Abstract
In Western Pomerania, as in other areas of Europe, alien species play an increasingly important role. In particular, invasive plants tend to spread rapidly and in large numbers which may reduce diversity of native species, leading to the phenomenon of “trivialisation of flora”, and transform ecosystems. The list of invasive species (32 taxa) includes alien species occurring throughout Western Pomerania, and penetrating natural or semi-natural habitats. The second group consists of potentially invasive species (23 taxa), i.e. those distributed across the area under study and tending to increase the number of their localities in semi-natural and natural habitats, taxa invasive only locally, as well as species with missing data, which does not currently allow including them into the first group. Invasive weeds, as well as some epecophytes and archaeophytes occurring only on anthropogenic sites and tending to spread, were not taken into account. Among hemiagriophytes, the most common and troublesome ones are: Conyza canadensis, Erigeron annuus, Lolium multiflorum, Lupinus polyphyllus, Solidago canadensis, S. gigantea. Among holoagriophytes, i.e. the taxa which received the highest naturalisation status, very expansive species, successful in land colonisation, like Acer negundo, Bidens frondosa, B. connata, Clematis vitalba, Elodea canadensis, Epilobium ciliatum, Heracleum sosnowskyi, Impatiens glandulifera, I. parviflora, Padus serotina, Quercus rubra and Robinia pseudoacacia, should be given particular attention. Among the invasive and potentially invasive species, most taxa penetrate plant communities of the Artemisietea and Molinio-Arrhenatheretea class, followed by Querco-Fagetea, Vaccinio-Piceetea, Stellarietea mediae, Salicetea purpurae and Koelerio-Corynophoretea. The number of invasive species is twice as high when compared to the situation of these species in Poland; on the contrary, the number of species inhabiting anthropogenic, semi-natural and natural habitats is two times lower, while that of holoagriophytes and hemiagriophytes is 56.3% and 43.7%, respectively. It seems that in the case of some invasive and potentially invasive species, a decrease in the number of their locations may be observed from the west to the east (e.g. for Acer negundo, Bromus carinatus, Clematis vitalba, Helianthus tuberosus, Lycium barbarum, Reynoutria japonica, Rosa rugosa, Vicia grandiflora). Distribution patterns for some species (e.g. for Parthenocytisus inserta or Xanthium albinum) are indicative of a likely major role of the Odra River valley in the spreading of invasive species. It should be kept in mind that the area of the North-West Poland is poorly examined in terms of its flora, so the results provided in this paper are tentative. Nevertheless, the maps illustrate colonisation trends and directions and, moreover, have been so far the only attempt to synthesise this problem in NW Poland.
References
Berg C. & Barth H. 2008. Does the inner Baltic Sea coast provide a habitat for invasive neophytes? In: W. Rabitsch, F. Ess l & F. Klingenstein (eds.). Biological Invasions - from Ecology to Conservation. NEOBIOTA 7: 218-223.
Bettinger A., Buttler K. P., Caspa ri S., Klotz J., May R. & Metzing D. 2013. Verbreitungsatlas der Farn- und Blütenpflanzen Deutschlands. 912 pp. Netzwerk Phytodiversität Deutschlands, Reden, Bonn
Dajdok Z. & Pawlaczyk P. 2009. Inwazyjne gatunki roślin ekosystemów mokradłowych Polski. 85 pp. Wyd. Klubu Przyrodników, Świebodzin.
Fukarek F. & Henker H. 2006. Flora von Mecklenburg- Vorpommern. 428 pp. Weissdornverlag, Jena.
Hultén E. & Fries M. 1986. Atlas of North European vascular plants. North of the Tropic of Cancer. I-III. xvi+1172 pp. Koeltz Scientific Books, Königstein.
Jalas J. & Suominen J. (eds.). 1972-1994. Atlas Florae Europaeae. Distribution of Vascular Plants in Europe. Vol. 1-10. The Committee for Mapping the Flora of Europe & Societas Biologica Fennica Vanamo, Helsinki.
Jalas J., Suominen J. & Lamp inen R. (eds.). 1996. Atlas Florae Europaeae. Distribution of Vascular Plants in Europe. 11. Cruciferae (Ricotia to Raphanus). 310 pp. The Committee for Mapping the Flora of Europe & Societas Biologica Fennica Vanamo, Helsinki. Maps 2434-2927.
Jalas J., Suominen J., Lamp inen R. & Kurtto A. (eds.). 1999. Atlas Florae Europaeae. Distribution of Vascular Plants in Europe. 12. Resedeaceae to Platanaceae. 250 pp. The Committee for Mapping the Flora of Europe & Societas Biologica Fennica Vanamo, Helsinki. Maps 2928-3270.
Konopska K. (mscr.). 2013. Problemy fitogeograficzne i flora południowej części Równiny Nowogardzkiej. Ph. D. Thesis, Department of Botany and Nature Conservation, University of Szczecin.
Kujawa -Paw laczyk J. (mscr.). 1997. Synantropizacja szaty roślinnej Drawieńskiego Parku Narodowego. Ph. D. Thesis, Department of Plant Taxonomy, Adam Mickiewicz University.
Kurtto A., Fröhner S. E. & Lampinen R. (eds.). 2007. Atlas Florae Europaeae. Distribution of Vascular Plants in Europe. 14. Rosaceae (Alchemilla and Aphanes). 200 pp. The Committee for Mapping the Flora of Europe & Societas Biologica Fennica Vanamo, Helsinki. Maps 3557-3912.
Kurtto A., Lamp inen R. & Junikka L. (eds.) 2004. Atlas Florae Europaeae. Distribution of Vascular Plants in Europe. 13. Rosaceae (Spiraea to Fragaria, excl. Rubus). 320 pp. The Committee for Mapping the Flora of Europe & Societas Biologica Fennica Vanamo, Helsinki. Maps 3271-3556.
Kurtto A., Weber H. E., Lampinen R. & Sennikov A. N. (eds.). 2010. Atlas Florae Europaeae. Distribution of Vascular Plants in Europe. 15. Rosaceae (Rubus). 320 pp. The Committee for Mapping the Flora of Europe & Societas Biologica Fennica Vanamo, Helsinki. Maps 3913-4708.
Matuszkiewicz W. 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. In: J. B. Faliński (ed.). Vademecum Geobotanicum 3, 537 pp. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Meusel H. & Jäger E. J. 1992. Vergleichende Chorologie der zentraleuropäischen Flora. III. Text ix+333 pp., Karten, Literatur, Register pp. ix+422-688. Gustav Fischer Verlag, Jena-Stuttgart-New York.
Meusel H., Jäger E., Rauschert S. & Weinert E. 1978. Vergleichende Chorologie der zentraleuropäischen Flora. II. Text xi+418 pp., Karten pp. 259-421. Gustav Fischer Verlag, Jena.
Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A. & Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. In: Z. Mirek (ed.). Biodiversity of Poland, 1, 442 pp. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
Myśliwy M. (mscr.). 2003. Flora roślin naczyniowych Barlinecko- Gorzowskiego Parku Krajobrazowego w warunkach antropogenicznych przemian środowiska przyrodniczego. Ph. D. Thesis, Department of Plant Taxonomy and Phytogeography, University of Szczecin.
Pawlaczyk P. & Adamowski W. 1991. Impatiens capensis (Balsaminaceae) nowy gatunek we florze Polski Fragm. Flor. Geobot. 35: 225-232.
Piotrows ka H. 1966. Rośliny naczyniowe wysp Wolina i południowo-wschodniego Uznamu. PTPN, Prace Kom. Biol. 30(4): 1-283.
Popiela A., Łysko A. & Wieczorek A. 2013a. Western Pomeranian Atlas of Distribution of Vascular Plants and Fungi (ZARRiG) - project scope and method. Plant Diversity and Evolution 130(3-4): 265-271.
Popiela A., Łysko A. & Wieczorek A. 2013b. Zachodniopomorski Atlas Rozmieszczenia Roślin Naczyniowych i Grzybów (ZARRiG) - Zakres i Metoda Projektu. In: M. Kuzn & Nienartowicz A. (eds.). Systemy informacji geograficznej w zarządzaniu obszarami chronionymi - od teorii do praktyki, pp. 161-166, Wydawnictwo UMK, Toruń.
Startek B. (mscr.) 2013. Flora naczyniowa oraz fitogeograficzne zagadnienia środkowej części Pojezierza Myśliborskiego. Ph. D. Thesis, Department of Botany and Nature Conservation, University of Szczecin.
Stępień E. (mscr.). 2004. Flora naczyniowa Cedyńskiego Parku Krajobrazowego. Ph. D. Thesis, Department of Plant Taxonomy and Phytogeography, University of Szczecin.
Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Zając M., Zając M., Urbisz Al., Danielewicz W. & Hołdyński C. 2012. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. 196 pp. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa.
Umiastowska M. (mscr.). 2012. Flora wschodniej części Pojezierza Drawskiego i jej przemiany. Ph. D. Thesis, Department of Botany and Nature Conservation, University of Szczecin.
Więcław H. 2006. Flora roślin naczyniowych Ińskiego Parku Krajobrazowego i jej antropogeniczne przeobrażenia. Część I i II. 209 pp., 226 pp. Wyd. Uniw. Szczecińskiego, Szczecin.
Zając A. 1978. Założenia metodyczne „Atlasu rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce”. Wiad. Bot. 22(3): 145-155.
Zając A., Ciaciura M. & Zając M. 1993. Rośliny naczyniowe Zaodrza (na zachód od Szczecina). 151 pp. Rozprawy i Studia Uniwersytetu Szczecińskiego 142, Szczecin.
Zając A. & Zając M. (eds.). 2001. Distribution Atlas of Vascular Plants in Poland. xii+714 pp. Edited by Laboratory of Computer Chorology, Institute of Botany, Jagiellonian University, Cracow.
Zając M. & Zając A. 2009. The geographical elements of native flora of Poland. 94 pp. Edited by Laboratory of Computer Chorology, Institute of Botany, Jagiellonian University, Kraków.
Ziarnek M. 2012. Bibliografia botaniczna Pomorza. Rośliny naczyniowe i ochrona przyrody. Publikacje wydane do roku 1945. 300 pp. Sorus, Poznań.
Ziarnek K. (mscr.) 2002. Dynamika flory roślin naczyniowych Puszczy Bukowej pod Szczecinem. Ph. D. Thesis, Department of Plant Taxonomy, Adam Mickiewicz University.
Ziarnek K., Ziarnek M. & Wołejko L. 2003. Bibliografia botaniczna Pomorza. Rośliny naczyniowe i ochrona przyrody. Publikacje z lat 1945-2000. 285 pp. Fundacja Akademia Rolnicza w Szczecinie 2010, Szczecin.
Żukowski W. 1960. Roślinność naczyniowa okolic Szczecinka. PTPN, Prace Kom. Biol. 22(1): 1-73.