Keywords
river banks
stream
land use type
Sowie Mountains
How to Cite
Number of views: 22
Number of downloads: 8
Abstract
Habitat disturbances and adjacent home gardens (with alien plants cultivated for decorative purposes) favor invasions of anthropophytes, which eliminate native plants and create new plant communities along streams. Research carried out in the Sowie Mountains and Dzierżoniów Basin (Kotlina Dzierźoniowska), showed dependence between the occurrence of anthropophytes and type of land use (forest, agricultural, or built-up area). Plant communities dominated by alien species usually form 2 types of stands: small patches in built-up areas (within the stream-bed protected by stone or concrete walls), and large linear patches in sections of streams flowing along agricultural areas. Occurrence of anthropophytes was researched also in relation to distance from the stream-bed. Some anthropophytes are related to the interior (riparian) sub-zone (Impatiens glandulifera, Rudbeckia laciniata), while others can occur in different sub-zones (Solidago gigantea, Reynoutria japonica, R. sachalinensis, Echinocystis lobata). Forest communities, despite their degeneration, are the least invaded. Only Impatiens parviflora occurs along streams in forests (its average Braun-Blanquet cover-abundance in forest sections is 2.7, while 0.5 in agricultural, and 0.4 in built-up sections). Impatiens glandulifera forms denser stands in stream sections in built-up areas than in agricultural areas, while other species show an inverse relation.
References
ANIOŁ-KWIATKOWSKA J. 1974. Flora i zbiorowiska synantropijne Legnicy, Lubina i Polkowic. Acta Univ. Wrat., Prace Bot. 19: 1-150.
ANIOŁ-KWIATKOWSKA J., DAJDOK Z. & KĄCKI Z. 1998. Walory przyrodnicze projektowanego parku krajobrazowego „Dolina Odry II”. Acta Univ. Wrat., Prace Bot. 74: 201-233.
BORYSIAK J. 1994. Struktura aluwialnej roślinności lądowej środkowego i dolnego biegu Warty. Wyd. Nauk. UAM, seria Biologia, 52, 258 pp. Poznań.
BRAUN-BLANQUET J. 1964. Pflanzensoziologie. Grundzüge der Vegetationskunde. Ed. 3. 865 pp. Springer, Berlin, Wien, New York. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-7091-8110-2
BRZEG A. 1989. Przegląd systematyczny zbiorowisk okrajkowych dotąd stwierdzonych i mogących występować w Polsce. Fragm. Flor. Geobot. 34: 385-424.
BRZEG A. & RATYŃKA H. 1983. Nadrzeczne zbiorowiska roślinne nad Wartą w Poznaniu i ich cechy antropogeniczne. Bad. Fizjogr. Pol. Zach. seria B-Botanika 34: 79-101.
CHMIEL J. 1993. Flora roślin naczyniowych wschodniej części Pojezierza Gnieźnieńskiego i jej antropogeniczne przeobrażenia w wieku XIX i XX, cz. 1 i 2. Prace Zakładu Taksonomii Roślin UAM w Poznaniu 1; 1: 1-202, 2: 1-212. Wyd. Sorus, Poznań.
CHYTRÝ M., JAROŠÍK W., PYŠEK P., HÁJEK O., KNOLLOVÁ J., TICHÝ L. & DANIHELKA J. 2008a. Separating habitat invasibility by alien plants from the actual level of invasion. Ecology 89(6): 1541-1553. DOI: https://doi.org/10.1890/07-0682.1
CHYTRÝ M., PYŠEK P., TICHÝ L., KNOLLOVÁ J. & DANIHELKA J. 2008b. Invasion of alien plants in the Czech Republic - a quantitive assesment across habitats. Preslia 77: 339-354.
DAJDOK Z. 2004. Występowanie pokrzywy zwyczajnej Urtica dioica L. w dolinach małych strumieni na obszarach rolniczych. In: T. HEESE & W. PUCHALSKI (eds.). Bliskie naturze kształtowanie dolin rzecznych. Mon. Wydz. Bud. i Inż. Środ. 103: 285-231. Wyd. Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, Koszalin.
DAJDOK Z. & ANIOŁ-KWIATKOWSKA J. 1998. Wstępne wyniki badań nad ekspansją niecierpka gruczołowatego (Impatiens glandulifera Royle) w Dolinie Odry. Bad. Fizjogr. Pol. Zach. seria B-Botanika 47: 195-204.
DAJDOK Z. & ŚLIWIŃSKI M. 2007. Rośliny inwazyjne Dolnego Śląska. 44 pp. Polski Klub Ekologiczny, Okręg Dolnośląski, Wrocław.
DAJDOK Z. & WUCZYŃSKI A. 2005. Zróżnicowanie biocenotyczne, funkcje i problemy ochrony drobnych cieków śródpolnych. In: L. TOMIAŁOJĆ & A. DRABIŃSKI (eds.). Środowiskowe aspekty gospodarki wodnej, pp. 227-252. PAN, Wydz. Inż. i Kszt. Środ. i Geodezji AR we Wrocławiu.
DAJDOK Z., ANIOŁ-KWIATKOWSKA J. & KĄCKI Z. 1998. Impatiens glandulifera Royle in the flood-plain vegetation of the Odra river (West Poland). In: U. STARFINGER, K. EDWARDS, I. KOWARIK & M. WILLIAMSON (eds.). Plant Invasions: Ecological Mechanisms and Human Responses, pp. 161-168. Backhuys Publishers, Leiden, The Netherlands.
DAJDOK Z., ANIOŁ-KWIATKOWSKA J. & KĄCKI Z. 2003. Distribution of Impatiens glandulifera along the Odra river. In: A. ZAJĄC, M. ZAJĄC & B. ZEMANEK (eds.). Phytogeographical problems of synantropic plants, pp. 125-130. Institute of Botany, Jagiellonian University, Cracow.
FALIŃSKI J. B. 1972. Synantropizacja szaty roślinnej – próba określenia istoty procesu i głównych kierunków badań. Phytocoenosis 1(3): 157-170.
FALIŃSKI J. B. 1998. Invasive alien plants and vegetation dynamics. In: U. STARFINGER, K. EDWARDS, I. KOWARIK & M. WILLIAMSON (eds.). Plant Invasions: Ecological Mechanisms and Human Responses, pp. 3-21, Backhuys Publishers, Leiden, The Netherlands.
FALIŃSKI J. B. 2000. Rzeczne wędrówki roślin. Rzeki 9: 143-176.
HAYCOCK N.E., BURT T.P., GOULDING K.W.T. & PINAY G. (eds.) 1996. Buffer zones. Their Processes and Potential in Water Protection. The proceedings of the International Conference on Buffer Zones. September 1996. Quest Environmental, Hertfordshire.
HEJDA M. & PYŠEK P. 2006. What is the impact of Impatiens glandulifera on species diversity of invaded riparian vegetation? Biol. Conserv. 132: 143-152. DOI: https://doi.org/10.1016/j.biocon.2006.03.025
HULME P. E. & BREMNER E. T. 2006. Assessing the impact of Impatiens glandulifera on riparian habitats: portioning diversity components following species removal. Journal of Applied Ecology 43: 43-50. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1365-2664.2005.01102.x
JACKOWIAK B. 1990. Antropogeniczne przemiany flory roślin naczyniowych Poznania. Wyd. Nauk. UAM, seria Biologia, 42, 232 pp. Poznań.
KASPRZAK K. 2002. Rzeki na terenach prawnie chronionych - możliwości realizacji zadań gospodarczych i ochronnych. Rzeki 5: 135-159.
KISTOWSKI M. 1997. Studium związków pomiędzy strukturą i potencjałem krajobrazu młodoglacjalnego (na przykładzie okolic Ełku). Prace i Studia Geograficzne 21: 43-64.
KOCZUR A. 1999. Wpływ zabudowy rzeki Czarny Dunajec na dynamikę wędrówek roślin górskich. Ochr. Przyr. 56: 35-49.
KORNAŚ J. 1977. Analiza flor synantropijnych. Wiad. Bot. 21(2): 85-90.
KŘIVÁNEK & PYŠEK P. 2008. Forestry and horticulture as pathways of plant invasions: a database of alien woody plants in the Czech Republic. In: B. TOKARSKA-GUZIK, J. H. BROCK, G. BRUNDU, L. CHILD, C. C. DAEHLER & P. PYŠEK (eds.). Plant Invasions: Human perception, ecological impacts and management, pp. 21-38. Backhuys Publishers, Leiden, The Netherlands.
KUCHARCZYK M. 2003. Phytogeographical Roles of Lowland Rivers on the example of the Middle Vistula. 127 pp. Maria Curie-Skłodowska University Press, Lublin.
MACICKA-PAWLIK T. & WILCZYŃSKA W. 1996. Szata roślinna projektowanego rezerwatu „Uroczysko Wrzosy” koło Wołowa (studium florystyczno-fitosocjologiczne). Acta Univ. Wrat., Prace Bot. 64: 121-194.
MATUSZKIEWICZ W. 2005. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. In: J. B. FALIŃSKI (ed.). Vademecum Geobotanicum 3, 537 pp. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., ZAJĄC A. & ZAJĄC M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. In: Z. MIREK (ed.). Biodiversity of Poland 1, 442 pp. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
OLACZEK R. 2000. Antropogeniczne czynniki przekształcania dolin rzecznych. Rzeki 9: 119-142.
PENDER K. 1975. Zbiorowiska leśne Gór Sowich. Acta Univ. Wrat., Prace Bot. 20: 1-76.
PYŠEK P. & PRACH K. 1993. Plant invasions and the role of riparian habitats: A comparison of four species alien to Central Europe. Journal of Biogeography 20(4): 413-420. DOI: https://doi.org/10.2307/2845589
SUKOPP H. 1972. Wandel von Flora und Vegetation. Vegetatio 17: 360-371. DOI: https://doi.org/10.1007/BF01965917
ŚWIERKOSZ K. 1993. Nowe zespoły roślinności synantropijnej we Wrocławiu. Acta Univ. Wrat., Prace Bot. 53: 59-94.
TOKARSKA-GUZIK B. 2005. The Establishment and Spread of Alien Plant Species (Kenophytes) in the Flora of Poland. Prace naukowe Uniw. Śląskiego w Katowicach 2372: 1-192.
TOKARSKA-GUZIK B., BZDĘGA K., KNAPIK B. & JENCZAŁA G. 2006. Changes in plant species richness in some riparian plant communities as a result of their colonisation by taxa of Reynoutria (Fallopia). Biodiv. Res. Conserv. 1-2: 123-130.
TOKARSKA-GUZIK B. & DAJDOK Z. 2004. Rośliny obcego pochodzenia - udział i rola w szacie roślinnej Opolszczyzny. In: A. NOWAK & K. SPAŁEK (eds.). Ochrona szaty roślinnej Śląska Opolskiego, pp. 277-303. Wyd. Uniw. Opolskiego, Opole.
TSCHIEDEL K. 2006. Wenn Neophyten zum Problem warden (invasive Pflanzenarten in Ostsachsen). 34 pp. Naturschutzbehörde des Landeskreis Löbau-Zittau, Naturschutzzentrum “Zittauer Gebirge” GmbH und TÜV Rheinland Akademie GmbH.
ZAJĄC A. 1978. Założenia metodyczne „Atlasu rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce”. Wiad. Bot. 22(3): 145-155.
License
Copyright © by Adam Mickiewicz University, Poznań, Poland, Department of Plant Taxonomy, 2008OPEN ACCESS