2019. “The Young Hegelians”. In The Cambridge History of Modern European Thought, vol. 1: The Nineteenth Century, edited by Peter Gordon and Warren Breckman, 88–110. Cambridge: Cambridge University Press.
Chen, Chung-Hwan. 1956. “Different Meanings of the Term Energeia in the Philosophy of Aristotle”. Philosophy and Phenomenological Research 17(1): 56–65.
Dietschy, Beat, Doris Zeilinger, and Rainer E. Zimmermann, Ed. 2012.
Bloch-Wörterbuch. Berlin: de Gruyter.
Diogenes Laertius. 1925. Lives of the Eminent Philosophers, vol. II. Cambridge, MA: Loeb Classical Library.
Engels, Friedrich. 1969. Anti-Dühring. Moscow: Progress Publishers.
_____. 1974. Ludwig Feuerbach and the Outcome of Classical German Philosophy. New York: International Publishers.
_____. 1977. Socialism, Utopian and Scientific. In The Marx-Engels Reader, edited by Robert Tucker, 683–717. New York: Norton.
_____. 1990. Dialektik der Natur. In Marx-Engels Werke, vol. 20, 307–568. Berlin: Dietz Verlag.
Feuerbach, Ludwig. 2012a. “Introduction to The Essence of Christianity”. In The Fiery Brook: Selected Writings, edited by and translated by Zawar Hanfi, 97–134. New York: Verso.
_____. 2012b. “Preliminary Theses on the Reform of Philosophy”. In The Fiery Brook, edited by and translated by Zawar Hanfi, 153–174. New York: Verso.
Goldman, Loren. 2019. “Introduction”. In Ernst Bloch. Avicenna and the Aristotelian Left, translated by Loren Goldman and Peter Thompson, xi–xxvi. New York: Columbia University Press.
Goshgarian, G. M. 2006. “Translator’s Introduction”. In Louis Althusser. Philosophy of the Encounter: Later Writings, 1978-1987, edited by Francois Matheron and Oliver Corpet, translated by G. M. Goshgarian, xiii–l. London: Verso.
Habermas, Jürgen. 1983. “Ernst Bloch—A Marxist Schelling”. In Philosophical- Political Profiles, translated by Frederick G. Lawrence, 61–78. Cambridge: MIT Press.
Hegel, Georg Friedrich Wilhelm. 1975. Lectures on the Philosophy of World History: Introduction, translated by H. B. Nisbet. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Holz, Hans Heinz. 2012. “Spekulativer Materialismus”. In Bloch-Wörterbuch, edited by Beat Dietschy, Doris Zeilinger, and Rainer E. Zimmermann, 483–508. Berlin: de Gruyter.
Jung, Werner. 2012. “Vor-Schein”. In Bloch-Wörterbuch, edited by Beat Dietschy, Doris Zeilinger, and Rainer E. Zimmermann, 664–672. Berlin: de Gruyter.
Lenin, V. I. 1972. Materialism and Empirio-Criticism. In Lenin: Collected Works, vol. 14. Moscow: Progress Publishers.
Lucretius. 2007. The Nature of Things, translated by Alicia Stallings. New York: Penguin Classics.
Machiavelli, Niccolo. 1996. Discourses on Livy, translated by Harvey Mansfield and Nathan Tarcov. Chicago: University of Chicago Press.
_____. 1998. The Prince, translated by Harvey Mansfield. Chicago: University of Chicago Press.
Marx, Karl. 1990. Capital, vol. 1, translated by Ben Fowkes. New York: Penguin Classics.
_____. 2000. “Preface to A Critique of Political Economy”. In Karl Marx: Selected Writings, edited by David McLellan, 424–428. Oxford:
Oxford University Press.
_____. 2006. Difference between the Democritean and the Epicurean Philosophy of Nature. In The First Writings of Karl Marx, edited by Paul M. Schafer, 84–184. Brooklyn: Ig Press.
Marx, Karl and Friedrich Engels. 2000. The Communist Manifesto. In Karl Marx: Selected Writings, 2nd edition. edited by David McLellan, 245–272. Oxford: Oxford University Press.
Mazzini, Sylvia. 2012. “Kältestrom—Wärmestrom”. In Bloch-Wörter buch, edited by Beat Dietschy, Doris Zeilinger, and Rainer E. Zimmermann, 224–231. Berlin: de Gruyter.
McLellan, David. 1972. Marx before Marxism. Middlesex, UK: Pelican.
McManus, Susan. 2003. “Fabricating the Future: Becoming Bloch’s Utopians”. Utopian Studies 14(2): 1–22.
Moir, Cat. 2013. “The Education of Hope: On the Dialectical Potential of Speculative Materialism”. In The Privatization of Hope, edited by Peter Thompson and Slavoj Zizek, 121–143. Durham, NC: Duke University Press.
_____. 2019. “In Defense of Speculative Materialism”. Historical Materialism 27(2): 123–155.
Ricoeur, Paul. 1970. “Hope and the Structure of Philosophical Systems”. Proceedings of the American Catholic Philosophical Association 44: 55–69.
Schmidt, Alfredited. 1973. Emanzipatorische Sinnlichkeit: Ludwig Feuerbachs anthropologischer Materialismus. München: C. Hanser.
_____. 2014. The Concept of Nature in Marx, translated by Ben Fowkes. London: Verso.
Seneca. 1917. “Epistle 12”. In Seneca, Volume IV: Epistles 1-65/, translated by Richard Mott Gummere. Cambridge, MA: Loeb Classical Library.
Siebers, Johan. 2012. “Novum” In Bloch-Wörterbuch, edited by Beat Dietschy, Doris Zeilinger, and Rainer E. Zimmermann, 412–416. Berlin: de Gruyter.
Shaw, William. 1991. “Historical Materialism”. In A Dictionary of Marxist Thought, 2nd edition, edited by Tom Bottomore, 234-239. Oxford: Blackwell.
Stirner, Max. 1995. The Ego and Its Own, edited by and translated by David Leopold. Cambridge: Cambridge University Press. Wiggershaus, Rolf. 1994. The Frankfurt School. Cambridge. MA: MIT Press.
Zimmermann, Rainer. 2012. “Naturallianz, Allianztechnik”. In Bloch-Wörterbuch, edited by Beat Dietschy, Doris Zeilinger, and Rainer E. Zimmermann, 349–360. Berlin: de Gruyter.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.