Keywords
Libanotis pyrenaica expansion
vegetation changes
the Cracow-Częstochowa Upland
the Silesian Upland
How to Cite
Number of views: 11
Number of downloads: 7
Abstract
Human activity is a factor strongly influencing the current state of vegetation. The abandonment of traditional land use enables uncontrolled secondary succession. Libanotis pyrenaica, a host plant for Orobanche bartlingii, is a great example of species that spread as a result of this process, especially in the area of the Silesian-Cracow Upland. The aim of this study is to show that the expansion of L. pyrenaica caused by changes in land use promotes spreading of O. bartlingii - a species rare in Poland and Europe. During the field research conducted in the last decade, further localities of O. bartlingii were found. The gathered data were summarized to supplement the known distribution of the species and to present floristic and ecological characteristics of the phytocenoses with the participation of L. pyrenaica and O. bartlingii.
References
Alard D. Chabrerie O., Dutoit T., Roche P. & Langlois E. 2005. Patterns of secondary succession in calcareous grasslands: can we distinguish the influence of former land uses from present vegetation data? Bas. App. Ecol. 6: 161-173.
Babczyńska B. 1978. Zbiorowiska murawowe okolic Olsztyna koło Częstochowy. Acta Biologica 5: 169-215.
Babczyńska-Sendek B. 1984. Zbiorowiska łąkowe i murawowe Wyżyny Częstochowskiej. Ph. D. Thesis, Department of Geobotany and Nature Protection, University of Silesia, Katowice, Poland.
Babczyńska-Sendek B. 2005. Problemy fitogeograficzne i syntaksonomiczne kserotermów Wyżyny Śląskiej. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 2296: 1-237.
Babczyńska-Sendek B. 2009. Significance of protection of the meadow and grassland communities for maintenance the floristic diversity in the area of the south-eastern Silesian Upland (Poland). Biodiv. Res. Conserv. 13: 49-60.
Babczyńska-Sendek B., Błońska A. & Hejdysz J. 2012. Characteristics of the flora of fallow lands on rendzina soils on the Twardowice Plateau (Silesian Upland). Acta Agrobotanica 65(4): 75-90.
Brzeg A. & Wika S. 2014. Termofilne ziołorośla okrajkowe z klasy Trifolio-Geranietea sanguinei Th. Müller 1962 na obszarze środkowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. 179 pp. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, Będzin.
Castro H., Lehsten V., Lavorel S. & Freitas H. 2010. Functional response traits in relation to land use change in the Montado. Agriculture, Ecosystems and Environment 137: 183-191.
Celiński F., Ludera F., Rostański K., Sendek A. & Wika S. 1974-75. Nowe stanowiska roślin naczyniowych na Górnym Śląsku i terenach przyległych. Cz. I, II. Opolskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Zeszyty Przyrodnicze 14-15: 11-31.
Celiński F., Rostański K., Sendek A., Wika S. & Cabała S. 1978-79. Nowe stanowiska rzadkich roślin na Górnym Śląsku i terenach przyległych. Cz. IV. Zesz. Przyr. OTPN 18: 3-18.
Dutoit T., Buisson E., Roche P. & Alard D. 2003. Land use history and botanical changes in the calcareous hillsides of Upper-Normandy (north-western France): new implications for their conservation management. Biol. Conserv. 115: 1-19.
Dzwonko Z. & Loster S. 1998. Ochrona półnaturalnych muraw nawapiennych we współczesnym krajobrazie: dynamika roślinności po wycięciu drzew. Ochr. Przyr. 55: 3-23.
Ellenberg H. & Leuschner Ch. 2010. Vegetation Mitteleuropas mit den Alpen. 6. Auflage. 1334 pp. Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart.
Faliński J. B. 2000. The interpretation of contemporary vegetation transformation on the basis of the theories of synanthropisation and syndynamics. In: B. Jackowiak & W. Żukowski (eds.). Mechanisms of Anthropogenic Changes of the Plant Cover. Publications of the Departmentof Plant Taxonomy of the Adam Mickiewicz University in Poznań 10: 9-30. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
Fischer S. F., Poschlod P. & Beinlich B. 1996. Experimental studies on the dispersal of plants and animals on sheep in calcareous grasslands. J. App. Ecol. 33: 1206-1222. Grime J. P. 1979. Plant Strategies and Vegetation Processes. 213 pp. J. Wiley & Sons, Chichester.
Jongejans E. & Telenius A. 2001. Field experiments on seed dispersal by wind in ten umbelliferous species (Apiaceae). Plant Ecol. 151: 67-78. Kaźmierczakowa R. & Grodzińska K. 2006. Przemiany zbiorowisk naskalnych i kserotermicznych w Pienińskim Parku Narodowym w ostatnich 35 latach XX wieku. Studia Naturae 54(1): 85-132.
Kleyer M., Bekker R. M., Knevel I. C., Bakker J. P, Thompson K., Sonnenschein M., Poschlod P., Van Groenendael J. M., Klimeš L., Klimešová J., Klotz S., Rusch G. M., Hermy M., Adriaens D., Boedeltje G., Bossuyt B., Dannemann A., Endels P., Götzenberger L., Hodg son J.G., Jackel A-K., Kühn I., Kunzmann D., Ozinga W. A., Römermann C., Stadler M., Schlegelmilch J., Steendam H. J., Tackenberg O., Wilmann B., Cornelissen J. H. C., Eriksson O., Garnier E. & Peco B. 2008. The LEDA Traitbase: A database of life-history traits of Northwest European flora. Journal of Ecology 96: 1266-1274.
Klotz S., Kühn I. & Durka W. (eds.). 2002. BIOLFLOR - Eine Datenbank zu biologisch-ökologischen Merkmalen der Gefäßpflanzen in Deutschland. Schriftenreihe für Vegetationskunde 38. Bonn: Bundesamt für Naturschutz.
Koczwara M. 1960. Rodzina: Umbelliferae, Baldaszkowate. In: B. Pawłowski & A. Jasiewicz (eds.). Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i Ziem Ościennych, 9, 137 pp. Instytut Botaniki im. W. Szafera, PAN, Kraków.
Kornaś J. 1972. Rozmieszczenie i ekologia rozsiewania się chwastów w zespołach polnych w Gorcach. Acta Agrobotanica 25(1): 1-66.
Kornaś J. 1990. Jak i dlaczego giną zespoły roślinne? Wiad. Bot. 34(2): 7-16.
Krajewski Ł. 2011. Zaraza Bartlinga w Zagłębiu Dąbrowskim. Przyroda Górnego Śląska 68: 3.
Kreutz C. A. J. 1995. Orobanche. The European broomrape species. Central and northern Europe. 159 pp. Naturhistorisch Genootschap, Limburg.
Medwecka-Kornaś A. 1950. Biologia rozsiewania naskalnych zespołów roślinnych Jury Krakowskiej. Rozpr. Wydz. Mat.-Przyr. PAU, 74 Dz. B, 1: 1-41.
Michalik S. 2009. Zmiany liczebności i rozmieszczenia wybranych gatunków kserotermicznych i górskich na stałej powierzchni badawczej „Czyżówki” w latach 1988-2007. Prądnik 19: 243-256.
Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A. & Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. In: Z. Mirek (ed.). Biodiversity of Poland 1, 442 pp. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academyof Sciences, Kraków.
Moog D., Kahmen S. & Poschold P. 2005. Application of CSR- and LHS-strategies for the distinction of differentlymanaged grassland. Basic Appl. Ecol. 6: 133-143.
Nieschalk A. & Nieschalk Ch. 1974. Mittelungen zur Verbreitung von Orobanche bartlingii Griseb. (=Orobanche libanotidis Ruprecht, O. alsatica Kirschleger var. libanotidis [Ruprecht] Beck) in Bayern. Ber. Bayer. Bot. Ges. 45:71-74.
Nowak T. 1997. Flora synantropijna linii kolejowej Dąbrowa Górnicza-Strzemieszyce - Olkusz. Acta Biol. Siles. 30(47): 86-105.
Nowak T. 1999. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych na terenie wschodniej części Garbu Tarnogórskiego (Wyżyna Śląska). Materiały, Opracowania 2. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice.
Nowak-Dańda A. & Dańda P. 2006. Nowe stanowisko Orobanche bartlingii w Polsce. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 13(2): 409-432.
Peco B., de Pablos I., Traba J., & Levassor C. 2005. The effect of grazing abandonment on species composition and functional traits: the case of dehesa grasslands. Bas. App. Ecol. 6: 175-183.
Piwowarczyk R. 2011. Nowe stanowisko Orobanche bartlingii Griseb. (Orobanchaceae) w Ojcowskim Parku Narodowym, pp. 75-76. In: Zróżnicowanie muraw kserotermicznych w Polsce. Ogólnopolska Konferencja Naukowa, Lublin.
Piwowarczyk R. 2012a. Revised distribution and plant communities of Orobanche alsatica and notes on the Orobanchaceae series Alsaticae in Poland. Biodiv. Res. Conserv. 26: 39-51.
Piwowarczyk R. 2012b. The genus Orobanche L. (Orobanchaceae) in the Małopolska Upland (S Poland): distribution, habitat, host preferences, and taxonomic problems. Biodiv. Res. Conserv. 26: 3-22.
Piwowarczyk R. & Jankowska-Błaszczuk M. 2014. Interspecific diversity of seed productivity and morphological features in parasitic species Orobanche bartlingii Griseb. (Orobanchaceae). Pol. J. Ecol. 62: 701-716.
Piwowarczyk R., Nobis M. & Przem yski A 2009. Orobanche bartlingii Griseb. (Orobanchaceae) in Poland: taxonomical position, distribution and habitat requirements. Biodiv. Res. Conserv. 13:3-8.
Prévosto B., Kuiters L., Bernhardt-Römermann M., Dölle M., Schmidt W., Hoffmann M., Van Uytvanck J., Bohner A., Kreiner D., Stadler J. & Klotz S. 2011. Impacts of land abandonment on vegetation: successional pathways in European habitats. Folia Geobot. 46: 303-325.
Rakowski W. 2004. A new locality of Orobanche bartlingii (Orobanchaceae) in Poland. Pol. Bot. Jour. 49(1): 103-108.
Schube T. 1903. Die Verbreitung der Gefäβpflanzen in Schlesienpreußischen und österreichischen Anteils. IV+240 pp. Druck von R. Nischkowsky, Breslau.
Sendek A. 1984. Rośliny naczyniowe Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. 137 pp. OTPN, PWN, Warszawa- -Wrocław.
Solon J. 2003a. Różnorodność ponadgatunkowa - krajobrazy. In: R. Andrzejewski R. & A. Weigle (eds.). Różnorodność biologiczna Polski, pp. 155-159. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska.
Solon J. 2003b. Różnorodność ponadgatunkowa - zbiorowiska roślinne. In: R. Andrzejewski & A. Weigle (eds.). Różnorodność biologiczna Polski, pp. 139-154. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska.
Szeląg. Z. 2001. Orobanche bartlingii (Orobanchaceae), a species new to Poland. Pol. Bot. J. 46(1): 79-81.
Tackenberg O., Poschlod P. & Bonn S. 2003. Assessment of wind dispersal potential in plant species. Ecological Monographs 73: 191-205.
Urbisz A. 2004. Konspekt flory roślin naczyniowych Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 2240: 1-285.
Urbisz A. 2012. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. 284 pp. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice.
Vittoz P. & Engler R. 2007. Seed dispersal distances: a typology based on dispersal modes and plant traits. Bot. Helv. 117: 109-124.
Zając A. 1978a. Atlas of distribution of vascular plants in Poland (ATPOL). Taxon 27(5-6): 481-484.
Zając A. 1978b. Założenia metodyczne „Atlasu rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce”. Wiad. Bot. 22(3):145-155.