Słowa kluczowe
klasa robotnicza
industrializacja
historia Polski osiemnastego wieku
Jak cytować
Abstrakt
Fragmenty książki Początki klasy robotniczej (na podstawie pracy doktor-skiej Les débuts de la classe ouvrière z 1936 r.) opublikowanej po polsku w roku 1946 dają wgląd w historię „ludzi luźnych” w osiemnastowiecznej Polsce. Tekst pisany w oparciu o archiwalne dokumenty, zarządzenia i fragmenty z prasy ujmuje problem z wielu punktów widzenia, pokazując złożoną historię tej grupy społecznej i tego, jak za pomocą kolejnych decyzji prawnych i administracyjnych była ona systematycznie delegalizowana i asymilowana. Niejednorodna populacja ludzi luźnych, podejmujących się najróżniejszych zajęć i prac, z jednej strony widziana jest jako zbiorowisko przestępców i próżniaków, z drugiej strony stanowi zasób siły roboczej, którego rodzący się przemysł bardzo potrzebuje.
Bibliografia
In AGAD (Archiwum Główne Akt Dawnych) [The Central Archive of Old Files]
Files of:
– KCW. (Komisja Cywilino-Wojskowa) [Civil-Military Commision of] Czersk
– KCW. Radomsko 22, 35, 38
– KCW. Wieluń, 16, 18
– KCW. Wizna, 5
– KCW. Kalisz, Kaliskie Grodzkie Varia: I, 36
– Metryka Litewska [Lithuanian Metrics], IX
– Komisja Policji [Police Commission] 24, 44
– Zbiór Popielów [Popielów Collection] 205
– Akta Ekonomiczne m. st. Warszawy [Economical Files of the Capital City of Warsaw]
In Archiwum Krakowa [Archives of Cracow]:
– Files of KCW. Książ and Lelów, 166, 174, 176
– Files of KCW. Cracow and Proszów, 165
– Manuscript 194 – „Urządzenie wewnętrzne fabryki sukiennej”
(On internal organization of cloth factory)
In Archiwum Czartoryskich [Czartoryski’s Archive]:
– Manuscript 807, 901
In Archiwum Skarbowe [Treasury’s Archive]:
– File XXX, 31, 34
In Bibiloteka Ordynacji Krasińskich w Warszawie:
‒ Manuscript 748, 749, 751
In Collegium Warszawskie Scholarum Piarum [Warsaw Collegium Scholarum Piarum]:
– Volumina Legum. vol. VII, IX
Dembowski, Sebastyan. 1791. J. S. Dembowskiego, komisarza cywilno-wojskowego Rzecz krótka o fabryce Sukiennej Krakowskiej. Dla wiadomości publicznej do druku podana w Krakowie roku 1791. Kraków: Akademia Umiejętności.
“Dziennik Handlowy” [Journal of Commerce]. 1787.
Kermisz, Józef. Lublin i Lubelskie w dobie Sejmu Czteroletniego (typescript of doctoral thesis).
Kołłątaj, Hugon. 1790. Prawo polityczne narodu polskiego. Warszawa: Drukarnia Gröllowska Nadworna
Korzon, Tadeusz. 1897. Wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta
(1764 - 1794) badania historyczne ze stanowiska ekonomicznego i administracyjnego. vol. 2. Kraków: Akademia Umiejętności Kot, Stanisław. 1934. Historia wychowania. vol. 2. Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych „Monitor”. 1777.
PEF – Projekt od Deputacji do egzaminu Komisji Skarbu Koronnego wyznaczonej urządzenia fabryk w państwach Rzeczypospolitej (n.d.)
„Pamiętnik Historyczno-Polityczny” [Historical-Political Diary]. 1790.
„Pamiętnik Historyczno-Polityczny”. 1791.
„Pamiętnik Historyczno-Polityczny”. 1792.
Sierakowski, Wacław. 1797. Rękodzieło Fabryki Sukienney które w Krakowie 1786 dla wielu pożytków i zatrudnienia ubogich pracą iest ustanowione
przez WJX. Wacława hrabię Sierakowskiego proboszcza katedralnego krakowskiego, iako fabryki sukienney protektora, w trzech częściach zawarte pracą i kosztem Autora. Cz. 1–3. Krakowie: Drukarnia Szkoły Główney
Smoleński, Władysław. 1891. Przewrót umysłowy w Polsce wieku XVIII. Studya historyczne
Rutkowski, Jan. 1921. Poddaństwo włościan w XVIII wieku w Polsce i niektórych innych krajach Europy. Poznań: Gebethner i Wolff.
Rutkowski, Jan. 1925. Zagadnienie reform rolnej w Polsce XVIII w. Poznań.
Stanisław, August. 1787. „Uniwersał z 25 maja 1787”. Gazeta Warszawska 46.
Wybicki, Józef. 1778. Listy Patryotyczne Do Jasnie Wielmoznego Ex Kanclerza Zamoyskiego Prawa Układaiącego Pisane. Warszawa: Drukarnia Gröllowska Nadworna.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.