Słowa kluczowe
sekularyzacja
Giorgio Agamben
Hans Blumenberg
Alberto Toscano
Jak cytować
Abstrakt
Wielu krytyków zarzucało myśli Giorgia Agambena ahistoryczność. Ostatnio podobne oskarżenia wysunął Alberto Toscano, formułując je przez przywołanie krytyki Hansa Blumenberga względem tezy o sekularyzacji oraz jego teorii zmiany epokowej. Według Toscano, z powodu akceptacji dla Schmittiańskiego pojęcia sekularyzacji, bazującego na substancjalizmie historycznym, Agamben nie tylko sprzeniewierza się metodologii Michela Foucaulta – którą deklaratywnie przyjmuje – ale także ciąży ku uznaniu dominacji pojęć teologicznych jako źródła całej filozoficznej tradycji Zachodu oraz jego instytucji politycznych. Moim zamiarem jest pokazanie, że nawet poniekąd powierzchowne stwierdzenia Agambena na temat sekularyzacji są równoważone przez podjęty przez niego podwójny wysiłek. Po pierwsze, chociaż przyznaje on znaczenie dziedzictwu teologicznemu, to jednocześnie odrzuca pierwszeństwo religii jako niezbędnego fundamentu etyki i polityki. Co więcej, jego skrupulatne i bardzo gęste studia nad teologią chrześcijańską sytuują go na pozycji najbardziej przenikliwego ze współczesnych krytyków kościoła katolickiego oraz jakichkolwiek teologiczno-politycznych hybryd ukonstytuowanych poprzez nadużycie władzy.Bibliografia
Agamben, Giorgio. 1991. Language and Death: the Place of Negativity. Trans. Karen E. Pinkus, Michael Hardt. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Agamben, Giorgio. 1998. Homo sacer: Sovereign Power and Bare Life. Trans. Daniel Heller-Roazen. Stanford: Stanford University Press.
Agamben, Giorgio. 1999. Potentialities: Collected Essays in Philosophy. Trans. and introduction Daniel Heller-Roazen. Stanford: Stanford University Press.
Agamben, Giorgio. 2000. Means without End: Notes on Politics. Trans. Vincenzo Binetti, Cesare Casarino. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Agamben, Giorgio. 2004. The Open: Man and Animal. Trans. Kevin Attell. Stanford: Stanford University Press.
Agamben, Giorgio. 2007a. Il regno e la gloria: Per una genealogia teologica dell’economia e del governo. Homo sacer II, 2. Vicenza: Neri Pozza.
Agamben, Giorgio. 2007b. Profanations. Trans. Jeff Fort. New York: Zone Books.
Agamben, Giorgio. 2009a. The Signature of all Things: On Method. Trans. Luca D’Isanto, Kevin Attell. New York: Zone Books.
Agamben, Giorgio. 2011a. The Kingdom and the Glory: For a Theological Genealogy of Economy and Government (Homo sacer II, 2). Trans. Lorenzo Chiesa, Matteo Mandarini. Stanford: Stanford University Press.
Agamben, Giorgio. 2011b. The Sacrament of Language: An Archaeology of the Oath (Homo sacer II, 3). Trans. Adam Kotsko. Stanford: Stanford University Press.
Agamben, Giorgio. 2012. The Church and the Kingdom. Trans. Leland de la Durantaye. London–New York: Seagull Books.
Agamben, Giorgio. 2013a. Opus Dei: An Archeology of Duty. Trans. Adam Kotsko. Stanford: Stanford University Press.
Agamben, Giorgio. 2014. Uso dei corpi. Vicenza: Neri Pozza Editore.
Bielik-Robson, Agata. 2010. “The Broken Constellation: Agamben’s Theology between Tragedy and Messianism.” Telos 152: 103–126.
Bielik-Robson, Agata. 2011a. “Messiah without Resentment, Or What Remains of Messianism in Giorgio Agamben’s Remnants of Auschwitz.” Bamidbar: Journal of Jewish Thought & Philosophy 1: 67–78.
Bielik-Robson, Agata. 2011b. The Saving Lie: Harold Bloom and Deconstruction. Evanston: Northwestern University Press.
Bielik-Robson, Agata. 2012. Erros: Mesjański witalizm i filozofia. Kraków: Universitas.
Blumenberg, Hans. 1983. The Legitimacy of the Modern Age. Trans. and introduction Robert M. Wallace. Cambridge: MIT Press.
Blumenberg, Hans. 1985. The Work on Myth. Trans. and introduction Robert M. Wallace. Cambridge: MIT Press.
Blumenberg, Hans. 2010. Paradigms for a Metaphorology. Trans. and afterword Robert Savage. Ithaca: Cornell University Press.
Depoortere, Frederiek. 2011. “Reading Giorgio Agamben’s Homo Sacer with René Girard.” Philosophy Today 56(2): 108–17.
Dickinson, Colby. 2011a. Agamben and Theology. London–New York: T.&T. Clark.
Dickinson, Colby. 2011b. “Beyond Violence, Beyond the Text: The Role of Gesture in Walter Benjamin and Giorgio Agamben, and its Affinity with the Work of René Girard.” Heythrop Journal 52(6): 952–61.
Galindo Hervás, Alfonso. 2010. “La gloria y el concepto de lo político en Giorgio Agamben.” Revista de estudios sociales 35: 66–77.
Geréby, György. 2008. “Political Theology versus Theological Politics: Erik Peterson and Carl Schmitt.” New German Critique 35(3/105): 7–33.
Girard, René. 1977. Violence and the Sacred. Trans. Patrick Gregory. Baltimore–London: Johns Hopkins University Press.
Fox, Christopher A. 2007. “Sacrificial Pasts and Messianic Futures: Religion as a Political Prospect in René Girard and Giorgio Agamben.” Philosophy and Social Criticism 33(5): 563–95.
Majewski, Tomasz. 2011. Dialektyczne feerie: Szkoła frankfurcka i kultura popularna [Dialectical Féeries: The Frankfurt School and Popular Culture]. Łódź: Wydawnictwo Officyna.
Palti, Elías José. 2010. “From Ideas to Concepts to Metaphors: The German Tradition of Intellectual History and the Complex Fabric of Language.” History and Theory 49(2): 194–211.
Schmitt, Carl. 1985. Political Theology: Four Chapters on the Concept of Sovereignty. Trans. George Schwab. Cambridge: MIT Press.
Sharpe, Matthew. 2009. “Only Agamben Can Save us? Against the Messianic Turn Recently Adopted in Critical Theory.” Bible and Critical Theory 5(3): 40.1–40.20.
Sudlow, Brian. 2012. “Agamben, Girard and the Life that Does Not Live.” In Intensities: Philosophy, Religion and the Affirmation of Life, eds. Steven Shakespeare, Katharine S. Moody. Farnham–Burlington: Ashgate.
Toscano, Alberto. 2011. “Divine Management: Critical Remarks on Giorgio Agamben’s The Kingdom and the Glory.” Angelaki 16(3): 125–136.
Ulicka, Danuta. 2007. Literaturoznawcze dyskursy możliwe: Studia z dziejów nowoczesnej teorii literatury w Europie Środkowo-Wschodniej [Possible Discourses of Literaturwissenschaft: Studies on the History of Modern Literary Theory in the Central-Eastern Europe]. Kraków: Universitas.
Ulicka, Danuta. 2013. Słowa i ludzie: 10 szkiców z antropologii filologicznej [Words and People: Ten Essays from the Perspective of Philological Anthropology]. Warszawa: Fundacja Akademia Humanistyczna; Instytut Badań Literackich PAN – Wydawnictwo.
Zawisza, Rafał. 2012. “Ocalić to, co się da: Witalistyczna interpretacja rozprawy doktorskiej Hanny Arendt pt. ‘O pojęciu miłości u Augustyna’.” Praktyka Teoretyczna 6: 327–345.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.